نمایش مبدأ برای سید علی خامنه‌ای

{{طرفداری|تاریخ=آوریل ۲۰۱۸}}
{{تغییر مسیر|خامنه‌ای}}
{{Infobox Officeholder
| honorific-prefix=
| name          = سید علی خامنه‌ای
| image         = Ali Khamenei crop.jpg
| caption       =
| office1       = دومین [[رهبر ایران]]
| president1    = [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]{{-}}[[سید محمد خاتمی]]{{-}}[[محمود احمدی‌نژاد]]{{-}}[[حسن روحانی]]
| term_start1   = ۱۴ خرداد ۱۳۶۸
| term_end1     =
| predecessor1  = [[سید روح‌الله خمینی]]
| successor1    =
| office2       = [[فهرست رئیس‌جمهورهای ایران|سومین]] [[رئیس‌جمهور ایران]]
| leader2       = [[سید روح‌الله خمینی]]
| primeminister2= [[میرحسین موسوی]]
| term_start2   = ۱۷ مهر ۱۳۶۰
| term_end2     = ۲۵ مرداد ۱۳۶۸<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=2165 |عنوان=نامه به حجت‌الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی و استعفا از سمت ریاست جمهوری |ناشر=دفتر حفظ و نشر آثار سیدعلی خامنه‌ای |تاریخ=۲۵ مرداد ۱۳۶۸ |تاریخ بازبینی=۲۶ خرداد ۱۳۹۷}}</ref>
| predecessor2  = [[محمدعلی رجایی]]
| successor2    = [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]
| office3       = اولین [[مجمع تشخیص مصلحت نظام#رئیسان مجمع|رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام]]
| leader3       = [[سید روح‌الله خمینی]]
| term_start3   = ۱۸ بهمن ۱۳۶۶
| term_end3     = ۱۴ خرداد ۱۳۶۸
| successor3    = [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]
| office4       = [[فهرست نمایندگان مجلس خبرگان رهبری|نماینده مجلس خبرگان رهبری]]{{-}}{{کوچک|[[فهرست نمایندگان دوره نخست مجلس خبرگان رهبری|دوره اول]]}}
| constituency4 = [[استان تهران]]
| term_start4   = ۲۴ مرداد ۱۳۶۲
| term_end4     = ۱۴ خرداد ۱۳۶۸
| majority4     = ۲٬۸۰۰٬۳۵۳ (۸۸٪)<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.mashreghnews.ir/fa/news/520344/ |عنوان=چه کسی در نخستین انتخابات خبرگان اول شد؟ +جدول |ناشر=[[مشرق نیوز]] |تاریخ=۲۰ دی ۱۳۹۴ |تاریخ بازبینی=۲۲ بهمن ۱۳۹۵}}</ref>
| office5       = نماینده [[مجلس شورای اسلامی]]{{-}}{{کوچک|[[فهرست نمایندگان دوره نخست مجلس شورای اسلامی|دوره اول]]}}
| constituency5 = [[حوزه انتخابیه تهران، ری، اسلامشهر و شمیرانات|تهران، ری و شمیران]]
| term_start5   = ۷ خرداد ۱۳۵۹
| term_end5     = ۲۱ مهر ۱۳۶۰
| majority5     = ۱٬۴۰۵٬۹۷۶ (۶۵٫۱٪)<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.khabaronline.ir/detail/195956/Politics/election |عنوان= نمایندگان تهران در مجلس اول /رأی اکثر نمایندگان بیش از یک میلیون بود |ناشر=[[خبر آنلاین]] |تاریخ=۸ بهمن ۱۳۹۰ |تاریخ بازبینی=۱۰ بهمن ۱۳۹۵}}</ref>
| birth_name    = سید علی حسینی خامنه
| birth_date    = ۲۴ تیر ۱۳۱۸ (شناسنامه){{سخ}}۲۹ فروردین ۱۳۱۸<ref name="tebyan1395">{{یادکرد وب |نشانی= http://article.tebyan.net/316515/تاریخ-دقیق-تولد-آیت-الله-خامنه-ای|عنوان=تاریخ دقیق تولد خامنه‌ای |اثر=مشرق| ناشر =تبیان |تاریخ =۲۹ فروردین ۱۳۹۵ |تاریخ بازبینی=۱۴ اوت ۲۰۱۷|نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6si3Ona5Z|تاریخ بایگانی=۱۴ اوت ۲۰۱۷}}</ref> ({{سن|۱۳۱۸|۱|۲۹|از تاریخ=خورشیدی}})
| birth_place   = [[مشهد]]، [[ایران]]
| death_date    =
| death_place   =
| burial_place  =
| nationality   = [[مردمان ایرانی|ایرانی]]
| party         = [[حزب جمهوری اسلامی]] {{کوچک|(۱۳۵۷–۱۳۶۶)}}{{-}}[[جامعه روحانیت مبارز]] {{کوچک|(۱۳۵۶–۱۳۶۸)}}
| spouse        = [[منصوره خجسته باقرزاده]]
| children      = [[سید مصطفی خامنه‌ای|سید مصطفی]]{{-}}[[سید مجتبی خامنه‌ای|سید مجتبی]] {{کوچک|(۱۳۴۸)}}{{-}}سید مسعود {{کوچک|(۱۳۵۳)}}{{-}}سید میثم {{کوچک|(۱۳۵۷)}}{{-}}سیده بشری {{کوچک|(۱۳۵۹)}}{{-}}سیده هدی {{کوچک|(۱۳۶۰)}}
| mother        = [[خدیجه میردامادی]]
| father        = [[سید جواد خامنه‌ای]]
| relatives     = [[سید محمد خامنه‌ای|سید محمد]] {{کوچک|(برادر)}}،{{-}}[[سید هادی خامنه‌ای|سید هادی]] {{کوچک|(برادر)}}،{{-}}سید حسن {{کوچک|(برادر)}}{{-}}[[سیده بدری خامنه‌ای|سیده بدری]] {{کوچک|(خواهر)}}{{-}}[[علی تهرانی]] {{کوچک|(شوهر خواهر)}}
| residence     = [[بیت رهبری]]، [[تهران]]
| cabinet       = [[دولت سوم جمهوری اسلامی ایران|دولت سوم]]، [[دولت چهارم جمهوری اسلامی ایران|دولت چهارم]]
| signature     = امضای آیت‌الله خامنه‌ای.png
| website       = {{وبگاه رسمی|http://farsi.khamenei.ir}}
| allegiance    = [[نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران|ایران]]
| branch        = [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]]{{-}}[[ستاد جنگ‌های نامنظم]]
| serviceyears  = ۱۳۵۸؛ ۱۳۵۹–۱۳۶۰؛<ref>{{یادکرد ژورنال |نام خانوادگی=راعی |نام=سجاد |پیوند=http://www.negineiran.ir/article_3502.html |پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20171023030954/http://www.negineiran.ir/article_3502.html |تاریخ بایگانی=۱ آبان ۱۳۹۶ |عنوان=نقش آیت‌الله خامنه‌ای در دفاع مقدس: سال اول جنگ |ژورنال=نگین ایران: فصلنامه تخصصی جنگ ایران و عراق |مکان=تهران |ناشر=مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس |ماه=پاییز |سال=۱۳۸۷ |دوره=۷ |شماره=۲۶}}</ref>{{-}}۱۳۶۰–۱۳۶۲؛ ۱۳۶۸–تاکنون
| commands      = [[فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی#دوره فعالیت فرماندهی موقت|سپاه پاسداران]]<ref name="kh">{{یادکرد وب |نشانی=http://farsi.khamenei.ir/memory-content?id=26142#609 |عنوان=نگاهی گذرا به زندگینامهٔ سید علی حسینی خامنه‌ای |ناشر=دفتر حفظ و نشر آثار سیدعلی خامنه‌ای |تاریخ=۱ فروردین ۱۳۹۳ |تاریخ بازبینی=۲۳ دی ۱۳۹۵}}</ref>{{-}}[[قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا]]
| battles       = [[شورش ۱۳۵۷ کردها در ایران|شورش ۱۳۵۷ کردها]]{{-}}[[جنگ ایران و عراق]]
| module = {{Infobox | decat = yes | child = yes
  | title = '''پیشینه فقهی'''
  | label1= دین
  | data1 = [[اسلام]]
  | label2= [[مذاهب اسلامی|مذهب]]
  | data2 = [[شیعه دوازده‌امامی]]
  | label3= زمینه‌ها
  | data3 = [[اصول فقه]]، [[تفسیر قرآن]]
  | label4= تحصیلات
  | data4 = [[درجات حوزه علمیه#سطح عالی|درس سطح]]، [[درس خارج]]
  | label5= [[آلما ماتر|محل تحصیل]]
  | data5 = [[حوزه علمیه قم]]{{-}}[[حوزه علمیه نجف]]{{-}}[[حوزه علمیه خراسان]]
  | label6= استادان
  | data6 = {{collapsible list |[[سید جواد خامنه‌ای]] |[[حسینعلی منتظری]]<ref>https://amontazeri.com/biography</ref>|[[هاشم قزوینی]] |[[سید محمدهادی میلانی]] |[[سید محسن حکیم]] |[[سید ابوالقاسم خویی]] |[[سید محمود حسینی شاهرودی]] |[[سید حسین طباطبایی بروجردی]] |[[سید روح‌الله خمینی]] |[[مرتضی حائری یزدی]] |[[سید محمد محقق داماد]] |[[سید محمدحسین طباطبایی]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://article.tebyan.net/392710/نگاهی-گذرا-به-زندگینامه-ی-حضرت-آیت-الله-العظمی-سید-علی-حسینی-خامنه-ای |عنوان = نگاهی گذرا به زندگینامهٔ سید علی حسینی خامنه‌ای| ناشر = [[مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان|تبیان]]|تاریخ = ۲۶ آذر ۱۳۹۶ |تاریخ بازدید = ۱۸ آوریل ۲۰۱۸}}</ref><ref name="همشهری">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.hamshahrionline.ir/details/32246 |عنوان = زندگینامه: سیدعلی خامنه‌ای| ناشر = [[همشهری‌آنلاین]]|تاریخ = ۱ مهر ۱۳۸۶|تاریخ بازدید = ۱۸ آوریل ۲۰۱۸}}</ref>}}
  | label7= شاگردان
  | data7 =
}}
}}
<!-- آنچه خامنه‌ای در حال حاضر هست شامل نامها و عناوین سیاسی و علمی -->
'''سید علی حسینی خامنه'''<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=تصویری از شناسنامه خامنه‌ای |نشانی=http://farsi.khamenei.ir/photo-album?id=8799 |بازبینی= {{جا:تاریخ}}|اثر= |تاریخ= |ناشر=پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار سیدعلی خامنه‌ای |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=}}</ref> (زادهٔ ۲۹ فروردین ۱۳۱۸،<ref name="tebyan1395" /> [[مشهد]]) معروف به '''سید علی خامنه‌ای'''، روحانی مسلمان، [[مجتهد]]، [[مرجع تقلید]] [[شیعه|شیعی]] و [[امام جمعهٔ تهران]]<ref>{{یادکرد وب |عنوان=اقامه اولین نمازجمعه پس از پیروزی انقلاب |نشانی=http://www.irdc.ir/fa/calendar/37/default.aspx |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی=}}</ref> و دومین [[رهبر ایران|رهبر]] ایران است. وی طبق اصول ۱۰۷ و ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، عالی‌ترین مقام کشور و [[فرمانده کل نیروهای مسلح ایران|فرمانده کل نیروهای مسلح]] محسوب می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=رهبری از نگاه قانون |نشانی=http://www.leader.ir/fa/law |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6lFdFG0NS |تاریخ بایگانی=14-10-2016}}</ref> او رئیس [[بنیاد دائرةالمعارف اسلامی]] نیز هست.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=معرفی بنیاد دائرةالمعارف اسلامی |نشانی=http://www.encyclopaediaislamica.com/about_us.php |تاریخ بازبینی= |اثر= |تاریخ= |ناشر=وبگاه بنیاد دانشنامه جهان اسلام |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=فارسی}}</ref>

<!-- تحصیلات علمی و حوزوی خامنه‌ای: -->
خامنه‌ای از ۴ سالگی در مکتب خانه شروع به تحصیل کرد. سپس به مدرسهٔ ابتدایی رفت و بعد از پایان تحصیلات ابتدایی وارد حوزهٔ علمیه شد. تحصیلات کلاسیک را نیز تا سال دوم متوسطه ادامه داد. او تحصیلات حوزوی خود را در حوزه‌های علمیهٔ مشهد، [[نجف]] و [[قم]] فرا گرفت. حدود ۱۸ سال داشت که از [[سید محمدهادی میلانی]] اجازه روایت را کسب کرده بود.<ref name="leader.ir">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.leader.ir/fa/biography |عنوان=نگاهی گذرا به زندگینامهٔ سید علی حسینی خامنه‌ای | ناشر =پایگاه اصلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>

<!-- سوابق مبارزات سیاسی: -->
خامنه‌ای در نوجوانی با [[سید مجتبی نواب صفوی]] طلبه و بنیان‌گذار و رهبر [[جمعیت فدائیان اسلام]] آشنا شد. به گفتهٔ خودش اولین جرقه‌های انگیزش انقلابی اسلامی توسط نواب صفوی در وی به وجود آمد.<ref>{{یادکرد روزنامه | عنوان =عطر فروشی که جرقه‌های انقلاب را در دل رهبر انداخت | روزنامه =جام جم | مکان =تهران | سال =1392 | ماه =دی | روز =25 | زبان =فارسی | پیوند =http://jjo.ir/GbidYh | تاریخ دسترسی =28-03-1395| پیوند بایگانی =http://www.webcitation.org/6iKgviQ2c | تاریخ بایگانی =17-06-2016}}</ref> نخستین دیدار وی با [[روح‌الله خمینی]] در سال ۱۳۳۶ش صورت گرفت.<ref name="leader.ir" /> آشنایی و دیدار با روح‌الله خمینی، باعث تقویت روحیهٔ انقلابی سیدعلی خامنه‌ای شد. او در راستای اهدافِ نهضت خمینی، به فعالیت‌های ضد [[حکومت پهلوی]] ادامه داد و در جریان این مبارزات، شش بار توسط حکومت پهلوی بازداشت شد. در سال ۱۳۵۶ ژاندارمری، او را به مدت سه سال به [[ایرانشهر (شهر)|ایرانشهر]] [[تبعید]] کرد که با اوج‌گیری اعتراضات مردمی در سال ۱۳۵۷ این حکم بی‌اثر شده و وی به تهران بازگشت.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =بهبودی | نام = هدایت الله| پیوند نویسنده = | عنوان =شرح اسم | ترجمه = | جلد = | سال =1391 | ناشر =موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی |مکان = | شابک =978-600-5786-17-0 | صفحه =303 تا 324 | پیوند = | تاریخ بازبینی =19-05-1395 {{جا:تاریخ}}}}</ref>

<!-- مقامات مهمی که آقای خامنه‌ای تاکنون داشته‌اند: -->
پس از پیروزی [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ایران]] در بهمن ۱۳۵۷، سید علی خامنه‌ای عضوی از [[شورای انقلاب اسلامی ایران|شورای انقلاب]]، امام جمعه تهران، و معاون وزیر دفاع شد. پس از آن، یک دوره نماینده تهران در [[مجلس شورای اسلامی]] و دو دوره رئیس‌جمهور ایران شد. بعد از [[درگذشت سید روح‌الله خمینی|مرگ روح‌الله خمینی]] در سال ۱۳۶۸ مجلس خبرگان او را به عنوان دومین رهبر ایران انتخاب کرد. او از سال ۱۳۷۳ به عنوان یکی از مراجع تقلید شیعیان مورد قبول [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] اعلام شده<ref>{{یادکرد وب |عنوان=کدام یک از فقها مرجعیت رهبرانقلاب را تأیید کردند؟ |نشانی=http://didban.ir/fa/news-details/20797/کدام-یک-از-فقها-مرجعیت-رهبرانقلاب-را-تأیید-کردند؟/ |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6jGuBkBTK |تاریخ بایگانی=25-07-2016}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان= نظرات حضرات آیات محفوظی، خاتم یزدی، ملک حسینی، فاضل هرندی و جعفری در خصوص مرجعیت خامنه‌ای در سال1373 |نشانی=http://salehat.ir/index.php/component/content/article/96-khamenei/feghahat/104--1373 | ناشر=پایگاه صالحات |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6heWFTBFM |تاریخ بایگانی=20-05-2016}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=نظرات حضرات آیات استادی، محسنی گرکانی، هاشمی، و مجتهدی در خصوص اعلمیت یا اصلح بودن تقلید از خامنه‌ای در سال1373 |نشانی=http://salehat.ir/index.php/component/content/article/96-khamenei/feghahat/142-1373 |تاریخ=31-02-1395 |ناشر=پایگاه صالحات |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6heQNbt3F |تاریخ بایگانی=20-05-2016}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان= |نشانی=نظرات حضرات آیات یزدی، واعظ طبسی، باریک بین، صابری همدانی و [[احمد آذری قمی|آذری قمی]] در خصوص اعلمیت یا اصلح بودن تقلید از خامنه‌ای در سال 1373 |تاریخ= 31-02-1395|ناشر=پایگاه صالحات |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6heONE9St |تاریخ بایگانی=20-05-2016}}</ref> اما برخلاف عرف، تا کنون به جای انتشار [[توضیح المسائل]]، تنها به انتشار [[فتوا|استفتائات]] اکتفا کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب | عنوان=انتشاراحکام موضوعی (استفتائات) |نشانی=http://farsi.khamenei.ir/book-archive?nt=38&oid=21 |ناشر=فقه روز (وابسته به انتشارات انقلاب اسلامی)}}</ref>

<!-- آنچه خامنه‌ای را متمایز و خاص کرده‌است: -->
[[فهرست مجله فوربز از قدرتمندترین افراد جهان|مجلهٔ فوربس]] خامنه‌ای را هجدهمین رتبه در فهرست قدرتمندترین افراد جهان در سال ۲۰۱۵ ارزیابی کرد.<ref>http://www.forbes.com/powerful-people/list/#tab:overall</ref> [[اکبر گنجی]] در مجلهٔ [[فارن افرز]] می‌نویسد که خامنه‌ای از زمان رهبر شدنش تاکنون، از راه‌های متفاوتی برای افزایش نفوذش در بخش‌های مختلف نظام ایران پس از انقلاب استفاده کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=Who Is Ali Khamenei? |نشانی= https://www.foreignaffairs.com/articles/iran/2013-08-12/who-ali-khamenei|نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6kuP8kOZD |تاریخ بایگانی=30-09-2016}}</ref>

== اوان زندگی ==
=== زادروز ===
{{سیاست و حکومت ایران}}
سید علی خامنه‌ای در سال ۱۳۱۸ در [[مشهد]] به دنیا آمده‌است.<ref>[http://farsi.khamenei.ir/photo-album?id=8799 تصویر کارت ملی در وبگاه دفتر]</ref><ref>سابقاً نام وی در شناسنامه فاقد لفظ ''[[سید]]'' بود. [http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2009/07/090720_mm_iran_refrendum_vid.shtml ویدیو، دقیقه ۰۲:۴۰]، «شرایط برگزاری همه‌پرسی در ایران چیست؟»، بی‌بی‌سی فارسی</ref> در شناسنامه، تاریخ تولد وی [[۲۴ تیر]]ماه [[۱۳۱۸ (خورشیدی)|۱۳۱۸]] ثبت شده‌است که با ۱۶[[ژوئیه|ژوئیهٔ]] [[۱۹۳۹ (میلادی)|۱۹۳۹]] برابر است، اما خود وی، تاریخ صحیح زادروز را ۲۹ فروردین ماه آن سال می‌داند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=17718#veladat |عنوان= روایتی از شرکت رهبر انقلاب در سرشماری عمومی نفوس و مسکن | ناشر = پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای |تاریخ = ۲ آبان ۱۳۹۰ |تاریخ بازبینی= ۲۹ تیر ۱۳۹۱}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=گلایه رهبر انقلاب از برپایی جشن تولد برای ایشان |نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8605030147|ناشر=[[خبرگزاری فارس]] به نقل از [[روزنامه کیهان]]|تاریخ=۳ مرداد ۱۳۸۶|تاریخ بازبینی=۲۴ تیر ۱۳۹۱}}</ref>
[[پرونده:Childhood photo of Seyed Ali Khamenei.jpg|180px|بندانگشتی|چپ|در دوران نوجوانی]]

