مهدی کروبی
شناسنامه | |
---|---|
نام کامل | مهدی کروبی |
معروف به | شیخ اصلاحات |
زادروز | ۴ مهر ۱۳۱۶ (۷۷ سال) |
زادگاه | الیگودرز، ایران |
همسر(ان) | فاطمه کروبی |
فرزندان | محمدحسین، محمدتقی، علی، یاسر |
والدین | احمد کروبی، خدیجه کروبی |
دین | اسلام شیعه |
اطلاعات سیاسی | |
حزب سیاسی |
|
سمتهای پیشین |
|
وبگاه رسمی | |
مهدی کروبی (زادهٔ ۴ مهر ۱۳۱۶ در الیگودرز)، روحانی شیعه، سیاستمدار اصلاح طلب ایرانی و دبیرکل حزب اعتماد ملی است. او رئیس دو دوره مجلس شورای اسلامی ایران بود.[۱] [۲] مهدی کروبی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۸۴ و ۱۳۸۸ بود، وی در دور دهم ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۸ نیز مانند انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۸۴ از کاندیداهای اصلاح طلب معترض به نتایج انتخابات بود. او از رهبران جنبش اعتراضی ایران موسوم به جنبش سبز است و به همین دلیل برای نزدیک به سه سال (۱۳۸۹–۱۳۹۲) در یک منزل مسکونی جدا از خانوادهاش تحت مراقبت نیروهای امنیتی قرار داشت و پس از آن و به تازگی به خانه خود بازگردانده شده است و در آنجا در حصر خانگی بسر می برد.
محتویات
- ۱ زندگی
- ۲ پیش از انقلاب
- ۳ ابتدای انقلاب
- ۴ مجمع روحانیون مبارز
- ۵ دوران اصلاحات
- ۶ انتخابات نهم ریاست جمهوری ایران
- ۷ حزب اعتماد ملی
- ۸ تلویزیون صبا
- ۹ انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸
- ۱۰ افشاگری درباره تجاوز جنسی در زندانهای ایران
- ۱۱ انتقاد به کشتار مردم ایران در عاشورای ۱۳۸۸
- ۱۲ سوء قصد در شهر قزوین
- ۱۳ مورد حمله قرار گرفتن در مراسم ۲۲ بهمن ۱۳۸۸
- ۱۴ درخواست همهپرسی و راهپیمایی معترضان
- ۱۵ حمله لباس شخصیها در قم
- ۱۶ حمله به خانه کروبی در شبهای قدر
- ۱۷ درخواست اعدام کروبی از سوی نمایندگان مجلس
- ۱۸ حصر خانگی
- ۱۹ آزادی از حصر
- ۲۰ جستارهای وابسته
- ۲۱ پانویس
- ۲۲ منابع
- ۲۳ پیوند به بیرون
زندگی
مهدی کروبی در ۴ مهر ۱۳۱۶ در الیگودرز به دنیا آمد. پدر وی احمد کروبی نیز از روحانیون و زندانیان سیاسی بود و به پیروی از پدر به تحصیل علوم حوزوی روی آورد. مهدی کروبی در ۱۳۴۱ با فاطمه کروبی که خود از مبارزان سیاسی پیش از انقلاب و سیاست مداران اصلاح طلب پس از انقلاب است، ازدواج نمود. مهدی کروبی دارای ۴ فرزند به نامهای محمدحسین متولد ۱۳۴۴ دارای ۳۸ ماه سابقه حضور از سن ۱۵ سالگی در جنگ ایران و عراق و حضور در عملیاتهایی چون فتح المبین، بیت المقدس و والفجر و دارای لیسانس حقوق، محمدتقی متولد ۱۳۴۶ دارای دکترای حقوق بینالملل (وی در جنگ ۸ ساله ایران و عراق یک پای خود را بر اثر برخورد با مین از دست داد.)، علی متولد ۱۳۵۱ دارای تحصیلات حوزوی و یاسر متولد ۱۳۵۷ است. وی درسال ۱۳۴۲ در رشته فقه و حقوق اسلامی در دانشکده الهیات دانشگاه تهران پذیرفته شد. او در دانشگاه تهران به توصیه مرتضی مطهری با دکتر احمد ناظرزاده کرمانی ارتباط نزدیکی داشت.[۳] به دلیل دستگیریهای مکرر و نیز زندگی مخفیانه در برخی سالهای در فاصله ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۱ اخذ لیسانس بیش از ۸ سال به طول انجامید.[۴][۵]
جمهوری اسلامی ایران | |
ارکان نظام جمهوری اسلامی ایران
رهبران
معاونان اول
رئیسان مجلس
رئیسان قوه قضائیه
رئیسان سازمان صدا و سیما
|
پیش از انقلاب
در حوزه علمیه قم شاگرد حسینعلی منتظری و روحالله خمینی بود و مدرک لیسانس فقه و حقوق اسلامی را هم از دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران دریافت کرد، او نخستین اجازه اجتهاد خود را از یوسف صانعی گرفت. وی هم چنین به زبان عربی تسلط دارد.[۶] کروبی پس از دستگیری و تبعید خمینی در سال ۱۳۴۲ در انتشار نامههای سرگشاده خمینی به مقامات رسمی کشور و تبلیغ تفکرات وی در بین مردم بسیار فعال بود و در طول سالهای ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷ بارها دستگیر شده و چندین سال را در زندان (از جمله سه زندان معروف تهران قزل قلعه، اوین و قصر) گذراند. وی در طی این سالها جمعاً ۹ بار دستگیر[۷] و به نقاط مختلف ایران مانند گنبد کاووس تبعید شد و در زندانهای ساواک مورد بازجویی و شنکجه قرار گرفت و یک بار مخفیانه از کشور خارج شد و به عراق رفت. او درباره زندانی شدنش در سال ۱۳۴۵ میگوید:
پس از چند روز که در مدرسهای مخفی بودم، ساواک به آنجا حمله کرد و دستگیر شدم و یکی از سخت ترین بازداشتها را تجربه کردم. در این مدت مأموران ساواک با انواع شکنجهها میخواستند منبع اصلی توزیع این نامه را که آقای دعایی مدیرفعلی روزنامه اطلاعات بود پیدا کنند؛ که علیرغم شکنجههای زیاد، ایشان را معرفی نکردم. بعد ازبازجوییها و شکنجههای زیاد مرا به زندان قزل قلعه منتقل کردند.[۸]
وی در زندان یکی از معدود روحانیونی بود که هم با زندانیان مذهبی و هم زندانیان ملی، کمونیست و چپگرای سکولاری نظیر دکترعباس شیبانی، محمود دولت آبادی، محمد تقی شریعتی، ابوالقاسم سرحدیزاده، شکرالله پاکنژاد، محمد محمدی گرگانی، مصطفی خمینی، سید محمدکاظم موسوی بجنوردی، موسوی اردبیلی، محمد جواد باهنر، مرتضی نبوی، آیت الله طالقانی، آیت الله منتظری، محمد منتظری، مهدی عراقی، هاشمی رفسنجانی، سید محمد خامنهای و ناطق نوری رابطهٔ خوبی داشت. به گفته او، سخت ترین دوران زندان را در سال ۱۳۵۳ تجربه کرده است، او در این مورد میگوید:
سخت ترین زندان مربوط به سال ۵۳ بود. در آن سالها، علیرغم آنکه وضع مالی خودم بسیار نامساعد بود اما کمکهایی از افراد علاقهمند به امام و مبارزات ایشان جمع آوری میکردم و در اختیار مبارزین و خانوادههای آنها قرار میدادم. همین امر باعث شد که در سال ۵۳ که برخی از دستگیریها به راه افتاد تعدادی از فعالان دستگیر شده در زیر شکنجه مرا معرفی کرده بودند و بر همین اساس من هم دستگیر شدم و بدترین شکنجهها را در همین بازداشت تحمل کردم.
