پل دختر

برای دیگر کاربردها، پلدختر (ابهام‌زدایی) را ببینید.

پلدختر پاپیل
کشور	ایران
استان	لرستان
شهرستان	پلدختر
بخش	مرکزی
نام(های) قدیمی	کُر و دِت، پاپیل، پیل دختر
سال شهرشدن	۱۳۴۲
مردم
جمعیت	۲۸٬۳۷۴
جغرافیای طبیعی
مساحت	۳۶۱۵ کیلومتر مربع
ارتفاع از سطح دریا	۶۷۳متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه	۱۱/۹ درجه سانتی گراد
میانگین بارش سالانه	۳۷۲/۶ میلیمتر
روزهای یخبندان سالانه	۶روز
اطلاعات شهری
شهردار	جهانگیر اکبری
پیش‌شماره تلفنی	۰۶۶
تابلوی خوش‌آمد به شهر
به شهر شهید پرور پلدختر خوش آمدید
پلدختر روی نقشه ایران ۳۳.۱۵۳۶° شمالی ۴۷.۷۱۳۶° شرقی / 33.1536; 47.7136

پلدختر شهری است در جنوب استان لرستان و بر سر راه قدیم تهران - جنوب قرار داشت اما اکنون جادهٔ تهران - جنوب از شهر خرم‌آباد به واسطهٔ آزادراه خرم زال، به جنوب متصل شده است. این شهر مرکز شهرستان پلدختر است. شهرت این شهر به خاطر وجود پل‌های باستانی و اهمیت ارتباطی آن است. گویش مردم پلدختر لری بالاگریوه‌ای است. این گویش یکی از گویش‌های زبان لری در جنوب غرب استان لرستان است. آب و هوای آن در تابستان گرم و در زمستان، معتدل است. این شهر دارای آثار تاریخی فراوان از جمله: پل‌های تاریخی و هم چنین غار کلماکره و غار کوگان می‌باشد. شهرستان پلدختر ۱۰۰ کیلومتری جنوب باختری خرم‌آباد واقع شده است.

§آثار تاریخی

§غار کلماکره

در سال ۱۳۶۸ گنجینه‌ای بی نظیری در غار کلماکره شهرستان پلدختر کشف شد که به گفته خبرگزاری مهر می‌توان آن را ششمین گنجینه باستانی جهان به حساب آورد. تاریخ این گنجینه به ۲۷۰۰ سال قبل بازمی‌گردد.

§پُل‌ِدختر

پل‌دختر که احتمال می‌رود متعلق به دوره ساسانیان باشد پلی تاریخی در ورودی شمالی شهر است. هم‌اکنون تنها یک دهانه از طاق‌های آن برجا مانده و جاده شماره ۳۷ از زیر آن عبور می‌کند. این پل بی تردید در مسیر ارتباطی بین شهرهای شاپورخواست و جندی شاپور قرار داشته و از اهمیت راهبردی برخوردار بوده است.

§پل گاومیشان

پل گاومیشان مربوط به دورهٔ ساسانیان می‌باشد. این پل در ۳۰ کیلومتری شهرستان پلدختر و بر فراز رودخانهٔ سیمره و در نزدیکی مرز استان ایلام قرار دارد. طول این پل که از بناهای دوره ساسانی است حدود ۱۷۵ متر و عرض گذرسطح پل نزدیک به ۸ متر و۲۰ سانتیمتر است و در حال حاضر دارای ۶ چشمه طاق می‌باشد.

§غار کوگان

غار کوگان در شرق شهرستان پلدختر قرار واقع شده است. این غار یکی از غارهای تاریخی ایران است که در دورهٔ اشکانیان به وسیلهٔ انسان‌ها ساخته شده است.

§کاروان‌سرای چَمِشْک

این کاروانسرا در منطقهٔ چمشک از توابع پلدختر و در مسیر راه باستانی شاپورخواست به خوزستان قرار گرفته است. مصالح مورد استفاده شده در این بنا سنگ و ملات و گچ می‌باشد. این کاروان‌سرا دومین منزل از خرم‌آباد به خوزستان است که پس از آن کاروان‌سراهای قلعه‌نصیر، اوسر، می‌شوند، چارتا و قلعه‌رزه، واقع شده‌اند. این بنا مربوط به دورهٔ صفویه و دورهٔ حکومت شاه عباس اول می‌باشد. این بنا در فهرست آثار ملّی ایران ثبت شده است.

§کشف آثاری از دوران عصر مفرغ در پلدختر

به تازگی آثاری از دوران عصر مفرغ در ۱۲ کیلومتری شمال پلدختر، روستای مورانی کشف شده است. این آثار شامل یک گورستان باستانی و چندین اشیا مختلف از قبیل کوزه و اشیای تزئینی هستند.

§دیدنی‌ها و منابع طبیعی پلدختر

§تالاب‌های پلدختر

تالاب‌های پلدختر در ۱۵ کیلومتری این شهر و در روستای میرآباد قرار دارند. این تالاب‌ها زیستگاه بسیاری از گونه‌های جانوری مانند پرندگان مهاجر و انواع آبزیان می‌باشد. از این تالاب‌ها می‌توان به تالاب گوی شیر اشاره کرد. هم چنین از دیگر تالاب‌های این شهرستان می‌توان به تالاب‌های تنگ فنی اشاره کرد که آنان هم زیستگاه انواع جانوران، هستند. تالاب‌های پلدختر شهرت ملی دارند.