=== خانواده ===
جد بزرگ وی سید محمد حسینی تفرشی از سلسله [[سید|سادات]] افطسی است. شجره وی به سلطان سید احمد می‌رسد که با پنج واسطه از اخلاف [[علی بن الحسین]]، [[امام|پیشوای چهارم]] شیعیان، است.<ref name="cgie.org.ir">http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/16337</ref>
پدر سید علی خامنه‌ای، [[سید جواد خامنه‌ای|سید جواد]] و پدربزرگ پدریش [[سید حسین خامنه‌ای]] از روحانیان [[مردم آذری|آذری]] مقیم [[نجف]] بودند و نیایش از [[تفرش]] به [[آذربایجان]] هجرت کرده‌بود. سید حسین خامنه در شمار فقها و مدرسان برجسته [[حوزه علمیه نجف]] به‌شمار می‌آمده‌است. سید حسین همچنین از مدرسان مدرسه علمیه طالبیه [[تبریز]] بوده‌است و امامت مسجد جامع آن شهر را نیز به عهده داشته‌است.<ref name="cgie.org.ir" /> پدر وی سید جواد خامنه‌ای زاده [[نجف]] است. وی در کودکی از نجف به تبریز آمده‌است. پس از به پایان رساندن دروس مقدماتی حوزه در نجف، در بازگشت به ایران در [[مشهد]] اقامت می‌گزیند و در کنار تدریس، به عنوان امام جماعت مسجد صدیقی‌های بازار مشهد فعالیت می‌کند. وی امام جماعت [[مسجد گوهرشاد]] نیز بود.<ref name="cgie.org.ir" /> عموی وی، سید محمد خامنه‌ای، و شوهر عمه‌اش، [[محمد خیابانی]]، از طرفداران [[جنبش مشروطه ایران]] بوده‌اند.<ref name="cgie.org.ir" /><ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/09/110916_l13_khamenie_family_connection.shtml BBC فارسی - ایران - خویشاوندان آیت‌الله خامنه‌ای چه کسانی هستند<!-- عنوان تصحیح‌شده توسط ربات-->]</ref>

مادرش خدیجه میردامادی (۱۲۹۱–۱۳۶۸)،<ref name="ToolAutoGenRef1">[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/09/110916_l13_khamenie_family_connection.shtml BBC فارسی - ایران - خویشاوندان آیت‌الله خامنه‌ای چه کسانی هستند<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> تنها دو ماه بعد از شروع رهبری او درگذشت. وی دربارهٔ مادرش چنین گفته‌است: «مادرم خانمی بود بسیار فهمیده، باسواد، کتابخوان، دارای ذوق شعری و هنری، [[حافظ]]شناس –البته نه به معنای علمی، بلکه به معنای مأنوس بودن با [[دیوان حافظ]]–، با [[قرآن]] کاملاً آشنا بود».<ref>[http://farsi.khamenei.ir/others-page?id=9369 KHAMENEI.IR - گزارشی کوتاه از زندگی ادبی خامنه‌ای / متن کامل - دیگران<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> او دختر [[هاشم میردامادی]] بود، که اصالتاً [[اصفهانی]] و مقیم مشهد بود. سید هاشم نجفی میردامادی از مفسران [[قرآن]] و امام جماعت مسجد گوهرشاد بوده‌است، که در زمان [[رضا شاه]] به علت اعتراض به کشتار مردم در [[واقعه مسجد گوهرشاد]]، به [[سمنان]] تبعید می‌شود.<ref name="cgie.org.ir" /> به گفته [[علی اکبر ولایتی]] در [[دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]] سلسله نسب سید علی خامنه‌ای از سوی مادر به امام [[جعفر صادق]]، پیشوای ششم شیعیان، می‌رسد.<ref name="cgie.org.ir" /> بنابر گفته برخی منابع، پدر بزرگ مادری وی، زاده و بزرگ‌شدهٔ [[نجف]] و دانش‌آموختهٔ [[حوزهٔ علمیهٔ نجف]] و نیز از سادات میردامادی اصفهانی و مشخصاً [[نجف‌آباد]]ی بود. او حدوداً در ۴۰ سالگی به ایران مهاجرت کرد و در مشهد به تبلیغات مذهبی و تحصیل و تدریس و نوشتن کتاب‌های اسلامی مشغول بود. وی سالیان بسیار امام جماعت [[مسجد جامع گوهرشاد]] بود و به [[تفسیر قرآن]] اشتغال داشت و کتاب تفسیر قرآن خلاصةالبیان را نوشت. او در زمان [[کشف حجاب]] در حکومت [[رضاشاه]] در مسجد گوهرشاد مشهد مبارزاتی کرد و پس از مخالفت با این طرح به [[سمنان]] تبعید شد.<ref>[http://www.radiofarda.com/content/f3_khamenei_life_first_part/24533640.html زندگی‌نامه آیت‌الله خامنه‌ای (بخش نخست)- تولد و والدین<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>

سید جواد خامنه‌ای از ازدواج اولش سه دختر به نام‌های علویه، بتول و فاطمه داشت که همگی فوت کرده‌اند. پس از درگذشت همسر اولش با خدیجه میردامادی، ازدواج کرد که از این ازدواج دارای ۴ پسر (سید محمد، سید علی، سید هادی و سید حسن) و یک دختر ([[بدری خامنه‌ای|بدری]] شد.<ref>{{یادکرد وب | عنوان=برادران و خواهران رهبری چه می‌کنند؟ | وبگاه=پویش &#124; اصلاح طلبان | تاریخ=2015-11-20 | سال=2015 | پیوند=http://puyesh.net/fa/news/4336/برادران-و-خواهران-رهبری-چه-می-کنند | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-11-20}}</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان=خواهر خامنه‌ای درگذشت | وبگاه=KHAMENEI.IR - پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار سیدعلی خامنه‌ای | تاریخ=2015-11-20 | سال=2015 | پیوند=http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=29233 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-11-20}}</ref>

[[سید محمد خامنه‌ای|سید محمد]]، فرزند ارشد سید جواد، عضو [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] بود و در حال حاضر ریاست [[بنیاد حکمت اسلامی صدرا]] را بر عهده دارد. [[هادی خامنه‌ای|سیدهادی]]، برادر کوچکتر سیدعلی، نیز روحانی و فعال سیاسی عضو [[مجمع روحانیون مبارز]] است، که در سال ۱۳۷۹ [[روزنامهٔ حیات نو]] را منتشر کرد، که بعداً به دستور [[دادگاه ویژهٔ روحانیت]] توقیف شد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.bbc.co.uk/persian/iran/030112_a-iran-qom1.shtml| عنوان = کاریکاتور روزولت در ایران بحران آفرید| تاریخ بازدید = ۲۶ فروردین ۱۳۸۷| نویسنده = امیر نامدار| تاریخ = ۱۲ ژانویه ۲۰۰۳| ناشر = وبگاه بی‌بی‌سی فارسی| زبان = فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://voanews.com/persian/archive/2003-01/a-2003-01-12-25-1.cfm| عنوان = توضیحات هادی خامنه‌ای در مجلس راجع به کاریکاتور اهانت‌آمیز| تاریخ بازدید = ۲۶ فروردین ۱۳۸۷| تاریخ = ۱۲ ژانویه ۲۰۰۳| ناشر = وبگاه رادیو صدای آمریکا ({{چر}}VOA News)| زبان = فارسی}}</ref> خواهر تنی او [[بدری حسینی خامنه‌ای|بدری]] همسر [[علی تهرانی]] است. علی تهرانی روحانی فعّال در دوران [[انقلاب ایران (۱۳۵۷)|انقلاب]] بود که به [[مجاهدین خلق]] گرایید و به [[عراق]] پناهنده گشت. او در سال ۱۳۷۴ به همراه خانواده‌اش به ایران بازگشت.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9E0CE2DC173BF930A35756C0A963948260| عنوان = خواهر رئیس‌جمهور ایران برای پیوستن به شوهرش در عراق از کشور گریخت| تاریخ بازدید = ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷| تاریخ = ۳ مه ۱۹۸۵| ناشر = وبگاه روزنامه نیویورک تایمز| زبان = انگلیسی}}</ref><ref>[http://www.iran-ghalam.de/2Haupt/3078-Sheikh%20Ali%20Tehrani.30.9.08.HTM ایران قلم]، برداشت شده در ۱۰ مرداد ۱۳۸۸.</ref> کوچکترین برادر او، [[سید حسن خامنه‌ای|سید حسن]]، مسئول هیئت‌های رسیدگی به تخلفات اداری [[وزارت نفت]] و نمایندهٔ وزیر نفت در این هیئت،<ref>[http://www.naftnews.net/view-8416.html سید حسن خامنه‌ای عضو کارگروه پیشگیری و مبارزه با رشوه در صنعت نفت شد - نفت نیوز<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> و عضو [[شورای پروانه نمایش]] است.<ref>http://www.mashreghnews.ir/fa/news/253025/اعضای-شورای-نمایش-معرفی-شدند</ref>

سید علی خامنه‌ای متأهل و دارای ۶ فرزند است. همسر وی [[منصوره خجسته باقرزاده]] نام دارد. نام دخترانش بشری و هدی، و پسرانش [[سید مصطفی خامنه‌ای|مصطفی]] ،[[مجتبی خامنه‌ای|مجتبی]]، مسعود (محسن) و میثم است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2005/06/050619_mf_karrubi.shtml| عنوان = کروبی پسر آیت‌الله خامنه‌ای را به دخالت در انتخابات متهم کرد| تاریخ بازدید = ۲۶ فروردین ۱۳۸۷| تاریخ = ۱۹ ژوئن ۲۰۰۵| ناشر = بی‌بی‌سی فارسی| زبان = فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://nourizadeh.com/archives/003338.php| عنوان = یا رب این بچه ترکان چه دلیرند به خون| تاریخ بازدید = ۲۶ فروردین ۱۳۸۷| نویسنده = علیرضا نوری‌زاده| تاریخ = ۲۳ نوامبر ۲۰۰۷| ناشر = سایت اینترنتی دکتر علیرضا نوری‌زاده| زبان = فارسی}}</ref> بشری همسر محمدجواد گلپایگانی فرزند [[محمدی گلپایگانی]] رئیس دفتر رهبری است.<ref name="asriranezdevaj">{{یادکرد وب| نشانی = http://asriran.com/view.php?id=41117| عنوان = از ازدواج انقلابی تا ازدواج سیاسی| تاریخ بازدید = ۸ فروردین ۱۳۸۷| تاریخ = ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷| ناشر = سایت تحلیلی خبری عصر ایران| زبان = فارسی| نقل قول = شهروند امروز}}</ref> هدی، همسر مصباح‌الهدی باقری کنی فرزند [[محمدباقر باقری کنی]] است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://meybodema.com/post-1266.aspx| عنوان = همه چیز دربارهٔ فرزندان امام خامنه‌ای| تاریخ بازدید = ۸ آبان ۱۳۹۱| تاریخ = ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۰| ناشر = شبکه مجازی میبد ما| زبان = فارسی}}</ref> [[مجتبی خامنه‌ای|مجتبی]] با دختر [[غلامعلی حداد عادل]] ازدواج کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.atlantapersians.com/entertainmentfdastaan.htm| عنوان = «خواستگاری» داستان ازدواج پسر مقام معظم رهبری با دختر دکتر حداد عادل| تاریخ بازدید = ۲۶ فروردین ۱۳۸۷| ناشر = وبگاه ایرانیان آتلانتا ({{چر}}AtlantaPersians.com)| زبان = فارسی| نقل قول = نشریه «اشراق اندیشه» به نقل از حجت السلام پاینده، از اعضای دفتر مقام معظم رهبری}}</ref> [[سید مصطفی خامنه‌ای|مصطفی]] با دختر [[عزیزالله خوشوقت]] و مسعود نیز با فرزند [[محسن خرازی]] و خواهر [[صادق خرازی]] ازدواج کرده‌است.<ref name="asriranezdevaj" /> میثم داماد [[محمود لولاچیان]] از [[بازاریان]] مذهبی تهران است.<ref name=ToolAutoGenRef1 /> به گفته احمد مروی، معاون ارتباطات حوزه ای دفتر مقام معظم رهبری، هر چهار پسر وی تحصیلات حوزوی دارند و پدر آنها را از فعالیت اقتصادی منع کرده‌است. سید مصطفی به تدریس سطوح عالیه حوزوی نظیر [[مکاسب]] و [[کفایة الاصول|کفایه]] در قم اشتغال دارد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/92476 ناگفته‌های زندگی مقام معظم رهبری در مصاحبه با حجت الاسلام مروی]</ref>

=== دوران کودکی و تحصیل ===
او از دوران کودکی در خانواده‌ای فقیر پرورش یافت<ref name="wilayahbio" /> وی می‌گوید که دوران کودکی اش در فقر گذشت و تا چهار پنج سالگی در خانه ای نسبتاً کوچک در محله ای فقیرنشین در مشهد ساکن بود که فقط یک اتاق و یک زیرزمین داشت. بعداً جمعی از ارادتمندان به سیدجواد خامنه ای زمین کوچکی را در کنار آن خانه خریدند و هدیه کردند و خانه دارای سه اتاق شد.<ref>[http://www.hamshahrionline.ir/news/32246/زندگینامه-رهبر-عالیقدر-حضرت-آیت-الله-سیدعلی-خامنه-ای زندگینامه: رهبر عالیقدر حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای]</ref>

او تحصیل را از چهار سالگی به همراه برادر بزرگش [[سید محمد خامنه‌ای|سید محمد]] در [[مکتبخانه]] و با فراگیری قرآن کریم شروع کرد؛ و پس از مدتی دورهٔ دبستان را در نخستین مدرسهٔ اسلامی مشهد، به نام [[دارالتعلیم دیانتی]] گذراند.<ref>مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، ش‌ب ۱۲۲۵</ref> در همین ایام، یادگیری قرائت و تجوید قرآن را نزد برخی قاریان قرآن مشهد آغاز کرد.

=== تحصیلات حوزوی ===
هم‌زمان با تحصیل در کلاس پنجم دبستان، تحصیلات مقدماتی حوزوی را نیز آغاز کرد. شوق وافر او به [[تحصیلات حوزوی]] و تشویق والدین سبب شد که وی پس از اتمام دورهٔ دبستان، وارد دنیای [[طلبه|طلبگی]] شود و تحصیل علوم دینی را در مدرسهٔ سلیمان‌خان ادامه دهد. وی بخشی از مقدمات را نیز نزد پدر طی کرد. سپس به مدرسهٔ نواب رفت و دورهٔ سطح را در آن به پایان برد. هم‌زمان با تحصیلات حوزوی دورهٔ دبیرستان را تا سال دوم متوسطه ادامه داد.<ref>مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، ش‌ب ۱۲۲۶</ref>
پس از گذراندن [[دوره مقدمات]]، و خواندن [[جامع المقدمات]] و [[صرف]] و [[نحو]]، وارد [[حوزه علمیه خراسان|حوزه علمیه مشهد]] شد و توانست تحصیلات خود در علوم دینی را در مدرسه سلیمان خان ادامه دهد و پس از رفتن به مدرسه نواب، دروس سطح را در آنجا به پایان برساند.<ref name="cgie.org.ir" /><ref>[http://farsi.khamenei.ir/memory-content?id=26142#_ftn21 نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای]</ref>

وی کتب ادبی از قبیل [[جامع المقدمات]]، سیوطی، مغنی را نزد مدرّسان مدرسهٔ سلیمان خان و نوّاب خواند. پدر نیز بر درس فرزندانش نظارت می‌کرد. [[کتاب معالم]] را نزد سید جلیل حسینی سیستانی در همان دوره خواند. سپس [[شرایع الاسلام]] و [[شرح لمعه]] را مشترکاً نزد پدر و [[آقا میرزا مدرس یزدی]] آموخت و رسائل و مکاسب را در حضور [[هاشم قزوینی]]. بقیهٔ دروس سطح [[فقه]] و [[اصول]] را نزد خود پدر خواند و دورهٔ مقدمات و سطح را در پنج سال و نیم به اتمام رساند. در دروس خارج فقه سید محمد هادی میلانی نیز شرکت جست.<ref name="cgie.org.ir" />
در زمینهٔ [[منطق]] و [[فلسفه]]، کتاب [[منظومهٔ سبزواری]] را ابتدا از [[میرزا جوادآقا تهرانی]] و بعدها نزد [[رضا ایسی]] خواند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =تبیان |نشانی=http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=934&articleID=517643 |عنوان=زندگینامه حضرت آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>

همچنین خامنه‌ای در سال ۱۳۸۸ پیشنهاد اخذ مدرک دکترای افتخاری را که از طرف استادان و رئیس دانشگاه تهران مطرح شد را رد کرد<ref>http://farsi.khamenei.ir/others-report?id=8807</ref>

سیدعلی خامنه‌ای، از شاگردان [[سید محمدهادی میلانی]] بود.<ref name="www1.jamejamonline.ir" /> وی از طرف سید محمد هادی میلانی اجازه روایت نیز دریافت کرده‌است.<ref name="cgie.org.ir" />

سید علی خامنه‌ای از سن هجده‌سالگی در [[مشهد]] درس خارج فقه و اصول را نزد [[سید محمدهادی میلانی]] از مراجع وقت آغاز کرد. در سال [[۱۳۳۶ (خورشیدی)|۱۳۳۶]] به قصد زیارت عازم [[نجف]] شد. در مدت اقامت کوتاه خود از دروس [[سید محسن حکیم]] و [[ابوالقاسم خویی]] و [[سید محمود حسینی شاهرودی]] بهره برد. او با مشاهدهٔ وضعیت تحقیق و تدریس در نجف تصمیم به تحصیل در آن شهر گرفت، ولی به دلیل مخالفت پدر پس از هفت ماه به ایران بازگشت.<ref name="khameneibiog" /> از دیگر اساتیدی که وی توانست پس از رفتن به نجف از محضرشان استفاده کند، می‌توان به افرادی همچون میرزا باقر زنجانی و میرزا حسن بجنوردی اشاره کرد.<ref name="cgie.org.ir" />

پس از آن از سال [[۱۳۳۷ (خورشیدی)|۱۳۳۷]] تا [[۱۳۴۳ (خورشیدی)|۱۳۴۳]] در [[حوزه علمیه قم]] به تحصیلات عالی در [[فقه]] و [[اصول]] و [[فلسفه]] مشغول شد. وی همچنین در قم نزد استادانی همچون [[سید محمدحسین طباطبایی]]، [[سید روح‌الله خمینی]]، [[سید محمد محقق داماد]] و [[مرتضی حائری یزدی]] کسب علم کرده‌است.<ref name="cgie.org.ir" />
در سال ۱۳۴۳ یک چشم پدرش براثر بیماری [[آب مروارید]] نابینا شد. پس از آن به‌رغم علاقه‌اش به تحصیل در [[قم]]، برای مراقبت از پدر به [[مشهد]] بازگشت و تا سال ۱۳۴۷، در همان‌جا درس‌آموزی خود را با شرکت در دروس استادانی چون میلانی ادامه داد. در کنار آن به کتاب‌های فقه و اصول و معارف دینی به طلاب و دانشجویان می‌آموخت.<ref name="khameneibiog" />

به نوشته آبراهامیان، بعد از برگزیده شدن «حجت‌الاسلام سیدعلی خامنه‌ای» به عنوان رهبر ایران، رسانه‌های حکومتی، او و همکارش «حجت‌الاسلام علی اکبر هاشمی رفسنجانی» را به عنوان آیت‌الله معرفی کردند.<ref>Abrahamian, Ervand. A History of Modern Iran. Cambridge University Press, 2008,P.182</ref> وبگاه صالحات ادعا می‌کند که اجتهاد وی در سال ۱۳۶۹ یک سال پس از درگذشت خمینی و انتصاب وی به عنوان رهبری، توسط ۷ آیت‌الله به‌طور رسمی و عمومی تأیید شد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=نظرات حضرات آیات مشکینی، فاضل لنکرانی، جوادی آملی، یزدی و مؤمن در خصوص اجتهاد مطلق مقام معظم رهبری در سال 1369 + نظر یوسف صانعی | نشانی=http://salehat.ir/index.php/component/content/article/96-khamenei/feghahat/99-1 | ناشر=پایگاه صالحات |تاریخ=31-05-1395 |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6heWwS7oG |تاریخ بایگانی=20-05-2016}}</ref>

=== تدریس ===
سید علی خامنه‌ای از زمان حضور در مشهد به کار تدریس مشغول بوده‌است. ابتدا تدریس در سطوح عالی یعنی رسائل، مکاسب و کفایه را انجام می‌داده‌است. وی پس از انقلاب نیز در طول دوره ریاست جمهوری اش درس تفسیر را ادامه می‌داد. از سال ۱۳۶۹ به این سو وی تدریس دروس خارج فقه را تا کنون ادامه داده‌است.<ref name="cgie.org.ir" />

== فعالیت‌های انقلابی ==
سابقه کنش‌های سیاسی وی برگرفته از سابقه خاندان اوست که زمینه‌ای سیاسی و مذهبی را فراهم ساخته بوند. اولین بارقه برای ورود وی به فعالیت سیاسی با دیدن نواب صفوی در مشهد آغاز شده‌است. سیدعلی خامنه‌ای خود را «از شاگردان فقهی، اصولی، سیاسی، انقلابی [[سید روح‌الله خمینی]]» می‌داند. گرچه اولین دیدار وی با روح‌الله خمینی در ۱۳۳۶ صورت پذیرفته اما شخصیت سیاسی روح‌الله خمینی در جریان طرح انجمن‌های ایالتی و ولایتی برای سید علی هویدا می‌شود.<ref name="cgie.org.ir" />