کروبی در سالهای ۵۶-۵۷ با آغاز اعتراضهای عظیم مردمی علیه حکومت، رهبری شوراهای محلی را بر عهده داشت که غذا و نیازهای ضروری معترضان و اعتصابگران را تأمین میکردند.[۹][۱۰]
ابتدای انقلاب
کروبی با پیروزی انقلاب در سال ۱۳۵۸ در اولین دوره مجلس شورای اسلامی به نمایندگی از زادگاهش الیگودرز وارد مجلس شده و در همین سال به دستور روحالله خمینی بنیاد شهید انقلاب اسلامی و کمیته امداد امام خمینی را تأسیس کرد که به خانوادههای کشته شدگان دوران انقلاب و جنگ ایران و عراق کمک میکرد. او در ابتدای انقلاب به عضویت در شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی و عضویت در شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز در آمد و نماینده تام الاختیار روح الله خمینی در استان لرستان شد.[۱۱] وی در دور دوم، خود را از تهران کاندید کرد و توانست به مقام نایب رئیسی مجلس دست یابد. وی در دور دوم و سوم مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده دوم مردم تهران به مجلس شورای اسلامی راه یافت.[۱۲][۴]
مجمع روحانیون مبارز
پیش از انتخابات مجلس سوم در سال ۱۳۶۶ به سبب اختلافهای موجود در جامعه روحانیت مبارز عدهای اعضای این جامعه از آن جدا شده و گروهی با نام مجمع روحانیون مبارز را بنیان نهادند. نقش محوری را در این انشعاب مهدی کروبی برعهده داشت که رهبری مجمع را تا زمان خروجش از آن در سال ۱۳۸۴ بر عهده داشت. محمد موسوی خوئینیها، محمد خاتمی و علیاکبر محتشمیپور از دیگر اعضای مهم این مجمع بودند با انشعاب از جامعه روحانیت مبارز، مجمع روحانیون مبارز را تأسیس نمودند. مجمع در انتخابات مجلس سوم پیروز شد و مهدی کروبی نایب رئیس اول مجلس شد. در همین دوران در ماجرای اعتراض حسینعلی منتظری، قائممقام رهبری، به اعدام دستهجمعی هزاران زندانی سیاسی، کروبی با اینکه هیچ نقشی در این اعدامها نداشت ولی متأثر از وفاداریش به خمینی، به انتقاد شدید از استاد سابقش منتظری پرداخت. نامهٔ سرگشادهای با امضای مهدی کروبی و سید حمید روحانی و امام جمارانی خطاب به منتظری منتشر شد که حاوی انتقادات و اعتراضات تندی از منتظری بود. فقط ۳۵ روز بعد آیت الله منتظری از مقام خود کنارهگیری کرد.[۹]
سرپرستی سازمان حج و زیارت از سال ۱۳۶۴ و عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی هر دو با فرمان روحالله خمینی و ریاست دوره سوم مجلس شورای اسلامی از دیگر مسئولیتهای مهم کروبی در این دوران بود.
شورای نگهبان در سال ۱۳۶۹ مهدی کروبی، به همراه دیگر شخصیتهای سیاسی سرشناس مجمع روحانیون مبارز و وابسته به جناح چپ نظیر آیت الله بیات زنجانی، علی اکبر محتشمی پورر و هادی خامنهای را در دومین انتخابات مجلس خبرگان رهبری رد صلاحیت کرد.[۱۳] هم چنین درانتخابات دوره چهارم مجلس در سال ۱۳۷۰ و در اولین انتخابات مجلس بعد از فوت روحالله خمینی، شورای نگهبان با تفسیری جدید از قانون، بر نظارت خود بر انتخابات افزود و بیشتر کاندیداهای نزدیک به مجمع روحانیون مبارز و جناح موسوم به خط امام را رد صلاحیت نمودند. دوره چهارم مجلس شورای اسلامی، بر خلاف دور سوم، به کنترل جناح راستگرای محافظهکار درآمد و طیف همراه مهدی کروبی، در این دوره، در اقلیت قرار گرفتند.[۱۲]
مجمع روحانیون مبارز پس از این انتخابات فعالیت سیاسی خود را متوقف و اعلام سکوت سیاسی کرد. کروبی نیز به غیر از چند موضع گیری مانند اعتراض به دستگیری روزنامه نگارانی نظیر عباس عبدی در سال ۱۳۷۲ و اعتراض به عملکرد شورای نگهبان در این دوران فعالیت چندانی در صحنه سیاست کشور نداشت.[۱۴]
دوران اصلاحات
دوران سکوت سیاسی مجمع روحانیون مبارز در ۲۴ مهر ۱۳۷۵ پایان یافت. یکی از اعضای اصلی این مجمع یعنی محمد خاتمی کاندیدای ریاست جمهوری شد و توانست بهطرز غیرمنتظرهای با اختلاف بسیار پیروز رقابت شود.
مهدی کروبی در سال ۱۳۷۸ تصمیم به حضور دوباره در مجلس شورای اسلامی گرفت. وی رأی بیستوچهارم شهر تهران را کسب کرد و به ریاست مجلسی رسید که اکثریت آن در اختیار اصلاحطلبان و مذهبیون چپگرا بود.
کروبی در اولین روزهای آغاز بهکار مجلس ششم طرح اصلاح قانون مطبوعات را از دستور بررسی مجلس خارج کرد. خامنهای پیش از بررسی این طرح در نامهای به کروبی از او خواست این طرح را مسکوت بگذارد و کروبی هم اطاعت کرد. به همین دلیل کروبی همواره در دوران ریاست مجلس مورد انتقاد اصلاحطلبان قرار داشت.[۹]
مهدی کروبی از سوی دیگر در چندین مورد اعتراضهای سختی هم داشت. از جمله اعتراض او به به توقیف گسترده مطبوعات در سال ۱۳۷۹، اعتراض او به حکم اعدام هاشم آقاجری و اعتراض او به دستگیری حسین لقمانیان نماینده همدان.
در دوران ریاست مهدی کروبی بر مجلس ششم بسیاری از فعالان سیاسی و روزنامهنگاران زندانی شدند. دفتر وی همیشه به روی خانواده زندانیان سیاسی باز بود و او بسیاری از اوقات با استفاده از روابطی که با مقامات دیگر داشت موفق به کمک به آنها میشد؛ نظیر کمک به آزادی اکبر گنجی و عمادالدین باقی.[۱۵]
در انتخابات مجلس هفتم شورای نگهبان بار دیگر تقریباً تمامی کاندیداهای اصلاحطلب از جمله دو نایب رئیس این مجلس و بیش از ۱۰۰ نمانیده دیگر را رد صلاحیت کرد. در حالی که تحصن نمایندگان و استعفای آنها و تهدید سید محمد خاتمی وضعیت سیاسی کشور را در شرایط بحرانی قرار داده بود. کروبی در این انتخابات به مجلس راه نیافت. مهدی کروبی در بیانیهای مشترک به همراه محمد خاتمی و مجمع روحانیون مبارز خطاب به احمد جنتی دبیر شورای نگهبان نسبت به رد صلاحیتهای گسترده کاندیداهای اصلاح طلب، انتصاب به جای انتخاب و تخلف در شمارش آرا در انتخابات مجلس هفتم اعتراض کرد.[۱۶]
انتخابات نهم ریاست جمهوری ایران
مهدی کروبی در انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۸۴ شرکت کرد. بیشتر احزاب مهم اصلاحطلب و حتی بسیاری از اعضای مجمع روحانیون مبارز از مصطفی معین و اکبر هاشمی رفسنجانی حمایت کردند اما کروبی با شعار اعطای ۵۰ هزار تومان در هر ماه به هر ایرانی بالای ۱۸ سال به جمعآوری رأی طبقات فقیرتر جامعه امید داشت. وی در انتخاباتی نزدیک در جای سوم قرار گرفت در حالیکه تا ساعت پایانی شمارش آراء در جای دوم قرار داشت. مهدی کروبی در بین ۸ نامزد شرکت کننده در انتخابات با ۵٫۰۷ میلیون نفر رای (۱۷٫۳ درصد از کل آرا) و با آرایی نزدیک به محمود احمدی نژاد با ۵٫۷۱ میلیون نفر رای (۱۹٫۵ درصد از کل آرا) و علی اکبر هاشمی رفسنجانی با ۶٫۱۶ میلیون نفر رای (۲۱ درصداز کل آرا)، پس از احمدی نژاد و هاشمی رفسنجانی قرار گرفت و در بسیاری از شهرهای ایران به عنوان نفر اول انتخاب شد.[۱۷]
اعتراضهای شدید کروبی پیش از اعلام رسمی نتیجه انتخابات آغاز شد. کروبی از جمله به این نکته اشاره میکرد که شورای نگهبان در استان خراسان جنوبی ۲۹۸٬۰۰۰ رأی شمرده در حالیکه پیش از آن تعداد افراد واجد شرایط فقط ۲۷۰٬۰۰۰ اعلام شده بود. او نامه سرگشاده بیسابقهای را خطاب به علی خامنهای منتشر کرد. وی در این نامه مجتبی خامنهای و فرماندهان سپاه را به تقلب در انتخابات متهم کرد:
اخباری مبنی بر حمایت فرزند محترم شما - آقا سید مجتبی - از یکی از کاندیداها منتشر شد که پس از به تواتر رسیدن این اخبار نگران شدم که مبادا این موضوع مرتبط با دیدگاه حضرتعالی باشد... در عین حال کماکان خبرهایی در مورد فعالیت ایشان به نفع یکی از کاندیداها - که سه روز قبل از انتخابات ناگهان ستاره بخت او افول کرد و عنایتها به طرف فرد دیگر سرازیر شد - و حتی رفتوآمد به ستاد انتخاباتی آن کاندیدا منتشر شد.[۱۸]
کروبی پس از انتشار یک پاسخ کوتاه و تند از خامنهای با انتشار نامهای دیگر اعلام کرد که از تمام مسئولیتهای خود در حکومت از جمله مشاور رهبری و عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام خارج میشود.
او از مجمع روحانیون مبارز نیز خارج شد تا مقدمات تشکیل حزب اعتماد ملی را فراهم کند. هاشمی رفسنجانی و مصطفی معین نیز نسبت به این انتخابات اعتراض داشتند. در این دوره از انتخابات، از میان هشت نامزد، محمود احمدی نژاد در دور دوم به ریاست جمهوری رسید.
