سید حسین نصر
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکیپدیا برای ارجاع به منابع با ارایهٔ منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بیمنبع را میتوان به چالش کشید و حذف کرد. |
سید حسین نصر | |
---|---|
زادروز | ۱۹ فروردین ۱۳۱۲ (۱۹۳۳) تهران |
محل زندگی | مریلند |
پیشه | فیلسوف و متأله |
نهاد | مؤسسه فناوری ماساچوست، دانشگاه جورج واشینگتن |
فرزندان | ولی نصر |
والدین | سید ولیالله |
سید حسین نصر (۱۹ فروردین ۱۳۱۲ در تهران) فیلسوف و متأله ایرانی و استاد علوم اسلامی در دانشگاه جرج واشنگتن است که مقالات و کتب دانشگاهی بسیاری را به رشتهٔ تحریر درآوردهاست.[۱] [۲]
محتویات
زندگی[ویرایش]
سید حسین نصر در سال ۱۳۱۲ در تهران به دنیا آمد. پدرش، سید ولیالله، همانند پدربزرگش پزشک دربار بود و اهل کاشان. او از جانب مادر نوادهٔ شیخ فضلالله نوری است. عمده نیاکان نصر از روحانیون سرشناس بودهاند.[۳]
سید حسین نصر تحصیلات ابتدایی را در مدرسهای نزدیک خانهٔ خود در خیابان جمهوری گذرانید. در همان کودکی شروع به آموختن زبان فرانسه کرد و علوم اسلامی را نزد پدر خود آموخت. سپس به دبیرستان فیروز بهرام جهت ادامهٔ تحصیل رفت.
نصر در دوازده سالگی به آمریکا فرستاده شد. او در مدرسهٔ شبانهروزی پدی در نیوجرسی ثبت نام کرد. در سال ۱۹۵۰ رتبهٔ ممتاز اول مدرسه خود شد. در چهار سال تحصیلات این مدرسه، نصر زبان انگلیسی، علوم، تاریخ آمریکا، فرهنگ غربی و آموزههای مسیحی را آموخت.
نصر برای ادامه تحصیلات دانشگاهی مؤسسهٔ فناوری ماساچوست را برگزید. در همان زمان بورس تحصیلی به او تعلق گرفت و او نخستین دانشجوی ایرانی بود که در مقطع کارشناسی در آن مؤسسه تحصیل میکرد. او رشتهٔ فیزیک را برای ادامهٔ تحصیل برگزید.
نصر در مقطع کارشناسی در مؤسسهٔ فناوری ماساچوست تحت تأثیر فریتهوف شوان فیلسوف، قرار گرفت. نصر تحصیلات تکمیلی خود را در دانشگاه هاروارد ادامه داده و پس از دریافت کارشناسی ارشد در رشته ژئوفیزیک دو سال بعد در سال ۱۹۵۸ در رشتهٔ تاریخ علم با گرایش علوم اسلامی با درجهٔ دکتری فارغ التحصیل شد.
بازگشت به ایران[ویرایش]
نصر پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۳۷ خورشیدی، با مرتبهٔ دانشیاری فلسفه و تاریخ علوم در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران به تدریس پرداخت. وی در آنزمان جوانترین عضو هیأت علمی بود که مرتبه استادی کامل را احراز کرد. نصر برنامه دکتری زبان و ادبیات فارسی برای غیرفارسیزبانان را نیز تدریس کرد و گروهی از دانشجویانِ خارجی را برای یادگیری زبان فارسی و آشنایی با ادبیات عرفانی و فلسفی ایران پذیرفت. از جمله شاگردان او در این دوره ویلیام چیتیک و همسرش ساچیکو موراتا بودند.
نصر از سال ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۱ ریاست دانشکده ادبیات و سپس معاونت دانشگاه تهران را برعهده داشت. دکتر نصر در سال ۱۳۵۱ با حکم محمد رضا شاه پهلوی به ریاست دانشگاه صنعتی آریامهر (دانشگاه صنعتی شریف امروز) منصوب گردید. فرح پهلوی دکتر نصر را در سال ۱۳۵۲ مأمور کرد تا با حمایت وی مرکزی برای مطالعه و آموزش فلسفه تأسیس کند. در سال ۱۳۵۳، انجمن شاهنشاهی فلسفه بنیاد گردید و بسیاری از پژوهشگران از جمله هانری کربن و توشیهیکو ایزوتسو در آنجا گرد آمدند. انجمن، به برگزاری نشستها و سخنرانیها اقدام کرد و دورههای بلندمدّت و کوتاهمدّت پژوهشی را در زمینههای فلسفه اسلامی و فلسفه تطبیقی برای علاقهمندان دایر گردانید.
