مکوندی
مکوندی، یا طایفه مکوند، طایفهای از ایل بختیاری است، که با توجه به ساختار اجتماعی بختیاری، از شاخه چهارلنگ و از باب کیان ارثی (یا کیانرسی) میباشد. این طایفه در بخشهایی از استان خوزستان سکونت دارند.
پیشینه[ویرایش]
مکوندیها قریب به چهار قرن پیش (اواخر قرن دهم، تا اوایل قرن یازدهم ه.ق) به سرزمین بختیاری (محل سکونت فعلیشان) عزیمت نموده، و در آن زمان (قرن دهم ه.ق) یکی از قدرتمندترین طوایف بختیاری محسوب میشدند.
در اواخر قرن دهم و اوایل قرن یازدهم میلادی، طایفه مکوند به همراه برخی طوایف دیگر، از جمله: ممبینی، بتوندی، گتوندی، تمبی و گلگیری، به دعوت یکی از علمای معروف کهگیلویه به نام میرعلی اسماعیلی، برای حمایت از نواده دروغین شاه سلطان حسین صفوی، یعنی صفی میرزا، جهت جنگ وارد دهدشت شدند.
تقسیمات[ویرایش]
طایفه مکوند شامل تیرههای زیر میباشد:
- کاید: سمت کلانتری طایفه مکوندی را عهده دار بودهاند. محل سکونتشان در روستای جارو، رود زرد، کاید رفیع و دره خرزره میباشد.
- کپنبور: محل سکونت این تیره روستاهای دیمه و طوله است.
- کلهای: این تیره در روستای شاهنشین سکونت دارند.
- کاردآهـن: محل سکونت این تیره روستای آبلشکر سفلی میباشد.
- بوالفریسی: یا ابوالفارسی، این تیره در شاهنشین و پاپر سکونت داشتهاند.
- کاداری: این تیره در روستای قلعه گاری یا قلعه گبری ساکن بودهاند.
- چهاربنیچه: این تیره در منطقه سی میلی ساکن میباشند.
- اولاله: یا اولاد له. محل سکونت این تیره روستای سرتیوک است.
- شرفینی: یا شرف الدینی. محل سکونت این تیره نیز روستای سرتیوک میباشد.
- دشمنزیاری: محل سکونت این تیره روستای مه سنبلی و پربیکس میباشد.
- کته بری: محل سکونت این تیره روستای گور کرد است.
- تنبی: محل سکونت این تیره روستای آب لشکر وسطی میباشد.
- لک: محل سکونت این تیره نیز روستای سرتیوک است.
محل زندگی[ویرایش]
مکوندیها در این مدت، با طوایفی چون زنگنه، ممبینی، گلگیری و کردزنگنه همجوار بودند، لذا وصلتهای متعددی بین آنها صورت گرفته است. برخی از دست نوشتهها و اسناد حاکی از آن است، که جایگاه اولیه طایفه مکوند، در سردسیر، حدود دژسپید ممسنی و گرمسیر آنها در ماهور میلاتی، قلعه گل و قلعه جلادکان بوده. (ناحیهای در نزدیکی شمال سردشت زیدون).
این قوم که در منطقه به خوشنامی و حسن رفتار معروفيت دارند در هشتاد کيلومتري شرق اهواز و در سايه صبحگاهي كوهساران آسماري و كوهپايه هاي مكوند و مابين دو شهر نفتي مسجد سليمان و هفتكل به زيبايي روزگار مي گذرانند . بعداز كمتر از يكصد و پنجاه سال پيش كه خان بختياري قسمتي از خاك مكوند در هفتكل (طوف سفيد يا دشت بهار) را به مهاجران قشقايي داد ، تركهاي قشقايي نيز به يكي از همسايگان غربي اين طايفه تبديل شدند .
هنری فیلد در کتاب مردم شناسی میگوید: شیرالیها در سال ۱۲۵۶ه.ق از بهبهان به طرف رامهرمز کوچیده و در ناحیه جانکی گرمسیر مستقر شدند .[۱]
جهانگیر قائم مقامی در مجله یادگار و مجله ژاندارمری مینویسد:
مکوندیها بین قرن دهم و یازدهم ه.ق از منطقه ممسنی به این حدود مهاجرت کرده .[۲]
جستارهای وابسته[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- افشار سیستانی، ایرج. تاریخ خوزستان، اهواز
- عکاشه، اسکندر. تاریخ ایل بختیاری، تهران، ۱۳۶۵
|
|