حزب اعتماد ملی
حزب تازه مهدی کروبی در سال ۱۳۸۴ با نام حزب اعتماد ملی تأسیس شد. دفتر حزب و روزنامه اعتماد ملی پس از انتخابات ۱۳۸۸ و افشاگریهای مهدی کروبی درباره تقلب در انتخابات و شکنجه و تجاوز جنسی معترضان نتایج انتخابات توسط دولت محمود احمدی نژاد تعطیل و پلمپ شد. پس از بسته شدن روزنامه و حزب اعتماد ملی تظاهرات و اعتراضاتی مردمی صورت گرفت که با سرکوب نیروهای بسیج و سپاه پاسداران خاتمه یافت. اسماعیل گرامی مقدم، سخنگوی حزب اعتماد ملی نیز پس از پلمپ شدن دفتر حزب اعتمادملی گفت: «حوالی ساعت ۱۵ تعدادی از ماموران با حکم دادستان تهران با مراجعه به دفتر آقای کروبی واقع در جمشیدیه تهران ضمن بازرسی محل کار ایشان مبادرت به جمع آوری اسناد و مدارک موجود و نیز CD، رایانه و فیلم کردند». وی افزود: «ماموران همچنین افرادی را که برای ملاقات با آقای کروبی به دفتر ایشان آمده بودند را به همراه شخص دبیر کل به خارج از ساختمان هدایت کردند». هم چنین پس از پلمپ شدن دفتر حزب اعتماد ملی، سردبیر سایت اعتماد ملی بازداشت شد.[۱۹] مهدی کروبی پس از پلمپ شدن دفتر حزب اعتماد ملی با نوشتن نامهای خطاب به صادق لاریجانی رئیس قوه قضاییه به پلمپ شدن دفتر حزب اعتماد ملی اعتراض کرد و خواستار رسیدگی به پرونده شکنجه و تجاوز زندانیان سیاسی پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم در زندانهای ایران شد.[۲۰]
با آغاز کار دولت حسن روحانی که کاندیدای اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ بود، زمزمه هایی از آغاز فعالیت حزب اعتماد ملی شنیده شد، تا این که در ۹ دی ۱۳۹۲ ،رسول منتجب نیا، قائم مقام حزب اعتماد ملی اعلام کرد که وزیر کشور، عبدالرضا رحمانی فضلی از این حزب برای شرکت در نشست وزارت کشور دعوت کرده است. منتجب نیا همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا حزب اعتماد ملی پلمپ است؟ گفت: «اگر پلمپ بودیم به جلسه وزیر کشور دعوت نمیشدیم.»[۲۱] در ۱۴ دی ۱۳۹۲، رسول منتجب نیا به عنوان نماینده حزب اعتماد ملی در نشست احزاب با وزیر کشور ، عبدالرضا رحمانی فضلی شرکت کرد. در این نشست منتجب نیا ضمن اشاره تلویحی به غارت اسناد حزب اعتماد ملی در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ و اعتراض مهدی کروبی به نتایج انتخابات گفت: «امیدواریم وزارت کشور نسبت به برخی احزاب تعیین تکلیف کند، احزابی که اکنون مدارکش به تاراج رفته و هیچ نهاد و مقامی نیز مسئولیت آن را نپذیرفتهاند.»[۲۲]
تلویزیون صبا
مهدی کروبی در سال ۱۳۸۴ اعلام کرد که قصد دارد یک تلویزیون ماهوارهای به نام صبا راه اندازی کند. مهدی کروبی، بهروز افخمی فیلمساز نامدار ایرانی را، برای سرپرستی امور مربوط به تلویزیون ماهوارهای صبا انتخاب کرد. از آنجایی که قوانین جمهوری اسلامی، اجازه تأسیس تلویزیون خصوصی را به کسی نمیداد، دست اندرکاران راه اندازی تلویزیون صبا، اعلام کردند که برنامههای خود را از شهر دوبی پخش خواهند کرد. اما در انتها صبا موفق به آغاز برنامههای خود نشد.[۲۳][۲۴]
انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸
مهدی کروبی، از نامزدهای دوره دهم ریاست جمهوری ایران بود. وی اولین فردی بود که حضورش را در انتخابات اعلام کرد و حتی از ۴ سال پیش و در پی عدم موفقیت در انتخابات دوره نهم، با تشکیل حزب اعتماد ملی، جهت حضور در این انتخابات برنامه ریزی کرد. وی در ۲۱ مهر ۸۷ به طور رسمی نامزدیاش را اعلام کرد و در روز ۱۹ اردیبهشت ۸۸ با حضور در ستاد انتخابات ثبت نام کرد. او در این دوره به همراه سه نامزد دیگر برای سمت ریاست جمهوری رقابت میکرد. کروبی با کسب ۳۳۳٬۶۳۵ رای چهارم شد. آرای کروبی از تعداد آرای باطله کمتر بود. در حالی که در انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۴)، مهدی کروبی با ۵٫۰۷ میلیون نفر رای (۱۷٫۳ درصد از کل آرا) و با آرایی نزدیک به محمود احمدی نژاد ۵٫۷۱ میلیون نفر رای (۱۹٫۵ درصد از کل آرا) در بین ۸ نامزد شرکت کننده در جای سوم قرار گرفت و این اختلاف آرای بالا نسبت به انتخابات پیشین از جمله دلایل اعتراض کروبی نسبت به نتایج انتخابات بود.[۲۵]
در تاریخ ۱۱ شهریور ۱۳۸۸ مهدی کروبی با نگارش نامهای خطاب به آیتالله منتظری از حمایتهای ایشان از خویش در حوادث پس از انتخابات تقدیر کرد.
در قسمتی از این نامه آمده است:
از اینکه بخاطر برخی حوادث و تعرضات پیش آمده بعد از انتخابات دور دهم ریاست جمهوری برای اینجانب، از این حقیر تفقد نمودید و طی نامهها و بیاناتی اظهار تاسف فرمودید لازم دانستم بدین وسیله تشکر و قدردانی خود را اعلام دارم.[۲۶]
مهدی کروبی از حامیان اصلی تظاهرات جنبش سبز پس از اعتراضات به نتایج انتخابات بود و در تظاهراتهایی نظیر ۲۵ خرداد، تظاهرات مسجد قبا در ۸ تیر ماه، نماز جمعه ۲۶ تیر ماه، مراسم بزرگداشت کشته شدگان جنبش سبز در ۸ مرداد ماه، تظاهرات روز قدس، تظاهرات ۱۳ آبان ماه و تظاهرات ۲۲ بهمن در حمایت از جنبش سبز حضور پیدا کرد.[۲۷][۲۸][۲۹]
مهدی کروبی پس از اعتراضها به نتایج انتخابات ۱۳۸۸ خواهان ابطال انتخابات، نظارت مجلس خبرگان رهبری بر رهبری، محدود کردن اختیارات رهبری و تعیین نوع حکومت از جانب مردم شد.[۳۰][۳۱][۳۲][۳۳]
مهدی کروبی هم جنین پس از اعتراضها به نتایج انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ به همراه عبدالکریم سروش، در فهرست مجله فارین پالیسی در بین ۱۰۰ چهره اندیشمند و تاثیرگذار در سال ۲۰۱۰ میلادی قرار گرفت. فارین پالیسی زنده نگه داشتن روح جنبش سبز را دلیل انتخاب مهدی کروبی ذکر کرده است. این نشریه مهدی کروبی را هم یک نماد منحصربهفرد در میان رهبران مخالف دولت ایران توصیف کرده که باوجود سرکوب شدید با شجاعت به بیان انتقادهایش ادامه میدهد.