{{نقل قول|همان وقت جرقه‌های انگیزش انقلاب اسلامی به وسیله نوّاب صفوی در من به وجود آمد و هیچ شکی ندارم که اولین آتش را مرحوم نوّاب در دل ما روشن کرد.}}

در [[سال ۱۳۳۱]] هنگامی که نوّاب صفوی با عدّه‌ای از [[فدائیان اسلام]] به [[مشهد]] رفته‌بود و در مدرسهٔ سلیمان خان، سخنرانی کرد در موضوع احیای اسلام و حاکمیت احکام الهی، مخالفت با شاه و [[انگلیس]] و ادعای دروغگویی آنان به ملت [[ایران]]، سید علی یکی از طلبه‌های جوان همان مدرسه بوده‌است.<ref name="autogenerated1" />

علی خامنه‌ای در سال ۱۳۴۱ با پیوستن به [[نهضت خمینی]]، به مبارزه با حکومت پهلوی می‌پردازد. [[علی اکبر ولایتی]] وی را از نخستین افرادی می‌داند که قبل از [[قیام پانزده خرداد سال ۱۳۴۲]] با خمینی همراه شده‌است.<ref name="cgie.org.ir" />

=== نخستین دستگیری‌ها (ایام ۱۵ خرداد) ===
[[پرونده:خامنه‌ای زندان.jpg|بندانگشتی|چپ|170px|سید علی خامنه‌ای در زندان، در دوران حکومت [[دودمان پهلوی|پهلوی]]]]
خامنه‌ای اولین بار در بیرجند دستگیر شد که این دستگیری منجر به ۱۰ روز بازداشت وی در بازداشتگاهی در مشهد شد. پس از اجرای همه‌پرسی [[لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی]]، سید علی خامنه‌ای به همراه برادرش سید محمد، گزارشی از جانب [[سید هادی میلانی]] دربارهٔ واکنش مردم مشهد به همه‌پرسی برای خمینی می‌برد. از این پس، خمینی وظیفه رساندن پیام‌هایش به روحانیون خراسان و مردم مشهد را به خامنه‌ای محول می‌کند. وی در منابر و مجالس برخی شهرهای خراسان همچون [[بیرجند]]، دربارهٔ مسائلی همچون [[حادثه حمله به مدرسه فیضیه قم]] و سلطه [[اسرائیل]] بر جوامع اسلامی سخنرانی می‌کند. به دنبال این سخنرانی‌ها وی در ۱۲ خرداد ۱۳۴۲ ش توسط حکومت پهلوی بازداشت و زندانی می‌شود.<ref name="cgie.org.ir" /> با پیش آمدن [[قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲|حوادث ۱۵ خرداد ۱۳۴۲]]، او را از [[بیرجند]] به [[مشهد]] آورده تحویل بازداشتگاه نظامی دادند و ۱۰ روز آنجا زندانیش کردند.<ref name="wilayahbio">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.wilayah.org/langs/fa/index.php?p=bio| عنوان = زندگی‌نامه| تاریخ بازدید = ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷| ناشر = پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری| زبان = فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.sabz-sorkh.com/nashrie/nashrie31/p33.htm| عنوان = نشریه ۳۱| تاریخ بازدید = ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷| ناشر = سبز سرخ - سایت بزرگداشت سرداران و ده‌هزار شهید مازندران| زبان = فارسی}}</ref> وی پس از آزادی از زندان، ارتباط خود را با سید هادی میلانی حفظ کرده و راهی قم می‌شود و در آنجا فعالیت‌های سیاسی اش را ادامه می‌دهد. وی به طرفداری از [[سیدمحمود طالقانی]]، [[یدالله سحابی]] و [[مهدی بازرگان]]، که به دلیل حمایت از سید روح‌الله خمینی زندانی بودند، تلگرامی برای این افراد می‌فرستد. او طلاب خراسانی را برای اعتراض به حصر خمینی هدایت کرد و نامه‌ای به [[حسنعلی منصور]]، نخست‌وزیر وقت، نوشت.<ref name="cgie.org.ir" />

=== دومین بازداشت (سفرهای انقلابی) ===
بهمن ۱۳۴۲ (رمضان [[۱۳۸۳ قمری]]) او با عده‌ای از دوستانش به [[کرمان]] رفت و پس از دو سه روز توقف در [[کرمان]] و سخنرانی و منبر و دیدار با عالمان و طلاب شهر، عازم [[زاهدان]] شد. در آن جا نیز به دلیل سخنرانی‌ها و فعالیت سیاسی بازداشت و راهی زندان قزل قلعه می‌شود. در اسفند همان سال با قرار التزام به عدم خروج از تهران آزاد می‌شود و تا زمان انقلاب ۵۷ همواره تحت کنترل نیروهای امنیتی حکومت وقت قرار دارد.<ref name="cgie.org.ir" />

=== سومین و چهارمین بازداشت (کلاس‌های درس) ===
به دلیل کلاس‌های تفسیر و حدیث و اندیشهٔ اسلامی وی در [[مشهد]] و [[تهران]] مورد تعقیب [[ساواک]] قرار گرفت.
در پاییز سال ۱۳۴۳ پس از بازگشت به مشهد، در کنار مراقبت از پدر فعالیت سیاسی خویش را ادامه داد. در ۲۹ بهمن ۱۳۴۳ به تبعید سید روح‌الله خمینی در ضمن نامه‌ای خطاب به امیر عباس هویدا اعتراض کرد. وی به همراه عده‌ای دیگر از حوزویان گروه یازده نفره‌ای را شکل دادند که فعالیت شان مبارزه با رژیم پهلوی بود. این تشکیلات در اواخر سال ۴۵ توسط ساواک کشف می‌شود و سید علی خامنه‌ای نیز مورد تعقیب قرار می‌گیرد. در همین دوران سید علی به ترجمه کتاب آینده در قلمرو اسلام اقدام می‌کند. ساواک این کتاب را توقیف می‌کند ولی سید علی را نمی‌تواند بازداشت کند. وی مدتی پس از آن امامت جماعت مسجد امیرالمؤمنین را بر عهده داشت. به دنبال دستگیری سید حسین قمی و اعتراض سید علی، ساواک در چهارده فروردین ۱۳۴۶ وی را در مراسم تشییع مجتبی قزوینی دستگیر می‌کند و در ۲۶ تیرماه آزاد می‌شود.<ref name="cgie.org.ir" />

از نگاه ولایتی شیوه مبارزاتی سید علی خامنه‌ای، بر اساس اندیشه اسلامی و گرفتن مبانی مبارزاتی از منابعی چون قرآن و احادیث در تقابل با اندیشه‌های مادی گرایانه و مارکسیستی و لیبرال بوده‌است. ولایتی از جمله علل موفقیت سید علی خامنه‌ای در مبارزات سیاسی را داشتن نگاه چند بعدی، استفاده از شبکه عظیم اطلاع‌رسانی نهضت سید روح‌الله خمینی و استفاده از منبر و عملگرایی می‌داند.<ref name="cgie.org.ir" />
در نهم شهریور ۱۳۴۹ سید علی به عنوان سرپرست گروه امداد راهی مناطق زلزله زده جنوب خراسان یعنی فردوس می‌شود. وی در این مدت نیز به فعالیت تبلیغی و سیاسی خویش ادامه می‌دهد.<ref name="cgie.org.ir" />
وی تا اواخر دوران حکومت پهلوی، به سبب ممانعتی که از خروج وی برای زیارت عتبات و دیدار با سید روح‌الله خمینی صورت گرفت از خروج از کشور ممنوع شد.<ref name="cgie.org.ir" />

=== پنجمین بازداشت ===
وی دربارهٔ پنجمین بازداشت خویش توسط [[ساواک]] می‌نویسد:<ref name="khameneibiog" />
{{نقل قول|از سال ۴۸ زمینهٔ حرکت مسلحانه در ایران محسوس بود. حساسیت و شدت عمل دستگاه‌های جاری رژیم پیشین نیز نسبت به من، که به قرائن دریافته بودند چنین جریانی نمی‌تواند با افرادی از قبیل من در ارتباط نباشد، افزایش یافت. سال ۵۰ مجدداً و برای پنجمین بار به زندان افتادم. برخوردهای خشونت‌آمیز ساواک در زندان آشکارا نشان می‌داد که دستگاه از پیوستن جریان‌های مبارزهٔ مسلحانه به کانون‌های تفکر اسلامی به‌شدت بیمناک است و نمی‌تواند بپذیرد که فعالیت‌های فکری و تبلیغاتی من در مشهد و تهران از آن جریان‌ها بیگانه و به‌کنار است. پس از آزادی، دایرهٔ درس‌های عمومی تفسیر و کلاس‌های مخفی ایدئولوژی و… گسترش بیشتری پیدا کرد.}}

در سال ۱۳۴۸ سخنرانی‌هایی در مسجد الجواد تهران و حسینیه ارشاد تهران به دعوت مرتضی مطهری و انجمن اسلامی مهندسین برای دانشجویان و دانش آموزان داشت. وی همچنین در بهار سال ۱۳۴۹ سلسله جلساتی را برگزار کرد که ایده مبارزاتی آن مبتنی بر تدوین جهان بینی و ایدئولوژی اسلامی بوده‌است. پس از در گذشت سید محسن حکیم و حساس شدن موضوع مرجعیت در خرداد ۱۳۴۹، سید علی خامنه‌ای تلاش بسیاری برای تحکیم مرجعیت سید روح‌الله خمینی کرد. پس از درگذشت محمد رضا سعیدی، طلاب علوم دینی تحت هدایت وی به تهیه و انتشار اعلامیه‌هایی در انتقاد از رژیم پهلوی و حمایت از سید روح‌الله خمینی پرداختند. در دوم مهر ماه ۱۳۴۹، ساواک مشهد وی را در زندان لشکر خراسان بازداشت می‌کند. وی پس از آزادی در سال ۱۳۴۹ شمسی باز هم سخنرانی‌هایی در مخالفت با رژیم در هیئت انصار الحسین تهران ایراد کرد.<ref name="cgie.org.ir" />

=== بازداشت ششم (ادامهٔ درس‌ها) ===
به دنبال تحریم جشن‌های ۲۵۰۰ سال از سوی سید روح‌الله خمینی و تشدید مراقبت‌های امنیتی ساواک، سید علی خامنه‌ای ابتدا در مرداد ۱۳۵۰ بازداشت شد و در همان زندان لشکر خراسان زندانی شد. وی در همان سال دو بار دیگر نیز بازداشت شد. یکی در آبان ماه و دیگری در آذرماه که جرم وی اقدام علیه امنیت ملی عنوان شده‌است؛ و ی پس از آزادی باز فعالیت‌های سیاسی خودش را در پیش گرفت و جلساتی را در هیئت انصار الحسین و مسجد نارمک برگزار می‌کرد.<ref name="cgie.org.ir" />

در خلال سال‌های {{چر}}[[۱۳۵۰ (خورشیدی)|۱۳۵۰]]-[[۱۳۵۳ (خورشیدی)|۱۳۵۳]] درس‌های تفسیر و ایدئولوژی سید علی خامنه‌ای در سه مسجد [[مسجد کرامت (مشهد)|کرامت]] و [[مسجد امام حسن (مشهد)|امام حسن]] و [[مسجد میرزا جعفر (مشهد)|میرزا جعفر]] در [[مشهد]] تشکیل می‌شد.<ref name="cgie.org.ir" />
این فعالیت‌ها موجب شد که در دی ماه ۱۳۵۳ [[ساواک]] به خانه‌اش در [[مشهد]] هجوم برده، او را دستگیر و بسیاری از یادداشت‌ها و نوشته‌هایش را ضبط کند.
در فروردین ۱۳۵۲ برای تبلیغ سید علی عازم نیشابور می‌شود و جلساتی را در مساجد شهر نیشابور برگزار می‌کند. در خرداد ۱۳۵۲ جلسات تفسیر وی توسط ساواک در مسجد امام حسن و منزل وی تعطیل می‌شود. در آذر ۱۳۵۲ به دعوت بانی و واقف مسجد کرامت مشهد، فعالیت خود را در آن جا دنبال می‌کند ولی توسط ساواک بازداشت می‌شود. در آبان ۱۳۵۳ به دعوت محمد مفتح به سخنرانی در مسجد جاوید تهران می‌پردازد. وی در دی ماه ۱۳۵۳ برای ششمین بار بازداشت می‌شود و به زندان کمیته مشترک ضد خراب کاری در تهران منتقل می‌شود. بنابر گفته وی، دشوارترین و سخت‌ترین دوران حبس همین دوران بوده‌است؛ ولی در ۲ شهریور ۱۳۵۴ از زندان آزاد می‌شود.<ref name="cgie.org.ir" />

پس از آزادی از زندان، به [[مشهد]] برگشت و بازهم همان برنامه ادامه داشت. البته دیگر امکان تشکیل کلاس‌های سابق را به او ندادند.<ref name="khameneibiog" />

=== تبعید به ایرانشهر ===
در اواخر سال [[۱۳۵۶ (خورشیدی)|۱۳۵۶]]، نیروهای امنیتی پهلوی وی را دستگیر و به مدت ۳ سال به [[ایرانشهر (شهر)|ایرانشهر]] تبعید کرد.
در اواسط سال [[۱۳۵۷ (خورشیدی)|۱۳۵۷]] با اوج‌گیری مبارزات [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ایران]]، از تبعیدگاه آزاد شده به [[مشهد]] بازگشت.<ref name="cgie.org.ir" />
به سبب فعالیت‌های مبارزاتی و سیاسی در مسجد آل رسول ایرانشهر و رفت‌وآمد قشرها مختلف به منزل وی شدیداً نیروهای امنیتی وی را تحت نظر داشتند.
به دنبال کشتار مردم در ۱۹ فروردین ۱۳۵۷ در یزد، نامه‌ای در حمایت از این حرکت منتشر کرد که در سراسر کشور به صورت اعلامیه پخش شد.<ref name="cgie.org.ir" />
در ۲۸ تیر ماه ۱۳۵۷ در پی اعتراض طلاب حوزه علمیه مشهد به تبعید سید علی خامنه ای، مأموران انتظامی این حرکت را سرکوب کردند.<ref name="cgie.org.ir" />

به نظر ولایتی در دائرةالمعارف، فعالیت‌های انقلابی و مردمی سید علی خامنه‌ای سبب آن شده بود که محل تبعید وی به جیرفت نقل مکان پیدا کند. وی در ۲۲ مرداد به جیرفت تبعید شده‌است. وی در جیرفت نیز به فعالیت خود بر ضد رژیم ادامه داد و سخنرانی‌هایی در مسجد جامع ایراد کرد از جمله سخنرانی که در پانزدهم شهریور ۱۳۵۷ صورت گرفت. وی علاوه بر نوشتن نامه به سید علی‌محمد دستغیب پیرامون حوادث کشور و مبارزه با رژیم پهلوی، راهکارهایی نیز ارائه می‌داد. وی در همین دوره برای فعالیت مبارزاتی علیه رژیم مخفیانه راهی کهنوج شد.<ref name="cgie.org.ir" />

در اول مهر ۱۳۵۷ از کهنوج راهی مشهد شد و روند ساماندهی امور انقلابی و مبارزه را ادامه داد. در هنگام اقامت سید روح‌الله خمینی در فرانسه، اقامت وی را عاملی برای پدید آمدن موجی از امید و تصمیم در دل مردم دانست و در نهایت خواستار بازگشت سید روح‌الله خمینی از فرانسه بود.<ref name="cgie.org.ir" />

هنگام اقامت در مشهد فعالیت مبارزاتی وی شدت بیشتری به خود گرفت و سخنران ی‌هایی افشا گرانه را ایراد می‌نمود. سید روح‌الله خمینی نیز با وی در ارتباط بود و خواستار ملاقات با وی و آیت‌الله صدوقی شده بود. سید علی خامنه‌ای در سخنرانی که در ورزشگاه سعد آباد مشهد ایراد کرد خواستار بازگشت سید روح‌الله خمینی شد. به خاطر تشدید فعالیت‌های سیاسی در مشهد، قوچان، شیروان و بجنورد بار دیگر مأموران امنیتی وی را دستگیر کردند. از وی در اسناد ساواک به عنوان یکی از پرچمداران برجسته انقلاب در خراسان نام برده شده‌است. در خطبه شب عاشورا در حرم علی ابن موسی الرضا، بر خلاف سنت قبلی که دعایی برای محمد رضا پهلوی خوانده می‌شد وی خطبه را به نام سید روح‌الله خمینی خواند و تظاهرات روز عاشورا در مشهد را نیز سامان دهی کرد. وی همچنین از جمله افراد معترض و متحصن به حمله مأموران رژیم وقت به بیمارستان شاهرضای مشهد یا امام رضای کنونی بود. وی همچنین در تظاهراتی که برای همراه ساختن کارکنان استانداری خراسان در جلوی جمعیت حضور داشت و سعی کرد تا از کشتار مردم در ۱۰ دی ماه ۱۳۵۷ جلوگیری به عمل آورد. در ۲۲ دی ماه ۱۳۵۷ با فرمان سید روح‌الله خمینی به عنوان یکی از اعضای شورای انقلاب اسلامی انتخاب شد لذا مشهد را ترک کرد و راهی تهران شد. وی پس از استقرار در مدرسه رفاه در آغاز پیروزی انقلابی اسلامی ایران، مسئول کمیته تبلیغات برای استقبال از سید روح‌الله خمینی بود. وی همچنین در تحصن‌ها و نشر اعلامیه و قطعنامه‌هایی که علیه بسته شدن فرودگاه توسط بختیار صورت گرفته بود نقشی بسیار پر رنگ داشت. محل این تحصن‌ها عمدتاً دانشگاه تهران بود. وی پس از آن عمدتاً مسئول کمیته دفتر تبلیغات سید روح‌الله خمینی بود و انتشار نشریه‌ای به نام امام را بر عهده گرفت و در آن نیز مقالاتی نگاشت.<ref name="cgie.org.ir" />

== پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران ==
[[پرونده:hezb.jpg|بندانگشتی|200px|سید علی خامنه‌ای در جلسه حزب جمهوری اسلامی به همراه [[سید محمد بهشتی|بهشتی]] و [[هاشمی رفسنجانی|هاشمی]]، مرداد ۵۸]]
[[پرونده:Jumu'ah pray Ali Kamenei as Jumu'ah Imam.jpg|200px|بندانگشتی|چپ|سید علی خامنه‌ای به عنوان [[امام جمعه]] [[تهران]] در سال ۱۳۵۸ مصادف با ۱۹۷۹ میلادی]]
[[سید روح‌الله خمینی]] پیش از بازگشت از [[پاریس]] به [[تهران]] او را در کنار [[مطهری]] و [[سید محمد بهشتی|بهشتی]] و [[هاشمی رفسنجانی]] در [[شورای انقلاب]] منصوب کرد. هنگامی که مطهری پیام خمینی را بدو رساند از [[مشهد]] به [[تهران]] آمد.<ref name="همشهری" />

ازجمله فعالیت‌های او در این دوره عبارت اند از:<ref name="khameneibiog" />

{|class="wikitable"
|-
!style="background: #C7C7C7; color:#000000" | رخدادها
!style="background: #C7C7C7; color:#000000" |سال
|-
| پایه‌گذاری و عضویت در[[حزب جمهوری اسلامی]]{{سخ}}با همکاری و همفکری [[سید محمد بهشتی|بهشتی]] و [[محمدجواد باهنر|باهنر]] و [[هاشمی رفسنجانی]] و برخی دیگر در اسفند||اسفند ۱۳۵۷
|-
| معاونت [[وزارت دفاع]]||[[۱۳۵۸ (خورشیدی)|۱۳۵۸]]
|-
| سرپرستی [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]||۱۳۵۸<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=O'Hern |نام=Steven |کتاب=Iran's Revolutionary Guard: The Threat That Grows While America Sleeps |پیوند=https://books.google.com/books?id=F9cJ1q-uFrcC |ناشر=[[:en:University of Nebraska Press|Potomac Books, Inc]] |صفحه=21 |سال=2012 |مکان= |شابک=1597977012 |زبان=en}}</ref>
|-
|[[امام جمعه|امام جمعهٔ تهران]]||۱۳۵۸
|-
|نمایندهٔ مردم تهران در [[مجلس شورای اسلامی]]||۱۳۵۸
|-
| نمایندهٔ [[سید روح‌الله خمینی]] در [[شورای عالی دفاع]]||[[۱۳۵۹ (خورشیدی)|۱۳۵۹]]
|-
|حضور در جبهه‌ها با شروع [[جنگ ایران و عراق]]||۱۳۵۹
|-
|[[ترور]] نافرجام<ref name="sanadterror">[http://www.irdc.ir/fa/content/5805/default.aspx مسئولین نظام: منافقین به تلویح یا تصریح مسئول این اقدام هستند]</ref>{{سخ}}آسیب دائمی در ناحیه دست در پی حادثه<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2009/04/090410_he_economist_mko.shtml بی‌بی‌سی]</ref> || [[۶ تیر|ششم تیرماه]] [[۱۳۶۰ (خورشیدی)|۱۳۶۰]]<ref>[http://www.khedmat.ir/vdcc.0q0a2bqp4la82.html سایت خبری تحلیلی خدمت]</ref>
|}