در طی دوران اقامت در ایران، نصر همچنین نزد استادان فلسفه اسلامی در تهران قم و قزوین تلمّذ میکرد. از جمله استادان او در فلسفه اسلامی، محمد کاظم عصار، علامه محمد حسین طباطبایی و ابوالحسن رفیعی قزوینی بودند. نصر چندین متن مهم فلسفه اسلامی از جمله اسفار اربعه از ملاصدرا و شرح منظومه از هادی سبزواری را نزد آنان فراگرفت. نصر همجنین در این زمان آثار متعددی به زبانهای فارسی، انگلیسی و گاه نیز به فرانسه و عربی نگاشت. نصر همچنین با افرادی چون مهدی الهی قمشهای، جلالالدین آشتیانی و مرتضی مطهری مراوده فکری و فلسفی داشت.
پس از انقلاب[ویرایش]
دکتر نصر نهایتاً در گیرودار انقلاب ایران به مشکلاتی جدی برخورد کرد. پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، خانه و اموال سید حسین نصر (به گفتهٔ خود وی) «مصادره» و «غارت» گردید.[۴] وی از این که هیچ یک از علمای دوران اوایل پس از انقلاب در دفاع از وی برنخاستند بسیار گلهمند بود.[۵] اینها و عوامل دیگر باعث مهاجرت وی و خانوادهاش برای همیشه بهغرب شد.
پس از چندین سال تدریس در دانشگاههای مختلف در آمریکا، سرانجام بهوی پیشنهاد کرسی دائم استادی در دانشگاه جورج واشینگتن داده شد و او هم پذیرفت و تا بهامروز به فعالیت در آن دانشگاه ادامه میدهد.
جایگاه و فعالیتهای علمی[ویرایش]
- او با مرتضی مطهری مباحثاتی داشتهاست.[۶]
- از همکاران اصلی هانری کربن در تهیهٔ کتاب «تاریخ فلسفهٔ اسلامی» بودهاست.
- از شاگردان وی میتوان حداد عادل و ویلیام چیتیک را نام برد.[۳]
- وی مدتی را نزد علامه طباطبایی گذراند و بسیار تحت تأثیر وی قرار گرفته[۳] و کتاب «شیعه در اسلام» ایشان را به انگلیسی باز گرداند.[۷]
- او در تصوف مهمترین پیرو طریقت مَریَمیّه (منشعب از شاذلیه) به حساب میآید.[۸]
وی به علت عمق مطالعات علمشناسی، فلسفی، اسلامی و دینشناسی تطبیقی، پیوند با جریان فکری «حکمت خالده» و شخصیت برجستهٔ آن فریتهوف شوان، تألیف کتب فراوان در بارهٔ اسلام در دنیای کنونی به زبان انگلیسی تبدیل به جهانیترین اندیشمند مسلمان دنیای معاصر شدهاست. آثار این اندیشمند به زبانهای مختلفی از جمله انگلیسی، عربی، فرانسه، ترکی، اندونزیایی، مالزیایی، هلندی، ایتالیایی، ژاپنی، آلبانیایی، صربی-کرواتی، اردو، بنگالی، پرتغالی و اسپانیایی ترجمه شدهاست.
مقامها و سمتها[ویرایش]
- بنیانگذار و مدیر انجمن شاهنشاهی حکمت و فلسفه ایران در تهران[۹]
- عضو آکادمی علوم یونان
- ریاست دفتر فرهنگی فرح پهلوی [۱۰]
- نائب التولیه سابق دانشگاه صنعتی آریامهر[۱۱]
- رئیس سابق دانشکده ادبیات و علوم انسانی[۱۲]
- سفیر محمدرضاشاه پهلوی[۱۳]
- استاد کرسی اسلامشناسی دانشگاه جرج واشنگتن و دانشگاه تمپل[نیازمند منبع]
- وی کمک به بنیانگذاری دانشگاه صنعتی اصفهان را «از دستآوردهای بزرگ زندگی خود» میداند.[۱۴]
سید حسین نصر در چندین شورای عالی (غالباً با فرمان شاه) شرکت داشته که بدین شرحاند: عضو شورای عالی فرهنگستان شاهنشاهی علوم ایران، عضو هیئت امنای بنیاد فرح، عضو هیئت امنای فرهنگسرای نیاوران، عضو هیئت امنای موزه فرش، عضو هیئت امنای هنرهای معاصر، عضو هیئت امنای نگارستان، عضو هیئت امنای مرکز تحقیقات تاریخی، عضو هیئت امنای آبگینه، عضو هیئت امنای بنیاد شاهنامه فردوسی، رئیس کتابخانه ادبیات دانشگاه تهران (۱۳۳۷-۱۳۴۷)، سرپرست برنامه دکتری دانشجویان دانشکده ادبیات تهران (۱۳۳۸-۱۳۴۷)، رئیس شورای عالی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران (۱۳۴۶)، رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه تهران (۱۳۴۷)، اولین رئیس هیئت مدیره مؤسسه فرهنگی منطقهای (R.C.D) (۱۳۴۵)، عضو شورای عالی فرهنگ از بدو تأسیس، عضو انجمن فلسفه و علوم انسانیایران (۱۳۳۸)، عضویت در کنگره انقلاب آموزش در رامسر (۱۳۴۷)، عضو شورای مرکزی آموزش کشور، رئیس کتابخانه دانشگاه تهران، نیابت دانشگاه صنعتی آریامهر(۱۳۵۱)، رئیس دفتر فرح، رئیس انجمن شاهنشاهی فلسفه ایران، عضو بنیاد سلطنتی تحقیقات اسلامی.