فارین پالیسی با اشاره به اقدامات مهدی کروبی در اعتراض به بدرفتاری با زندانیان، مینویسد: «او همچنان انتقادهای شدیدش را در زمینه نحوه مدیریت دولت و نیز نفوذ رو به رشد سپاه پاسداران در اداره کشور بیان میکند و همین شجاعت، او را با خطرات زیادی مواجه کرده است. از جمله حملههای مداوم به منزلش و تهدیدهای مداوم مقامات قضایی در محاکمه او.»[۳۴] مهدی کروبی پس از اعتراضها به نتایج انتخابات دهم بارها از سوی حامیان علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی ایران تهدید به دستگیری شد. او در دی ماه ۱۳۸۹ پس از سالگرد اعتراضات مردمی در روز عاشورا و تهدید حامیان علی خامنهای به دستگیری او، با نوشتن نامهای آمادگی خود را برای محاکمه در دادگاه علنی اعلام کرد. در قسمتهایی از این نامه آمده است:
در تصورم نمیگنجد اوج خشونتی که بتواند در نظام اسلامی در ظرف چند روز ۴ جوان را زیر شکنجه به قتل برسانند. من از همین جا اعلام میکنم که بیدی نیستم که با این بادها بلرزم و کاملاً از این دادگاه استقبال میکنم و برای همه مواضع ام ادله محکمی دارم چرا که ۲۱ سال است با این قضایا درگیر بودهام و آرامشی هم نداشتهام.[۳۵]
افشاگری درباره تجاوز جنسی در زندانهای ایران
در ۱۸ مرداد ماه سال ۱۳۸۸ مهدی کروبی در نامهای به هاشمی رفسنجانی ازاو تقاضا کرد که در مورد تجاوز جنسی به پسران جوان و زنان در زندانهای ایران تحقیق شود.[۳۶]
وی در این نامه نوشته بود:
عدهای از افراد بازداشت شده مطرح نمودهاند که برخی افراد با دختران بازداشتی با شدتی تجاوز نمودهاند که منجر به ایجاد جراحات و پارگی در سیستم تناسلی آنان گردیدهاست. از سوی دیگر افرادی به پسرهای جوان زندانی با حالتی وحشیانه تجاوز کردهاند به طوری که برخی دچار افسردگی و مشکلات جدی روحی و جسمی گردیدهاند و در کنج خانههای خود خزیدهاند.[۳۷]
این زندانیان به علت شرکت در تظاهرات پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۸۸ زندانی شده بودند. طرح این موضوع باعث واکنشهایی در بین مقامات ایران شد علی لاریجانی هرگونه تجاوز جنسی را رد کرد و چندین امام جمعه علیه این سخنان کروبی موضع گرفتند.[۳۸] ولی کروبی بار دیگر بر ادعای خود تاکید کرد وبا انتشار نامهای از مهدی کروبی در روزنامه اعتماد ملی درپاسخ به مخالفان طرح این موضوع، خبر تعطیلی این نشریه منتشر شد.[۳۹][۴۰]
مهدی کروبی با ارائه مستنداتی نظیر فیلم، CD، نظرات پزشکان و اسناد گواهی پزشکی قانونی از بازداشت شدگان آسیب دیده پس از انتخابات مانند ترانه موسوی به صادق لاریجانی رئیس قوه قضاییه، خواستار تشکیل کمیتهای ویژه جهت رسیدگی به تخلفات صورت گرفته پس از انتخابات در زندانهای ایران به ویژه بازداشتگاه کهریزک شد. او هم چنین از ملاقات یکی از بازداشت شدگان آسیب دیده پس از انتخابات با علی مطهری خبر داد.[۴۱]
هم چنین محمد داوری روزنامه نگار و سردبیر سایت سحام نیوز (سایت رسمی حزب اعتماد ملی) متهم به افشای شکنجهها و تجاوزهای جنسی در زندانهای ایران شد. مهدی کروبی در نامهای به دادستان تهران، مسئولیت تمام اسناد و فیلمهایی را که به عنوان مستندات وجود شکنجه و تجاوز جنسی در زندانهای ایران ارائه کرده بود بر عهده گرفت و محمد داوری را تنها فیلمبردار مصاحبهها عنوان کرد و گفت او هیج نقش دیگری در این ماجرا نداشته است.[۴۲]
محمد داوری به همراه محمدحسین سهرابی راد عضو ستاد انتخاباتی مهدی کروبی و مهدی محمودیان نیز از افشاکنندگان کشتار و شکنجههای بازداشتگاه کهریزک بودند که پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم ایران دستگیر و زندانی شدند. این در حالی است که پنجاه و هفت تن از نمایندگان مجلس به دنبال گزارش کمیته حقیقت یاب در نامهای خطاب به رؤسای دو قوه مجریه و قضائیه، خواستار برخورد جدی و بدون ملاحظه با عاملین و مسببین حوادث بازداشتگاه کهریزک به ویژه سعید مرتضوی دادستان وقت تهران شده بودند.[۴۳]
انتقاد به کشتار مردم ایران در عاشورای ۱۳۸۸
مهدی کروبی در اعتراض به کشتار مردم ایران در اعتراضات عاشورای ۱۳۸۸ با وصفناپذیر خواندن خشونتهای روز عاشورا گفت که حتی شاه هم حرمت عاشورا را نگاه داشت.[۴۴] وی در ادامه نوشت که حکومت در روز عاشورا دست بر خون مردم برده و جماعتی وحشی را به جان مردم انداخته است. او خشونتها علیه مردم معترض در روز عاشورا را گناهی نابخشودنی دانست و خطاب به عاملان این حوادث نوشت که «اگر دین ندارید، لااقل آزاد مرد باشید.»[۴۵] چندی بعد در ۱۶ اسفند ۱۳۸۸ مهدی کروبی به حکم اعدام محمد امین ولیان که در اعتراضات عاشورای ۱۳۸۸ بازداشت شده بود اعتراض کرد و خواستار لغو این حکم شد و گفت:
برخی مسئولان سنجیده یا نسنجیده و حتی عامدانه حرکتهای خیابانی و اعتراضات را محاربه اعلام کردند که این امر مایه تاسف است. متأسفانه برخی مسئولان قضایی خوراک برای دشمنان و برخی رسانههای خارجی تهیه و دوستان را در سطح جهان منفعل میکنند.
سوء قصد در شهر قزوین
جمعه شب، ۱۸ دی ۱۳۸۸، در حالی که مهدی کروبی جهت شرکت در مراسم سوگواری ماه محرم در شهر قزوین به سر میبرد تجمعی در مقابل محل اقامت کروبی صورت گرفت، در حین ترک این محل، تجمع کنندگان با تخممرغ و آجر به خودروی وی حمله کرده و همچنین دو تیر به خودرو اصابت میکند یکی به شیشه جلو و یکی هم به شیشه عقب، با توجه به اینکه خودرو ضدگلوله بود جدار رویی شیشه عقب میشکند و شیشه جلو نیز ترک بر میدارد.[۴۷] در اولین واکنش به این موضوع فرمانده نیروی انتظامی قزوین این مسئله را تکذیب کرده و این اقدام با واکنش، حسین کروبی، فرزند مهدی کروبی مواجه شد.[۴۸] کروبی پس از این حادثه، محافظین خود را مرخص نمود و در دیدار با خانواده عماد الدین باقی گفت:
این نوع اقدامات نه تنها در اراده من خللی ایجاد نمیکند بلکه عزمم را در احقاق حقوق معطل مانده مردم جدی تر میکند و به گردانندگان جریان تمامیت خواه اعلام مینمایم که تا آخرین قطره خون ازاین راه و هدف مقدس برنخواهم گشت.[۴۹]
هیچ فرد یا مجموعهای مسئولیت این حادثه را بر عهده نگرفت، مهدی کروبی ۳ روز پس از این حادثه بیانهای رسمی منتشر کرد و در آن گفت: «خود و خانوادهام را آماده هرگونه مصیبتی ساختهام.»[۵۰]
سوء قصد به مهدی کروبی دو ماه پس از حمله نیروهای امنیتی به مهدی کروبی در نمایشگاه مطبوعات و تظاهرات ۱۳ آبان،[۵۱][۵۲] دو هفته پس از ترور سید علی حبیبی موسوی خامنه و ۴ روز پیش از ترور مسعود علیمحمدی انجام گرفت.
مورد حمله قرار گرفتن در مراسم ۲۲ بهمن ۱۳۸۸
مهدی کروبی در آستانهٔ سی و یکمین سالگرد پیروزی انقلاب ایران (۱۳۵۷) با انتشار بیانیهای از مردم دعوت کرد تا در راهپیماییای که هر سال برای گرامیداشت این روز به سمت میدان آزادی صورت میگیرد شرکت کنند و این دعوت مورد استقبال جنبش سبز قرار گرفت.[۵۳] همچنین وبگاه رسمی حزب اعتماد ملی در روز ۲۱ بهمن مسیر و زمان حرکت کروبی را اعلام کرد.[۵۴] در مراسم ۲۲ بهمن ماه ۱۳۸۸، مهدی کروبی در حالی که همراه با جمعیت راهپیمایان در حال حرکت از بزرگراه اشرفی اصفهانی به سمت بزرگراه محمدعلی جناح بود به محض ورود به فلکهٔ دوم صادقیه، از سوی نیروهای یگان ویژهٔ سپاه پاسداران مورد حمله با گاز اشکآور قرار گرفت و باوجود حملهٔ این نیروها از خودروی خود پیاده شد که در این هنگام به علت حجم بالای شلیک گلولههای دودزا و گاز اشکآور و ایجاد مشکل تنفسی برای وی؛ همراهان آقای کروبی ایشان را سریعاً از محل خارج کردند. همچنین مهاجمین با سردادن شعار علیه کروبی و پرتاب سنگ موجب پراکندگی حامیان کروبی از اطراف ایشان شدند.[۵۵] در این حادثه علی کروبی، فرزند مهدی کروبی توسط نیروهای امنیتی دستگیر شد[۵۶] و به مسجد امیرالمؤمنین منتقل شد و به شدت مورد شکنجه و تهدید قرار گرفت[۵۷] که منجر به انتشار نامهای سرگشاده از سوی فاطمه کروبی (همسر مهدی کروبی) خطاب به آیتالله خامنهای شد.[۵۸] همچنین حسین کروبی، فرزند دیگر وی، حملات ماموران حکومتی به مهدی کروبی و هواداران پیرامون او در مراسم این روز را خشنترین برخورد هشتماهه اخیر خواند و گفت که افزون بر شلیک گاز اشکآور توسط نیروی انتظامی، لباس شخصیها با اسپریهای ویژهٔ دفاع شخصی، گاز اشکآور را به صورت مهدی کروبی میپاشیدند، عواقب این حملات، سوزش شدید صورت و ریهٔ کروبی پس از چند ساعت و نیز راهی شدن یکی از محافظان او به بیمارستان بودهاست.[۵۹]
درخواست همهپرسی و راهپیمایی معترضان
مهدی کروبی پس از تظاهرات روز ۲۲ بهمن در پی دو مرتبه دیدار با میرحسین موسوی،[۶۰][۶۱] با انتشار بیانیهای در روز ۳ اسفند ۱۳۸۸ ضمن محکوم کردن بهرهبرداری جناحی خاص از راهپیمایی ۲۲ بهمن، خواستار مجوز تظاهرات آزاد جنبش سبز و برپایی همهپرسی شد. کروبی حاکمیت را متهم کرد که «حداکثر تلاش خود را برای مهندسی تظاهرات ۲۲ بهمن به کار بردند و از سراسر کشور با صدها اتوبوس و قطار نیرو به تهران اعزام کردند».[۶۲][۶۳] کروبی در این بیانیه گفت:
میخواهم بر اساس حق مسلم مردم، طبق اصل ۲۷ قانون اساسی، مجوز بدهند که در میدانی در تهران راهپیمایی از طرف ما برگزار شود تا اقلیت و اکثریت مشخص شود، امنیتش را هم خودمان تامین میکنیم و تضمین میدهیم که این راهپیمایی با پرهیز از هرگونه شعار ساختار شکن برگزار شود. کارنامه انتخابات دهم ریاست جمهوری نشان داد که تنها رفراندوم است که میتواند راهگشای ما برای عبور از این تنگناها باشد.
