پل زمان‌خان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
پل زمان‌خان سامان
Polezamankhaan (1).JPG
نام پل زمان‌خان سامان
کشور  ایران
استان استان چهار محال و بختیاری
شهرستان شهرستان سامان
اطلاعات اثر
سال‌های مرمت آخرین بار ۱۳۲۱
کاربری پل، آسیاب
کاربری کنونی پل، آسیاب،
تفریحی و گردشگری
دیرینگی صفویان
دورهٔ ساخت اثر صفویان
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت ۱۷۴۴
پل زمان خان

پل تاریخی زمانخان نَفَر رئیس ایل نفر بر روی زاینده رود و واقع در شهرستان سامان در استان چهارمحال و بختیاری.

ویژگی ها[ویرایش]

پل زمان خان نفر یکی از بناهای با ارزش و قدیمی شهر سامان واقع در شهرستان سامان است که دارای دو دهانه ، ۳۰ متر طول و ارتفاع ۱۲ متر است. پل زمانخان بر روی رودخانه زاینده رود بر روی سه پایه سنگی طبیعی بنا شده و در ۲۲ کیلومتری شمال شهرکرد قرار دارد.

کاربرد[ویرایش]

در ادوار گذشته ایلات و عشایر قشقایی و نَفَر از روی آن آمد و شد می کردند. در حال حاضر این پل بیشتر جنبه گردشگری دارد. قرار گرفتن پل زمانخان بر روی آبهای زاینده رود و وجود مناظر طبیعی چشمگیر اطراف در کنار اقدامات عمرانی انجام شده، این منطقه را به یکی از قطب‌های گردشگری شهر سامان تبدیل کرده است. اطراف پل مملو از باغ های فراوان با درختان گوناگون میوه می باشد که مناظر زیبایی را بوجود می آورند. منطقه ای که پل زمانخان در آن قرار دارد دارای آب و هوای معتدل و بسیار پاکیزه است و در روزهای تعطیل پذیرای سیل گردشگران می باشد. بیشتر ماهیان این رودخانه ماهی قزل آلای وحشی (گوشت صورتی) می باشد و جریان آب رودخانه بسیار تند است.

پیشینه تاریخی[ویرایش]

تفکر اولیه ساخت پل در این مکان به دوره ساسانیان برمی گردد. این پل به دستور زمان‌خان رئیس ایل نفر از ایلات ترک زبان استان فارس و از سرداران معروف شاهان صفویان که زمانی دامنه کوچ آن ها تا منطقه سامان می‌رسید بر روی رودخانه زاینده‌رود احداث گردید. لازم به ذکر است که به دلیل این که عشایر ترک زبان جنوب را بیش تر به نام ایل بزرگ قشقایی می شناسند. لذا در بعضی منابع «زمان خان نفر» را به اشتباه به عنوان یکی از سران ایل قشقایی معرفی می کنند. لازم به ذکر است هم اکنون بازماندگان «زمان خان نفر» به نام «طایفه زمانخان لو» در استان فارس در شهر مرودشت در محله «نفرآباد» زندگی می کنند.

خاندان زمان خان نفر[ویرایش]

در فارسنامه ناصری به صراحت ذکر شده است که سلسله خوانین ایل نفر از تیره « زمان خان لو » می باشند و در کتاب فارسنامه ناصری درباره نوادگان زمان خان نفر آمده است که « حاج حسین خان نفر در زمان دولت نادرشاهی و سلطنت کریم خان اعتباری تمام در مملکت فارس داشت، راتق و فاتق امور دیوانی بود و حکومت ایل بهارلو و نفر در کف کفایتش به اقتدار می گذشت و بعد از وفات او خلف الصدقش محمد تقی خان نفر به جای پدر برقرار گردید و بعد از وفات او خلف الصدقش علی اکبر خان نفر شاعر « انجم » تخلص بعد از وفات پدر به حکومت بهارلو و نفر برقرار گردید»

مرمت و بازسازی[ویرایش]

پل زمان خان دو بار یکی در سال ۱۲۰۲ توسط کارگزاران حکومت صفویان و بار دوم در سال ۱۳۲۱ شمسی به وسیله حاج عبدالحسین قزوینی مالک قریه «چم عالی» به طور کامل تعمیر و مرمت شد. استحکام این پل با احداث دیوار سنگی در طرفین آن، دو چندان شد.

پل زمان خان - تابستان 1392
نمای سر پایین از روی پل به خروجی آب از پل تابستان 1392
نمای روبرویی از پل زمان خان تابستان 1392

منابع[ویرایش]

  • حمید امینی، ۱۳۸۱، راهنمای جهانگردی استان چهارمحال و بختیاری، ص ۴۲، سازمان ایرانگردی و جهانگردی.
  • فارسنامه ناصری: جلد دوم صفحه های ۱۵۸۳- ۱۵۸۴- ۱۵۸۵
  • هفته نامه عصرمرودشت شماره ۱۱۴ - فروردین ۱۳۹۱