مالکیت عمومی

بخشی از رده در مورد
سامانه‌های اقتصادی
بر پایه ایدئولوژی آنارشیستی سرمایه‌داری کمونیسم انداموار سرمایه‌داری دولت‌گرا فاشیست جرجیست اسلامی لسه فر سوسیالیست بازار مرکانتیلیست نئومرکانتیلیست اقتصاد مشارکتی حمایت‌گرا سوسیالیست سندیکاگرا
بر پایه هماهنگی بسته (خودبسنده) غیرمتمرکز دیجیتال دوگانه هبه غیررسمی بازار مختلط طبیعی (پیشاپولی) باز اقتصاد با برنامه‌ریزی متمرکز رابینسون کروزوئه اقتصاد حداقل معیشتی زیرزمینی مجمع‌الجزایر عمودی مجازی
بر پایه مدل منطقه‌ای آنگلوساکسونی چینی آسیای شرقی آلمانی اسکاندیناویایی راینی سنگاپوری روسی
بخش‌ها اشتراکی خصوصی عمومی غیرانتفاعی
انتقالی اشتراکی‌سازی کمونیستی‌سازی شرکتی‌سازی شرکت‌سهامی‌سازی مقررات‌زدایی سلب مالکیت مالی‌شدن اقتصاد آزادسازی بازاری‌سازی شهرداری‌سازی شرکت‌تعاونی‌سازی ملی‌کردن خصوصی‌سازی سوسیالیستی‌سازی
هماهنگی دادوستد پایاپای سایبرنتیک دموکراسی اقتصادی برنامه‌ریزی اقتصادی بازار آزاد محاسبه غیرپولی برنامه‌ریزی ارشادی بازار موازنه مواد اولیه همتا به همتا بازار تحت کنترل خودگردان
دیگر گونه‌ها سرمایه‌داری شرکتی اردوکشی ارباب رعیتی شکارچی-گردآورنده اطلاعات تازه صنعتی‌شده کاخی کشت پساسرمایه‌داری پساصنعتی مبتنی بر منابع بازار اجتماعی بازار سوسیالیستی سرمایه‌داری دولتی سرمایه‌داری انحصار دولتی توکن سنتی در حال گذار جهان

قوانین مالکیت فکری
حقوق اولیه
حق تکثیر • حق مؤلف حقوق معنوی علامت تجاری • اسرار تجاری حق امتیاز
مقاله‌های مرتبط
مالکیت عمومی • کپی‌لفت نرم‌افزار آزاد • اثر اشتقاقی آزادی پانوراما • مالکیت فکری استفاده منصفانه مدت زمان حق تکثیر کشورها مالکیت فکری در ایران

آثاری که تحت پوشش قوانین مالکیّت فکری نباشند، در مالکیت عمومی (به انگلیسی: public domain) قرار می‌گیرند و می‌تواند بوسیله عموم آزادانه استفاده شود. آثاری که قبل از بوجودآمدن قوانین حق تکثیر پدیدآمده‌اند، آثاری که حق تکثیر آنها به پایان رسیده‌است مانند کتاب موبی‌دیک، آثاری که بوسیله مالک در مالکیت عمومی قرار گرفته‌اند و آثاری که هیچگاه حق تکثیر نداشته‌اند یا حق تکثیر آنها از بین رفته است، در مالکیت عمومی قرار دارند.

در حالت کلی، مالکیت عمومی ممکن است اشاره داشته باشد به ایده‌ها، اطلاعات و آثاری که در دسترس عموم قرار دارند، ولی در چهار چوب قانون مالکیت فکری که شامل حق تکثیر، حق امتیاز و نشانه تجاری می‌شود، مالکیت عمومی اشاره دارد به ایده‌ها، اطلاعات و آثاری که در مالکیت شخصی قرار نمی‌گیرند و برای استفاده در دسترس عموم قرار دارد.

§تعریف مالکیت عمومی

واژه مالکیت عمومی در قوانین ابتدایی حق تکثیر وجود نداشت، مانند مصوبه آن که اولین قانون حق تکثیر در بریتانیا است؛ ولی مفهوم آن وجود داشت، در قرن هجدهم میلادی حقوقدانان فرانسوی و بریتانیایی از واژه‌های publici juris یا propriété publique برای شرح آثاری که تحت پوشش حق تکثیر نبود استفاده می‌کردند.

نقاشی L.H.O.O.Q اثر مارسل دوشامپ که از اثر مونا لیزا مشتق شده

§مالکیت عمومی و آثار اشتقاقی

آثار اشتقاقی به آثاری گفته می‌شود که در پدیدآوردن آن از آثار دیگر استفاده شود یا تغییر داده شود. برای آثار اشتقاقی نمی‌شود از آثار دارای حق تکثیر بدون اجازه از مالک حق تکثیر استفاده کرد، درحالی که از آثار تحت مالکیت عمومی می‌شود آزادانه در آثار اشتقاقی استفاده کرد. آثار هنری تحت مالکیت عمومی نیز می‌توانند به روش عکاسی یا دیگر روش‌های هنری دوباره ساخته شوند یا اثر جدیدی با استفاده از آنها بوجود آورد.

§مالکیت عمومی در آثاری با قابلیت حق تکثیر

§آثاری که تحت پوشش حق تکثیر نیستند

آثاری که قبل از ایجاد قوانین حق تکثیر و حق امتیاز پدیدآمده‌اند در مالکیت عمومی قرار دارند، ولی ترجمه‌ها یا اثار پدیدآمده از آنها ممکن است دارای حق تکثیر باشد.

§انقضا حق تکثیر

مدت زمان انقضای حق تکثیر در کشورها و حوزه‌های قانونی مختلف متفاوت است، برای اکثر کشورها، این مدت ۵۰ یا ۷۰ سال بعد از مرگ آخرین پدیدآورنده زنده اثر است که مدت ممکن است در شرایط مختلف متفاوت باشد، بعد از انقضای حق تکثیر، آثار در مالکیت عمومی قرار می‌گیرند.

§آثار دولتی

آثار پدیدآمده بوسیله حکومت فدرال ایالات متحده آمریکا و تعدادی از کشورهای دیگر مجاز به داشتن تکثیر نیستند و به همین علت در مالکیت عمومی قرار دارند. در قوانین ایران اشاره‌ای به آثار پدیدآمده بوسیله سازمان‌ها و افراد تحت پوشش دولت جمهوری اسلامی ایران نشده‌است و قوانین حق تکثیر به چنین آثاری تعلق می‌گیرد.

§جستارهای وابسته

• کنوانسیون برن برای حمایت از آثار ادبی و هنری
• کرییتیو کامنز
• کپی‌لفت
• حق اختراع