محمدعلی اسلامی ندوشن
محمدعلی اسلامی نُدوشَن | |
---|---|
زمینهٔ کاری | ادبیات فارسی |
زادروز | ۱۳۰۴ روستای ندوشن, یزد |
ملیت | ایران |
نام(های) دیگر |
م. دیدهور |
پیشه | شاعر، منتقد، مترجم و پژوهشگر |
همسر(ها) | شیرین بیانی |
مدرک تحصیلی | دکتری حقوق از دانشگاه سوربن |
وبگاه رسمی | وبگاه رسمی |
امضا |
دکتر محمدعلی اسلامی نُدوشَن (زادهٔ ۱۳۰۴ ـ ندوشن یزد) شاعر، منتقد، مترجم و پژوهشگر برجستهٔ ایرانی است.
محتویات
زندگینامه[ویرایش]
محمدعلی اسلامی ندوشن در سال ۱۳۰۴ در ندوشن یزد، در خانوادهای با بضاعت متوسط به دنیا آمد. پدرش خیلی زود درگذشت و او ناگزیر، روی پای خویش ایستاد. تحصیلات ابتدایی را نخست در مدرسه «ناصرخسرو» ندوشن، و سپس در مدرسه «خان» یزد پیگرفت. بعد از آن به دبستان «دینیاری» رفت و تا کلاس سوم متوسطه را در دبیرستان «ایرانشهر» یزد گذراند. در سال ۱۳۲۳ به تهران عزیمت کرد؛ ابتدا بقیه دوره متوسطه را در دبیرستان البرز به پایان رساند و آنگاه برای ادامه تحصیل وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد و به دریافت لیسانس نائل آمد. وی شعر سرایی را از حدود ۱۲ سالگی آغاز کرد و پس از ورود به تهران نیز، در دوران دبیرستان، حرفهایتر شعر میسرود. او در این زمان، بعضی از قطعات شعری خود را در مجله سخن منتشر کرد.
سفر به اروپا[ویرایش]
وی در دههٔ سوم زندگیاش، به منظور تکمیل تحصیلات به اروپا عزیمت نمود. مدت ۵ سال در فرانسه و انگلستان به تحصیل و کسب دانش پرداخت و سرانجام با دفاع از پایاننامهٔ خود با عنوان «کشور هند و کامنولث» به دریافت درجهٔ دکتری حقوق بینالملل، از دانشکده حقوق دانشگاه سوربن پاریس توفیق یافت. فعالیتهای اسلامی ندوشن در دوران تحصیل در اروپا، بیشتر آشنایی با زبان فرانسه و شرکت در سخنرانیهای دانشگاه سوربن بود و به جز چند داستان کوتاه و چند قطعه شعر و پایاننامه دکتریاش، چیز دیگری ننوشت.
بازگشت به ایران[ویرایش]
محمدعلی اسلامی ندوشن در سال ۱۳۳۴ به ایران بازگشت و چند سالی در سمت قاضی دادگستری مشغول به خدمت شد. وی پس از ترک خدمت در دادگستری، به تدریس حقوق و ادبیات در برخی دانشگاهها و آموزشگاههای عالی از جمله: دانشگاه ملی، مدرسه عالی ادبیات، مدرسه عالی بازرگانی و مؤسسه علوم بانکی پرداخت. در سال ۱۳۴۸ به دعوت پروفسور فضل الله رضا (رئیس وقت دانشگاه تهران) به همکاری با دانشگاه تهران دعوت شد و براساس تألیفاتی که در زمینه ادبیات انتشار داده بود، جزو هیئت علمی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران قرار گرفت و تدریس دروس «نقد ادبی و سخن سنجی»، «ادبیات تطبیقی»، «فردوسی و شاهنامه»، «شاهکارهای ادبیات جهان» را در دانشکده ادبیات، و تدریس «تاریخ تمدن و فرهنگ ایران» را در دانشکده حقوق برعهده گرفت و تا سال ۱۳۵۹ که به انتخاب خود از دانشگاه تهران بازنشسته شد، بدین مهم اشتغال داشت. وی اکنون در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و در مقطع دکتری ادبیات، به تدریس «مکتبهای ادبی جهان» میپردازد.
محمدعلی اسلامی ندوشن، در شمار شاعران توانا و نویسندگان برجستهٔ ایرانی است. وی به رغم تواناییهای شعریاش، از زبان شعر کمتر استفاده کرده، و بیشتر به تألیف آثار انتقادی و تحلیلی پرداختهاست؛ اما آنچه از سرودههای وی چاپ شده و در دسترس قرار گرفتهاست، نمودار ذوق سرشار و قریحهٔ تابناک او در شاعری میباشد.