=== شورای انقلاب ===
{{همچنین ببینید|شورای انقلاب|دولت موقت ایران|ابوالحسن بنی‌صدر}}
پس از انقلاب ۱۳۵۷، سید روح‌الله خمینی در ۱۵ بهمن ۱۳۵۷ مهدی بازرگان را به نخست‌وزیری دولت موقت انتقالی برگزید. پس از [[تصرف سفارت آمریکا|تسخیر سفارت آمریکا در تهران]] در آبان ۱۳۵۸ دولت موقت استعفا کرد.<ref>{{یادکرد خبر|نام = |نام خانوادگی = |همکاران = |پیوند = http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920815001014 |عنوان = یک روز پس از تسخیر لانه جاسوسیدولت بازرگان استعفا داد|اثر = | ناشر = [[خبرگزاری فارس]]|صفحه = |تاریخ = ۱۵ آبان ۱۳۹۲ |بازیابی = ۱۸ آوریل ۲۰۱۸}}</ref>

با پذیرش این استعفا از آبان ۱۳۵۸ تا بهمن همان سال (روی‌هم‌رفته به مدت سه ماه) ادارهٔ کشور را به [[شورای انقلاب]] سپردند. در این سه ماه سید علی خامنه‌ای سرپرستی [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] را برعهده داشت. او سپس برای کاندیداتوری در [[انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی]] استعفا داد.<ref name="radiofarda.com">http://www.radiofarda.com/content/b17-khamenei-biography-12/24732052.html</ref>

=== نمایندگی مجلس ۱۳۵۹–۱۳۶۰ ===
{{همچنین ببینید|انتخابات مجلس شورای اسلامی (۱۳۵۹–۱۳۵۸)}}
[[پرونده:Ali Khamenei (right) in trench during Iran-Iraq war.jpg|300px|بندانگشتی|چپ|سیدعلی خامنه‌ای در سنگر در خلال جنگ ایران و عراق]]
[[پرونده:Paper news Khamenei was voted as Iran president.jpg|بندانگشتی|220px|تیتر [[روزنامه اطلاعات]] در ۱۳ مهر، بعد از [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (مهر ۱۳۶۰)|انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۶۰]] - خامنه‌ای [[رئیس‌جمهور ایران|رئیس‌جمهور]] شد.]]
در اردیبهشت ۱۳۵۹ با کسب ۶۵٫۸۰ درصد از مجموع ۲٬۱۳۴٬۴۳۴ رای<ref>http://rc.majlis.ir/fa/parliament_member/show/762450</ref> بعد از [[فخرالدین حجازی]]، [[حسن حبیبی]]، [[مهدی بازرگان]]، [[علی اکبر معین فر]]، در [[تهران، ری، اسلامشهر و شمیرانات (حوزه انتخاباتی)|حوزهٔ انتخابیهٔ تهران]] پنجم شد و به اولین دورهٔ مجلس شورای ملی پس از انقلاب راه یافت.<ref name="radiofarda.com" />

=== ترور ناموفق ===
{{همچنین ببینید|ترور نافرجام سید علی خامنه‌ای (۱۳۶۰)}}
در ضبط صوتی بزرگ که بر میز سخنرانی خامنه‌ای در [[مسجد ابوذر]] تهران بمب کار گذاشتند. به واسطه نوشته داخل ضبط صوت، رهروان فرقان که بازماندهٔ [[گروه فرقان]] بودند را عامل این بمب‌گذاری دانسته‌اند، این بمب [[۶ تیر]] ۱۳۶۰ هنگام سخنرانی او منفجر شد. البته بمب کامل عمل نکرد. [[امام جمعه|امام جمعهٔ]] [[تهران]] و نمایندهٔ خمینی در شورای‌عالی دفاع، از این سوءقصد که ممکن بود به مرگ وی بینجامد، جان سالم به در برد ولی جراحات شدیدی بر او وارد شد. براساس اخبار منتشره در همان زمان، خامنه‌ای «از نقطه بالای کتف راست و بالای ران سمت راست» مجروح شد و «استخوان ترقوه» اش شکست و با قطع چند رگ و عصب دست راست وی، دچار مشکل حرکتی شد. دست راست او از آن هنگام از کار افتاده‌است.<ref>{{یادکرد خبر|نام = |نام خانوادگی = |همکاران = |پیوند = http://www.asriran.com/fa/news/76074/بازخواني-ترور-آيت-الله-خامنه-اي-در-28-سال-قبل |عنوان = بازخوانی ترور آیت الله خامنه ای در 28 سال قبل|اثر = | ناشر = [[عصر ایران]]|صفحه = |تاریخ = ۶ تیر ۱۳۸۸|بازیابی = ۱۸ آوریل ۲۰۱۸}}</ref>
[[پرونده:Ali Khamenei-1360.jpg|150px|بندانگشتی|راست|در سال ۱۳۶۰ خورشیدی]]
[[احمد قدیریان]] این ترور را کار [[جواد قدیری]] و [[سازمان مجاهدین خلق]] می‌داند. البته گزارش روزنامهٔ کیهان در شماره فردای ترور در داخل ضبط صوت نوشته شده‌بود: «هدیهٔ گروه فرقان». اعضای گروه فرقان پس از ترورهای سال ۱۳۵۸ دستگیر و اعدام شده‌بودند اما برخی از پیروان آن‌ها گروه رهروان فرقان را تأسیس کردند و قاسم اسلامی و سید علی خامنه‌ای را ترور کردند. [[ایرج مصداقی]] عاملان ترور را ایرج افشاری و اروج امیرخان‌زاده معرفی کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.irajmesdaghi.com/maghaleh-437.html| عنوان = چه کسی خامنه‌ای را در تیرماه ۶۰ ترور کرد؟ | تاریخ بازدید = ۲ شهریور ۱۳۹۱| تاریخ = ۱۳۹۰/۱۲/۲۴| ناشر = ایرج مصداقی | زبان = فارسی}}</ref> [[مرکز اسناد انقلاب اسلامی]] نیز این ترور را کار بازماندگان گروه فرقان می‌داند با این تفاوت که نام عامل اصلی را امیرمسعود تقی‌زاده می‌داند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.roozonline.com/persian/news/newsitem/archive/2012/june/26/article/-0049512a63.html/| عنوان = چه کسی خامنه‌ای را ترور کرد | تاریخ بازدید = ۲ شهریور ۱۳۹۱| تاریخ = ۱۳۹۱/۰۴/۰۶| ناشر = روز آنلاین | زبان = فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.parsine.com/fa/news/62902/چه-كسي-مسئول-ترور-رهبر-انقلاب-بود| عنوان = چه کسی مسئول ترور رهبر انقلاب بود؟ | تاریخ بازدید = ۲ شهریور ۱۳۹۱| تاریخ = ۱۳۹۱/۰۴/۰۵| ناشر = پارسینه | زبان = فارسی}}</ref>

== ریاست جمهوری ۱۳۶۰–۱۳۶۸ ==
[[پرونده:Khamenei-poster.jpg|بندانگشتی|250px|پوستر تبلیغاتی سید علی خامنه‌ای در انتخابات ریاست جمهوری]]

{{همچنین ببینید|انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (مهر ۱۳۶۰)|انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۶۴)}}
سید علی خامنه‌ای در انتخابات مهرماه ۱۳۶۰ به مقام ریاست جمهوری رسید. در این انتخابات ۴۲ نفر از ۴۶ نامزد رقیب وی در این انتخابات رد صلاحیت شدند و تا حدود زیادی مشخص بود که نامزد اول مورد حمایت نظام، علی خامنه‌ای است.<ref name="radiofarda">[http://www.radiofarda.com/content/f5_Khamenei_chronology_in_political_power/2177548.html آیت‌الله خامنه‌ای از ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۸]</ref>
او در این انتخابات که با مشارکت ۷۵٪ی مردم برگزار شد که از دو انتخابات پیش بیشتر بود، ۹۵٪ رای‌ها را به دست آورد که تا کنون بالاترین نسبت در تمامی انتخابات ریاست جمهوری ایران بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://hawzah.net/fa/article/view/92461 |عنوان = دوره اول ریاست جمهوری مقام معظم رهبری| ناشر = پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه|تاریخ = ۲۴ مهر ۱۳۹۰ |تاریخ بازدید = ۱۸ آوریل ۲۰۱۸}}</ref>

خمینی، در مورد ریاست‌جمهوری او گفته‌است:

{{نقل قول| ما از سر ناچاری چون آدم نداشتیم به ورود یکی از روحانیون به عرصهٔ اجرایی و انتخابات آقای خامنه‌ای، رای دادیم، وگرنه هر زمانی که آدم صالح و مورد اعتمادی پیدا کنیم، ایشان باید به جایگاه اصلیش یعنی مسجد بازگردد.<ref>کانون اندیشه وران ایرانی، آسیب‌شناسی روانی سیدعلی خامنه‌ای، نوامبر ۲۰۰۰، ص ۶۹</ref>{{مدرک|مدرک معتبر}}
}}
در انتخابات سال [[۱۳۶۴ (خورشیدی)|۱۳۶۴]] نیز، بسیاری از رقیبان خامنه‌ای از جمله نامزدان [[نهضت آزادی]] یعنی [[مهدی بازرگان]] و [[ابراهیم یزدی]] و [[احمد صدر حاج‌سیدجوادی]]، رد صلاحیت شدند. او بار دیگر با کسب ۸۵٪ رای در سمت ریاست‌جمهوری ماند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://hamshahrionline.ir/details/82636 |عنوان = آشنایی با ادوار انتخابات ریاست جمهوری در ایران| ناشر = [[همشهری‌آنلاین]]|تاریخ = ۱۲ خرداد ۱۳۸۸ |تاریخ بازدید = ۱۸ آوریل ۲۰۱۸}}</ref>

[[مهدی بازرگان]]، دربارهٔ رد صلاحیت خود در این انتخابات گفته‌است:
{{نقل قول|چون حاکمیت می‌دید که ممکن است ما در انتخابات حائز اکثریت باشیم، چنین تصمیمی گرفت<ref name="radiofarda" />}}

از جمله سمت‌ها در این دوران:<ref name="khameneibiog" />
* ریاست شورای انقلاب فرهنگ، ۱۳۶۰
* ریاست [[مجمع تشخیص مصلحت نظام]]، ۱۳۶۶

== رهبری ==
[[پرونده:Vladimir Putin in Iran 16-17 October 2007-1.jpg|بندانگشتی|چپ|300px|در دیدار با [[ولادمیر پوتین]] رئیس‌جمهور وقت روسیه]]

پس از درگذشت [[سید روح‌الله موسوی خمینی|خمینی]]، [[مجلس خبرگان رهبری|خبرگان رهبری]] در تاریخ [[۱۴ خرداد]] [[۱۳۶۸ (خورشیدی)|۱۳۶۸]]، سید علی خامنه‌ای را که در آن زمان ریاست جمهوری ایران را به‌عهده داشت، به سمت «[[رهبر جمهوری اسلامی ایران]]» برگزیدند.<ref name="سوال">{{یادکرد خبر|نام = |نام خانوادگی = |همکاران = |پیوند = https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/10/19/1623655/پاسخ-به-چند-سؤال-درباره-انتخاب-آیت-الله-خامنه-ای-به-عنوان-رهبر-انقلاب-در-سال-68 |عنوان = پاسخ به چند سؤال دربارهٔ انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان رهبر انقلاب در سال ۶۸|اثر = | ناشر = [[خبرگزای تسنیم]]|صفحه = |تاریخ = ۱۹ دی ۱۳۹۶|بازیابی = ۱۸ آوریل ۲۰۱۸}}</ref>

=== برگزیدگی به رهبری ===
{{نوشتار اصلی|برگزیدگی سید علی خامنه‌ای به مقام رهبری}}
پیش از درگذشت خمینی، [[حسینعلی منتظری]] برای جانشینی او برگزیده شده‌بود. در سال پایانی رهبری او و همزمان با درگیری وی با نظام، او را از این سمت برکنار کردند. به گفته [[محمدرضا مهدوی کنی]] در کتاب خاطراتش، مسألهٔ قائم مقامی رهبری در قانون اساسی پیش‌بینی نشده‌بود. اما به دلیل مریضی و سالخوردگی خمینی، مجلس خبرگان پیش‌دستی کرد و موضوع قائم مقامی رهبری را پیش‌بینی نمود تا اگر حادثه‌ای برای خمینی پیش بیاید کشور با خلأ روبه‌رو نشود.<ref>{{یادکرد خبر|نام = |نام خانوادگی = |همکاران = |پیوند = http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13930730001209 |عنوان = مسئله محرمانه‌ای که از نماز جمعه گفته شد+ صوت|اثر = | ناشر = [[خبرگزاری فارس]]|صفحه = |تاریخ = ۶ آبان ۱۳۹۳|بازیابی = ۲۱ آوریل ۲۰۱۸}}</ref>

در ابتدا، شورای رهبری‌ای سه نفره مرکب از [[علی مشکینی]] و [[موسوی اردبیلی]] و سید علی خامنه‌ای برای جانشینی سید روح‌الله خمینی پیشنهاد شد که نتوانست آرای کافی را بدست بیاورد.
سپس [[سید محمدرضا گلپایگانی|گلپایگانی]] در [[مجلس خبرگان]] به رای گذاشته شد که اجماع حاصل نگردید. قانون اساسی أن زمان مرجعیت را از شرایط رهبری می‌دانست ولی خامنه‌ای واجد این شرط نبود.<ref name="lng40">{{یادکرد وب | عنوان=سال سرنوشت ساز ۶۸: تصویر آیت‌الله خامنه‌ای در خاطرات هاشمی رفسنجانی | وبگاه=BBC Persian | تاریخ=2013-03-12 | سال=2013 | پیوند=http://www.bbc.com/persian/iran/2013/03/130304_l23_hashemi_rafsanjani_khamenei_khomeini_1368 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2018-01-08}}</ref> سرانجام ۸۰٫۹ درصد حاضران در مجلس خبرگان که شامل ۷۲ درصد کل اعضا بودند، به رهبری سید علی خامنه‌ای رای دادند.{{مدرک}}

در این جلسه هم چنین [[هاشمی رفسنجانی]] پیش از رای‌گیری سخنرانی کرد و به تمجید از او پرداخت.<ref>[http://www.aparat.com/v/RISrg فیلم جلسه نمایش داده شده در صدا و سیما]</ref>

==== مخالفت‌ها ====
{{همچنین ببینید|همه‌پرسی قانون اساسی ایران (۱۳۶۸)}}
انتخاب خامنه‌ای برای رهبری بحث‌برانگیز بوده‌است. وی یکی از شرط‌های به دست گرفتن امر رهبری یعنی مرجعیت را مطابق با [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|قانون اساسی]] نداشت.
بر اساس اصل صد و نهم قانون اساسی سابق شرایط و صفات رهبر یا اعضای شورای رهبری عبارت بود از: صلاحیت علمی و تقوایی لازم برای افتا و مرجعیت، بینش سیاسی و اجتماعی و شجاعت و قدرت و مدیریت کافی برای رهبری؛ ولی او عنوان [[مرجعیت]] را نداشت.<ref name="lng40" /> هاشمی رفسنجانی به نقل از خمینی در مجلس خبرگان گفت که وی گفته‌بوده‌است که مرجعیت لازم نیست.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://article.tebyan.net/170583/انتخاب-آيت-الله-خامنه-اي-به-رهبري |عنوان = انتخاب آیت الله خامنه ای به رهبری| ناشر = [[مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان|تبیان]]|تاریخ = ۱۶ خرداد ۱۳۹۰ |تاریخ بازدید = ۱۹ آوریل ۲۰۱۸}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://ofoghtv.ir/web/guest/-/نظر-امام-ره-حذف-مرجعیت-از-شرایط-رهبری-بود-قید-موقت-برای-این-بود-تا-رفراندوم-بازنگری-قانون-اساسی-انجام-شود-اگر-توصیه‌های-امام-ره-هم-نبود-به-فردی-جز-ایت |عنوان = نظر امام (ره) حذف مرجعیت از شرایط رهبری بود/ قید موقت برای این بود تا رفراندوم بازنگری قانون اساسی انجام شود/ اگر توصیه‌های امام (ره) هم نبود به فردی جز آیت‌الله خامنه‌ای نمی‌رسیدیم| ناشر = [[شبکه افق]]|تاریخ = ۲۴ دی ۱۳۹۶ |تاریخ بازدید = ۱۹ آوریل ۲۰۱۸}}</ref>

[[خمینی]] پیش از درگذشتش خود خواستار اصلاح قانون اساسی بود و خود شورایی برای بازنگری در قانون اساسی تشکیل داده‌بود. وی در [[۹ اردیبهشت]] ۱۳۶۸ در نامه‌ای به [[علی مشکینی]]، رئیس [[شورای بازنگری قانون اساسی]]، نوشته بود که:
{{نقل قول|معتقدم برای رهبری شرط مرجعیت لازم نیست. مجتهد عادل مورد تأیید خبرگان محترم سراسر کشور، کفایت می‌کند<ref>[مندرج در صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی، جلد ۱، صفحه ۵۸]</ref><ref>[http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=58950&vn=21&gpn=371&mi=9385 نامه روح‌الله خمینی رهبر ایران به علی مشکینی رئیس مجلس خبرگان درباره متمم قانون اساسی]</ref>}}

=== مرجعیت ===
در سال ۱۳۷۶، [[حسینعلی منتظری]] عدم کفایت علمی و دینی و نامشروع بودن انتخاب خامنه‌ای را مطرح کرد.<ref>میشل، سرژ (۲۰۱۰)، صفحهٔ ۳۵۳</ref> وی دربارهٔ مرجعیت خامنه‌ای گفت:{{گفتاورد|اینکه آمدند در شب بعد از فوت محمدعلی اراکی، عده‌ای بچه راه انداختند در خیابان جلوی جامعه مدرسین، مثل همین الان که راه می‌اندازند؛ بعد هم سه چهار نفر از تهران آمدند و اصلاً (کسانی که ایشان را می‌گفتند) هفت هشت نفر بیشتر نبودند و به زور هفت نفر را به عنوان مرجع گفتند که ایشان را هم جزو کنند، در صورتی که ایشان در حد فتوا و مرجعیت نیست. بنابر این مرجعیت شیعه را مبتذل کردند، بچه گانه کردند، با یک عده بچه اطلاعاتی که راه انداختند! اینها مصیبتهایی است که ما در این کشور می‌بینیم.<ref>{{یادکرد وب | تاریخ بازبینی=۲۰ مه ۲۰۱۳ | عنوان=سخنرانی ۱۳ رجب | نشانی=//www.w7.mul.ir/yo%7Cut%7Cub%7Ce.%7Cco%7Cm/watch?v=3hW049-6PRs}}</ref>}}
: [[احمد آذری قمی]] نیز با نوشتن نامه‌ای او را فاقد شرایط مرجعیت برشمرد.<ref>[http://www.roozonline.com/persian/news/newsitem/archive/2012/june/25/article/-cbae21b8c0.html روز آن لاین]</ref><ref>{{یوتیوب|nodMwY4vqbg|سخنرانی آیت‌الله منتظری دربارهٔ مرجعیت خامنه‌ای}}</ref>
:
: [[مهدی خزعلی]] در این زمینه می‌گوید:[[ابوالقاسم خزعلی|پدرم]] مخالف مرجعیت [[خامنه‌ای]] بود و زیر فشار دفتر رهبری از [[شورای نگهبان]] استعفا داد.<ref name=":2">{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/f3-khazali-vs-khamenei/28005230.html|عنوان=مهدی خزعلی: پدرم مخالف مرجعیت آیت‌الله خامنه‌ای بود و زیر فشار دفتر رهبری استعفا کرد|بازبینی=2018-04-22}}</ref>[[مهدی خزعلی]] همچنین از قول [[ابوالقاسم خزعلی|پدرش]] می‌گوید:<ref name=":2" />
{{نقل قول|ایشان گفتند من به بچه‌های خودم گفتم که از آقای سیستانی تقلید کنند. آقایان گفتند نظر شما راجع به مرجعیت رهبری چیست؟ ایشان خیلی برآشفته شدند و گفتند نکنید این کار را و با مرجعیت شیعه بازی نکنید. رهبری ایشان را تضعیف می‌کنید و مرجعیتش را جا نمی‌اندازید. برعکس، رهبری ایشان تضعیف می‌شود. ایشان نیازی ندارد. حکم حکومتی رهبر بر مراجع هم نافذ است و نیازی ندارند.||https://www.radiofarda.com/a/f3-khazali-vs-khamenei/28005230.html}}
:در سال ۸۳ [[قاسم شعله‌سعدی]] نمایندهٔ مجلس‌های سوم و چهارم در نامه‌ای به سید علی خامنه‌ای با وی را حجت‌الاسلام خطاب کرد و گفت در زمان انتصاب به عنوان رهبر، فاقد شرایط تعیین‌شده برای رهبری در قانون اساسی بوده‌است.<ref>[http://www.rahesabz.net/story/35087 جنبش راه سبز - قاسم شعله سعدی، نماینده اسبق مجلس و استاد دانشگاه تهران، بازداشت شد<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> بازنگری قانون اساسی که در ۶ مرداد ۱۳۶۸ از طریق همه‌پرسی به تصویب رسید مرجعیت را از شروط رهبری حذف کرد. در جلسه محرمانه مجلس خبرگان در خرداد ۱۳۶۸ خامنه‌ای تا زمان برگزاری همه‌پرسی به عنوان رهبر موقت انتخاب شد که موقتی بودن این انتخاب تا زمان برگزاری همه‌پرسی از عموم پنهان نگه داشته شد.<ref name="ugyyg">{{یادکرد وب | نام خانوادگی=رمضانپور | نام=علی‌اصغر | عنوان=خامنه‌ای و لغو مرجعیت شیعه در ایران | وبگاه=رادیو فردا | تاریخ=2014-06-05 | سال=2014 | پیوند=https://www.radiofarda.com/a/f8--khamenei-and-maraje/25411151.html | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2018-01-08}}</ref>

