نماز (زرتشت)

نماز یکی از عبادت‌های مزدیسنا است که برای داشتن توجه همیشگی به دستورهای دینی و سپاسگزاری خدا گزارده می‌شود. این دستورات عمدتاً ماهیتی اخلاقی دارند.

هنگامی که کودکی در یک خانواده زرتشتی به سن «رشد فکری» می‌رسد و دین زرتشت را می‌پذیرد، پس از سدره‌پوشی به تکلیف می‌رسد. سن رشد فکری معمولاً میان ۸ تا ۱۵ سالگی (بیشتر ۹ تا ۱۱ سالگی) است.

امروزه نماز پنجگانه را معمولاً موبدان می‌گزارند و بیشتر زرتشتیان به خواندن دعاهای صبحگاه و شامگاه اکتفا می‌کنند.

§آمادگی

پیش از نماز گزاردن، باید کارهای زیر را انجام داد:

• پاکی تن در هنگام آغاز نماز
• پوشیدن سِدره و کُشتی
• پاک بودن لباس از آلایش
• شستن دست و رو
• رو نمودن به قبله

§گاه‌ها و هنگام نماز

زرتشتیان هر روز در ۵ گاه اهورامزدا را نماز می‌گزارند و هنگام این نمازها دارای محدودیت زمانی است.

گاه	مدت زمانی
	از	تا
هاوَن	طلوع خورشید	نیمروز
رَپتوَن	نیمروز	ساعت ۳ بعد از ظهر
اُوزیرَن	ساعت ۳ بعد از ظهر	غروب خورشید
اَئیوی‌سَروترم (سروثَرم)	غروب خورشید	نیمه شب
اُشَهِن (اوشَهی ناای-اشمن)	نیمه شب	طلوع خورشید

معمولاً در فصل زمستان، گاهِ رپیتون که هنگام گرما است؛ خوانده نمی‌شود.

§قبله

قبله زرتشتیان نور و روشنایی است. آنان می‌توانند در روزها به سوی خورشید و شب‌ها در برابر نور ماه، آتش، شمع یا چراغ روشن نماز بخوانند. زرتشتیان تنها در آتشکده رو به آتش نماز می‌گزارند و حتی کسانی که در همسایگی یک آتشکده هستند نیز رو به آن نیایش نمی‌کنند. آتش در مزدیسنا نماد «اشه» است. آتش موجود در آتشکده به عنوان درفش مزدیسنا و نماد هویت دینی–فرهنگی زرتشتیان به شمار می‌رود. زرتشتیان معتقدند نمی‎‌توان برای خدا حدود و جهاتی قایل شد، و به دستور زرتشت نور را به عنوان نمادی از فروغمندی اهورامزدا نماز می‌گزارند.

§آتش‌پرستی

در میان برخی از عامه مردم، پنداشته‌می‌شود که نمازگزاری زرتشتیان به سوی آتش، آتش‌پرستی است. اما در واقع نمازگزاردن رو به آتش، به عنوان پرستش آتش به جای خدا نیست. همانند استفاده از مهر توسط شیعیان.

§چگونگی

نماز زرتشتی به زبان اوستایی است و با چنین جملاتی آغاز می‌شود:

به نام خداوند بخشنده مهربان

خشنود گردانم، اهورامزدا! باور دارم دین مزداپرستی را كه آوردهٔ زرتشت است. پيرو آموزشهای اهورایی هستم كه از دیو (دروغ) و دوگانه‌پرستی به دور است.

پس از این زمزمه‌ها، نماز ویژه هز گاه خوانده می‌شود که دوبخشی است. در بخش نخست فرشته مربوط به آن گاه، و در بخش دوم همتای دنیایی او ستایش می‌شود. این دو بخش بر اساس داشتن دو جنبه «مُلکی» و «ملکوتی» هر چیزی است که هردو باید پاک و منطبق بر هم باشند.

§منابع

• خورشیدیان، اردشیر. پاسخ به پرسش‌های دینی زرتشتیان. چاپ دوم. تهران: فروهر، ۱۳۸۷. ISBN 978-964-6320-46-8. 
• منوچهرپور، منوچهر. بدانیم و سربلند باشیم؛ فشرده‌ای از آموزش‌های دین زرتشت. چاپ سوم. تهران: فروهر، ۱۳۸۷. ISBN 964-6320-00-7. 
• سیمای نماز در آئین زرتشتی و صابئی. . مجله معارف، ش. شماره ۵۹ (مهر ۱۳۸۷). 
• تيواری، كدارنات. دین‌شناسی تطبیقی. ترجمهٔ مرضيه (لوئیز) شنكایی. چاپ اول. تهران: سمت، ۱۳۸۱. 
• مهر، فرهنگ. دیدی نو از دینی كهن (فلسفه زرتشت). چاپ اول. تهران: جامی، ۱۳۷۴. 
• رضایی، عبدالعظيم. تاريخ اديان جهان، جلد سوم. تهران: علمی، بی‌تا. 
• غمخوار یزدی، محمّدجواد. جايگاه نماز در اديان الهی. چاپ چهارم. مشهد: الف، ۱۳۷۹. 

• Muir, William. «Religion of the Parsis». در Non-Christian Religions of the World. Applewood Books، 2009. ISBN 1-4290-1874-7, 9781429018746.