هم چنین در خرداد ماه ۱۳۸۹ در دیدار با میر حسین موسوی خواستار صدور مجوز راهپیمایی آرامی از میدان امام حسین تا میدان آزادی از استاندار تهران در روز ۲۲ خرداد ۱۳۸۹ در اعتراض به تقلب در انتخابات ۱۳۸۸ شد.[۶۵]
حمله لباس شخصیها در قم
مهدی کروبی در ۲۳ خرداد ۱۳۸۹ پس از دیدار با آیت الله صانعی در قم با حمله نیروهای لباس شخصی به خودروی حامل وی مواجه شد و مانع از بازگشت مهدی کروبی به تهران شدند. در این حمله علیه مهدی کروبی، میرحسین موسوی، هاشمی رفسنجانی و سید حسن خمینی شعارهایی از سوی حامیان آیتالله علی خامنهای داده شد. هم چنین در این روز بیت آیت الله صانعی و آیت الله منتظری تخریب شد و بیت آیتالله منتظری پس از حمله نیروهای لباس شخصی پلمپ شد. این حملات واکنشهایی از سوی میر حسین موسوی، احمد منتظری و محمد خاتمی را در پی داشت.[۶۶][۶۷][۶۸][۶۹]
حمله به خانه کروبی در شبهای قدر
در شبهای قدر و در بین روزهای ۹ شهریور تا ۱۲ شهریور ۱۳۸۹ چندین تجمع اعتراضی در برابر خانه مهدی کروبی انجام گرفت که در مواردی به درگیری ختم شد. معترضان با پاشیدن رنگ و شکست شیشههای خانه و با استفاده از گاز اشکآور و سلاح گرم و سرد به خانه کروبی حمله نمودند.[۷۰] این تجمع در روز ۱۲ شهریور روز قدس ادامه یافت. مهاجمان اقدام به پرتاب سنگ، پاشیدن رنگ و سرقت دوربینهای امنیتی نمودند.[۷۱] در این درگیری سر تیم محافظان کروبی مورد ضرب و شتم قرار گرفته و راهی بیمارستان شد.[۷۲]
واکنشها
این حملات واکنشهای زیادی را در بین احزاب و شخصیتهای سیاسی برانگیخت.[۷۳]
مجمع روحانیون مبارز
مجمع روحانیون مبارز، در بیانیهای حمله به خانه کروبی را محکوم نمود. «حمله وحشیانه به بیت یار دیرین انقلاب و شخصیت رنج کشیدهای که عمر خود را در دفاع از آرمانهای امام و انقلاب و خدمت به مردم صرف کرده است یعنی حضرت حجتالاسلام و المسلمین آقای کروبی و تخریب منزل و تیراندازی به سوی آن و سردادن شعارهای وقیحانه، حادثهای نیست که به سادگی بتوان از کنار آن عبور کرد.»[۷۴]
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم، با محکوم نمودن حملات به خانه کروبی اعلام نمود «این اقدامات ناشایست در شأن نظام اسلامی نیست و خواسته یا ناخواسته به مشروعیت نظام لطمه میزند.»[۷۵]
جبهه مشارکت
جبهه مشارکت، در نامهای ضمن محکوم کردن حملات سازماندهی شده لباس شخصیها خطاب به کروبی نوشت: «آنها از اعلام حضور ساده شما در راهپیمائی روز قدس چنان به هراس افتادند که چارهای جز محاصره منزل شما به منظور جلوگیری از حضورتان در راهپیمائی ندیدند و ناگزیر شدند راهپیمائی روز قدس را زیر پوشش شدیدترین اقدامات امنیتی برگزار کنند چرا که میترسیدند حضور شما و مردم معترض، رنگ سبز اعتراض به هر نوع ظلم را به این راهپیمائی بدهد.»[۷۶]
سپاه محمد رسولالله
دو روز بعد از پایان حملات، سپاه محمد رسولالله تجمع در برابر خانه مهدی کروبی را انکار و محکوم کرد. در این بیانیه از خودسرها به عنوان عامل این حوادث یاد شده است. سایتهای وابسته به اصوالگرایان نیز به نقل از سردار نقدی این حملات را «شایعه حمله به منزل کروبی» نامیدند.[۷۷][۷۸]
محمد خاتمی
محمد خاتمی، در تماسی تلفنی با کروبی با اظهار تاسف نسب به این حادثه گفت: «با کمال تاسف عدم برخورد جدی با چنین پدیدهای باعث جریتر شدن قانون شکنان و هیاهوگران شده است.»[۷۹]
دیگر واکنشها
بیات زنجانی، در تماسی تلفنی این حوادث را محکوم نمود و از ایستادگی کروبی در برابر این حملات تقدیر کرد.[۸۰] او همچنین با صدور بیانیهای جسارت و بیحرمتی به انسان را نوعی جنگ و محاربه با خدا دانست.[۸۱]
امید نوریپور، نماینده پارمان آلمان از حزب سبزها نسبت به خطرات جانی که مهدی کروبی را تهدید میکند هشدار داد و از اتحادیه اروپا خواست در این مورد واکنش نشان دهد.[۸۲]
دیدارها
پس از پایان یافتن حملات یاسر خمینی نوه روحالله خمینی به دیدار کروبی رفت. او از خسارتها بازدید نمود و رفتار مهاجمان را غیرانسانی توصیف کرد.[۸۳]
میرحسین موسوی، پس از پایان تجمعات به همراه زهرا رهنورد به دیدار کروبی رفت و پس از بازدید از خسارتها گفت: «اینکه این افراد حرمت این شبها را نگه نمیدارند و این اقدامات سخیف را صورت میدهند، نشان از بیگانگی و ناآشنایی آنان با اصول اسلام است. ابتدا اقدام به تخریب و تجاوز به حقوق مردم میکنند و چند دقیقه بعد مراسم دعا برگزار میکنند. این خود نشان از دوگانگی در رفتار و عقاید است.»[۸۴]
اعضای مجمع روحانیون مبارز پس از اتمام حملات در دیدار با کروبی خواستار رسیدگی سریع مراجع قانونی نسبت به این حادثه شدند. غلامحسین کرباسچی و یاسر هاشمی رفسنجانی در تماس تلفنی و با حضور در خانه کروبی از او دلجویی نمودند.[۸۵]
نامه فاطمه کروبی به خامنهای
فاطمه کروبی، همسر مهدی کروبی پس از این حملات در نامهای خطاب به علی خامنهای نسبت به اذیت و آزارهای لباس شخصیها اعتراض کرد. او در این نامه نوشت: «اختلاف همسرم با جنابعالی در مسائلی که همگان بر آن واقفند چه ارتباطی با حق زیستن خانواده و آسایش و آرامش همسایگان ما دارد؟ آقای کروبی بارها گفتهاند که آماده پرداخت هر هزینهای بابت این اختلاف در نگرش هستند.»[۸۶]
درخواست اعدام کروبی از سوی نمایندگان مجلس
پس از اعتراضات جنبش سبز در ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ و در خواست مشترک مهدی کروبی و میرحسین موسوی رهبران جنبش سبز، برای حضور هواداران جنبش سبز در تظاهرات ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ در حمایت از قیام مردم مصر و تونس، ۲۳۳ نماینده مجلس شورای اسلامی پس از نطق علی لاریجانی علیه میرحسین موسوی و مهدی کروبی و مفسد فیالارض خواندن آنها، در مقابل جایگاه هیات رییسه مجلس تجمع کردند و با سر دادن شعارهایی نظیر ' ما همه سرباز تو هستیم خامنهای؛ گوش به فرمان تو هستیم خامنهای '، ' ای رهبر آزاده آمادهایم آماده'، ' مرگ بر موسوی، کروبی و خاتمی ' و ' موسوی و کروبی اعدام باید گردند' خواستار اعدام موسوی و کروبی شدند.[۸۷][۸۸][۸۹]
فاطمه کروبی، همسر مهدی کروبی با نوشتن نامهای خطاب به علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی نسبت به این اقدام نمایندگان مجلس، حصر خانگی، قطع ارتباطات از جمله تلفن و اینترنت مهدی کروبی و جلوگیری از دیدار با اعضای خانواده اش اعتراض کرد.[۹۰] در قسمتهایی از این نامه آمده است:
جنابعالی به خوبی میدانید که از پنج شنبه در حصر کامل نیروهای امنیتی هستیم که بنحوی که فرزندانم را نیز به منزل راه نمیدهند، تلفنهای ارتباطی همگی قطع میباشد، از ادامه درمان این حق اولیهام نیز ممانعت بعمل آمده و نیروهای امنیتی دیشب همزمان با حمله اوباش شبانه با شکاندن درب آپارتمان فرزندم محمد حسین بدون حضور او به منزلش یورش بردند. از آنجا که سخن از قانون گرایی کردهاید، موجب امتنان است معیارهای قانونی برای این رفتارهای مذبوحانه، غیر انسانی و البته کودکانه که هیچ خللی در انتخاب راه همسرم ایجاد نمیکند را جهت اطلاع اینجانب و تنویر افکار عمومی معین نمائید.