== در رسانه ==
طبق بررسی‌های نشریهٔ فوربیس، سیدعلی خامنه‌ای هجدهمین فرد قدرتمند دنیا در سال ۲۰۱۵ و تنها فرد ایرانی است که جزو صد مرد قدرتمند دنیا قرار گرفته‌است.<ref>[[فهرست مجله فوربز از قدرتمندترین افراد جهان|Forbes list of The World's Most Powerful People]]</ref> قبل از این، او ۲۶اُمین انسان قدرتمند جهان در سال ۲۰۱۱ و ۲۱اُمین در سال ۲۰۱۲ میلادی<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.forbes.com/powerful-people/#p_3_s_a0_All%20countries_All%20categories_ |عنوان =قدرتمندترین انسان‌های جهان | ناشر =[[فوربس]] |تاریخ =۲ نوامبر ۲۰۱۱ |تاریخ بازدید = ۱۴ نوامبر ۲۰۱۱|زبان=انگلیسی}}</ref> بوده‌است.<ref>http://www.forbes.com/profile/ali-hoseini-khamenei/</ref>

در سریال [[معمای شاه]] به کارگردانی [[محمدرضا ورزی]] در بخش‌هایی از داستان، به مبارزات سیدعلی خامنه‌ای در جریان‌های مربوط به حکومت پهلوی و انقلاب اسلامی پرداخته شده‌است. در این سریال [[علیرضا مهران]]، نقش سید علی خامنه‌ای در آن دوران را بازی می‌کند. این سریال محصول شبکهٔ یک صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=سایت رسمی سریال معمای شاه |نشانی=http://www.moamaeshah.ir/ |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6iOJ4xFtB |تاریخ بایگانی=20-06-2016}}</ref>

[[موقوفه کارنگی برای صلح بین‌المللی]] در سال ۲۰۰۸ مقاله‌ای با عنوان «بازخوانی خامنه‌ای: دیدگاه جهانی قدرتمندترین رهبر ایران» به قلم [[کریم سجادپور]] منتشر کرد.<ref name="readingkhamenei">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.carnegieendowment.org/publications/index.cfm?fa=view&id=19975&prog=zgp&proj=zme| عنوان = بازخوانی خامنه‌ای: دیدگاه جهانی قدرتمندترین رهبر ایران| تاریخ بازدید = ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷| نویسنده = سجادپور، کریم| سال = ۲۰۰۸| ماه = مارس| ناشر = وبگاه موقوفه کارنگی برای صلح بین‌المللی| زبان = انگلیسی}}</ref> مقاله اینچنین آغاز می‌شود: «شاید در دنیا هیچ رهبری نباشد که به اندازهٔ سیدعلی خامنه‌ای برای مسایل جاری جهان اهمیت داشته باشد اما درعین‌حال تا این حد برای جهانیان ناشناخته باشد». به نظر می‌رسد این تحلیل که خود مؤسسهٔ کارنگی آن را «تحلیل عمیق سیاسیِ» سیدعلی خامنه‌ای و بر اساس سخنرانی‌ها و نوشته‌های وی در ۳ دهه اخیر می‌داند،<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.carnegieendowment.org/programs/global/index.cfm?fa=proj&id=107& proj=zme | عنوان = بخش ایران - بازخوانی خامنه‌ای: دیدگاه جهانی قدرتمندترین رهبر ایران | تاریخ بازدید = ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷|ناشر= وبگاه موقوفه کارنگی برای صلح بین‌المللی | زبان = انگلیسی}}</ref> در ایران چندان با واکنش‌های تند داخلی مواجه نشده‌است.<ref>{{یادکرد وب | نشانی = http://www.aftab.ir/news/2008/apr/07/c1c1207568077_politics_iran_khamene.php | عنوان = اهمیت هیچ رهبری در جهان به اندازه آیت‌الله خامنه‌ای نیست | تاریخ بازدید = ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ | تاریخ = ۱۹ فروردین ۱۳۸۷ | ناشر = وبگاه آفتاب ({{چر}}aftab.ir) | زبان = فارسی | نقل قول = خبرگزاری فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی= http://www.asriran.com/view.php?id=39352|عنوان= تحلیل مؤسسه کارنگی دربارهٔ رهبر انقلاب|تاریخ بازدید = ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷| تاریخ = ۱۹ فروردین ۱۳۸۷| ناشر = سایت تحلیلی خبری عصر ایران|زبان= فارسی}}</ref>

در مستندی از [[بزرگمهر شرف الدین]] در شبکه [[بی‌بی‌سی فارسی]]، آنچه خامنه‌ای را از اکثر رهبران و حاکمان تاریخ معاصر ایران متمایز کرده‌است، نگاه منطقی او به سیاست است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =بزرگمهر شرف الدین |نشانی=http://www.bbc.com/persian/iran/2011/09/110917_bsh_khamenei.shtml |عنوان=آیت الله خامنه‌ای؛ مرد فضاهای خالی | ناشر = بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ =شنبه 17 سپتامبر 2011 - 26 شهریور 1390 |تاریخ بازبینی=}}</ref>

== انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸ ==
{{نوشتار اصلی|انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۸)}}

سازمان [[عفو بین‌الملل]] در اطلاعیه‌ای [[سخنرانی خامنه‌ای در نماز جمعهٔ ۲۹ خرداد ۱۳۸۸]]<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7190|عنوان=خطبه‌های نماز جمعهٔ تهران|تاریخ={{جح|۲۹|۳|۱۳۸۸}}|ناشر=دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظما خامنه‌ای}}</ref> که یک هفته بعد از انتخابات برگزار شد را «چراغ سبز رهبر ایران برای سرکوب» توصیف کرد.
[[تظاهرات اعتراضی معترضان به انتخابات در ایران (۳۰ خرداد ۱۳۸۸)|اعتراضات فردای آن روز]] با کشته شدن چند تن از معترضین همراه شد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2009/06/090619_he_ir88_khamenei.shtml BBC هشدار آیت‌الله خامنه‌ای در مورد ادامه تظاهرات خیابانی] بی‌بی‌سی فارسی</ref><ref>[https://www.bbc.co.uk/persian/iran/2010/06/100618_l10_khamenei_29_khordad_speech.shtml سخنرانی ۲۹ خرداد آیت‌الله خامنه‌ای؛ نقطه عطف] امید پارسانژاد، بی‌بی‌سی فارسی، ۲۹ خرداد ۱۳۸۹</ref>

دیری نبایست که اعتراضات متوجه خامنه‌ای شد و معترضان با سردادن شعارهایی، عملکرد وی را مورد اعتراض قرار دادند.<ref>[http://www.guardian.co.uk/world/2009/jun/17/iran-ayatollah-khamenei-protest-reaction Iranian protesters' slogans target Khamenei as the real enemy]</ref>

او در پاسخ به درخواست [[موسوی اردبیلی]]، برای آزادی زندانیان سیاسی گفت:
{{نقل قول|شما در زمان امام راحل عظیم الشان، رئیس شورای عالی قضائی بودید و من رئیس‌جمهور. در آن زمان که متولی قوهٔ قضائیه شما بودید به دستور رهبر فقید انقلاب، مخالفان نظام اعدام می‌شدند. اکنون من دستور نداده‌ام مخالفان نظام را اعدام کنند، آن‌ها را فقط زندانی کرده‌اند، حالا شما به این هم اعتراض می‌کنید؟!<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=خامنه‌ای: امام خمینی مخالفان نظام را اعدام می‌کرد و من فقط زندانی می‌کنم |نشانی=http://www.alarabiya.net/articles/2011/10/29/174373.html |تاریخ بازبینی=۳۱ اکتبر ۲۰۱۱ |اثر= وبگاه|تاریخ= اکتبر ۲۰۱۱ |ناشر=[[العربیه]] |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=خامنئی لمرجع شیعی: الخمینی کان یعدم المعارضین وأنا أکتفی بسجنهم |نشانی=http://www.alarabiya.net/articles/2011/10/31/174702.html |تاریخ بازبینی=۳۱ اکتبر ۲۰۱۱ |اثر= وبگاه|تاریخ= اکتبر ۲۰۱۱ |ناشر=[[العربیه]] |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=عربی}}</ref>}}

در پی حوادث سال ۸۸ [[دانشگاه اسلو]] او را در سال ۲۰۰۹ دیکتاتور سال شناخت.<ref>[http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3817857,00.html Iran's Khamenei named 'dictator of the year']</ref>

در سال [[۱۳۹۰ (خورشیدی)|۱۳۹۰]] پس از انتشار اسنادی که جزئیات آن پس از یک سال و نه ماه پس از دیداری با نمایندگان مجلس داشته‌است، به مجلس توصیه کرده‌است که [[قوهٔ قضاییهٔ ایران|قوهٔ قضاییه]] باید میان معترضان و آشوبگران تمایز قایل شود، اما این تمایز به معنی مصونیت معترضان نیست و آن‌ها نیز باید تاوان آنچه را که می‌گویند، بپردازند.<ref>{{یادکرد خبر|نام =بزرگمهر |نام خانوادگی =شرف الدین |همکاران = |پیوند = http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/10/111028_sm_khamenei_rioters_protesters.shtml |عنوان =معترض و اغتشاشگر در نگاه رهبر ایران |اثر = | ناشر =بی‌بی‌سی |صفحه = |تاریخ =۲۸ اکتبر ۲۰۱۱ |بازیابی =۲۸ اکتبر ۲۰۱۱}}</ref>

=== حادثهٔ کهریزک ===
{{اصلی|بازداشتگاه کهریزک#گزارش کمیته گزارشگران حقوق بشر}}
پس از انتخابات، چند تن از دستگیرشدگان از جمله فرزند [[عبدالحسین روح الامینی]] از وفاداران به سید علی خامنه‌ای در [[بازداشتگاه کهریزک]]، جان خود را از دست دادند که حتی ادعای شکنجهٔ زندانیان نیز شده‌است. پس از این ماجرا وی دستور تعطیلی بازداشتگاه را صادر کرد.<ref>[http://www.radiofarda.com/content/f8-second-anniversary-of-kahrizak-victims/24266073.html دومین سالگرد کشته‌شدگان بازداشتگاه کهریزک در تهران برگزار شد]</ref>

=== حمله به کوی دانشگاه ===
در دومین حمله به کوی دانشگاه (حملهٔ نخست در زمان ریاست‌جمهوری [[سید محمد خاتمی]] روی داده‌بود)، متجاوزان با شعار حمایت از رهبر به ضرب و شتم دانشجویان پرداختند، که خامنه‌ای در نماز جمعهٔ ۲۹ خرداد این عمل را تقبیح کرد.<ref>[http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=contentShow&id=5613 پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
وی دستور به رسیدگی به وقایع کوی دانشگاه را صادر کرده‌بود.<ref>[http://www.asriran.com/fa/news/132922/دستور-رهبری-در-رسیدگی-به-پرونده-جنایت-کوی-دانشگاه-را-فراموش-نکنید دستور رهبری در رسیدگی به پرونده «جنایت کوی دانشگاه» را فراموش نکنید<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>

== دیدگاه‌ها ==
=== اعتقاد به تئوری توطئه و روحیه ضد آمریکایی ===
{{اصلی|نظریه‌های توطئه در ایران}}
در اسفند ۱۳۵۹، هنگامی که بیش از ۱۰۰ هزار نفر برای گرامی داشت درگذشت مصدق و درخواست تشکیل جمهوری دموکراتیک به جای جمهوری اسلامی در دانشگاه تهران گردهم آمدند، سیدعلی خامنه‌ای به شکل تهدید آمیز گفت: «ما مثل آلنده و مصدق لیبرال نیستیم که C.I.A بتواند «ما را» سرکوب کند.»<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=آبراهامیان|کتاب=کودتا|سال=1393|فصل=|صفحه=306|جلد=|زبان=}}</ref>

سرژ میشل و پائولو وودز بر این باورند که سخنرانی‌های سید علی خامنه‌ای مجموعه‌ای است از «تهدیدها و شعارهای تو خالی» که با اعتقاد بر [[تئوری توطئه]] و روحیهٔ شدید ضد آمریکایی همراه است، او همه جا «دسیسهٔ دشمنان» را می‌بیند و قدرت‌های خارجی را «مستکبر»، «شیطانی»، «آزمند»، «منفور»، «واپس‌گرا»، «برتری‌طلب»، «سرطانی»، «ستمکار»، «زهرآگین» و «تجسم شیطان» توصیف می‌کند. این صفات هم به دولت‌های غربی و هم به سرویس‌های اطلاعاتی‌شان [[سیا]]، [[موساد]]، [[اینتلیجنت سرویس]]، اطلاق می‌شود.<ref>میشل، سرژ (۲۰۱۰)، صفحه ۳۵۲–۳۵۱</ref>

خامنه‌ای معتقد است که توهم توطئه، خود یک توطئه است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =رادیوزمانه |نشانی=https://www.radiozamaneh.com/281294 |عنوان=آیت‌الله خامنه‌ای: توهم توطئه، خود یک توطئه است | ناشر =رادیوزمانه |تاریخ =۱۴ خرداد ۱۳۹۵ |تاریخ بازبینی=}}</ref> به عقیدهٔ خامنه‌ای انکار دشمنی‌های آشکار آمریکا با نظام و ملت ایران، توطئه‌ای است برای کاهش حساسیت‌ها در مقابل شیطان بزرگ.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =مشرق نیوز |نشانی=http://www.mashreghnews.ir/fa/news/571438/وقتی-سیا-اصطلاح-تئوری-توطئه-را-اختراع-کرد-عکس-و-فیلم |عنوان=وقتی سیا اصطلاح «تئوری توطئه» را اختراع کرد +عکس و فیلم | ناشر =مشرق نیوز |تاریخ =۱۴ خرداد ۱۳۹۵ |تاریخ بازبینی=}}</ref>

وی در خصوص مذاکره با آمریکا می‌گوید که بر اساس تجربه، ایالات متحده با استفاده از قدرت رسانه ای، اقتصادی و نظامی اش، کشور طرف مذاکره را وادار به پذیرش مطالبات این کشور می‌کند و در شرایطی که مطالبات خود را نقد می‌گیرد، در برابر وعده‌هایی زیبا می‌دهد که عمدتاً در عمل محقق نمی‌شود؛ بنابراین، تا زمانی که کشور تا حدی قوی نشده که در برابر فشارهای آمریکا حین مذاکرات، یارای مقاومت داشته باشد، مذاکره با آمریکا ممنوع است.<ref>[https://www.isna.ir/news/97052211640/امام-مذاکره-با-آمریکا-را-ممنوع-کرد-و-من-هم-ممنوع-می-کنم امام مذاکره با آمریکا را ممنوع کرد و من هم ممنوع می‌کنم]</ref>

=== اعتقاد به مبانی سکولار در رابطه حکومت با مردم ===
به نظر [[سعید برزین]]، خامنه‌ای رابطه حکومت و مردم را اساساً غیر مذهبی و بر اساس یک «قرارداد اجتماعی» تعریف کرده‌است.<ref name="مبانی سکولار">{{یادکرد وب |نویسنده = سعید برزین |نشانی=http://www.bbc.com/persian/blogs/2016/02/160209_l10_nazeran_barzin_khamenei |عنوان=مبانی سکولار پیشنهاد انتخاباتی رهبر ایران | ناشر =بی‌بی‌سی |تاریخ = ۹ فوریه ۲۰۱۶–۲۰ بهمن ۱۳۹۴ |تاریخ بازبینی=}}</ref> هر چند روحانیان دست راستی در ایران قائل به چنین قراردادی نیستند.<ref name="مبانی سکولار" />

=== اعتقاد به حاکمیت امر فقیه بر مردم از جهت قانونی و شرعی ===
سید علی خامنه‌ای، رهبر کنونی [[نظام جمهوری اسلامی ایران]]، معتقد است:

{{نقل قول|اختیارات ولی فقیه در صورت تعارض با اراده و اختیار مردم، بر اختیارات و تصمیمات مردم، مقدم و حاکم است.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2009/07/090719_si_ir88_islam_election.shtml ولی فقیه، مشروعیت خود را از مردم می‌گیرد یا خدا؟], [[بی‌بی‌سی فارسی]]</ref><ref>[http://farsi.khamenei.ir/treatise-content?uid=1&tid=8 پایگاه اطلاع‌رسانی و استفتائات آیت‌الله خامنه‌ای - ولایت فقیه و حکم حاکم - سؤال ۶۳],</ref>}}

او عقیده دارد در نظام «ولایت مطلقه فقیه» ولی فقیه همان حاکم اسلامی است و حکومتش تا قیامت ادامه پیدا می‌کند:<ref name="hawzah1">[http://www.hawzah.net/FA/MagArt.html?MagazineID=0&MagazineNumberID=6246&MagazineArticleID=67150 مقایسه تطبیقی مفهوم اطلاق در نظام‌های سلطنتی و ولایتی]، از کتاب اجوبة الاستفتائات، سید علی خامنه‌ای، وبگاه حوزه</ref>

{{نقل قول|مراد از ولایت مطلقه فقیه جامع‌الشرایط، این است که دین حنیف اسلام که خاتم ادیان آسمانی و باقی تا روز قیامت است، دین حکومت است و دین اداره شئون جامعه، پس در این حکومت چاره‌ای جز این نیست که تمام طبقات جامعه، یک ولی امر و حاکم شرع و رهبر داشته باشند، تا امت اسلام را از شر دشمنان اسلام و مسلمین حفظ کند و با جلوگیری تعدی قوی بر ضعیف، عدالت را در سیاست جامعه برپا دارند و وسایل پیشرفت فرهنگی، سیاسی و شکوفایی اجتماعی را فراهم سازد و چه بسا این کارها با خواسته‌ها، مطامع، منافع و آزادی بعضی اشخاص در تضاد باشد.<ref name="hawzah1" />}}

از نظر او این حکومت و حاکمیت نه تنها اختیاری نیست،<ref name="hawzah1" /> بلکه تحت عناوینی چون «مصلحت»، «حفاظت امت از دشمنان» و «اجرای حکم اسلام» گریز و چاره‌ای از آن نیست. او همچنین اعتقاد دارد دایره این حاکمیت می‌تواند تا آزادی شخصی افراد پیش رود. خامنه‌ای همچنین از «واجب بودن» اقدام علیه خواسته و صلاحدید مردم، در شرایطی که آنرا مخالف با آنچه که او «مصالح عمومی اسلام و مسلمین» می‌نامند، سخن به میان می‌آورد و حتی بیان می‌دارد که این تشخیص مصالح بر دوش حاکم مسلمین یا همان «ولی فقیه» است:<ref name="hawzah1" />

{{نقل قول|همچنین بر حاکم مسلمین پس از عهده‌دار گردیدن وظیفه مهم رهبری واجب است، که عنداللزوم دست به اقدامات مناسب بزند و باید خواسته و صلاحدید حاکم مسلمین در مواردی که به مصالح عامه اسلام و مسلمین مربوط می‌شود، برخاسته و صلاحدید عامه مردم، مقدم گردد.}}

او معتقد است «ولایت مطلقه فقیه یعنی انعطاف‌پذیری دستگاه ولایت» بدین معنی که مجموعه دستگاه‌هایی که رهبری در رأس آنها قرار دارد به‌طور دائم با انتخاب آنچه درست‌تر و کامل تر است، خود را بطور مدام متحول کنند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/o2_absolute_mandate_supreme_jurist/24322544.html |عنوان=اظهارات رهبر جمهوری اسلامی دربارهٔ «ولایت مطلقه فقیه» | ناشر =رادیو فردا |تاریخ =۱۷/شهریور/۱۳۹۰ |تاریخ بازبینی=}}</ref>