آثار[ویرایش]
این بخش از مقاله فاقد منبع و مأخذ است. شما میتوانید با افزودن منابع برطبق اصول تأییدپذیری و شیوهنامهٔ ارجاع به منابع، به ویکیپدیا کمک کنید. مطالب بیمنبع احتمالاً در آینده حذف خواهند شد. |
- جوان مسلمان و دنیای متجدد
- معرفت و امر قدسی
- اسلام و تنگناهای انسان متجدد
- تاریخ فلسفهٔ اسلامی (با همکاری هانری کربن)
- سه حکیم مسلمان (ابن سینا، ابن عربی و سهروردی). انتشارات علمی و فرهنگی
- ''آموزههای صوفیان از دیروز تا امروز''
- قلب اسلام (پس از حادثه ۱۱ سپتامبر نوشته شد)، ترجمهٔ انشاالله رحمتی، موسسهٔ گفتگوی تمدنها
- کتابشناسی بیرونی
- آرمانها و واقعیات اسلامی
- هنر اسلامی و معنویت
- جلالالدین رومی، شاعر و حکیم والامقام ایرانی
- مقدمهای بر اصول جهانشناسی اسلامی
- نیاز به علم مقدس. ترجمهٔ حسن میانداری، مؤسسهٔ فرهنگی طه، ۱۳۷۹
- محمد، مرد خدا
- مکهٔ مکرمه و مدینهٔ منوره
- دین و نظام طبیعت، ترجمهٔ مصطفی شهرآیینی، نشر نی، ۱۳۸۵
- هنر مقدس در فرهنگ ایرانی
- سنت عقلانی اسلامی در ایران
- معرفت و معنویت
- در غربت غربی، زندگی نامه خودنوشت دکتر سید حسین نصر، سیدحسین نصر، امیر نصری، امیر مازیار، تهران: رسا، ۱۳۸۳
- ''پژواک در فضای تهی'' (اهمیت خلاء در هنر اسلامی)مترجم: نادر شایگان فر
آثار منتشرشده درباره سید حسین نصر[ویرایش]
- فلسفه سید حسین نصر، از مجموعه کتابخانه فیسلوفان زنده جهان.
- نصر، سنت، تجدد: بررسی زندگی و افکار سیدحسین نصر، به کوشش عبدالله محمدی، تهران، انتشارات کانون اندیشه جوان، ۱۳۹۱.
- رجال الغیب، تأملی در آرای سیدحسین نصر، نوشته ویلیام چیتیک، همراه با پاسخ نصر، ترجمه سیدامیرحسین اصغری، تهران، انتشارات مسافر، ۱۳۹۱.
- آسیبشناسی تمدن اسلامی مبتنی بر اندیشههای سیدحسین نصر، نوشته علیرضا عالمی، قم، انتشارات مرکز بینالمللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، ۱۳۸۹.
- سنجش سنت: ارزیابی مکتب سنتگرایی بر پایه اندیشه سیدحسین نصر، نوشته منصور مهدوی، قم، انتشارات اشراق حکمت، ۱۳۹۱.
- سید حسین نصر، دلباخته معنویت، نوشته منوچهر دینپرست، تهران، انتشارات کویر، ۱۳۸۳.
- سنّت، غرب، غربت: نقد و نقبی بر کتاب «در جستجوی امر قدسی»، نوشته حسین حسینی، کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی (کرمان)، مرکز انتشارات علمی، ۱۳۹۰.
- پلورالیسم دینی: راههای آسمان (کثرت ادیان از نگاه جان هیک و سیدحسین نصر)، نوشته عدنان اصلان، ترجمه انشاءالله رحمتی.، تهران:، انتشارات نقش جهان، ۱۳۸۵.
- در جستجوی اسلام پیرو (درباره کتاب «در جستجوی امر قدسی)، نوشته مسعود رضایی، تهران، انتشارات خانه کتاب: دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران، ۱۳۹۱.
- دولتمرد چهارم: زیستنامه و اندیشه سیاسی سیدحسین نصر، منصور مهدوی، قم، انتشارات اشراق حکمت، ۱۳۹۲.
