بندر ترکمن

برای دیگر کاربردها، ترکمن (ابهام‌زدایی) را ببینید.

بندر ترکمن بنر
کشور	ایران
استان	گلستان
شهرستان	بندر ترکمن
بخش	بندر ترکمن
نام(های) قدیمی	بندر شاه
سال شهرشدن	۱۳۰۹
مردم
جمعیت	۴۸،۷۳۶ نفر در سال ۱۳۹۰
جغرافیای طبیعی
مساحت	۱۵۷۷.۴۱ ک.م
ارتفاع از سطح دریا	۲۰-
اطلاعات شهری
شهردار	رحمت الله خوجه
پیش‌شماره تلفنی	۱۷۳
وبگاه	http://www.bandartorkman.ir/
تابلوی خوش‌آمد به شهر
خوش گلدینگیز
بندر ترکمن روی نقشه ایران ۳۶.۹۰۹۷۲۲۲° شمالی ۵۴.۱۱۳۶۱۱۱° شرقی / 36.9097222; 54.1136111

بقایای اسکله چوبی راه آهن

‎

بندر ترکمن، شهری است در غرب استان گلستان. نام آن پیش از انقلاب ایران «بندر شاه» بود. این شهر مرکز شهرستان ترکمن است.

بندرترکمن جزو شهرهایی است که در ابتدای کار راه آهن در ایران ریل‌های راه آهن به آن کشیده شد. این شهر درسال ۱۳۰۶ خورشیدی به فرمان رضاشاه بنیاد شد و سال بنیاد شهرداری آن ۱۳۰۹ می‌باشد.

بندر شاه در قدیم دارای سه اسکله بود که اکنون بازمانده‌هایی از آن‌ها به‌جا مانده.

بر طبق سرشماری رسمی، در سال ۱۳۸۴، جمعیت آن (بخش مرکزی شهر بندرترکمن) بالغ بر ۴۶۹۰۰نفر بوده‌است. از نقاط گردشگری آن می‌توان به جزیره آشوراده در حدود یک کیلومتری ساحل آن اشاره نمود که تا چند سال قبل مسکونی بوده‌است. این جزیره در حال حاضر در اختیار شیلات قرار گرفته‌است.

اکثریت مردم این شهر ترکمن و سنی مذهب می‌باشند، ولی اقوام دیگر همچون فارسها، ترکها، قزاقها، مازندرانی‌ها، ارامنه و سیستانیها و... در کنار هم زندگی می‌کنند.

تا پیش از سال ۱۳۰۵ هجری شمسی نامی از این بندر در هیچ یک از منابع چاپی به چشم نمی‌خورد. سالنامه رسمی کشور در این سال دلایل ایجاد این شهر جدید را بالا آمدن عمق خلیج گرگان و در نتیجه کاهش عمق آبخور بندرگز اعلام کرد.

§اقتصاد بندر ترکمن

اقتصاد شهر بر پایه راه آهن و بندر طراحی شده بوده که با بالا آمدن عمق دریا و کاهش آبخور کشتیها، امروزه عملاً خاصیت بندر تجاری ندارد و تنها مواد سوختی و نفت خام در مقیاس بسیار ناچیز به مقصد نیروگاههای منطقه تخلیه می‌گردد. اقتصاد شهر در حال حاضر بر پایه تولید فرش و گلیم، صید و تولید خاویار، کشاورزی و صنایع دستی رونق دارد.بیشتر مردم این شهر به کار صیادی مشغولغند .

§دیدنی‌های بندر ترکمن

از دیدنی‌های این شهر خانه‌های چوبی دو طبقه در بخش گومش تپه می‌باشد و بندر آبسکون که محل مرگ آخرین پادشاه خوارزمی بوده‌است در این شهرستان می‌باشد. جزیره آشوراده بزرگترین جزیره ایرانی خزر در این شهر قرار دارد که توسط طایفه خزینی ها در ترکمن صحرا بخصوص حاج خدر خزینی بزرگ خاندان خزین و ثروتمندترین مرد ترکمن صحرا جهت تجارت با روس ها رونق گرفت.

دیوار دفاعی گرگان مربوط به دوره ساسانیان که از شهرستان کلاله آغاز می‌شود با طی حدود دویست کیلومتر در این شهرستان به دریا منتهی می‌شود. این دیوار بزرگترین دیوار جهان پس از دیوار چین است.

دوشنبه بازار بندر ترکمن از دیدنی‌های این شهر ترکمن نشین است که در آن صنایع دستی ترکمن به ارزانترین قیمت عرضه می‌شود.

هرساله تنها در تعطیلات نوروز بیش از یک میلیون گردشگر داخلی از بندرترکمن، جزیره آشوراده و اسکله و بازارچه گمرکی آن بازدید می‌کنند.

فرش ترکمنی، پشتی ترکمنی، روسریهای زنانه و صنایع دستی ترکمنها و بشمه و بورگ و قطاب مهمترین سوغاتی این شهر هستند. ضمن آنکه در اعیاد قربان و فطر نیز این منطقه دیدنی است(مخصوصا ساحل11). این دو عید بزرگترین عید ترکمنها به شمار می‌روند. از دیگر دیدنی های این شهر میدان اسبدوانی است چون هرساله در یکی از فصل کورس های اسبدوانی در این شهر برگزار می شود

§آموزش عالی

در بندر ترکمن یک واحد دانشگاه پیام نور با رشته‌های انسانی و ریاضی وجود دارد و سال 1390 در بندرترکمن دانشگاه آزاد شروع به گرفتن دانشجو بصورت بدون کنکور کرد.دانشگاه آزاد بندرترکمن فعلاً در 3 رشته کامپیوتر، معماری و عمران فعالیت خود را آغاز کرده است.

§فرهنگ و هنر در ترکمن صحرا

آقای اسفندیار قرنجیک یکی از چهره های برجسته فرهنگ و هنر در ترکمن صحرا می باشد ،وی از دوران نوجوانی با ورود به این عرصه فعالیت های گسترده ای در زمینه معرفی فرهنگ و آداب و رسوم ترکمن انجام داده است که مهمترین آنها نگارش شجره نامه قوم ترکمن می باشد،حتی نامبرده شجره نامه قوم قزاق را نیز تألیف نموده است .عمده فعالیت آقای اسفندیار قرنجیک در بخش رسانه مربوط به رشته فیلم و تئاتر می باشد که تاکنون در بیش از 40 نمایش ایفای نقش نموده و در بیشتر جشنواره های تئاتر سراسر کشور در ردیف برترین ها بوده است.

§منابع

• سالنامه پارس چاپ ۱۳۰۵ خورشیدی

§پیوند به بیرون

• وب‌گاه شهرداری بندر ترکمن