میدان‌های نفتی ایران
میدان‌های نفتی ایران، مشتمل بر مخازن، حوضه‌ها و میدان‌های نفتی واقع در قلمرو خاکی و آبی کشور ایران است. برخی از این میادین در حال حاضر فعال و تعدادی نیز غیرفعال و یا در حال توسعه می‌باشند.
بر اساس آمار رسمی منتشر شده وزارت نفت ایران مجموع ذخایر استحصال شدنی نفت خام و میعانات گازی ایران بیش از ۱۵۴٫۸ میلیارد بشکه برآورد می‌شود.[۱] که این میزان ۱۰ درصد میزان نفت موجود در جهان محسوب می‌شود.[۲] بنابر اظهارات کارشناسان شرکت ملی نفت ایران، مخازن نفتیایران تا سال ۱۴۵۳ می‌توانند قابل بهره‌برداری باشند.[۳]
محتویات
تعداد[ویرایش]
بر اساس آخرین اخبار نفت و گاز، در حال حاضر تعداد ۱۵۴ میدان هیدروکربنی و ۲۹۷ مخزن نفتی و گازی در ایران کشف شده است. تعداد ۱۰۲ از این میادین نفتی و ۴۳ عدد دیگر میادین گازی می‌باشند. از تعداد کل مخازن، ۲۰۵ مخزن نفتی و ۹۲ مخزن گاز طبیعی می‌باشند. تعداد ۷۸از این میادین فعال می‌باشند که ۶۲ عدد از آنها در خشکی و ۱۶ عدد باقی‌مانده در دریا قرار دارند.
بنابراین ۶۷ میدان باقی‌مانده نیز در حال حاضر غیر فعال می‌باشند. در حال حاضر سازند آسماری با سن الیگو میوسن بهترین تولیدکننده نفت می‌باشد و سازند سروک با سن کرتاسه میانی، از نظر حجم دارای نفت قابل بازیافت مهمی می‌باشد.[۴]
موقعیت جغرافیایی میدان‌ها[ویرایش]
از این میزان ذخیره نفت ایران، ۱۰۶ میلیارد بشکه در خشکی و ۳۱٫۶ میلیارد بشکه در دریا واقع شده‌است.[۵] بیشتر میادین کشف شده (۱۴۰ میدان) در حوضه زاگرس و خلیج فارس (جنوب غربی ایران) می‌باشد. همچنین میدان‌هایی در حوضه شمال ایران مرکزی، خزر جنوبی و کپه داغ اکتشاف یافته و یا در حال اکتشاف می‌باشند.[۴]
دریای خزر[ویرایش]
دریای خزر علی‌رغم دارا بودن منابع نفت و گاز قابل توجه برای کشورهای ساحلی آن، هیچگاه در برنامه‌های وزارت نفت ایران در خصوص استخراج نفت، جای نداشته است؛ دلیل این امر را در وجود ذخایر عظیم نفت و گاز ناحیه جنوب ایران بر می‌شمارند که همواره منبع قابل اتکایی در امر درآدزایی برای ایران بوده است.
ایران از سال۱۳۴۶ فعالیت خود را برای اکتشاف نفت در دریای خزر آغاز کرده است. سه‌چاه اکتشافی در سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ در این دریا حفر شد اما به‌دلیل آنچه اقتصادی‌نبودن پروژه نامیده شد، این عملیات نیمه‌تمام ماند. شرکت حفاری نفت شما در سال‌های اخیر توانسته با پیشرفت کند در زمینه استخراج نفت از میادین این منطقه، سرانجام در سال ۱۳۹۱، نخستین چاه حفرشده‌اش را به نفت رسانده و نخستین گام را در جهت برداشت عملیاتی از میدان‌های این حوزه، بردارد.[۶]
مالکیت[ویرایش]
از تعداد میادین اکتشافی، تعداد ۲۸ میدان هیدروکربنی به صورت مشترک در مرز ایران و کشورهای مجاور (کویت، قطر، آذربایجان، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، عراق و ترکمنستان) قرار گرفته است.[۴]
میدان‌های مشترک[ویرایش]
کشور ایران با برخی کشورهای همسایه خود، دارای میادین نفتی مشترک است. این کشورها عبارتند از:
در حال حاضر حداقل ۱۵ مخزن نفتی مشترک بین ایران و این کشورها وجود دارد.
در این بین مخازن مشترک واقع در خشکی در همجواری کشور عراق قرار دارد و سایر مخازن در خلیج فارس و دریای عمان واقع‌اند :[۷]
عراق[ویرایش]
در طول مرز مشترک ایران و عراق ۵ میدان نفتی قرار دارد، که عبارتند از: میدان نفت‌شهر(سابقاً نفت شاه)، میدان دهلران، میدان پایدار غرب، میدان نفتی آذر، میدان نفتی آزادگان و میدان نفتی یادآوران (سابقاً حسینیه-کوشک).