مهدی کروبی نیز در پیامی جداگانه از طریق یکی از مشاورانش به نام مجتبی واحدی، در اعتراض به این اقدام نمایندگان مجلس گفت:
کروبی بار دیگر آمادگی خود را برای محاکمه در یک دادگاه علنی اعلام و خطاب به سران حکومت گفت: اگر غیرت و شجاعت دارید لااقل مانند حکومت شاه رفتار کنید که اگر مبارزانی مانند طالقانی، گلسرخی، بخارایی و دهها مبارز با اندیشههای متفاوت را به بند میکشید، اجازه انتشار محاکمات آنها در رسانهها را میداد. کروبی پیامی هم برای آقایان قالیباف، ناطق نوری و حسن روحانی داشت. او با اشاره به اینکه شکستن همزمان سکوت این سه نفر و برخی ظرایف موجود در اظهار نظر آنها و نیز همزمانی آن با اطلاعیه دستوری هیئت رئیسه خبرگان، هر نوع تردید در خصوص الزام آقایان به اظهار نظر را برطرف میکند، از این سه نفر خواست با صدور اطلاعیهای، محاکمه علنی او و اجازه انتشار دفاعیاتش در رسانهها را نیز خواستار شوند.
حصر خانگی
پس از اعتراضات جنبش سبز در ۱ اسفند ۱۳۸۹، نیروهای بسیج و لباس شخصی به خانه مهدی کروبی از رهبران جنبش سبز حمله کرده و با بستن کوچه، شکستن شیشههای خانه و پرتاب سه نارنجک اقدام به تخریب خانه مهدی کروبی کردند و علی کروبی فرزند مهدی کروبی را دستگیر کردند.[۹۳][۹۴] مهدی کروبی پس از این حملات به خانه اش از محافظانش خواست خانه را ترک کنند وبه آنها گفت:“به آنها بگویید یا باید با حکم قضایی و دادگاهی عادل وارد شوند و یا جنازهٔ مرا از این خانه بیرون ببرند، و تا آخرین لحظه و قطرهٔ خون خواهم ایستاد. ”[۹۵] او پیش از این روز نیز، در نامهای به صادق لاریجانی رئیس قوه قضاییه نسبت به این حملات اعتراض کرده بود.[۹۶] ماموران امنیتی در ۲ اسفند ۱۳۸۹، پس از تخریب خانه مهدی کروبی، به داخل خانه هجوم آورده و چندین کتاب و سند را با خود برده و مهدی کروبی و همسرش فاطمه کروبی را در اتاقهایی مجزا محبوس و ارتباط آنها را با بیرون قطع کردند.[۹۷]
حبس خانگی میرحسین موسوی، مهدی کروبی و همسرانشان با اعتراضهای زیادی از سوی احزاب و شخصیتهای سیاسی مواجه شد. از جمله این واکنشها میتوان به مخالفتهای جبهه مشارکت، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم، گزارشگران بدون مرز، مجمع نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی، سازمان عفو بینالملل، نهضت آزادی، شورای فعالان ملی مذهبی، اتحادیه بین المجالس، مجمع روحانیون مبارز، حزب اعتماد ملی، محمد خاتمی، محمد رضا خاتمی، احمد منتظری، ابوالحسن بنی صدر، سید حسن خمینی، عزت الله سحابی، مصطفی تاجزاده، محسن میردامادی، عبدالله رمضانزاده، علی شکوریراد، عبدالکریم سروش، عبدالکریم لاهیجی، شیرین عبادی، اکبر گنجی، عبدالعلی بازرگان، آیت الله صانعی، آیت الله دستغیب، آیت الله موسوی اردبیلی، آیت الله شبیری زنجانی، آیت الله بیات زنجانی و علی مطهری با حصر خانگی رهبران جنبش سبز اشاره کرد.[۹۸][۹۹][۱۰۰][۱۰۱][۱۰۲][۱۰۳][۱۰۴][۱۰۵][۱۰۶][۱۰۷][۱۰۸][۱۰۹][۱۱۰][۱۱۱]
پس از اعتراضات جنبش سبز در روز ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ و حصر خانگی رهبران جنبش سبز، هواداران جنبش سبز در اعتراض به این حصر خانگی در روزهای ۱ اسفند ۱۳۸۹، ۱۰ اسفند ۱۳۸۹، ۱۷ اسفند ۱۳۸۹ و ۲۴ اسفند ۱۳۸۹ دست به اعتراض و تظاهرات زدند.[۱۱۲][۱۱۳][۱۱۴]
در آستانه اعتراضات جنبش سبز در ۱۰ اسفند ۱۳۸۹ در اعتراض به حصر خانگی رهبران جنبش سبز، محسنی اژهای دادستان کل کشور نیز پس از گذشت ۲ هفته از حصر خانگی مهدی کروبی و میرحسین موسوی اعلام کرد، رفتوآمد و ارتباطات تلفنی و غیرتلفنی رهبران جنبش سبز مسدود شده است.[۱۱۵] این حصر خانگی با اعتراضات شدید مقامات ارشد کشورهایی نظیر آمریکا، اتحادیه اروپا، آلمان، کانادا، بریتانیا، فرانسه، سوئد، هلند، موریس، سری لانکا، یمن، لتونی و نروژ مواجه شد.[۱۱۶][۱۱۷][۱۱۸][۱۱۹]
آزادی از حصر
کروبی در روزهای آغازین بهمن سال ۱۳۹۲ از حصر خانگی در خانه امن وزارت اطلاعات به خانه شخصی خود در جماران منتقل شد. به گفته پسر او، به دلیل آنکه او هنوز زیر نظر ماموران قرار دارد، حبس خانگی او اکنون به «حصر خانگی» تبدیل شده است و ماموران نهادهای امنیتی همچنان در خانه او مستقر هستند.[۱۲۰]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ «اعتبار نامه کروبی در مجلس سوم». وبگاه رسمی مجلس. بازبینیشده در ۲۳ اوت ۲۰۱۳.
- ↑ «اعتبار نامه کروبی در مجلس ششم». وبگاه مجلس. بازبینیشده در ۲۳ اوت ۲۰۱۳.
- ↑ زندگینامه مهدی کروبی
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ زندگینامه مهدی کروبی
- ↑ فاطمه کروبی: اتهام اصلی حسین، سالها حضور در جبهه و ماهها دفاع از حقوق مردم در جنبش است |.: سحام نیوز:
- ↑ مجمع تشخیص مصلحت نظام
- ↑ زندگینامه مهدی کروبی
- ↑ زندگی نامه
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ «The Sheikh of Reform: Mehdi Karroubi». پیبیاس، ۱۹ اکتبر ۲۰۰۹. بازبینیشده در مه ۲۰۱۰.
- ↑ زندگینامه مهدی کروبی
- ↑ زندگینامه مهدی کروبی
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ «زندگینامه نامزدها: مهدی کروبی» (فارسی). بی. بی. سی فارسی، ۳۱ اردیبهشت ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۳۱ اردیبهشت ۱۳۸۸.