او به تناقض ذاتی در فهم «دشمنان» از مفهوم ولایت فقیه اشاره داشته و گفته‌است که آنها می‌گویند «آنها می‌گویند ولایت فقیه یعنی عمل کردن به فهم فقیه عادل، درحالی که فقیهی که عادل است نمی‌تواند به میل خود عمل کند».<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/o2_absolute_mandate_supreme_jurist/24322544.html |عنوان=اظهارات رهبر جمهوری اسلامی دربارهٔ «ولایت مطلقه فقیه» | ناشر =رادیو فردا |تاریخ =۱۷/شهریور/۱۳۹۰ |تاریخ بازبینی=}}</ref> ولی نظر سید علی خامنه‌ای در این زمینه در تناقض با نظرات حسینعلی منتظری است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/o2_absolute_mandate_supreme_jurist/24322544.html |عنوان=اظهارات رهبر جمهوری اسلامی دربارهٔ «ولایت مطلقه فقیه» | ناشر =رادیو فردا |تاریخ =۱۷/شهریور/۱۳۹۰ |تاریخ بازبینی=}}</ref>

به گفته [[حسن فیروزآبادی]]، خامنه‌ای در زمستان ۱۳۹۱ از مسوولان حکومتی جهت عمل نکردن به سحنان او گلایه کرد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = [[حسین باستانی]]|نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2013/03/130312_l39_analysis_khamenei_orders.shtml|عنوان=توصیف جدید رهبر ایران از جایگاه خود: حرفی نمی‌زنم مگر آنکه دستور باشد| ناشر =بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ =۲۲ اسفند ۱۳۹۱ |تاریخ بازبینی=}}</ref>

=== آزادی بیان ===
در سال ۲۰۰۰ [[کمیتهٔ حمایت از روزنامه‌نگاران]]، وی را جزو ۱۰ دشمن آزادی بیان قرار داد.<ref>[http://cpj.org/reports/2000/05/enemies-00.php Spotlight on Press Tyrants: CPJ Names Ten Worst Enemies of the Press]</ref>

در اوایل کار [[مجلس ششم]]، وقتی طرح اصلاح قانون مطبوعات، تهیه شده‌بود تا در جلسهٔ علنی مجلس مطرح شود، خامنه‌ای با [[حکم حکومتی]] خود، دستور داد این طرح مسکوت گذاشته شود.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/interactivity/debate/story/2004/05/printable/040519_l-cy-6thmajlis-1.shtml مجلس ششم، ضعف نمایندگان یا مشکل ساختاری؟]</ref> این طرح چندی پیش در [[دوره پنجم مجلس شورای اسلامی|مجلس پنجم]] تصویب شده‌بود.{{مدرک}}

تاکنون روزنامه‌نگاران بسیاری به دلیل انتقاد از او یا سازمان‌های زیر نظر او دستگیرشده و به زندان افتاده‌اند.<ref>[http://www.free-journalists.net/live/index.php/2010-11-09-01-35-41/537-2011-03-28-08-28-39.html همسر نوری زاد: نگران سرانجام مصیبتی که بر سر افراد خیرخواه کشور آورده‌اند، هستم]</ref><ref>[http://www.mowjcamp.com/article/id/50953 یادمان اسرای جنبش سبز/ احمد زیدآبادی تاوان انتقاد خود از رهبر را پس می‌دهد!]</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2010/02/100216_l17_cpj_journalist_jail_iran.shtml کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران: ایران بزرگترین زندان روزنامه‌نگاران بعد از چین]</ref> مانند [[احمد زیدآبادی]]، [[عبدالله نوری]]، [[محمد نوری زاد]]، [[عیسی سحرخیز]]، [[محسن سازگارا]] و [[اکبر گنجی]] اشاره کرد.<ref>[http://www.carnegieendowment.org/files/sadjadpour_iran_final2.pdf The world view of iran's most powerful leader]</ref>
<!-- با اگوها ارجاع دقیق بدهید -->

=== فرهنگ ایرانی ===
سید علی خامنه‌ای بر این باور است، که به جای تأکید بر [[ایران باستان|ایران قبل اسلام]]، باید بر [[ایران|ایران بعد از اسلام]] تأکید شود زیرا به عقیدهٔ او افتخارات ایران بعد از اسلام برجسته تر از افتخارات ایران قبل از اسلام است.{{مدرک}}

او همچنین بیان کرده که پیشرفت‌های حکومت‌های [[دیلمیان|دیلمی]]، [[سلجوقیان|سلجوقی]] و [[صفویان|صفوی]] با پیشرفت‌های [[ایران باستان|ایران قبل اسلام]]، قابل مقایسه نیست.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/08/110829_l03_khamenei_government.shtml |عنوان =آیت الله خامنه‌ای: به جای ایران قبل از اسلام بر ایران بعد از اسلام تأکید شود | ناشر =بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ =۲۹ اوت ۲۰۱۱ |تاریخ بازدید =۲۹ اوت ۲۰۱۱}}</ref>

=== شعر و ادبیات ===
خامنه‌ای تعداد زیادی رمان و شعر خوانده‌است.<ref name="nasimonline.ir">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://nasimonline.ir/Content/Detail/2041365/رسانه-های-خارجی-درباره-علاقه-آیت-الله-خامنه-ای-به-شعر-و-ادبیات-چه-می-گویند |عنوان=رسانه‌های خارجی دربارهٔ علاقه آیت‌الله خامنه‌ای به شعر و ادبیات چه می‌گویند؟ | ناشر =نسیم آنلاین |تاریخ =دوشنبه ۳۱ خرداد ۱۳۹۵ |تاریخ بازبینی=}}</ref> وی به شعر و ادبیات روسی علاقه‌مند است. [[میخاییل شولوخف]] و [[الکسی تولستوی]] از نویسندگان مورد توجه وی هستند.<ref name="nasimonline.ir" /> وی سعی داشته همه ساله گپ و گفتی دوستانه با شاعران داشته باشد، برگزاری شب شعرهای نیمه رمضان که توسط خامنه‌ای برگزار می‌شود، تبدیل به یک آیین فرهنگی شده‌است که احتمالاً حاکی از علاقه وی به شعر و ادبیات است.<ref name="nasimonline.ir" /> ولی برخی برگزاری این جلسات را فرایندی دستوری و یک‌طرفه می‌دانند که بموجب آن قرار است شاعران، مجری اوامر بخشنامه‌ای وی باشند.<ref name="nasimonline.ir" /> گاهی در این جلسات شاعرانی از تاجیکستان، هند و افغانستان نیز حضور یافته‌اند.<ref name="nasimonline.ir" />

او از نوجوانی کتاب‌های مختلف و [[رمان]]‌های ایرانی و خارجی بسیاری مطالعه کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=امام خامنه‌ای در نوجوانی چه رمان‌هایی را مطالعه می‌کردند؟ |نشانی=http://www.arshnews.ir/vdchqxn-.23nqmdftt2.html |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6imAAXRQP |تاریخ بایگانی=05-07-2016}}</ref> و نگاه بسیار حرفه‌ای به رمان دارد.<ref>{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = | نام = | نویسنده = | پیوند نویسنده = | عنوان =Ayatollah Khamenei reveals himself as an ‘#AvidReader’ of fiction | ترجمه عنوان =آیت الله خامنه‌ای خود را یک خوانندهٔ مشتاق به داستان نشان می‌دهد. | ژورنال =The Guadian | سری = | دوره = | شماره = | مکان = | ناشر = | تاریخ =27 | سال =2015 | ماه =February | صفحه = | فصل = | نام خانوادگی ویراستار =Flood | نام ویراستار =Alison | پیوند ویراستار = | نویسندگان سایر بخش‌ها = | کوشش = | ترجمه = | دیگران = | زبان = | فرمت = | id = | شابک = | شاپا = | oclc = | pmid = | pmc = | bibcode = | doi = | پیوند =https://www.theguardian.com/books/2015/feb/27/ayatollah-khameini-avidreader-fiction-sholokhov | تاریخ دسترسی =05-07-2016 | پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6im7Brxwu  | تاریخ بایگانی =05-07-2015 | پیوند مرده = | laysource = | laysummary = | laydate = | گفتاورد | جداکننده = | پی‌نوشت =}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=گاردین: آیت‌الله خامنه‌ای نگاه بسیار حرفه‌ای به رمان دارد |نشانی=http://alef.ir/vdcevz8wwjh8pvi.b9bj.html?261882 |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6im6ULQtn |تاریخ بایگانی=05-07-2016}}</ref>

او در هنگامی که در شهر مشهد حضور داشته در انجمن‌های ادبی حاضر می‌شده و اشعاری نیز دارد. تخلص وی در اشعاراش امین است.<ref name="cgie.org.ir" />

او اعتقاد دارد انقلاب، با آثار سینمایی و رمان به دنیا شناسانده می‌شود: «انقلاب بدون رمان نمی‌شود. انقلاب روسیه و انقلاب فرانسه با رمان‌هایشان معرفی شدند. یا بدون فیلم خوب نمی‌شود.»<ref>{{یادکرد وب |عنوان=در مخاطب‌شناسی دچار توهم بودیم |نشانی=http://farsi.khamenei.ir/others-note?id=24174 |نشانی بایگانی= http://www.webcitation.org/6im9fNsIa |تاریخ بایگانی=05-07-2016}}</ref>

=== موسیقی ===
معیارهای خامنه‌ای در مورد حلال یا حرام بودن موسیقی معیارهایی متغیر و مبهم است.<ref name="bbc.com">{{یادکرد وب |نویسنده =فرج سرکوهی |نشانی=http://www.bbc.com/persian/arts/2011/10/111011_music_courses_religeous_schools.shtml |عنوان=موسیقی و مجسمه؛ عقب‌نشینی فقه سنتی در برابر هنر؟ | ناشر =بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ =سه شنبه 11 اکتبر 2011 - 19 مهر 1390 |تاریخ بازبینی=}}</ref> خامنه‌ای همچون خمینی و منتظری تشخیص حلال یا حرام بودن موسیقی را موکول به نظر عرفی مکلف نموده‌است. عرف عام دربارهٔ موسیقی معیاری مبهم و متغیر است. چون تأثیر یک قطعه موسیقی بر شنوندگان مختلف و حتی بر شنونده واحد همیشه ثابت و یک دست نیست.<ref name="bbc.com" /> وی، به تبعیت از اکثر فقهای شیعه، سازها را نیز بدون ارائه معیار طبقه‌بندی، به دو نوع «آلات مختص حرام» و «آلات مشترک» تقسیم کرده که این‌گونه تفکیک نیز ناممکن است چون آنچه محتوا و شکل و در نتیجه، تأثیر یک اثر موسیقایی را تعیین می‌کند، آهنگسازان و نوازندگان هستند و نه سازها.<ref name="bbc.com" />

=== زنان ===
خامنه‌ای در سخنرانی‌های خود به مناسبت‌های گوناگون دیدگاه خود دربارهٔ زنان و نقش آنان را در جامعه بیان کرده‌است. این دیدارها گاه به مناسبت روز زن در ایران بوده‌اند و گاه با فعالان زن در جهان عرب. دولت ایران اغلب به تبلیغ دیدگاه‌های او دربارهٔ زنان می‌پردازد و بسیج ایران نیز برپایه این دیدگاه‌ها منشوری تهیه کرده‌است تا به تبیین «زن مسلمان طراز انقلاب اسلامی» بپردازد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.persian.rfi.fr/node/90681 |عنوان=شاخصه‌های زن در انقلاب اسلامی براساس دیدگاه‌های سید علی خامنه‌ای تدوین شد | ناشر = رادیو فرانسه پارسی|تاریخ =۲۰ آوریل ۲۰۱۳ |تاریخ بازبینی=۱۲ مه ۲۰۱۳}}</ref>

در ژوئیه ۱۹۹۷، او اندیشهٔ مشارکت برابر زنان در جامعه را منفی و ابتدایی و کودکانه خواند.<ref name="Hughes" /> به باور وی، حضور زنان در پست‌های اجرایی کشور مایه افتخار نیست و نوعی انفعال در برابر گفتمان غربی به‌شمار می‌رود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2013/05/130511_l45_khamenei_women.shtml|عنوان=رهبر ایران: حضور زنان در مناصب اجرایی افتخار ندارد | ناشر = بی‌بی‌سی پارسی|تاریخ = ۱۱ مه ۲۰۱۳|تاریخ بازبینی=}}</ref> او همچنین «خانه‌داری» و «فرزندآوری» را مجاهدت و هنر زنان دانسته‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=22443|عنوان= بیانات در دیدار جمعی از مداحان| ناشر = دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای|تاریخ = ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۲|تاریخ بازبینی=}}</ref>

{{نقل قول|ارزش راستین زن با این سنجیده می‌شود که او چه میزان محیط خانواده را برای همسر و فرزندانش همانند بهشت می‌کند.<ref name="Hughes" />}}

همزمان با رهبری سید علی خامنه‌ای، سیاست‌های محدودیتی برای زنان ایران دنبال شد. این شامل جلوگیری از سفر به خارج زنان بی‌اجازه «ولی» (که اغلب شوهر یا پدر می‌باشد) و [[جداسازی جنسیتی]] می‌شود.<ref name="Hughes">{{یادکرد|نویسنده =Donna M. Hughes |نشانی=http://www.uri.edu/artsci/wms/hughes/reform.htm |عنوان=Women and Reform in Iran| ناشر = University of Rhode Island|تاریخ =February 2000|تاریخ بازبینی=12 May 2013|زبان=en}}</ref> سرکوب زنان از راه کنترل پوشش هر سال توسط [[گشت ارشاد|گشت‌های ارشاد]] اعمال می‌شود و زنان ناچار به بر سر گذاشتن [[حجاب]] می‌شوند. سرپیچی از این قانون اغلب دستگیری و جریمه نقدی به همراه دارد.<ref>{{یادکرد|نویسنده =Jason Rezaian |نشانی=http://articles.washingtonpost.com/2012-07-21/world/35488091_1_hijab-morality-police-iranian-city|عنوان= Struggle over what to wear in Iran| ناشر =Washington Post|تاریخ = 21 July 2012|تاریخ بازبینی=12 May 2013|زبان=en}}</ref> در ژوئن ۱۹۹۸، سید علی خامنه‌ای دستور به «سرکوب رفتارهای سرکشانه زنان» داد و تا میانه اوت همان سال، ۱۸۰۰ زن و مرد به دلیل آنچه «پوشش نامناسب و رفتار هرزه» خوانده شد توسط پلیس دستگیر شدند. این دوره همچنین شاهد سرکوب روزنامه‌نگاران زن و روزنامه‌ها و مجلات ویژهٔ زنان همچون [[مجله زنان]] بود.<ref name="Hughes" />

=== انتقاد از سفرهای خارجی ===
او در خطبه‌های [[نماز]] [[عید فطر]] سال ۱۳۹۷ [[شمسی]]، در انتقاد از سفرهای خارجی مردم گفت:<ref>http://www.bbc.com/persian/iran-44493394</ref>
{{نقل قول|کسانی که عادت کرده‌اند به سفرهای خارجی بروند، این سفرها را ترک کنند البته غیر از سفرهای زیارتی و حج و عتبات که مورد نظر نیست و این قدر خرج و هزینه هم ندارد و برکاتی هم دارد اما سفرهای تفریحی زائد را کنار بگذارند.}}

== اتهامات ==
=== ماجرای کرخه کور ===
{{اصلی|عملیات نصر}}
بنا بر ادعای [[ابوالحسن بنی‌صدر]] که در آن زمان فرماندهی کل قوا را بر عهده داشته‌است، خامنه‌ای در جریان جنگ ایران و عراق و در نبرد کرخه کور در جبهه جنگ حضور یافته ولیکن فرار وی از منطقه عملیاتی موجب تضعیف روحیه و فرار سربازان شده‌است.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/09/110916_l13_banisadr_interview_on_khamenei.shtml بی‌بی‌سی]</ref> خود خامنه‌ای در جلسه مجلس شورای اسلامی می‌گوید: «شانزدهم [دی ماه] هم تا حدود ساعت سه تا سه و نیم بعد از ظهر من بودم که آقای بنی صدر هم بود و نیروهای ما به تدریج شروع کردند به ضربت خوردن. یعنی نیروهای عراقی، نیروی کمکی بزرگی به کمکشان آمد و نیروهای ما را از پهلو مورد هدف قرار دادند که این برای ما قابل محاسبه نبود، و محاسبه نشده بود برای نیروهای ما و دستگاه اطلاعاتی ما، این بود، که نیروهای ما شروع کردند به عقب‌نشینی کردن… و همه آن ساعت بینی و بین الله تلاش می‌کردند، یعنی من آن کسانی را که مسئولان سطح بالا هستند، نظامی یا غیرنظامی نیافتم که تلاش نکنند. البته در آن ساعت که من آمدم آقای بنی صدر نبود. یا غذا می‌خورد یا نماز می‌خواند یا خوابیده بود، به هر حال نبود. یکی دو ساعتی، لکن بعد که آمدیم، ایشان بوده آنجا حدود چند ساعت هم آنجا بود و نیروهای ما وقتی منهدم شدند، ایشان آنجا بود، شاهد بود و بعداً آمده بود برای ما نقل می‌کرد. علی‌أی‌حال، در هویزه که بچه‌های ما شهید شدند، من به‌طور قطع نفی نمی‌کنم، ولی من به هیچ وجه از کسانی یک تعلل عمدی، سستی عمدی، خیانت خدای نکرده مشاهده نکردم.»<ref>[http://www.aja.ir/portal/Home/Default.aspx?CategoryID=93ff1782-c7c7-4a54-afdd-ad408512f67a 15 دی سالروز عملیات آفندی نصر]</ref>
از سوی دیگر سایت مشرق نیوز ادعا دارد که در جریان جنگ اساساً چنین اتفاقی نیافتاده است. همچنین سخنان خامنه‌ای علیه بنی‌صدر در مجلس نه در پاسخ نمایندگان سؤال‌کننده از وی در مورد فرار از جنگ، بلکه در جریان جلسه رای عدم کفایت در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ می‌باشد.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/68879/تحلیلی-بر-عملیات-فریب-بی-بی-سی مشرق نیوز]</ref>

[[حسین علایی]] بی‌تجربگی و عدم برنامه‌ریزی درست برای رزمندگان سپاه پاسداران و نیز ناهماهنگی در عقب‌نشینی نیروها را عامل شکست می‌داند و می‌گوید: «عقب‌نشینی سریع واحدهای لشکر ۱۶ در این عملیات، آسیب روحی زیادی به رزمندگان وارد نمود و آن‌ها را دچار یأس و سردرگمی کرد.»<ref>[http://khabaronline.ir/detail/268642/weblog/alaei-hosein مروری بر عملیات نصر و شهادت دانشجویان پیرو خط امام]</ref> در خاطرات [[علی صیاد شیرازی]]، فرمانده [[نیروی زمینی ارتش]] در زمان جنگ، نیز ذکر شده در سال نخست جنگ قرارگاه مشترکی برای هماهنگی نیروهای عملیاتی ارتش و سپاه وجود نداشته‌است.<ref>[http://www.ensani.ir/fa/content/45727/default.aspx خاطرات صیاد شیرازی]</ref>

=== ترور میکونوس ===
{{اصلی|ترور میکونوس}}

در ۲۱ فروردین [[۱۳۷۶ (خورشیدی)|۱۳۷۶]]، دادگاهی در [[آلمان]]، که به پرونده [[ترور میکونوس]] رسیدگی می‌کرد، در طی حکمی ''کمیته امور ویژه جمهوری اسلامی'' را، که سید علی خامنه‌ای یکی از اعضای آن بود، به دادن دستور این ترور، متهم کرد.<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.radiofarda.com/Article/2007/12/12/o2_mykonos.html
| عنوان = «از آزادی هماهنگ‌کننده تیم ترور میکونوس متاسفم»
| تاریخ بازدید =۲۶ نوامبر ۲۰۰۸
| نویسنده =
| تاریخ = چهارشنبه ۲۱ آذر ۱۳۸۶
| ناشر = وبگاه رادیو فردا
| زبان = فارسی
}}</ref>

مرتضی سرمدی معاون ارتباطات وزیر امور خارجه ایران، در آن زمان اتهامات دستگاه قضائی آلمان را به شدت رد کرد و گفت: «ایران معتقد است مقامات قضایی آلمان و دستگاه قضایی این کشور تحت نفوذ صهیونیست‌ها به مبارزه سیاسی کثیفی علیه جمهوری اسلامی ایران دست یازیده‌اند.»<ref>[http://www.asriran.com/view.php?id=1661 جزئیات خواندنی ماجرای میکونوس بعد از ۱۴ سال] '''(فارسی)''' سایت خبری تحلیلی عصر ایران به نقل از کتاب «بررسی روابط ایران و آلمان» نوشته سید حسین موسویان چاپ مرکز تحقیقات استراتژیک/ شابک: ۹۶۴۷۲۹۸۱۷x</ref>