§جنگل‌های بلوط

جنگل‌های بلوط در اکثر نقاط استان لرستان پراکنده‌اند. شهرستان پلدختر نیز از این پوشش دارا بوده. عمدهٔ این جنگل‌ها در پلدختر، در منطقهٔ بادامک پلدختر است.

§رودخانهٔ کشکان

رودخانهٔ کشکان از مرکز شهرستان پلدختر می‌گذرد. رودخانهٔ کشکان از بلندای گرین، هرو و دو آب سرچشمه می‌گیرد. شاخهٔ اصلی آن از به هم پیوستن دو رود هرو و دو آب تشکیل می‌شود و در فاصلهٔ ۳۰ کیلومتری شهر خرم‌آباد در جایی به نام دو آب به رود خرم‌آباد برخورد می‌کند و پس از آن در روستای افرینه در ۳۰ کیلومتری پلدختر با رود چولهول برخورد کرده و به سمت پلدختر حرکت می‌کند. این رود از وسط پلدختر می‌گذرد و پس از آن به رودخانهٔ سیمره ریخته و بعد هم به رود کرخه می‌ریزد. این رودخانه آب تمام زمین‌های کشاورزی روستاهای حاشیه خود را تأمین می‌کند.

§منابع نفت و گاز

شهرستان پلدختر دارای چاه‌ها و پالایشگاه‌های پمپاژ نفت و گاز زیادی می‌باشد. از مهم ترین چاه‌های نفت و گاز می‌توان به چاه نفت و گاز روستای مورانی واقع در ۱۵ کیلومتری پلدختر اشاره کرد که به پالایشگاه کرمانشاه پمپاژ می‌شوند. هم چنین می‌توان از پالایشگاه‌های پمپاژ پلدختر به پالایشگاه تنگ فنی و پالایشگاه نفت آسار و پالایشگاه افرینه نام برد.

§آبشار آبتاف

آبشار آبتاف پلدختر آبشار فصلی است که در 2 کیلومتری شمال این شهر و بر سر راه پلدختر - خرم آباد قرار دارد.

§جغرافیای پلدختر

§جغرافیا

شهرستان پلدختر در دامنهٔ کوه مَلِه، از رشته کوه زاگرس واقع شده است. شهرستان پلدختر از نظر پوشش گیاهی فراوان می‌باشد. این پوشش هارا بیش تر درختان بلوط در غرب و شرق این شهرستان تشکیل می‌دهند. هم چنین رودخانهٔ زیبای کشکان از وسط این شهر می‌گذرد و به آن زیبایی خاصی بخشیده است.

§آب و هوا

پلدختر در تابستان دارای آب و هوایی گرم و در زمستان معتدل و نسبتاً سرد می‌باشد. ولی هر چند سال یک بار پلدختر شاهد بارش برف آن هم به صورت جزئی و کلی می‌باشد. پلدختر از شهرهای پر باران لرستان می‌باشد.

§جمعیت و زبان

در سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت شهرستان پلدختر (با روستاها و بخش‌های تابعه) ۷۴ هزار نفر برآورد شده است. جمعیت شهر پلدختر نزدیک به ۳۲ هزار نفر می‌باشد. زبان همه مردم پلدختر لری با گویش لری بالاگریوه است.

§محله‌ها

پلدختر دارای ۳ محلهٔ اصلی می‌باشد. این محله‌ها عبارتند از: پشت بهداری، ولاب و دردیا. هم چنین ۵ کوی: کوی پاسداران، کوی بسیجیان (تنگ علی)، کوی فرهنگیان، کوی شهرداری، کوی سازمانیها. قدیمی ترین این محله‌ها محلهٔ پشت بهداری و قدیمی ترین کوی، کوی سازمانیها می‌باشد.

§مشاهیر

§میرنوروز

میرنوروز شاعر نامدار و برجسته لرستانی در سال ۱۳۳۳ه. ق مقارن با سلطنت شاه سلیمان صفوی در جایدر پلدختر پای به عرصه گیتی نهاد، اما در دهلران ایلام چشم از جهان فرو بست و در همان جا هم به خاک سپرده شد.

بنا بر اقوال، نسب وی به شاهوردی‌خان والی مقتدر لرستان در زمان شاه عباس اول می‌رسد که در سال ۱۰۰۶ هجری قمری به فرمان شاه عباس به اتفاق افراد خانواده‌اش به قتل رسید اما یکی از زنانش را به هویزه فراری داد که این زن دو فرزند پسر زائید به نام‌های احمد و نیدل؛ و میر نوروز نوۀ احمد می‌باشد.
بیت زیر یکی از نمونه‌های اشعار وی است:

ای فلک داد تونِه وِ کی بیارم؟

مَر مِ دِ کی کمترم، راحت نآرم؟

ترجمه: ای فلک از تو نزد چه کسی دادخواهی کنم؟

مگر من از چه کسی کمتر هستم که آسودگی ندارم؟

§مسئولان

• نماینده مجلس :دکترعلی کائیدی
• شهردار: جهانگیر اکبری
• فرماندار: قدرت الله ترابی نژاد

§مراکز درمانی و دانشگاه‌ها

• بیمارستان امام خمینی (پلدختر) وب‌گاه
• مرکز شبکه بهداشت
• دانشگاه آزاد اسلامی واحد پلدختر
• دانشگاه پیام نور پلدختر
• موسسه آموزش عالی پلدختر

§منابع

• بلندا و جایگاه
• بیان روز
• لرستان :سرزمین گنج‌های نهان
• فلک بیان روز - درباره پلدختر