- ↑ روایت سلب اختیارات مراجع تقلید درمورد خبرگان در سال ۱۳۶۹ - © ۲۰۱۱تمام حقوق این وبسایت بر اساس قانون کپیرایت برای رادیو فردا محفوظ است
- ↑ زندگینامه مهدی کروبی
- ↑ gooya news:: politics: "مسألهٔ ما"؛ در ملاقات با مهدی کروبی، اکبر گنجی
- ↑ Hamshahri Newspaper
- ↑ آمارهای ۹ دوره انتخابات ریاست جمهوری
- ↑ متن کامل نامه مهدی کروبی به رهبر جمهوری اسلامی در وبگاه بی بی سی (۱۹ ژوئن ۲۰۰۵)
- ↑ آفتاب - دفتر مهدی کروبی پلمپ شد
- ↑ آفتاب - متن نامه کروبی به صادق لاریجانی پس از پلمپ دفترش
- ↑ منتجبنیا: حزب اعتماد ملی به نشست وزیر کشور دعوت شده است « سایت خبری تسنیم
- ↑ منتجبنیا: حزب ارزش است نه ضد ارزش/ احزاب حلقه وصل حکومت و مردم هستند « سایت خبری فارس
- ↑ BBCPersian.com
- ↑ Mohammad Ali Abtahi - Weblog
- ↑ آمارهای ۹ دوره انتخابات ریاست جمهوری
- ↑ «ادوار نیوز». بازبینیشده در ۱۸ مهر ۱۳۸۸.
- ↑ «جزئیاتی از ممانعت گارد یگان ویژه از تداوم حضور کروبی در میان مردم» (فارسی). جنبش راه سبز. بازبینیشده در ۱۳ آبان ۱۳۸۸.
- ↑ «حمله به مهدی کروبی و محمد خاتمی؛ محمدرضا خاتمی و همسرش آزاد شدند» (فارسی). رادیو فردا، ۲۲ بهمن ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۲۲ بهمن ۱۳۸۸.
- ↑ «مهدی کروبی مضروب شد» (فارسی). دویچه وله، ۲۲ بهمن ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۲۲ بهمن ۱۳۸۸.
- ↑ کروبی: چرا مجلس خبرگان بر اعمال و رفتار رهبر نظارت نمیکند - kodoom.com
- ↑ متن کامل بیانیه مهدی کروبی در مورد اختیارات ولایت فقیه | مستند | Deutsche Welle | 20.06.2010
- ↑ خبرنگاران سبز: اختصاصی/ کروبی: مردم هر حکومتی بخواهند خواهم پذیرفت
- ↑ کروبی: «شورای نگهبان و حاکمیت» تقلب را نهادینه کردند | • ایران | Deutsche Welle | 21.07.2010
- ↑ اتنخاب کروبی در لیست ۱۰۰ جهره تاثیرگذار سال ۲۰۱۰، رادیو فردا.
- ↑ مهدی کروبی: آماده محاکمه در دادگاه علنی هستم | خبرها | فارسی
- ↑ Probe urged into Iran jail 'rape'وبگاه بی بی سی
- ↑ [http://www.radiofarda.com/content/f4_Karroubi_hashemi_abuse_detainees/1795902.html ایران کروبی خواستار رسیدگی به خبر «تجاوز» به بازداشت شدگان شد]، رادیو فردا، ۱۳۸۸/۰۵/۱۸
- ↑ Iran Tries to Suppress Rape Allegationsوبگاه نیویورک تایمز
- ↑ Iran police clash with protesters over daily's closure وبگاه رویترز
- ↑ دستور توقیف روزنامه اعتماد ملی رادیو فرانسه
- ↑ آفتاب - کروبی با تکذیب اظهارات رییسی اسناد جدیدی منتشر کرد
- ↑ «کروبی: چرخ تواب سازی را متوقف کنید» (فارسی). بیبیسی، ۱۰ مه ۲۰۱۰.
- ↑ مادر سهرابی راد؛ عضو ستاد مهدی کروبی و از تهیه کنندگان فیلم اعترافات قربانیان کهریزک، سکوتش را شکست |.: سحام نیوز:
- ↑ «کروبی: شاه حرمت عاشورا را نگاه میداشت». رادیو زمانه - ۷ دی ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۷ دی ۱۳۸۸.
- ↑ «کروبی: شاه حرمت عاشورا را نگاه میداشت». رادیو زمانه - ۷ دی ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۷ دی ۱۳۸۸.
- ↑ «مهدی کروبی خواستار لغو حکم اعدام محمدامین ولیان شد» (فارسی). رادیو فردا، ۱۶ اسفند ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۱۸ اسفند ۱۳۸۸.
- ↑ تجمع مقابل منزل قوامی محل حضور کروبی در قزوین سایت خبری همصدا
- ↑ پاسخ حسین کروبی به تکذیبه نیروی انتظامی قزوین سایت رسمی حزب اعتماد ملی
- ↑ علیرغم حادثه تروریستی شب گذشته؛ مهدی کروبی به دیدار خانواده عماالدین باقی رفت سایت رسمی حزب اعتماد ملی
- ↑ مهدی کروبی: خود و خانوادهام را آماده هرگونه مصیبتی ساختهام سایت رسمی حزب اعتماد ملی
- ↑ «تقی کروبی خبر داد: شواری امنیت به کروبی اعلام کرده که عدهای قصد عملیات انتحاری علیه او را دارند/حمله به کروبی در راهپیمائی امروز» (فارسی). کرماننما. بازبینیشده در ۱۳ آبان ۱۳۸۸.
- ↑ آفتاب - حمله به کروبی و زخمیشدن او از ناحیه سر
- ↑ «بیانیهٔ مهدی کروبی در آستانهٔ ۲۲ بهمن» (فارسی). سحام نیوز، سایت رسمی حزب اعتماد ملی، ۱۴ بهمن ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۲۵ بهمن ۱۳۸۸.
- ↑ «اعلام مسیر و ساعت حضور مهدی کروبی در راهپیمای ۲۲ بهمن» (فارسی). سحام نیوز، سایت رسمی حزب اعتماد ملی، ۲۱ بهمن ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۲۵ بهمن ۱۳۸۸.
- ↑ «حملهٔ یگان ویژهٔ پاسداران به مهدی کروبی» (فارسی). سحام نیوز، سایت رسمی حزب اعتماد ملی، ۲۲ بهمن ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۲۵ بهمن ۱۳۸۸.
- ↑ «علی کروبی دستگیر شد» (فارسی). سحام نیوز، سایت رسمی حزب اعتماد ملی، ۲۲ بهمن ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۲۵ بهمن ۱۳۸۸.
- ↑ «ضرب و جرح علی کروبی» (فارسی). سحام نیوز، سایت رسمی حزب اعتماد ملی، ۲۴ بهمن ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۲۵ بهمن ۱۳۸۸.
- ↑ «نامهٔ فاطمه کروبی به آیتالله خامنهای» (فارسی). سحام نیوز، سایت رسمی حزب اعتماد ملی، ۲۴ بهمن ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۲۵ بهمن ۱۳۸۸.
- ↑ «حسین کروبی: خشنترین برخورد در ۸ ماهه اخیر را امروز دیدم» (فارسی). دویچه وله، ۲۲ بهمن ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۲۲ بهمن ۱۳۸۸.
- ↑ «دیدار کروبی و موسوی؛ بزودی با مردم سخن خواهیم گفت» (فارسی). سحام نیوز، سایت رسمی حزب اعتماد ملی، ۲۹ بهمن ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۳ اسفند ۱۳۸۸.
- ↑ «دومین دیدار کروبی و موسوی در این هفته صورت گرفت» (فارسی). سحام نیوز، سایت رسمی حزب اعتماد ملی، ۲ اسفند ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۳ اسفند ۱۳۸۸.
- ↑ «کروبی بار دیگر خواستار برگزاری همهپرسی و اجازه راهپیمایی به مخالفان شد» (فارسی). رادیو فردا، ۳ اسفند ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۳ اسفند ۱۳۸۸.
- ↑ «پیشنهادهای کروبی: مجوز تظاهرات آزاد مخالفان و برگزاری رفراندوم» (فارسی). خبرگزاری بی بی سی، ۳ اسفند ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۳ اسفند ۱۳۸۸.
- ↑ «بیانیه مهدی کروبی خطاب به ملت بعد از مراسم ۲۲ بهمن» (فارسی). سحام نیوز، سایت رسمی حزب اعتماد ملی، ۳ اسفند ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۳ اسفند ۱۳۸۸.
- ↑ مردمک | موسوی و کروبی برای ۲۲ خرداد تقاضای مجوز راهپیمایی کردند
- ↑ هشدار موسوی به 'آمران و عاملان' حمله به مراجع بی بیسی فارسی ۱۴ ژوئن ۲۰۱۰
«گزارش تصویری ۱» (فارسی). وب سایت صانعی، ۲۴ خرداد ۱۳۸۹. بازبینیشده در ۲۴ خرداد ۱۳۸۹.«گزارش تصویری ۲» (فارسی). وب سایت صانعی، ۲۴ خرداد ۱۳۸۹. بازبینیشده در ۲۴ خرداد ۱۳۸۹. - ↑ «حمله نیروهای لباس شخصی و حامیان علی خامنهای به مهدی کروبی در قم» (فارسی). بیبیسی، ۱۳ ژوئن ۲۰۱۰.
