گذرگاه مرزی رازی

این نوشتار نیازمند مختصات جغرافیایی است. با تعیین مختصات براساس این روش‌ها و موازین به بهبود کیفیت آن کمک کنید و سپس این الگو را از صفحه بردارید.

مرز رازی خوی

مرز رازی یا گمرک رازی در بخش کردنشین قطور واقع درشهرستان خوی در فاصله ۷۵ کیلومتری شهر خوی و ۵ کیلومتری شهر قطور و در مرز ایران با ترکیه قرار دارد. ^[۱]شهر قطور با وجود قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم نزدیکترین شهر به دروازه اروپا (ترکیه) که مسافت آن با وان در کشور ترکیه از طریق بازارچه رازی ۱۲۰ کیلومتراست بمدت ۲ ساعت است؛ و تنها خط راه آهن ایران به اروپا از شهرستان خوی میگذرد که بزرگترین پل خاورمیانه بنام پل قطور که بدست مهندسان – آلمانی و انگلیسی ساخته شده است. ^[۲]

اهمیت استراتژیکی[ویرایش]

این مسیر زمینی که به لحاظ مسافت و امنیت راهها (امنیت جاده‌ای و امنیت نظامی) مسیر امنی می‌باشد. کسانی که بنا به دلایل تجاری، ترانزیتی (استفاده از فرودگاه شهر وان) و سیاحتی، قصد سفر به شهر وان ترکیه را دارند، مرز زمینی رازی به لحاظ امنیت و مسافت کوتاه تر به وان توصیه می‌شود. این مرز از ساعت ۷:۰۰ به وقت ایران تا ۱۷:۰۰ باز می‌باشد. این مرز به علت قرار گرفتن در نزدیک روستایی به این نام مسمی گردیده است. اهمیت این مرز به علت وجود خط آهن مهم آسیا و اروپا در آن است؛ که سابقه یک قرنی دارد. نرسیده به مرز رازی وجود خانه‌های سازمانی گمرک و راه آهن رازی، که اکنون متروکه شده‌اند خود بیانگر این نکته است که چه برنامه ریزی خاصی برای توسعه آن شده بود.

مرز رازی خوی

مرز رازی پرچم دو کشور

مشکلات توسعه[ویرایش]

پایانه مرز رازی خوی

به علت کوهستانی بودن مسیر خوی تا مرز رازی (جاده قطور) امکان توسعه و تعریض و دو بانده کردن این جاده سخت است. بویژه گذر رود قطور از کنار جاده در بسیاری از روزهای سال سبب خسارت به جاده می‌شود. در فاصله ۱۵ کیلومتر به نقطه صفر مرزی زیر گذر راه آهنی وجود دارد که اکثر فصول سال پر آب است و باید قدری از آب عبور کنید. در خود دهستان قطور چشمه‌های آب گرمی هست که می‌توانید در آن شنا کرده و از فواید طبی آن بهره‌مند گردید. هر چند انتقال کالا از این مسیر به ترکیه به رانندگان ترک از مرز بازرگان بسیار پر صرفه تر است. چرا که مسافت آنها کوتاه می‌شود؛ و دولت ترکیه از مسیر خود این کار را انجام داده است اما مسیر ایران هنوز به نتیجه نرسیده است. اگر ایران کار خود را تمام کند این شاه‌راه افتتاح خواهد شد.

بازارچه مشترک[ویرایش]

در سال ۱۳۸۸ بازارچه مشترکی بین دو کشور در این مرز افتتاح شد. برای خرید از این بازارچه ایرانیان در قبال ارایه کارت ملی و مبلغی پول به بخشداری دهستان قطور می‌توانند کارت پیله وری یک روزه دریافت کنند.موید حسینی صدر نماینده مردم خوی در مجلس شورای اسلامی تلاش زیادی برای ایجاد این بازارچه و احیای جاده قطور نموده، در یازدهم تیر نود در صحن علنی مجلس در نطق خود ضمن اعتراض علنی به کم اهمیت دادن دولت به تعریض این جاده، به طور آشکار دولت را مورد انتقاد و این کم‌کاری را از سیاسی کاری دولت ناشی دانست؛ و به همین علت در بین اکراد منطقه از محبوبیت خاصی برخوردار است. در سال ۱۳۹۱ به علت نوسانات شدید ارز ناشی از تحریم‌های جهانی علیه ایران، تجارت در این بازارچه مفلوج و این بازارچه به حالت نیمه تعطیل در آمده است.

موقعیت گمرک[ویرایش]

مرز ورودی ترکیه به نام روستای نزدیک مرز کاپی کوی نام گذاری شده است؛ که سربازان ترک با تانک‌های خود در آن مستقر شده‌اند؛ که از این سمت مرز مشهود است. از مرز رازی تا شهر وان ۸۰ کیلومتر فاصله می‌باشد. مرز رازی حد وسط کوههای بلند نقطه مرزی است. دقیقاً جایی که معبر میان دو کوه بزرگ در مرز است، به عنوان گمرک مشخص گردیده است.

تاریخچه مرز[ویرایش]

تا قبل از جنگ چالدران شهرهای وان تا دیار بکر از اراضی ایران بود؛ که پس از شکست ایران در جنگ چالدران این مناطق از ایران جدا شده و جزو قلمرو امپراتوری عثمانی محسوب گردیدند. به علت دوستی شدید و عقاید مشترک سیاسی بین آتاتورک و رضا شاه، هر دو رهبر مصمم به ارتقای روابط سیاسی و اقتصادی خود گردیدند. فلذا راه آهن ایران را رضا شاه کبیر به راه آهن ترکیه از طریق مرز رازی متصل نمود. در اردیبهشت سال ۱۳۱۳ خورشیدی رضا شاه از مسیر راه آهن رازی بازدید و پل هوایی قطور بزرگترین و طولاً نی ترین پل هوایی خاورمیانه را افتتاح نمود تا با تکمیل آن به طور عملی پروسه راه آهن ایران به اروپا تکمیل شود. در مسیر سر سبز جاده قطور، چشم اندازهای بسیار زیبایی از تونل‌های خط آهن به چشم می‌خورد. آخرین روستای ترک نشین ایران روستای چاوشقلی در فاصله ۱۰ کیلومتر خوی می‌باشد. این تقسیم بندی مرزی بر اساس قومیت کرد و ترک پس از جنگ چالدران صورت گرفته است. در تاریخ می‌خوانیم به علت نزدیکی نژادی و زبانی و مذهبی (اهل تشیع) ترک‌ها به سلاطین صفوی پس از آنکه امپراتور عثمانی تا تبریز فتح و جزو قلمرو خود کرد، ترکها سر به شورش برداشتند اما اکراد از این تقسیم بندی ابراز نارضایتی نمی‌کردند. به همین علت بود که امپراتور عثمانی مناطق ترک نشین کنونی را از قلمرو خود جدا کرد و پس داد.