تدریس در دانشگاه[ویرایش]
دکتر سید حسین نصر دروس فلسفه اسلامی را در دانشگاه صنعتی شریف به دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا تدریس کردهاست.
جوایز[ویرایش]
- Templeton Religion and Science Award 1999
منابع[ویرایش]
- ↑ "صفحه اندیشوران گوگل".
- ↑ John F Haught, Science and Religion, Georgetown University Press, ۲۰۰۱, ISBN ۰-۸۷۸۴۰-۸۶۵-۷, p.xvii
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ علیرضا اباذری. «در جستجوی امر قدسی (گفتگوی جهانبگلو با سید حسین نصر)» (فارسی). نشر نی، ۲۴ مرداد ۱۳۸۵. بایگانیشده از نسخهٔ اصلی در ۳۰ سپتامبر ۲۰۰۷.
- ↑ رامین جهانبگلو. در جستجوی امر قدسی (مصاحبه با دکتر نصر). نشر نی. ۱۳۸۵ ISBN ۹۶۴۳۱۲۸۴۸۲ ص۱۹۱
- ↑ رامین جهانبگلو. در جستجوی امر قدسی (مصاحبه با دکتر نصر). نشر نی. ۱۳۸۵ ISBN ۹۶۴۳۱۲۸۴۸۲ ص۱۸۸
- ↑ نصری، امیر، امیر مازیار، زندگینامهٔ سید حسین نصر، ۱۳۸۴
- ↑
Shi'ite Islam. Tabataba'i. 2Ed. 1977. State University of New York Press.
- ↑ Sedgwick, Mark. The Maryamiyya. Oxford University Press, Jun 2004. doi:10.1093/0195152972.003.0008. ISBN 9780195152975. Retrieved 2013-10-28.
- ↑ روزنامه شرق
- ↑ «در تدارک لشکر انقلاب مخملین». روزنامهٔ جمهوری اسلامی. شمارهٔ ۲۱ مرداد ۱۳۸۵.
- ↑ مجله گوهر - شماره ۳۷ - مختصری درباره سیر فلسفه در ایران
- ↑ مجله گوهر - شماره ۳۷ - مختصری درباره سیر فلسفه در ایران
- ↑ مجله گوهر - شماره ۳۷ - مختصری درباره سیر فلسفه در ایران
- ↑ رامین جهانبگلو. در جستجوی امر قدسی (مصاحبه با دکتر نصر). نشر نی. ۱۳۸۵ ISBN 964-312-848-2 ص۹۸
پیوند به بیرون[ویرایش]
- «صفحه سید حسین نصر در فیس بوک».
- «گزارشی از مجادله نصر و سروش».
- «وبگاه رسمی دکتر نصر».
- «گزارشی از بی بی سی» (html).
- «نماهنگ سخنرانی نصر در دانشگاه هاروارد» (html).
- «نماهنگ سخنرانی نصر در بانک جهانی» (ram).[پیوند مرده]
- «سنت چیست؟(۱)».
- «سنت چیست؟(۲)».
- «خلاصهای از فصل چهارم کتاب معرفت و معنویت با عنوان علم قدسی Scientia Sacra» (PDF).
- «گفتگوی محمد صادقی با سید حسین نصر (در جستجوی حقیقت)» (htm).
- «تاریخ فلسفه معاصر ایران در محاصره آهنها». روزنامه شرق، ۱۹ تیر ۱۳۹۰. ۸. بازبینیشده در ۸ فروردین ۱۳۹۱.
- درباره سید حسین نصر
|
- استادان دانشگاه جرج واشینگتن
- استادان دانشگاه صنعتی شریف
- استادان گروه فلسفه دانشگاه تهران
- اسلامشناسان اهل ایران
- افراد زنده
- اهالی تهران
- پژوهشگران اهل ایران
- دانش آموختگان دبیرستان فیروزبهرام
- دانشآموختگان دانشگاه هاروارد
- دور از وطنهای اهل ایران در ایالات متحده آمریکا
- رؤسای دانشگاه صنعتی شریف
- زادگان ۱۳۱۲
- زادگان ۱۹۳۳ (میلادی)
- سنتگرایی
- شیعیان اهل ایالات متحده آمریکا
- شیعیان ایران
- صوفیان اهل ایالات متحده آمریکا
- صوفیان اهل ایران
- فیلسوفان اهل ایران
- فیلسوفان سده ۲۰ (میلادی)
- فیلسوفان سده ۲۱ (میلادی)
- مهاجران ایرانی به ایالات متحده
- نویسندگان آثار فلسفی اهل ایران
- نویسندگان تاریخ ایران کمبریج
- نویسندگان دانشنامه اسلام
- نویسندگان متون دینی اهل ایران