بردسیر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
بردسیر
290px
کشور  ایران
استان کرمان
شهرستان بردسیر
بخش مرکزی
نام(های) دیگر مشیز
سال شهرشدن ۱۳۳۵
مردم
جمعیت ۳۱٬۸۷۰ نفر در سال ۹۰[۱]
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا ۲۰۴۷ متر از سطح دریا
اطلاعات شهری
شهردار شاه حیدری
ره‌آورد گلاب ناب
وبگاه شهرداری بردسیر
تابلوی خوش‌آمد به شهر
به شهر گل و گلاب خوش آمدید

بَرْدْسیر یکی از شهرهای استان کرمان و مرکز شهرستان بردسیر است. این شهر درفاصله ۶۵ کیلومتری کلانشهر کرمان واقع شده است. جمعیت شهر بردسیر بر اساس سرشماری سال ۹۰ مرکز آمار ایران،۳۱٬۸۷۰ نفر بوده است.[۲]

پیشینه[ویرایش]

ابن‌حوقل بردسیر را در سال ۵۵۰ شهر کوچکی دانسته و محمدبن‌ابراهیم نام‌های بردسیر و گواشیر را به جای یکدیگر و به یک معنی به کار برده است. به هر حال بردسیر گرچه شهر کوچکی بوده، بسیار آباد و پیرامون آن زیر کشت قرار داشته و زمانی از خود شهر کرمان پیشرفته‌تر بود ه‌است.

نگاهی اجمالی به بردسیر[ویرایش]

بنا به نوشته حمزه اصفهانی، تاریخ‌نویس مشهور، مؤسس شهر بردسیر «اردسیر» اردشیر بابکان بوده است که در بدو امر هم ‹‹وه اردشیر›› خوانده می‌شد که بعد به «اردشیر» تغییر یافت. پس‌از حمله اعراب به بردسیر نه تنها نام این شهر، بلکه نام سایر نقاط آن نیز تغییر یافت. در بیش‌تر کتب تاریخی قدیمی و سفرنامه‌ها پایتخت، شهر بردسیر کرمان ذکر شده است. شهرستان بردسیر یکی از شهرستان‌های استان کرمان، از نظر جغرافیایی در ۵۶ درجه و ۳۵ دقیقهٔ درازای خاوری و ۲۹ درجه و ۵۶ دقیقهٔ پهنای شمالی و در ارتفاع ۲۰۴۰ متری از سطح دریا قرار دارد. بردسیر از شمال و خاور به کرمان، از جنوب به بافت، از باختر به سیرجان و از شمال باختری به رفسنجان محدود می‌شود. مرکز شهرستان بردسیر در ۶۴ کیلومتری جنوب باختری کرمان قرار دارد. آب و هوای بردسیر معتدل و میزان بارندگی آن سالانه ۲۰۰ میلی‌متر است. بردسیر در منطقه‌ای جلگه‌ای قرار گرفته و تا کیلومترها، بلندی‌هایی در اطراف آن وجود ندارد. به علت آب و هوای مناسب، کشاورزی در این منطقه رونق خاصی داشته و آب کشاورزی از کاریز و چاه ژرف تأمین می‌شود. از محصولات کشاورزی بردسیر می‌توان گندم، جو، چغندرقند، پنبه، پسته و تره بار را نام برد. به دلیل مراتع مناسب، دام‌داری در این شهرستان پر رونق است. اقتصاد بردسیر بر پایهٔ کشاورزی، دام‌داری و صنایع دستی استوار است. مهم‌ترین صادرات بردسیر را گندم، جو، چغندر قند، مواد لبنی، پشم، پنبه، قالی، گلیم و جاجیم تشکیل می‌دهند. در بردسیر بادهای موسمی و فصلی می‌وزد. مهم‌ترین رودهای بردسیر عبارت‌اند از رودخانهٔ قریه‌العرب، رودخانهٔ آب بخشا و رودخانهٔ ماهونک و از آب‌های راکد بردسیر می‌توان دریاچهٔ ترشاب و دریاچهٔ حلبی‌ساز را نام برد. چند چشمه نیز در بردسیر وجود دارد که عبارت‌اند از چشمهٔ گزوییه، چشمهٔ نور و چشمهٔ سرخ بردسیر که از آن به مشیز نیز یاد می‌شود. این شهر دارای سابقهٔ تاریخی قابل توجهی بوده و قدمت تاریخی آن به قبل از ساسانیان می‌رسد.
بردسیر در ابتدا روستای کوچکی بود که توسط اردشیر بابکان عمران و توسعه داده شد و بصورت شهر درآمد، مردم کرمان به منظور نشان دادن خرسندی خود از پیروزی او بر اردوان و به شاهی رسیدنش، نام این شهر را «وه ارتخشیر» نامیدند، به معنی: اردشیر کار نیک کرد. این نام بعدها به «وه اردشیر»، «به اردشیر»، «بردشیر» و «بردسیر» تبدیل شد. «گواردشیر» نیز که مأخوذ از وه ارتخشیر است به همین محل اطلاق می‌شده است. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که بیش از ۵۰۰۰ سال پیش مردمانی در این سرزمین زندگی می‌کرده‌اند و برای اولین بار به صنعت ذوب مس دست یافتند و در محل «تل ابلیس» این کوره‌ها را فعال کرده و رونق اقتصادی آن را همت گماردند.[نیازمند منبع]

