فهلیان

دهستان فهلیان
دهستان
کشور	ایران
استان	فارس
شهرستان	ممسنی
بخش	مرکزی
جمعیت (سرشماری ۱۳۸۵)
• جمعیت	۵۱۶۳ نفر
• تراکم

فهلیان یا در گویش محلی فهلیون، نام یکی از دهستان‌های پنجگانه بخش ممسنی است که کم وبیش در باختر بخش واقع شده و از رود فهلیان و چشمه سارها سیراب می‌شود. فرآورده‌های کشاورزی فهلیان غله، گندم و کمی مرکبات است. این منطقه از یازده آبادی پایه ریزی شده که مرکزش روستای فهلیان است. این منطقه ۲۰۰۰ تن سکنه دارد و آبادی‌های مهم آن فهلیان، سروان (لیدوما)، جنجان و میانه‌ است. راه شوسه کازرون به بهبهان از میان این دهستان می‌گذرد.

نامگذاری

برخی آنرا از ریشه «فهلویه» منسوب به «فهلو» با معانی دلیر، دلیر، بزرگ و حتی شهر یا شهری که در اصل به گونه پهله، پهلو، پرتو (در سنگ نبشته‌های داریوش بزرگ) و به معنی پارت بوده‌است و برخی نیز فهلیان را معرب ریختار پارسی پهلوی یا همان پهلیان یا پهلویان دانسته‌اند.

گویش

گویش مردم این سامان لری است. گویش لری این مردم شاخه‌ای از فهلویات است و نزدیکی و هم ریشگی با زبان پارسی دری دارد و آکنده از واژه‌ها و ریشه‌های افعال پهلوی ساسانی است.

آب و هوا

آب و هوا و پوشش گیاهی این منطقه سبب گردیده که هزاران سال مرکز سکونت انسان‌ها بوده‌است چرا که انسان‌های نخستین هر چه را که برای سکونت و زندگانی نیاز داشته‌اند به بهترین وجه در این سامان در دست داشته‌اند.

دیرینه تاریخی

فهلیان منطقه‌ای است با دیرینگی تاریخی کهن و در خور توجه که به قولی و بر پایه نظریات برخی دیرین شناسان دیرینگی این منطقه زیبا به ۸۰۰۰ سال میرسد که در دیرینگی ۳۵۰۰ ساله آن میان باستان شناسان و تاریخدانان همراهی است. در دوران حکومت آل سغلر و آل مظفر فهلیان رونق بازرگانی قابل ملاحظه‌ای داشته‌است به گونه‌ای که تا عهد صفویان بازارچه حمام‌ها و مساجد آباد آن باسازی گردیده که آثار ان هنوز باقی است. این روستا در حمله افغان‌ها در سال ۱۱۳۶ ه.ق به شولستان، ویران شده و مردمش پراکنده گردیدند ولی در زمان حکومت درستکار خان بیات استاندار فارس برابر نوشته ای که در دامنه کوه بر صخره‌ای حک شده مجدداً آباد گردیده‌است. این سنگ نبشته چنین است: در همان ساعت بنا کردند استادان دهر ساختند از فضل حق این تکیه گاه دلنشین.