- ↑ حضرت آیتالله هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس خبرگان رهبری پس از حمله به مهدی کروبی و دفاتر آیتالله صانعی و منتظری: این حادثه یکی از تلخترین حوادث روزگار ما بود ۲۰۱۰-۰۶-۱۹
- ↑ انتساب حمله به دفتر مراجع و مهدی کروبی در قم به هواداران دولت۲۰۱۰-۰۶-۱۹، bbc
- ↑ «تجمع اعتراض آمیز در برابر خانه مهدی کروبی» (فارسی). بیبیسی فارسی. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «ملاقات موسوی و کروبی و حمله 'بسیج' به خانه کروبی» (فارسی). بیبیسی فارسی. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «انتقال سرتیم محافظان کروبی به بیمارستان» (فارسی). کلمه. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «اصلاح طلبان حمله به منزل کروبی را محکوم کردند» (فارسی). بیبیسی فارسی. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «حمله به منزل آقای کروبی، وحشیانه و جنایتآمیز بود» (فارسی). کلمه. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «اطلاعیه مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم پیرامون حملات سازمان یافته به منزل مهدی کروبی» (فارسی). ادوارنیوز. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «نامه جبهه مشارکت ایران اسلامی به حجت السلام و المسلمین مهدی کروبی» (فارسی). کلمه. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «سپاه: تجمع مقابل منزل کروبی کار ما نبود؛ خودسرها بودند» (فارسی). کلمه. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «سپاه محمد رسول الله حمله به منزل کروبی محکوم کرد» (فارسی). بیبیسی فارسی. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «عدم برخورد قاطع با هتاکان به یاران انقلاب، موجب جریتر شدن هیاهوگران شده است» (فارسی). آفتابنیوز. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «تماس تلفنی آیتالله بیات زنجانی با مهدی کروبی» (فارسی). تحول سبز. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «آیت الله بیات زنجانی: جسارت و بیحرمتی به انسان، نوعی جنگ و محاربه با خداست / از سرنوشت جباران عالم درس بگیرید» (فارسی). ادوارنیوز. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «نماینده پارلمان آلمان: اتحادیه اروپا به تهدیدها علیه کروبی واکنش نشان دهد» (فارسی). دویچهوله. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «نوه حضرت امام به دیدار کروبی رفت» (فارسی). کلمه. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «دیدار میرحسین موسوی و زهرا رهنورد با مهدی کروبی» (فارسی). سحام نیوز. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «دیدار اعضای مجمع روحانیون مبارز با مهدی کروبی» (فارسی). کلمه. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «اعتراض فاطمه کروبی به آیتالله خامنهای» (فارسی). بیبیسی فارسی. بازبینیشده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ فوری/ درخواست اعدام موسوی و کروبی
- ↑ فراکسیون انقلاب مجلس با صدور بیانیهای خواستار محاکمه موسوی و کروبی به عنوان مفسدفیالارض شد
- ↑ شبکه خبر:: نمایندگان مجلس اشد مجازات سران فتنه را خواستار شدند
- ↑ قطع تمامی خطوط تلفن همراه و ثابت مهدی کروبی؛ همسر و فرزندان وی |.: سحام نیوز:
- ↑ فاطمه کروبی: رفتارهای مذبوحانه، غیر انسانی و البته کودکانه شما هیچ خللی در اراده همسرم ایجاد نمیکند |.: سحام نیوز:
- ↑ مهدی کروبی: شجاعت داشته باشید ما را محاکمه علنی کنید |.: سحام نیوز:
- ↑ تحرکات تازه نیروهای خودسر درب منزل مهدی کروبی |.: سحام نیوز:
- ↑ جنبش راه سبز - تفتیش منزل مهدی کروبی
- ↑ جنبش راه سبز - پرتاب سه نارنجک صوتی به منزل مهدی کروبی
- ↑ جنبش راه سبز - مهدی کروبی در نامه به رئیس قوه قضائیه: زودتر دادگاه علنی تشکیل دهید تا مردم به حقیقت آگاه شوند
- ↑ هجوم ماموران امنیتی به درون منزل مهدی کروبی / ماموران امنیتی تعدادی از کتب و اسناد کروبی را با خود بردند / بازداشت پسر و عروس مهدی کروبی |.: سحام نیوز:
- ↑ نوه امام خمینی حصر میرحسین و کروبی را محکوم کرد | ندای سبز آزادی
- ↑ سید محمدرضا خاتمی: آقای صادق لاریجانی! شما دیگر صلاحیت ندارید «سایت خبری تحلیلی کلمه
- ↑ مشارکت در زندانی کردن موسوی و کروبی - اکبر گنجی
- ↑ BBC فارسی - ایران - شورای فعالان ملی-مذهبی خواستار آزادی موسوی و کروبی شدند
- ↑ رئیس اتحادیه بین المجالس، از بازداشت یا حصر مهدی کروبی و همسرش ابراز نگرانی کرد |.: سحام نیوز:
- ↑ جنبش راه سبز - ابراز نگرانی محمد خاتمی از حصر خانگی میرحسین موسوی و مهدی کروبی
- ↑ آیتالله دستغیب: هرچه سریعتر به حصر غیر قانونی و غیر شرعی آقایان موسوی و کروبی پایان دهید «سایت خبری تحلیلی کلمه
- ↑ جنبش راه سبز - مطهری: موسوی و کروبی به صدا و سیما دعوت شوند تا حرفشان را بزنند
- ↑ BBC فارسی - ایران - جبهه مشارکت حصر خانگی موسوی و کروبی را محکوم کرد
- ↑ BBC فارسی - ایران - احمد منتظری به رهبر ایران پیشنهاد تشکیل شورایی پنج نفره داد
- ↑ Tagheer::
- ↑ بنی صدر: دفاع از حقوق انسان ایجاب میکند هر ایرانی و غیر ایرانی از حقوق آقایان موسوی و کروبی با تمام توان دفاع کند | انقلاب اسلامی در هجرت
- ↑ اخبار
- ↑ آیتالله صانعی: حصر خانگی موسوی و کروبی، نشانه درماندگی عاملان و آمران آن است | ندای سبز آزادی
- ↑ دعوت به راهپیمایی روز سه شنبه، در اعتراض به ادامه حصر غیرقانونی رهبران جنبش سبز
- ↑ حمایت «شورای هماهنگی راه سبز امید» از ابتکارات جنبش زنان
- ↑ درگیریهای پراکنده و تجمعهای اعتراضی در شهرهای مختلف ایران
- ↑ اژهای: رفتوآمد و ارتباطات تلفنی و غیرتلفنی موسوی و کروبی مسدود شده
- ↑ انتقاد وزیر امورخارجهٔ فرانسه از دیکتاتوری و عدم رعایت حقوق بشر در ایران |.: سحام نیوز:
- ↑ واکنش جامعهٔ بینالملل نسبت به بازداشت آقایان موسوی و کروبی
- ↑ احضار سفیر ایران در سوئد در اعتراض به «بازداشت» موسوی و کروبی - © ۲۰۱۱تمام حقوق این وبسایت بر اساس قانون کپیرایت برای رادیو فردا محفوظ است
- ↑ نامه تعدادی از رهبران سابق جهان به آیتالله خامنهای و ابراز نگرانی از ناپدید شدن موسوی و کروبی | تحول سبز
- ↑ «مهدی کروبی به خانهاش بازگردانده شده است». بیبیسی فارسی، ۱۲ بهمن ۱۳۹۲.
منابع
پیوند به بیرون
در پروژههای خواهر میتوانید در مورد مهدی کروبی اطلاعات بیشتری بیابید.
در میان متون از ویکینبشته
در میان تصویرها و رسانهها از ویکیانبار
در میان خبرها از ویکیخبر
|
|
|
|
- اعضای حزب اعتماد ملی
- اعضای حزب جمهوری اسلامی
- اعضای مجمع روحانیون مبارز
- افراد زنده
- افراد مربوط به انقلاب ۱۳۵۷ ایران
- انقلابیون اهل ایران
- اهالی الیگودرز
- بشردوستان اهل ایران
- تبعیدشدگان اهل ایران
- حصر خانگی
- دانشآموختگان دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران
- روحانیان سیاستمدار رزمنده در جنگ ایران و عراق
- روحانیان شیعه اهل ایران
- روسای مجلس شورای اسلامی
- زادگان ۱۳۱۶
- زادگان ۱۹۳۷ (میلادی)
- زندانیان سیاسی اهل ایران
- سران جنبش سبز
- فعالان دموکراسی در ایران
- کارآفرینان اهل ایران
- مجتهدان زنده
- نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۴)
- نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸)
- نمایندگان تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در مجلس شورای اسلامی ایران
- نمایندگان دوره اول مجلس شورای اسلامی
- نمایندگان دوره دوم مجلس شورای اسلامی
- نمایندگان دوره سوم مجلس شورای اسلامی
- نمایندگان دوره ششم مجلس شورای اسلامی