پس از این حکم، آلمان و ایران سفرای خود در دو کشور را فرا خواندند و آلمان چهار دیپلمات ایرانی را از این کشور اخراج کرد، تمامی کشورهای عضو [[اتحادیه اروپا]] نیز، سفرای خود را از ایران فراخواندند.
ایران نیز در پاسخ به این حرکت [[اتحادیه اروپا]]، تمام سفیران خود را از کشورهای عضو این اتحادیه فرا خواند و روابط دو طرف دچار بحران شد.{{مدرک}}

که تا سه ماه بعد و پیروزی [[محمد خاتمی]] در انتخابات ریاست جمهوری ادامه داشت.<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.cnn.com/WORLD/9704/10/germany.iran/
| عنوان =German court implicates Iran leaders in '92 killings
| تاریخ بازدید =۲۶ نوامبر ۲۰۰۸
| نویسنده =
| تاریخ =April ۱۰, ۱۹۹۷
| ناشر =وبگاه [[سی ان ان|CNN]]
| زبان =انگلیسی
}}</ref><ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9E00E6D9103CF932A25757C0A961958260&sec=&spon=&pagewanted=all
| عنوان =BERLIN COURT SAYS TOP IRAN LEADERS ORDERED KILLINGS
| تاریخ بازدید =۲۶ نوامبر ۲۰۰۸
| نویسنده = ALAN COWELL
| تاریخ = April ۱۱, ۱۹۹۷
| ناشر =وبگاه [[نیویورک تایمز|The New York Times]]
| زبان =انگلیسی
}}</ref>

این واقعه، موجی از اعتراضات را در میان مردم ایران علیه آلمان برانگیخت.<ref>[http://www.asriran.com/view.php?id=1661 جزئیات خواندنی ماجرای میکونوس بعد از ۱۴ سال]</ref> صدها تن از ایرانیان مخالف حکومت پس از اعلام حکم به شادمانی و رقص در خیابانهای آلمان پرداختند و آلمان به شهروندانش درمورد سفر به ایران هشدار داد.<ref>[http://www.cnn.com/WORLD/9704/10/germany.iran.pm/index.html German court rules Iranian leaders ordered Berlin slayings]</ref>

=== بمب‌گذاری آمیا ===
[[پرونده:Lula Khamenei Teerã 2010.jpg|بندانگشتی|چپ|300px|در دیدار با [[لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا]] رئیس‌جمهور وقت [[برزیل]]]]

{{اصلی|بمب‌گذاری آمیا}}

نشریه [[نیویورک تایمز]]، مدعی است، که ''عبدالقاسم مصباحی''، یکی از افراد بلندپایه [[وزارت اطلاعات ایران]] که درسال ۱۹۹۶ به [[آلمان]] گریخت، در مصاحبه‌ای با بازپرس دادگاه آمیا، که برای رسیدگی به پرونده [[بمب‌گذاری آمیا]] برگزار شده بود، خامنه‌ای را متهم کرد که عامل اصلی این ترور بوده و ۲۰۰ میلیون دلار از حساب مشترک خود با [[احمد خمینی]] در بانک سوئیس را صرف این کار کرده‌است. در نهایت دادگاه [[آرژانتین]] هیچ حکمی دربارهٔ خامنه‌ای صادر نکرد<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=940DE7DF163EF933A25750C0A9659C8B63&sec=&spon=&pagewanted=all
| عنوان = Argentine Judge Indicts 4 Iranian Officials in 1994 Bombing of Jewish Center
| تاریخ بازدید =۲۶ نوامبر ۲۰۰۸
| نویسنده = LARRY ROHTER
| تاریخ = March ۱۰, ۲۰۰۳
| ناشر = وبگاه [[نیویورک تایمز|The New York Times]]
| زبان = انگلیسی
}}</ref>
... و نیز مقامات ایرانی مدعی هستند که، تاکنون هیچ مدرکی علیه دخالت جمهوری اسلامی ایران در این خصوص ارائه نشده و سیستم قضایی آرژانتین را فاسد و موضوع را توطئه‌ای سیاسی از سوی «[[صهیونیست]]ها» و «[[آمریکا]]» تلقی می‌کنند.<ref>{{
یادکرد وب
|عنوان=روزنامه همشهری - ایران - سیاست‌خارجی - واکنش ایران به اتهامات مجدد آرژانتین
|تاریخ= ۱۳۸۶/۰۸/۰۵
|نشانی = http://www.hamshahri.org/News/?id=7154
|تاریخ بازدید = ۱۳۸۶/۰۲/۱۶
}}</ref>

== اینترنت و حضور در شبکه‌های اجتماعی مجازی ==
در دوران رهبری خامنه‌ای بر ایران، این کشور شاهد ورود فناوری‌های نوین ارتباطی همانند [[اینترنت]] بود. با اینکه جمعیت زیادی از جوانان ایران به اینترنت دسترسی دارند، [[اینترنت در ایران|خدمات اینترنت در این کشور]] با محدودیت‌هایی روبرو است که اغلب از سوی نهادهای مرتبط با رهبر اعمال می‌شوند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-17288785 |عنوان= Iran's Supreme Leader sets up body to oversee internet| ناشر = BBC World|تاریخ = 7 March 2012|تاریخ بازبینی= 19 September 2014|کد زبان = en}}</ref> به گفته [[احمد علم‌الهدی]]، خامنه‌ای مخالف بالا بردن سرعت اینترنت در ایران است و برای مقابله با آن دستور داده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://sobhtoos.ir/politic/1393/06/25/تقابل-نظامی-با-ایران-به-نفع-غرب-نیست-آم|عنوان= تقابل نظامی با ایران به نفع غرب نیست| ناشر = صبح توس |تاریخ = ۲۵ شهریور ۱۳۹۳|تاریخ بازبینی=|کد زبان =}}{{پیوند مرده|تاریخ=ژوئیه ۲۰۱۸}}</ref>

با این حال دفتر خامنه‌ای در فضای مجازی فعالیت دارد و علاوه بر اداره یک سایت اینترنتی بسیار فعال و به لحاظ فنی پیشرفته، بر روی شبکه‌های اجتماعی [[فیس بوک]]،<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.radiofarda.com/content/f8-khamenei-joins-facebook/24801176.html|عنوان=آیت‌الله خامنه‌ای به عضویت فیس بوک درآمد| ناشر = رادیو فردا|تاریخ =۲۷ آذر ۱۳۹۱|تاریخ بازبینی=|کد زبان =}}</ref> [[توییتر]] و [[اینستاگرام]] نیز حضور دارد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/12/121217_l39_khamenei_facebook_page.shtml|عنوان=آیت‌الله سید علی خامنه‌ای عضو فیس‌بوک شد|تاریخ بازبینی= ۱۷ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref><ref>http://www.azadegi.com/link/2012/12/17/288683</ref> به باور خامنه‌ای استفاده از فیس بوک در شرایطی که موجب «مفسده، تقویت دشمنان اسلام یا خوف ارتکاب گناه» نباشد بلامانع است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.dw.de/خامنهای-استفاده-از-فیسبوک-در-شرایطی-بلامانع-است/a-15916330|عنوان=خامنه‌ای: استفاده از فیس‌بوک در شرایطی بلامانع است|تاریخ بازبینی= ۱۷ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref>

== نامه‌های سرگشاده خطاب به غرب ==
{{اصلی|نامه‌های سید علی خامنه‌ای به جوانان غربی}}
سید علی خامنه‌ای در طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۴ نامه‌هایی را برای جوانان جهان غرب و به‌طور خاص جوانان اروپا و آمریکای شمالی فرستاد. [[خطاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی]] و عموم جوانان در کشورهای غربی سر تیتر نامه‌های وی بودند که به ۵۲ زبان دنیا ترجمه شد.<ref>[http://www.presstv.ir/DetailFa/2015/11/29/439617/Iran-Leader-message-to-Western-youth پیام رهبری به جوانان غربی]</ref><ref>[http://www.isna.ir/fa/news/94092011551/نامه-دوم-رهبری-به-جوانان-غربی-به-48-زبان نامه دوم رهبری به جوانان غربی به ۴۸ زبان زنده دنیا ترجمه شد]</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.ion.ir/News/8117.html| عنوان = تحلیلی برنامه رهبر انقلاب به جوانان اروپا و آمریکا | ناشر = [[ایران آنلاین]]|زبان = فارسی | تاریخ = ۱۸ مرداد ۱۳۹۴ | تاریخ بازبینی ۵ خرداد ۱۳۹۶}}</ref>

== انتقادها از رهبری ==
خامنه‌ای تاکنون چندین بار در زمینه چگونگی رهبری و اداره کشور مورد انتقاد قرار گرفته‌است. به نوشته جلال کیهان منش، اغلب مخالفان وی در ایران توسط دستگاه‌های اطلاعاتی دستگیر، زندانی، محصور، یا حذف می‌شوند.<ref name="کیهان‌منش">{{یادکرد وب |نویسنده = جلال کیهان منش|نشانی=http://www.roozonline.com/persian/news/newsitem/article/-f473b4f15d.html |عنوان= سرنوشت منتقدین آِیت الله خامنه‌ای| ناشر = [[روزآنلاین]]|تاریخ = ۹ آبان ۱۳۸۸|تاریخ بازبینی= ۱۲ بهمن ۱۳۹۲}}</ref>

بعضی مخالفانی که در دوره خمینی دستگیر و به زندان افتاده بودند نیز در دوره خامنه‌ای به حصر انداخته شدند؛ از جمله آن‌ها [[نورالدین کیانوری]]، رهبر حزب توده ایران، بود که در نامه‌ای به خامنه‌ای پس از رسیدن او به قدرت در نامه‌ای به شرح شکنجه‌های زندان بر خودش، خانواده‌اش، و اعضای حزب توده پرداخت. او به همراه همسرش [[مریم فیروز]] پس از اعتراف اجباری در زیر شکنجه به «[[خانه امن (ایران)|خانه امن]]» منتقل و تا هنگام مرگ در آنجا نگاه داشته شدند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://persian.iranhumanrights.org/1389/12/safe_house/|عنوان= تاریخچه‌ای از «حصر» و بازداشت در «خانه امن»: سرنوشت چهار رهبر ناپدید شده چه خواهد بود؟| ناشر = کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران|تاریخ = ۱۵ اسفند ۱۳۸۹|تاریخ بازبینی= ۱۲ بهمن ۱۳۹۲}}</ref>

پس از فوت خمینی و در پی انتشار فهرستی از سوی حوزه علمیه قم که در آن نام مراجع تقلید آورده شده بود، خامنه‌ای به عنوان مرجع تقلید معرفی شد. چنین چیزی واکنش تعدادی از مراجع تقلید را دربرداشت. آن‌ها بر این باور بودند که خامنه‌ای درجه مرجعیت ندارد. در سال ۱۳۷۶ و چند ماه پس از انتخابات دوم خرداد، [[حسینعلی منتظری]] که یکی از استادان او بود، در یک سخنرانی به شدت از خامنه‌ای انتقاد کرد و گفت:
{{نقل قول|آقای خامنه‌ای شما که در شان و حد مرجعیت نیستید… محمد مؤمن (عضو شورای نگهبان) به من گفت یکی از این آقایان (نماینده سیدعلی خامنه‌ای در دفتر استفتائات) می‌رود در دفتر ایشان در قم می‌نشیند و مسائل را مطابق نظر آقای خامنه‌ای جواب می‌دهد به ایشان گفتم ایشان که رساله ندارد، شما چگونه فتوا را بر طبق نظر ایشان جواب می‌دهید؟ گفت ما روی تحریر امام [خمینی] جواب می‌دهیم! گفتم مردم آخر مسئله ایشان را می‌خواهند، گفت: می‌گویند ایشان فتوایش مثل فتوای امام است، ما روی تحریر امام جواب می‌دهیم! خوب این معنایش مبتذل کردن مرجعیت شیعه نیست؟<ref name="کیهان‌منش" />}}

این سخنرانی (معروف به [[سخنرانی ۱۳ رجب]]) حصر منتظری را در پی داشت. این حصر برای شش سال ادامه یافت تا آنکه سرانجام در اواسط دوره دوم دولت اصلاحات در آن بازنگری شد. در رسانه‌های رسمی ایران برای سال‌ها از منتظری به بدی یاد می‌شد و او را «ساده‌لوح» و عامل غرب و [[ضدانقلاب]] می‌نامیدند. حسینعلی منتظری تا هنگام مرگ در آذر سال ۱۳۸۸ منتقد رهبری سید علی خامنه‌ای باقی ماند و در سخنرانی‌هایش درخواست انتخابات آزاد، واگذاری قدرت و اجازه انتقاد از او داشت.<ref>{{یادکرد |نویسنده = |نشانی= http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/2699541.stm|عنوان= Proپرونده: Iran's dissident ayatollah| ناشر =BBC World |تاریخ =30 January 2003 |تاریخ بازبینی=1 February 2014 |زبان = en}}</ref>

پس از انتخابات جنجال‌برانگیز ۱۳۸۸ در ایران، انتقاد از روش رهبری خامنه‌ای بالاتر گرفت. کسانی چون [[محمد نوری‌زاد]] و [[مهدی خزعلی]] از جمله کسانی بودند که با نوشتن نامه‌های انتقادی از او، روش برخورد نیروهای زیر فرمانش را در برخورد و کشتن معترضان به انتخابات زیر سؤال بردند. پاسخ حکومت به این افراد دستگیری و شکنجه آن‌ها بوده‌است؛ به گونه‌ای که نوری‌زاد و خزعلی هر دو بارها توسط نیروهای اطلاعاتی دستگیر و مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.radiofarda.com/archive/news/20120109/143/143.html?id=24446558|عنوان=مهدی خزعلی، وبلاگ‌نویس منتقد، بازداشت شد | ناشر = رادیو فردا|تاریخ =۱۹ دی ۱۳۹۰|تاریخ بازبینی=}}</ref> در یکی از واپسین نامه‌های خود به خامنه‌ای، نوری‌زاد او را به دلیل کارنامه سیاسی اش به عدم کفایت سیاسی و توانایی رهبری کشور متهم کرد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =شاهرخ بهزادی |نشانی= http://www.persian.rfi.fr/نوری-زاد-خطب-به-آیت-الله-خامنه-ای-عدم-کفایت-شما-برای-رهبری-قطعی-و-محرزاست-20140201/ایران|عنوان= نوری‌زاد خطاب به آیت‌الله خامنه‌ای: عدم کفایت شما برای رهبری قطعی و محرز است | ناشر =رادیو فرانسه |تاریخ =01 فوریه 2014 |تاریخ بازبینی=}}</ref>

== جراحی پروستات ==
در صبح ۱۷ شهریور ۱۳۹۳، وبسایت رسمی سید علی خامنه‌ای از عمل جراحی پروستات وی خبر داد. [[علیرضا مرندی]]، رئیس تیم معالج وی اعلام کرد: «مدتی بود که این عارضه در رهبر انقلاب ایجاد شده بود و نظر پزشکان این بود که اکنون زمان مناسبی برای عمل است و رهبر معظم انقلاب نیز از نظر پزشکان معالج تبعیت کردند … رهبری پس از هفت روز درتاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۹۳ از بیمارستان مرخص شدند.» عمل جراحی پروستات رهبر ایران با موفقیت انجام شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.entekhab.ir/fa/news/180065/|عنوان= عمل جراحی موفقیت‌آمیز رهبر معظم انقلاب/عیادت روحانی و آیت‌الله هاشمی از حضرت آیت‌الله خامنه‌ای/دکتر مرندی: وضعیت عمومی رهبری کاملاً خوب است/ایشان بعد از طی دوران نقاهت به منزل منتقل می‌شوند | ناشر =انتخاب |تاریخ =۱۷ شهریور ۱۳۹۳ |تاریخ بازبینی=}}</ref>

== کتاب‌شناسی ==
{{اصلی|کتاب‌شناسی سید علی خامنه‌ای}}

=== تالیف‌ها و پژوهش‌ها ===
{|
|
* [[فلسطین (کتاب)|فلسطین]]<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.tasnimnews.com/Home/Single/792567 |عنوان = فرمایشات رهبر انقلاب دربارهٔ فلسطین خواندنی شد |ناشر = تسنیم|تاریخ بازدید = |تاریخ = ۱۶ تیر ۱۳۹۴}}</ref>
* [[انسان ۲۵۰ ساله]]
* [[طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن]]
* از ژرفای نماز
* گفتاری در باب صبر
* چهار کتاب اصلی [[علم رجال]]
* ولایت
* پیشوای صادق
* وحدت و تحزّب
* هنر
* اجوبة الاستفتائات
* درست فهمیدن دین
* عنصر مبارزه در زندگی ائمه
* روح توحید نفی عبودیت غیر خدا
* ضرورت بازگشت به قرآن
* سیره [[امام سجاد]]
* [[امام رضا]] و ولایتعهدی<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/4180/5151/47032/ولایتعهدی-امام-رضا-(علیه-السلام)-از-دیدگاه-شهاید-مطهری]</ref>
* [[تهاجم فرهنگی]]
* حدیث ولایت
* یاد و یادگار<ref name="iran-newspaper.com">{{یادکرد روزنامه| نشانی = http://iran-newspaper.com/Newspaper/BlockPrint/61669| عنوان = عرضه آثار جدیدی از رهبر معظم انقلاب | ناشر = [[روزنامه ایران]]|زبان = فارسی | تاریخ = ۷ اردیبهشت ۱۳۹۴ | تاریخ بازبینی ۷ خرداد ۱۳۹۶}}</ref>
* جهاد خودکفایی<ref name="iran-newspaper.com" />
* دشمن‌شناسی<ref name="iran-newspaper.com" />
* جلوه اهل خراسان<ref name="iran-newspaper.com" />
* احکام روزه<ref name="iran-newspaper.com" />
* مروری بر مبانی، روش و قواعد تفسیری<ref name="iran-newspaper.com" />
|}

=== ترجمه‌ها ===
:* صلح امام حسن، تألیف [[راضی آل یاسین]].
:* آینده در قلمرو اسلام، تألیف [[سید قطب]].<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = hhttp://www.iranianmagazines.com/npview.asp?ID=1662669
| عنوان = حکومت جهانی مهدوی
| تاریخ بازدید = ۲۶ آبان ۱۳۸۸
| ناشر = روزنامه رسالت، شماره ۶۴۸۳، صفحه ۱۸، ۱۳۸۷}}</ref>
:* مسلمانان در نهضت آزادی [[هندوستان]]، تألیف [[عبدالمنعم نمری نصری]].
:* ادعانامه علیه تمدّن غرب، تألیف [[سید قطب]].