عربستان سعودی[ویرایش]
در طول مرز مشترک آبی ایران و عربستان سعودی، ۴ میدان نفتی اسفندیار، فروزان، فرزاد A (فارس ۱) و فرزاد B (فارس ۲) قرار دارند.
قطر[ویرایش]
در طول مرز مشترک آبی ایران و قطر، میدان نفتی رشادت قرار دارد.
کویت[ویرایش]
در طول مرز مشترک آبی ایران و کویت، میدان نفتی و گازی آرش قرار دارد.
امارات عربی متحده[ویرایش]
در طول مرز مشترک آبی ایران و امارات عربی متحده؛ میدان نفتی فرزام، میدان نفتی نصرت، میدان نفتی مبارک و میدان نفتی سلمان در مجاورت مخازن اماراتی قرار دارند.
عمان[ویرایش]
تنها میدان مشترک نفتی ایران با عمان، میدان نفتی بوخای غربی است.
بزرگترین میدان‌های نفتی[ویرایش]
بزرگترین میدان نفتی ایران، میدان آزادگان است. این میدان، دارای ذخیره درجایی معادل ۳۲٫۲ میلیارد بشکه و نفت قابل برداشت آن نیز؛ ۵٫۲ میلیارد بشکه، برآورد شده است. آزادگان، هفتمین میدان بزرگ جهان می‌باشد. این میدان حدود ۱۰٪ درصد ذخیره کل قابل استحصال ایران را در خود جای داده است. آزادگان در لایه اصلی خود یعنی سروک، با میدان مجنون عراق مشترک است.
میدان نفتی گچساران در زاگرس مرکزی، نیز یکی از بزرگترین میدان‌های نفتی ایران بوده که دارای سه زون قابل برداشت است. این میدان دارای ۷/۶۶ میلیارد بشکه ذخیره درجا و ۷/۲۳ میلیار بشکه نفت قابل بازیافت می‌باشد.[۴]
بهره‌برداری[ویرایش]
ظرفیت حوضه‌های نفتی ایران بنابر آمار سال ۲۰۱۰ هر ساله به میزان ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار بشکه در روز کاهش می‌یابد. این به معنی دوره پیری مخازن پربازده و کم‌هزینه ایران است. غالب منابع نفتی دست‌نخورده جزء مخازن کم‌بازده و پرهزینه ایران دسته‌بندی می‌شوند.[۸]
فهرست میدان‌های نفتی ایران[ویرایش]
جستارهای وابسته[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ کامران مصلح، فرید دهقانی، محمدرضا الزامی، رضا میرزا ابراهیمی. «ذخایر نفتی جهان». در استفاده بهینه از منابع گازی در ایران. موسسه مدیریت انرژی افق. ویرایش فیپا. چاپ اول. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ۱۳۸۷. ۱۰. ISBN 978-964-8427-48-6.
- ↑ Jim Saxton. «IRANS OIL & GAZ WEALTH» (انگلیسی). کمیته مشترک اقتصادی United States Congress، مارس ۲۰۰۶. بازبینی‌شده در ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۰.
- ↑ ایران فقط تا ۱۴۵۳ نفت دارد! خبرگزاری فرارو
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ Behrooz Esrafili-Dizaji & Farkhondeh Kiani. «Persia Land of Black Gold». Geo Expro Magazine، Volume 9, 2011. بازبینی‌شده در ۷ آوریل ۲۰۱۲.
- ↑ [محمود واعظی]. «دیپلماسی انرژی ایران و قدرت‌های بزرگ در خلیج فارس». کتاب نفت و سیاست خارجی. مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، آذر ۱۳۸۹. ۱۴۸. بازبینی‌شده در ۳ ژانویه ۲۰۱۱.
- ↑ صفر؛ سهم ایران از نفت خزر خبرگزاری انتخاب
- ↑ زیبا اسماعیلی. «میادین مشترک خط مقدم صنعت نفت». روزنامه جام جم، ۱ دی ۱۳۸۸. اقتصادی. بازبینی‌شده در ۱ سپتامبر ۲۰۱۰.
- ↑ الهام فرهادی. «ایران و امنیت انرژی». مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، مهر ۱۳۸۹. ۱۱. بازبینی‌شده در ۳ ژانویه ۲۰۱۱.
منابع[ویرایش]
- اکتشافات مخازن جدید نفتی و گازی در ایران دانشنامه پترونت
- مخازن نفتی و گازی مشترک ایران با کشورهای همسایه در حوضه زاگرس بانک اطلاعاتی نفت، گاز و پتروشیمی ایران
- سیری جزیره‌ای برای فداکاری مردان نفتی سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس
پیوند به بیرون[ویرایش]
- نقشه کامل میدان‌های نفت و گاز حوزه خلیج فارس وب‌گاه شرکت نفت فلات قاره
|
||||||||||||
|
||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