وی بیشتر اوقات خود را صرف در تحقیق آثار علمی و ادبی ایران و ترجمه آثار نویسندگان جهان کردهاست. مقالات متعددی از وی در مجلات «پیام نو»، «مجله سخن»، «یغما»، «راهنمای کتاب» و «نگین» چاپ شدهاست. در یکی از همین مقالات به انتقاد از نظام آموزشی دانشگاهها بعد از سال ۱۳۴۷ پرداخت.[۱]
محمدعلی اسلامی ندوشن، برخی از آثار خود را با امضای مستعار «م. دیدهور» چاپ و منتشر ساختهاست. کتاب «ابر زمانه و ابر زلف» وی در سال ۱۳۴۲ به عنوان کتاب برگزیده سال از سوی انجمن کتاب انتخاب شد.
- دکتر اسلامی ندوشن در مدت ۵۰ سال بیش از ۴۵ کتاب و صدها مقاله در باب فرهنگ و تاریخ ایران و ادبیات فارسی به رشتهٔ تحریر درآوردهاست.
- تأسیس فرهنگسرای فردوسی و انتشار فصلنامهٔ هستی از اقدامات او در زمینهٔ اعتلای فرهنگ و ادب فارسی میباشد.
- دکتر شیرین بیانی استاد تاریخ دانشگاه تهران و نویسنده چندین کتاب تاریخی، همسر اوست.
نمونهٔ اشعار[ویرایش]
- تو را بینم که چون یک خرمن صبح
- به بالا میروی آرام و آرام
- من اینجا دیر ماندم، دور ماندم
- به زنجیر امید ناسرانجام
نمونهٔ متن[ویرایش]
من در قعر ضمیر خود احساسی دارم و آن این که رسالت ایران به پایان نرسیده است و شکوه و خرمی او به او باز خواهد گشت. من یقین دارم که ایران میتواند قد راست کند و آنگونه که درخور فرهنگ تمدن و سالخوردگی اوست نکتههای بسیاری به جهان بیاموزد.
کتابشناسی[ویرایش]
- ماجرای پایانناپذیر حافظ
- چهار سخنگوی وجدان ایران
- تأمّل در حافظ
- زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه
- داستان داستانها
- سرو سایه فکن
- ایران و جهان از نگاه شاهنامه
- نامه نامور
- ایران را از یاد نبریم
- به دنبال سایه همای
- ذکر مناقب حقوق بشر در جهان سوم
- سخنها را بشنویم
- ایران و تنهائیش
- ایران چه حرفی برای گفتن دارد؟
- مرزهای ناپیدا
- شور زندگی (ون گوگ)
- روزها (سرگذشت - در ۴ جلد)
- پنجرههای بسته
- ابر زمانه و ابر زلف
- افسانه افسون
- دیدن دگرآموز، شنیدن دگرآموز (گزیدهٔ شعرهای اقبال لاهوری)
- جام جهان بین
- آواها و ایماها
- ناردانهها
- گفتهها و ناگفتهها
- صفیر سیمرغ
- آزادی مجسمه
- در کشور شوراها
- کارنامه سفر چین
- پیروزی آیندهٔ دموکراسی
- ملال پاریس و گلهای بدی (گزیدهای از شعر و نثر شارل بودلر، شاعر فرانسوی قرن نوردهم)
- بهترین اشعار لانگ فلو
- آنتونیوس و کلئوپاترا
- صفحهای از تاریخ ایران و یونان در بستر باستان
- نوشتههای بی سرنوشت
- یگانگی در چندگانگی
- فرهنگ و شبه فرهنگ
- هشدار روزگار
- کارنامهٔ چهل ساله
- باغ سبز عشق
منابع[ویرایش]
- ↑ محمدعلی اسلامی ندوشن، «سالهایی که بر دانشگاه گذشت؛ نباید ادامه یابد» ،مجلهٔ نگین، ۳۰مهرماه ۱۳۵۷
- وبگاه رسمی محمد علی اسلامی ندوشن
- زندگینامه محمدعلی اسلامی ندوشن همشهری آنلاین
- دکتر محمد علی اسلامی ندوشن یادیار
- مقالات اسلامی ندوشن (۲۲۰ مقاله) پایگاه مجلات تخصصی نور
این یک مقالهٔ خرد پیرامون ادبیات است. با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |
- افراد زنده
- اهالی یزد
- ایرانشناسان اهل ایران
- پژوهشگران ادبیات فارسی
- دانشآموختگان دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
- دانشآموختگان دانشگاه پاریس
- دانشآموختگان دبیرستان البرز
- زادگان ۱۳۰۴
- زادگان ۱۹۲۵ (میلادی)
- سفرنامهنویسان اهل ایران
- شاعران اهل ایران
- شاهنامهپژوهان
- مترجمان اهل ایران
- منتقدان ادبی اهل ایران
- نویسندگان اهل ایران
- نویسندگان اهل یزد
- نویسندگان مرد اهل ایران
- دانشآموختگان دبیرستان ایرانشهر یزد
- دانشآموختگان دانشگاه سوربن