آب و هوا[ویرایش]

آب و هوای شهر بردسیر معتدل است. به گونه‌ای که شهر بردسیر تابستان‌های خنک و ملایم و زمستان‌های سرد و برفی دارد. ارتفاع شهر بردسیر از سطح دریا ۲٬۰۴۴ متر است.

مختصات جغرافیایی بردسیر[ویرایش]

مختصات جغرافیایی (مرکز شهر بردسیر):
طول جغرافیایی: ۵۶ درجه ۳۴ دقیقه شرقی
عرض جغرافیایی: ۲۹ درجه و ۵۵ دقیقه شمالی

فاصله تا شهرهای مجاور[ویرایش]

  • کرمان: ۵۵ کیلومتر
  • سیرجان: ۱۱۰ کیلومتر
  • بافت (از مسیر نگار) ۱۱۴ کیلومتر
  • رفسنجان (از مسیر باغین): ۱۲۰ کیومتر

ارتفاع از سطح دریا (مرکز شهر بردسیر): ۲٬۰۴۴ متر

کوه‌های مهم[ویرایش]

  • کوه لاله زار:۴٬۴۵۷ متر
  • کوه جوپار: ۴٬۱۳۵ متر
  • کوه سنگ سیاه: ۳٬۵۴۱ متر
  • کوه بیدخوان: ۳٬۰۸۰ متر

رودخانه‌ها[ویرایش]

آب بخشا، چاری (باغین) و هفت کوسک

جاذبه‌های گردشگری[ویرایش]

تاریخی[ویرایش]

تل بلیس (تل ابلیس)، غبیرا، ارگ بردسیر، خانه بهادرالملک، خانه مازولی، برج نگار، قلعه و برج ماهونک، قلعه کهنه، قلعه جلال‌آباد، برج بهرامجرد، قلعه ترشاب، برج محله سلورد، برج قریت‌العرب، برج کمال‌آباد، برج یوسف علی، حمام قدیمی قریت‌العرب، حمام قدیمی لاله‌زار، شیر سنگی، تپه آسیاب، قلعه دیو، آسیاب آبی ترشاب و آسیاب حنیفه، پیر باخدا هجین

مذهبی[ویرایش]

پیر جارسوز (پیر برحق)، امام زاده سیدمحمد (ع)، مسجد جامع بردسیر، عمارت زرتشتی‌ها، قدمگاه حضرت ابوالفضل (ع)، قدمگاه خضرنبی، امام‌زاده عبدالله، زیارتگاه خواجه بدرالدین نگار، امام‌زاده عباس، مقبره شیخ محمد کاکو و امام‌زاده سید شمس‌الدین لاله زار طبیعی - لاله زار، روستای بیدخوان، روستای باغ بزم، روستای باب زنگوئیه، آبشار هجین

دریاچه‌ها[ویرایش]

ترشاب و حلبی‌ساز، چشمه‌های آبگرم: لاله‌زار، شیرینک، آب خدادادی، امیره جعفرآبادو آبگرم رن

جستارهای وابسته[ویرایش]

دانشگاه آزاد بردسیر

منابع[ویرایش]

  1. «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰». معاونت برنامه‌ریزی استانداری خراسان جنوبی (به نقل از مرکز آمار ایران)، ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲. بازبینی‌شده در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲. 
  2. «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰». معاونت برنامه ریزی استانداری خراسان جنوبی (به نقل از مرکز آمار ایران)، ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲. بازبینی‌شده در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲. 


شهرستان بردسیر استان کرمان ایران
مرکز شهرستان بردسیر
بخش‌ها بخش مرکزی | بخش لاله‌زار
دهستان‌های بخش مرکزی گلزار | کوه‌پنج | مشیز | نگار
نقاط شهری بخش مرکزی: بردسیر | گلزار | نگار
دهستان‌های بخش لاله‌زار لاله‌زار | قلعه عسگر