=== آثار در مورد وی ===
* ولی مجدد یا رهبر احیاگر
این کتاب را نعیم قاسم معاون دبیرکل حزب‌الله لبنان نوشته‌است.<ref>https://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/12/24/1026207/رهبر-احیاگر-به-بازار-کتاب-رسید</ref>
* فتوای هسته‌ای از منظر حقوق بین‌الملل<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=https://www.amazon.com/Nuclear-Fatwa-under-International-Law/dp/1939123429 |عنوان=Nuclear Fatwa under International Law |ناشر=[[شرکت آمازون|Amazon.com]] |تاریخ= |تاریخ بازبینی=}}</ref>
این کتاب را جابر سیوانی زاد در مورد فتوای سید علی خامنه‌ای در مورد برنامه هسته‌ای ایران از منظر حقوق بین‌الملل نگاشته‌است.<ref>http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13951220000338</ref>
* [[شرح اسم]]
کتابی است که به زندگینامه و خاطرات سید علی خامنه‌ای می‌پردازد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/06/30/866543/شرح-اسم-در-کتابفروشی-های-ترکیه| عنوان = «شرح اسم» زندگی‌نامه مقام معظم رهبری به قلم هدایت‌الله بهبودی به زبان ترکی استانبولی ترجمه و از سوی انتشارات کوثر در ترکیه منتشر شد. | ناشر = خبرگزاری تسنیم}}</ref>

=== تقریظ‌ها ===
سید علی خامنه‌ای که خود دارای آثار و تالیفاتی می‌باشد،<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5211/7594/94822/کتاب-شناسی-آیت-الله-سید-علی-خامنه-ای-در-دوران-مبارزه کتاب‌شناسی آیت الله سید علی خامنه ای] hawzah.net</ref><ref>آرشیو مرکز اسناد، شماره 1228</ref> به تقریظ (مدح و ستایش) کتب دیگر نیز پرداخته‌است. از جمله تقریظ‌های وی می‌توان به کتاب‌های ذیل اشاره کرد:

آب هرگز نمی‌میرد،<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/11/20/1322245/تقریظ-امام-خامنه-ای-بر-کتاب-آب-هرگز-نمی-میرد-تصویر کتاب «آب هرگز نمی‌میرد» / تقریظ رهبری بر آن] tasnimnews.com</ref><ref>[http://www.magiran.com/npview.asp?ID=3514326 تقریظ‌های رهبر انقلاب بر چهار کتاب دفاع مقدس] magiran.com</ref>همپای صاعقه،<ref>[https://www.yashahid.com/2833/کتاب-همپای-صاعقه/ کتاب همپای صاعقه …] yashahid.com</ref><ref>[http://jamejamonline.ir/ShareContent/669992753965612127/تقريظ-رهبر-معظم-انقلاب‌-بر-کتاب-همپاي-صاعقه تقریظ رهبر معظم انقلاب بر کتاب «همپای صاعقه»] jamejamonline.ir</ref><ref>[https://www.farsnews.com/printable.php?nn=13900704001013 بازخوانی روایت‌های منتشر نشده‌ای از کتاب «همپای صاعقه»؛] farsnews.com</ref> دا، تن‌تن و سندباد، جنگ پابرهنه،<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/5763988/مقام-معظم-رهبری-برای-کدام-کتاب‌ها-تقریظ-نوشتند مقام معظم رهبری برای کدام کتاب‌ها تقریظ نوشتند؟] باشگاه خبرنگاران جوان</ref><ref>[http://www.sajed.ir/fa/news/98951/مقام-معظم-رهبری-برای-کدام-کتاب‌ها-تقریظ-نوشتند رهبری، تقریظ بر کتاب‌ها] خبرگزاری دفاع مقدس</ref> آن بیست و سه نفر،<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/02/10/727302/تقریظ-مقام-معظم-رهبری-بر-کتاب-آن-بیست-و-سه-نفر-رونمایی-شد تقریظ مقام معظم رهبری بر کتاب «آن بیست و سه نفر» رونمایی شد] خبرگزاری تسنیم</ref><ref>[https://www.aparat.com/v/wSUNq آن بیست و سه نفر / تقریظ آیت الله خامنه ای] aparat.com</ref> من زنده ام،<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/03/27/404401/تقریظ-امام-خامنه-ای-بر-کتاب-من-زنده-ام-رونمایی-شد-عکس تقریظ امام خامنه‌ای بر کتاب «من زنده‌ام»] tasnimnews.com</ref> لشکر خوبان،<ref>[https://www.aparat.com/v/CWLMU کتاب لشکر خوبان (تقریظ رهبری بر آن)] aparat.com</ref> گلستان یازدهم،<ref>[https://www.farsnews.com/news/13951120001028/برکات-و-پیامد‌های-تقریظ-نویسی-رهبری-بر-جریان-مطالعه قریظ نویسی رهبری بر جریان مطالعه] farsnews.com</ref> وقتی مهتاب گم شد، دختر شینا،<ref>[http://www.nasimonline.ir/Content/Detail/2086553/رونمایی-از-تقریظ-رهبر-انقلاب-بر-کتاب-های-دختر-شینا-وقتی-مهتاب-گم-شد-و-گلستان-یازدهم-متن-تقریظ-و-فیلم تقریظ رهبر انقلاب بر ۴ کتاب حوزه دفاع مقدس] nasimonline.ir</ref><ref>[https://www.ziaossalehin.ir/fa/content/4572 رونمایی از تقریظ‌های رهبر انقلاب بر چهار کتاب دفاع مقدس] ziaossalehin.ir</ref> سرباز کوچک امام، پنجره‌های تشنه، پایی که جا ماند،<ref>[http://farsi.khamenei.ir/tag-content?id=5412 تقریظ‌های آیت‌الله خامنه‌ای بر کتاب‌ها] farsi.khamenei.ir</ref> آتش به اختیار، از الوند تا قراویز، خاک‌های نرم کوشک، عباس دست طلا، یاور صادق.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/04/03/410991/چه-کتاب-هایی-مورد-تحسین-شفاهی-رهبر-انقلاب-قرار-گرفته-اند چه کتاب‌هایی مورد تحسین شفاهی رهبر انقلاب قرار گرفته‌اند؟] خبرگزاری تسنیم</ref><ref>[http://qanetaat.ir/index.aspx?pid=99&articleid=181733 نام کتاب‌هایی که مقام معظم رهبری از آنها تعریف کرده‌است] مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران</ref> و غیره.

==== آب هرگز نمی‌میرد ====
کتاب «آب هرگز نمی‌میرد» از جمله کتاب‌هایی است که سید علی خامنه ای به تمجید آن پرداخت.<ref>[http://defapress.ir/fa/news/225798/تقریظ-رهبر-انقلاب-بر-کتاب-آب-هرگز-نمی‌میرد-منتشر-می‌شود تقریظ رهبر انقلاب بر کتاب «آب هرگز نمی‌میرد» منتشر می‌شود] خبرگزاری دفاع مقدس</ref><ref>[http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=35601 تقریظ رهبر انقلاب بر کتاب «آب هرگز نمی‌میرد»] دفتر حفظ و نشر آثار رهبری</ref> در این تقریظ، سید علی خامنه ای ضمن سلام بر حمید حسام (نویسنده کتاب)، اشاره می‌نماید که این نویسنده: «دردانه‌هایی چون سُلگی و خوش‌لفظ را به ما شناساند. ساعتهای خوش و باصفائی را با این کتاب گذراندم و …»<ref>[http://www.ibna.ir/fa/doc/report/248607/کتاب-آب-هرگز-نمی-میرد-بررسی کتاب «آب هرگز نمی‌میرد» بررسی شد] خبرگزاری کتاب ایران</ref><ref>[https://www.mehrnews.com/news/3901119/تقریظ-رهبر-انقلاب-بر-کتاب-آب-هرگز-نمی-میرد-رونمایی-شد رونمایی از تقریظ رهبری بر کتاب "آب هرگز نمی‌میرد"] خبرگزاری مهر</ref>

==== همپای صاعقه ====
بخشی از متن تقریظ سید علی خامنه‌ای به این کتاب بدین شرح است: «این یک کتاب منبع بسیار غنی و ارزشمند است که از آن می‌توان ده‌ها کتاب و فیلمنامه و زندگینامه استخراج کرد. لحظات و حالات ثبت شده در سراسر این کتاب، همان ظرافتهای حیرت‌انگیزی است که از مجموع آن، تابلوی پرشکوه و باعظمت عملیاتی چون فتح‌المبین و بیت‌المقدس پدید آمده و برترینهای هنر جهاد و ایثار و شجاعت و ابتکار را در مجموعهٔ نمایشگاه بی‌نظیر هنرهای انقلاب اسلامی، نشان می‌دهد.»<ref>[http://defapress.ir/fa/news/116630/تقريظ-رهبر-معظم-انقلاب-بر-کتاب-همپاي-صاعقه تقریظ رهبر معظم انقلاب بر کتاب "همپای صاعقه"] defapress.ir</ref><ref>[https://www.isna.ir/news/8702-10948/تقريظ-مقام-معظم-رهبري-بر-کتاب-همپاي-صاعقه تقریظ مقام معظم رهبری بر کتاب «همپای صاعقه»] ایسنا</ref><ref>[https://www.farsnews.com/printable.php?nn=13950210000347 رهبر انقلاب کدام کتاب را مناسب استخراج فیلمنامه دانستند] خبرگزاری فارس</ref>

[[پرونده:Daa persian book.jpg|بندانگشتی|390px|تصویر روی جلد کتاب [[دا]]]]

==== دا ====
سید علی خامنه ای به تمجید کتاب دا می‌پردازد و اشاره می‌کند که: این کتاب حقیقتاً کتاب بسیار خوبی است و دارای قابلیت مطرح شدن در دنیا می‌باشد…<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/03/27/403722/انتشار-تقریظ-امام-خامنه-ای-بر-دا-و-خاک-های-نرم-کوشک انتشار تقریظ امام خامنه‌ای بر «دا» و «خاک‌های نرم کوشک»] خبرگزاری تسنیم</ref><ref>[http://www.shahraraonline.ir/shahrara/page,1393,4,4,12,02.html از میان خبرها (تقریظ کتاب "دا")] شهرآرا</ref><ref>[http://www.ibna.ir/fa/doc/naghli/202013/انتشار-متن-کامل-تقریظ-مقام-معظم-رهبری-کتاب-دا متن کامل تقریظ مقام معظم رهبری بر کتاب «دا»] خبرگزاری کتاب ایران</ref>

== جستارهای وابسته ==
* [[ولایت فقیه]]
* [[مرجع تقلید]]
* [[حوزه علمیه خراسان]]
* [[رهبر ایران]]
* [[خاندان خامنه‌ای]]

== پانویس ==
{{پانویس|۳|اندازه=ریز|جعبه=بله}}

== منابع ==
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =آبراهامیان| نام =یرواند| پیوند نویسنده =یرواند آبراهامیان| عنوان =کودتا| ترجمه =محمدابراهیم فتاحی| سال =۱۳۹۳| ناشر =[[نشر نی]]|مکان =تهران| شابک = 978-964-185-342-8}}
* {{یادکرد|کتاب=پرتوی از خورشید|نویسنده = شیرازی، علی|چاپ=شانزدهم|صفحه=صفحهٔ ۲۰۸|سال=۱۳۸۵}}
* {{یادکرد|فصل=رهبر|کتاب=قدمت روی چشم|نویسنده=سرژ میشل و پائولو وودز |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=لاله پویا|ناشر= برنارد گراسه|چاپ=|شهر=پاریس|کوشش=|ویرایش= |صفحه=|سال=۲۰۱۰|شابک=|ژورنال=|نشریه=|تاریخ=۲۰۱۰|شماره=|زبان=فارسی}}
* {{یادکرد|نویسنده=دفتر نشر و حفظ آثار آیت‌الله خامنه‌ای|مقاله=استمداد از خدا|نشریه=[[روزنامه همشهری]]|تاریخ=۱۸ خرداد ۱۳۸۸|شماره=شماره ۴۸۵۳|صفحه=صفحه ۱۷}}
{{چپ‌چین}}
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = Garver| نام =John W| عنوان =China and Iran: ancient partners in a post-imperial world| نشانی =http://books.google.com/books?id=u2X1DNUATjkC&pg=PA100&lpg=PA100&dq=Patrice+Lumumba+khamenei&source=bl&ots=uGq2nUviOn&sig=xHPHP62oRl636yKuBzt2tej0ras&hl=en&sa=X&ei=XGRFT9iIJMrr0gGv0ezpAw&redir_esc=y#v=onepage&q=Patrice%20Lumumba%20khamenei&f=false| تاریخ =۲۰۰۶| ناشر = University of Washington Press| مکان = Washington| زبان = en| شابک = ISBN 978-0-295-98631-9| صفحات =۴۰۵}}
* {{یادکرد وب | نام خانوادگی =Zucker| نام = Daniel M| عنوان =Iran’s VEVAK: Disinformation, Inc. | نشانی =http://www.ocnus.net/cgi-bin/exec/view.cgi?archive=106&num=27144 | بازبینی =۲۴-۰۲-۲۰۱۲ | تاریخ = Dec 17, 2006| ناشر = Ocnus| کد زبان = en}}
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = Berman| نام =Ilan| عنوان =Tehran Rising: Iran's Challenge to the United States| نشانی =http://books.google.com/books?id=ihhZ8K0dawwC&pg=PA12&lpg=PA12&dq=Patrice+Lumumba+khamenei&source=bl&ots=qLyoKX8g_P&sig=tifA0F6gGWFusnGINh6vgT79bfc&hl=en&sa=X&ei=XGRFT9iIJMrr0gGv0ezpAw&redir_esc=y#v=onepage&q=Patrice%20Lumumba%20khamenei&f=false| تاریخ = ۲۰۰۵| ناشر = Rowman & Littlefield| مکان = Maryland| زبان = en| شابک = ISBN 978-0-7425-4904-3 | صفحات =۲۲۳}}
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = TIMMERMAN| نام =KENNETH R | عنوان = Iran’s “Moderates” Are No Reformer| ژورنال =The Brown journal of world affairs | سری = ۹| ناشر = Institute for International Studies (Brown University)| تاریخ = ۲۰۰۲| زبان =en | پیوند = http://www.watsoninstitute.org/bjwa/archive/9.2/Iran/Timmerman.pdf| تاریخ دسترسی =۲۴-۰۲-۲۰۱۲}}
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = Wihbey| نام = Paul Michael| عنوان = The Southern Eurasian Great Game| ژورنال = IASPS Research Papers in Strategy| شماره =۸ | ناشر =Institute for Advanced Strategic and Political Studies | تاریخ = ۱۹۹۹| زبان = en| پیوند = http://www.iasps.org/strategic8/eurasia.htm| تاریخ دسترسی = ۲۴-۰۲-۲۰۱۲}}
{{پایان چپ‌چین}}

== پیوند به بیرون ==
{{ویکی‌گفتاورد}}
{{ویکی‌انبار|Category:Ali Khamenei}}
* [http://tarikhirani.ir/fa/news/3/bodyView/5184/0/رهبر.انقلاب.در.جبهه‌های.جنگ.html رهبر انقلاب در جبهه‌های جنگ] ''tarikhirani.ir''
* [http://www.leader.ir/ وبگاه رسمی دفتر رهبری]
* [http://www.khamenei.ir/ وبگاه مرکز نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای]
* [http://www.khamenei.ir/FA/Biography/index.jsp زندگی‌نامه برگرفته از وبگاه رسمی]
* [http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2014/11/141108_l45_obama_khamenei_letters همه نامه‌های باراک اوباما به آیت‌الله خامنه‌ای] بی‌بی‌سی فارسی
* [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/16337 سید علی خامنه‌ای] [[دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]]

{{جعبه آغازی}}
{{S-off}}
{{s-break}}
{{S-new|rows=۲}}
{{s-ttl|عنوان=[[وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح|معاون امور انقلاب وزیر دفاع ملی]]|سال‌ها=۱۳۵۸}}
{{s-non|reason=انحلال سمت}}
{{s-break}}
{{s-ttl|عنوان=[[شورای عالی دفاع ملی#اعضا|نماینده ولی فقیه در شورای عالی دفاع ملی]]|سال‌ها=۱۳۵۹ – ۱۳۶۰|مجاور=[[مصطفی چمران]] (۱۳۵۹–۱۳۶۰){{-}}[[موسی نامجو]] (۱۳۶۰)}}
{{s-aft|بعد=[[اکبر هاشمی رفسنجانی]]|ردیف‌ها=۳}}
{{s-bef|قبل=[[محمدعلی رجایی]]}}
{{s-ttl|عنوان=[[رئیس‌جمهور ایران]]|سال‌ها=۱۳۶۰ – ۱۳۶۸}}
{{S-new}}
{{s-ttl|عنوان=[[مجمع تشخیص مصلحت نظام|رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام]]|سال‌ها=۱۳۶۶ – ۱۳۶۸}}
{{s-bef|قبل=[[سید روح‌الله خمینی]]}}
{{s-ttl|عنوان=[[رهبر ایران|رهبر جمهوری اسلامی ایران]]|سال‌ها=۱۳۶۸ – اکنون}}
{{s-inc}}
{{S-mil}}
{{s-bef|قبل=[[حسن لاهوتی اشکوری|حسن لاهوتی]]|به عنوان=}}
{{s-ttl|عنوان=[[فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی#دوره فعالیت فرماندهی موقت|سرپرستی کل سپاه پاسداران]]|سال‌ها=۱۳۵۸|مجاور=[[جواد منصوری]] به عنوان ''فرمانده سپاه پاسداران''}}
{{S-aft|بعد=[[عباس دوزدوزانی]]|به عنوان=فرمانده موقت سپاه پاسداران}}
{{S-new}}
{{S-ttl|عنوان=[[قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا|فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا]]|سال‌ها=۱۳۶۲{{سخ}}۱۳۶۸ – ۱۳۹۵|ردیف‌ها=۲}}
{{S-aft|بعد=[[اکبر هاشمی رفسنجانی]]}}
{{S-bef|قبل=[[اکبر هاشمی رفسنجانی]]}}
{{S-aft|بعد=[[غلامعلی رشید]]}}
{{s-bef|قبل=[[سید روح‌الله خمینی]]}}
{{S-ttl|عنوان=[[فرمانده کل نیروهای مسلح ایران|فرمانده کل نیروهای مسلح]]|سال‌ها=۱۳۶۸ – تاکنون}}
{{s-inc}}
{{S-rel|sh}}
{{s-bef|قبل=[[حسینعلی منتظری]]}}
{{s-ttl|عنوان=[[امام جمعه تهران]]|سال‌ها=۱۳۵۸ – تاکنون}}
{{s-inc}}
{{S-par}}
{{S-new}}
{{S-ttl|عنوان=رئیس [[کمیسیون امور دفاعی مجلس شورای اسلامی|کمیسیون امور دفاعی]]|سال‌ها=۱۳۵۹ – ۱۳۶۰}}
{{S-aft|بعد=[[حسن روحانی]]}}
{{S-ppo}}
{{s-bef|قبل=[[محمدعلی رجایی]]}}
{{S-ttl|عنوان=نامزد [[حزب جمهوری اسلامی]] برای [[رئیس‌جمهور ایران|ریاست‌جمهوری]]|سال‌ها=[[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (مهر ۱۳۶۰)|مهر ۱۳۶۰]]{{سخ}}[[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۶۴)|۱۳۶۴]]|ردیف‌ها=۲}}
{{S-aft|بعد=''خودش''}}
{{s-bef|قبل=''خودش''}}
{{S-non|rows=2|reason=انحلال حزب}}
{{s-bef|قبل=[[محمدجواد باهنر]]}}
{{s-ttl|عنوان=[[حزب جمهوری اسلامی|دبیرکل حزب جمهوری اسلامی]]|سال‌ها=۱۳۶۰ – ۱۳۶۶}}
{{s-break}}
{{s-aca}}
{{S-new}}
{{s-ttl|عنوان=[[بنیاد دائرةالمعارف اسلامی|رئیس بنیاد دائرةالمعارف اسلامی]]|سال‌ها=۱۳۶۲ – تاکنون}}
{{s-inc}}
{{جعبه پایانی}}
{{سید علی خامنه‌ای}}
{{Navboxes
|title=الگوهای وابسته
|list1=
{{رهبران ایران}}
{{مراجع تقلید شیعه}}
{{رئیس‌جمهورهای ایران}}
{{فرماندهان نیروهای مسلح ایران}}
{{نمایندگان تهران در مجلس شورای اسلامی}}
{{اسلام‌گرایی}}
{{تحریف تاریخ}}
}}
{{مستند کردن}}

{{ترتیب‌پیش‌فرض:خامنه‌ای، علی}}
[[رده:سید علی خامنه‌ای]]
[[رده:آمریکاستیزی]]
[[رده:اسلام‌شناسان مسلمان شیعه]]
[[رده:اسلام‌گرایان اهل ایران]]
[[رده:اعضای حزب جمهوری اسلامی]]
[[رده:اعضای شورای انقلاب اسلامی ایران]]
[[رده:اعضای هیئت بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]]
[[رده:افراد ایرانی آذری‌تبار]]
[[رده:افراد زنده]]
[[رده:افراد مربوط به انقلاب ۱۳۵۷ ایران]]
[[رده:امامان جمعه شهر تهران]]
[[رده:انقلابیون اهل ایران]]
[[رده:انکارکنندگان هولوکاست اهل ایران]]
[[رده:اهالی مشهد]]
[[رده:تبعیدشدگان اهل ایران]]
[[رده:تئوکرات‌ها]]
[[رده:روحانیان سیاستمدار رزمنده در جنگ ایران و عراق]]
[[رده:روحانیان شیعه]]
[[رده:روحانیان شیعه اهل ایران]]
[[رده:رهبران ایران]]
[[رده:رهبران ملی کنونی]]
[[رده:رئیس‌جمهورهای ایران]]
[[رده:زادگان ۱۳۱۸]]
[[رده:زادگان ۱۹۳۹ (میلادی)]]
[[رده:زندانیان کمیته مشترک ضدخرابکاری]]
[[رده:سیاستمداران آذری‌تبار اهل ایران]]
[[رده:سیاستمدران دارای ناتوانی جسمانی اهل ایران]]
[[رده:عالمان شیعه]]
[[رده:عالمان مسلمان]]
[[رده:فارسی‌زبانان]]
[[رده:فرماندهان کل نیروهای مسلح ایران]]
[[رده:فقیهان اهل ایران]]
[[رده:مترجمان اهل ایران]]
[[رده:مترجمان سده ۲۰ (میلادی)]]
[[رده:مراجع تقلید زنده]]
[[رده:مراجع تقلید و روحانیون اهل آذربایجان ایران]]
[[رده:نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۶۴)]]
[[رده:نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران (مهر ۱۳۶۰)]]
[[رده:نجات‌یافتگان از ترور]]
[[رده:نجات‌یافتگان از ترور اهل ایران]]
[[رده:نمایندگان تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در مجلس شورای اسلامی]]
[[رده:نمایندگان دوره اول مجلس شورای اسلامی]]
[[رده:نمایندگان مجلس خبرگان رهبری]]
[[رده:نویسندگان متون دینی]]
[[رده:وزیران ایران]]