صفحهٔ اصلی
نوروز یکی از کهنترین جشنهای به جا مانده از دوران باستان است. خاستگاه نوروز در ایران باستان است و هنوز مردم مناطق مختلف فلات ایران نوروز را جشن میگیرند. زمان برگزاری نوروز، در آغاز فصل بهار است. نوروز در ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب میشود و در برخی دیگر از کشورها تعطیل رسمی است.
بنا به پیشنهاد جمهوری آذربایجان، مجمع عمومی سازمان ملل در نشست ۴ اسفند ۱۳۸۸ (۲۳ فوریه ۲۰۱۰) ۲۱ ماه مارس را بهعنوان روز جهانی عید نوروز، با ریشهٔ ایرانی بهرسمیت شناخت و آن را در تقویم خود جای داد. در متن به تصویب رسیده در مجمع عمومی سازمان ملل، نوروز، جشنی با ریشه ایرانی که قدمتی بیش از ۳ هزار سال دارد و امروزه بیش از ۳۰۰ میلیون نفر آن را جشن میگیرند توصیف شدهاست.
پیش از آن در تاریخ ۸ مهر ۱۳۸۸ خورشیدی، نوروز توسط سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد، به عنوان میراث غیر ملموس جهانی، به ثبت جهانی رسیدهبود، در ۷ فروردین ۱۳۸۹ نخستین دورهٔ جشن جهانی نوروز در تهران برگزار شد و این شهر به عنوان «دبیرخانهٔ نوروز» شناخته شد. جشن نوروز با تحویل سال یا لحظهٔ اعتدال بهاری آغاز میشود. در دانش ستارهشناسی، اعتدال بهاری یا اعتدال ربیعی در نیمکره شمالی زمین به لحظهای گفته میشود که خورشید از صفحه استوای زمین میگذرد و به سوی شمال آسمان میرود. این لحظه، لحظه اول برج حمل نامیده میشود، و در تقویم هجری خورشیدی لحظه تحویل سال تعیین کننده نخستین روز (هرمز روز یا اورمزد روز) از ماه فروردین است، چنانچه سال قبل از ظهر و در نیمه اول شبانه روز تحویل شود همانروز نوروز است و در صورتیکه تحویل بعد از ظهر باشد فردای آن نوروز است. نوروز در تقویم میلادی با ۲۰، ۲۱ یا ۲۲ مارس مطابقت دارد.
در کشورهایی مانند ایران و افغانستان که تقویم هجری شمسی به کار برده میشود، نوروز، روز آغاز سال نو است. اما در کشورهای آسیای میانه و قفقاز، تقویم میلادی متداول است و نوروز به عنوان آغاز فصل بهار جشن گرفته میشود و روز آغاز سال محسوب نمیشود.
هدف ویکیپدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبانهای زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکیمدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکیواژه، ویکیکتاب، ویکیگفتاورد، ویکیخبر، ویکیدانشگاه، ویکیسفر، ویکیداده و ویکیگونه را پدید آوردند.
ویکیپدیای فارسی پس از دو سال از شروع پروژهٔ ویکیپدیای انگلیسی در آذر ۱۳۸۲ (دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و به کمک تلاش و کوشش شبانهروزی علاقهمندان رشد فرهنگ و ادب فارسی، اکنون در ردهٔ هجدهم ویکیپدیاها قرار دارد و همچنین بزرگترین ویکیپدیا در میان زبانهای خاورمیانه و زبانهای راست به چپ و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی است. ویکیپدیای فارسی هم اکنون (۲۹ اسفند ۱۳۹۳ خورشیدی) ۴۴۷٬۳۹۱ نوشتار دارد.
- رویدادها
اعتدال بهاری، روز ملی شدن صنعت نفت در ایران، روز زمین (در تصویر) و روز استقلال در تونس.
- ۱۴۱۳ - هنری پنجم پادشاه انگلستان شد.
- ۱۹۳۳ - ساخت اولین اردوگاه اسرا توسط نازیها در شهر داخائو در آلمان به اتمام رسید.
- ۱۹۹۵ - فرقهٔ آئوم شینریکو گاز سمی سارین را در متروی توکیو منتشر کرد که در نتیجهٔ آن ۱۲ نفر کشته و ۶ هزار نفر مسموم شدند.
- ۲۰۰۳ - جنگ عراق با حمله نیروهای ائتلاف به رهبری ایالات متحده با هدف سرنگونی صدام حسین آغاز شد.
- زادروزها
- ۱۸۱۱ - زادروز ناپلئون دوم دومین امپراتور فرانسه برای مدتی کوتاه
- ۱۸۲۸ - زادروز هنریک ایبسن شاعر، نمایشنامهنویس و درامنویس نروژی
- ۱۹۲۲ - زادروز کارل راینر هنرپیشه ، کمدین، نویسنده، تهیهکننده تلویزیونی و کارگردان اهل ایالات متحده آمریکا
- ۱۹۷۶ - زادروز چستر بنینگتون خواننده ، موزیسین ، آهنگساز و بازیگر آمریکایی ، عضو کلیدی گروه متال/ رپ آمریکایی لینکین پارک ، خواننده اصلی در گروه راک دد بای سانرایز و خواننده فعلی در گروه راک استون تمپل پایلتز
- ۱۹۸۴ - زادروز فرناندو تورس بازیکن تیم ملی فوتبال اسپانیا و باشگاه فوتبال چلسی
- درگذشتها
- ۱۴۱۳ - درگذشت هنری چهارم پادشاه انگلستان و فرمانروای ایرلند بین سالهای ۱۳۹۹ تا ۱۴۱۳
- ۱۶۱۹ - درگذشت ماتیاس، امپراتور مقدس روم ، پادشاه مجارستان ، کرواسی و بوهم
- ۱۶۲۲ - درگذشت عثمان دوم خلیفه امپراتوری عثمانی
- ۱۷۲۷ - درگذشت اسحاق نیوتن فیزیکدان، ریاضیدان، ستارهشناس، فیلسوف انگلیسی
- ۱۹۹۰ - درگذشت لو یاشین دروازهبان نامدار تیم ملی فوتبال شوروی
- ۲۰۰۴ - درگذشت یویلیانا ملکه هلند
- ... دیوار نُدبه در اورشلیم مقدسترین مکان زیارتی یهودیان است؟ (در تصویر)
- ... چلّهنشینی گرفتهشده از عدد چهل است؟
- ... مار زهرافکن خطرناکترین زهرها را در میان دیگر مارهای زهردار دارد؟
- ... خط راهآهن حجاز که از دمشق تا مدینه از طریق گذشتن از سرزمین حجاز امتداد داشت، زمان سفر حج را از ۴۰ روز به ۵ روز کاهش میداد؟
- ... پیمان ابدی نخستین پرش بانجی را در ایران انجام داد؟
- ... ژاپنیها رسم دارند که در روزهای نخستین سال نو، غذای سنتی با نام «اوسهچی ریوری» بخورند؟
- ... الساندرو روسا ویرا بازیکن برزیلی ورزش فوتسال، در ۶۹۷ بازی باشگاهی تعداد ۹۳۲ گل زده است؟