Analizy demograficzne wskazują, że polskie społeczeństwo się starzeje. Zgodnie z zapowiedziami, w 2030 r. osób w wieku powyżej 65 lat będzie prawie 30%, czyli dwa razy więcej niż jest ich obecnie. Z uwagi na stan zdrowia i możliwości percepcyjne (gorszy słuch, wzrok, możliwości koncentracji), ograniczające m.in. zdolność samodzielnego poruszania się własnym autem, w powiązaniu z rosnącą mobilnością społeczeństwa wskazuje się, że takie osoby będą stawały się coraz ważniejszą grupą dla transportu publicznego, w tym kolejowego.   

Ulga ustawowa

Ustawodawca przewidział tylko jedną ulgę ustawową dla osób (w założeniu) starszych. Zgodnie z art. 3 ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego emeryci i renciści mogą skorzystać maksymalnie z dwóch przejazdów w ciągu roku z ulgą 37% środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego w pociągach osobowych, pospiesznych i ekspresowych. Uprawnienie takie posiadają także ich współmałżonkowie, na których pobierane są zasiłki rodzinne. Podróżny może nabyć bilet na przejazd w wagonie klasy 2, choć istnieje możliwość przejścia do klasy 1, po uiszczeniu stosownej dopłaty.  Aby skorzystać z tej ulgi zainteresowany wcześniej musi uzyskać zaświadczenie w jednej z kilkunastu organizacji społecznych, m.in. w terenowych jednostkach Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów, regionalnych komisjach emerytów i rencistów NSZZ „Solidarność” lub przez Niezależny Związek Przyszłych i Obecnych Emerytów i Rencistów „Weterani Pracy”. Ukłonem w kierunku podróżnych jest możliwość podróży kilkoma przewoźnikami w ramach jednego przejazdu, pod warunkiem zachowania ciągłości jazdy.

Ulgi handlowe

Z myślą o osobach starszych kilku przewoźników przygotowało specjalne oferty promocyjne. Najnowszą ofertą ogłoszoną przed kilkoma tygodniami jest Bilet dla Seniora spółki PKP Intercity. Przewoźnik obsługujący pociągi dalekobieżne stosuje powszechną, obowiązującą w pociągach prawie wszystkich kategorii, ulgę w wysokości 30% dla podróżnych, którzy ukończyli 60 lat. Obowiązuje ona w wagonach klasy 1 i klasy 2. Z obniżką można nabyć zarówno bilet jednorazowy, jak i odcinkowy imienny. Te ostatnie obowiązują tylko w pociągach TLK i IC w wagonach z miejscami do siedzenia. Bilety można kupić we wszystkich kanałach dystrybucyjnych przewoźnika.

Dla 60-latków i starszych specjalną ofertę przygotowały Przewozy Regionalne. To Regiokarta, uprawniająca do zakupu biletów według taryfy Razem (niższa od podstawowej o około 30% w przypadku biletów jednorazowych i około 15% w wypadku zakupu biletów odcinkowych i sieciowych) w pociągach wszystkich kategorii uruchamianych przez spółkę. Co istotne, kartę honorują także inni przewoźnicy: Arriva RP, Koleje Dolnośląskie, Koleje Śląskie, Łódzka Kolej Aglomeracyjna i Koleje Wielkopolskie. Aby jednak skorzystać z oferty, podróżny musi kupić kartę. Pierwsza kosztuje 59 zł, kolejne 49 zł. Zachowuje ona ważność przez rok.

Dla osób, które ukończyły 65 lat, specjalną Kartę „Senior-SKM” oferuje również trójmiejska PKP Szybka Kolej Miejska. Kosztuje 30 zł i uprawnia do podróżowania składami przewoźnika na podstawie biletów jednorazowych i okresowych wydawanych ze zniżką ok. 30%. Podobnie jak karta Przewozów Regionalnych obowiązuje przez rok.

Bilety jednorazowe w obniżonych cenach mogą nabyć korzystający z promocji Junior i Senior Kolei Dolnośląskich. W przypadku podróży osoby w wieku do lat 18 (junior) z osobą, która ukończyła 50 lat (jenior), zniżkę w wysokości 50% uzyskuje osoba starsza. Promocja jest jednak ograniczona czasowo. Najbliższy okres jej obowiązywania rozpocznie się 1 czerwca i potrwa do 30 września. 

Po wzorce można sięgać w przeszłość

Warto przypomnieć, że przewoźnicy kolejowi oferowali seniorom promocję, która miała szerszy zakres od obowiązujących obecnie oraz dawała większe oszczędności. Oferta dotyczyła osób, które ukończyły 60 lat. Obowiązywała u przewoźników: PKP Przewozy Regionalne, PKP Intercity, Warszawska Kolej Dojazdowa, Szybka Kolej Miejska i w Kolejach Mazowieckich. Uprawniała do ulgi w wysokości 50% na zakup różnych rodzajów biletów (jednorazowych, abonamentowych i okresowych) na przejazd pociągami osobowymi, pospiesznymi i ekspresami w wagonach klasy 1 i 2. Koszt zakupu rocznej karty wynosił 75 zł (stan na rok 2007). Jednak atrakcyjna, wspólna oferta kilku przewoźników zniknęła po tzw. „usamorządowieniu” spółki PKP Przewozy Regionalne...