فرخ‌شهر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
فرخ‌شهر
قهفرخ
نمایی از فرخ شهر.jpg
کشور  ایران
استان چهارمحال و بختیاری
شهرستان شهرکرد
بخش بخش فرخ‌شهر
نام(های) دیگر قهفرخ، قهوه رخ، گَه فرخ
نام(های) قدیمی که فرخ
سال شهرشدن ۱۳۳۶ خورشیدی
مردم
جمعیت ۳۰،۰۳۶
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا ۲۱۰۱ متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه ۷٫۱- تا ۶٫۲۴
میانگین بارش سالانه ۳۰۰
روزهای یخبندان سالانه ۱۰۴
اطلاعات شهری
شهردار مرتضی پیر محمدی(سرپرست شهرداری)
وبگاه farokhshahr.ir
تابلوی خوش‌آمد به شهر
به فرخ شهر دروازه استان خوش آمدید

فَرُّخ‌شَهر، مرکز بخش فرخ‌شهر، یکی از شهرهای استان چهارمحال و بختیاری است که در مسیر راه شهرکرد-اصفهان قرار دارد و در سرشماری ۱۳۹۰ خورشیدی با ۳۰،۰۳۶ نفر جمعیت پس از شهرکرد،بروجن و لردگان چهارمین شهر این استان از لحاظ جمعیتی است.

نام قدیم این شهر قهفرخ بوده‌است. گروهی بر این عقیده‌اند که قهفرخ برگرفته از گردنه‌ای به نام رخ در حوالی این شهر است که بعدها به فرخ‌شهر تغییر نام یافت. در برخی پژوهش‌های دیگر، قهفرخ معرب واژه «گَه فرخ» به معنای «سرای فرخ و خجسته» دانسته شده‌است. در دامنه شمالی گردنه رخ، کتیبه سنگی رخ قرار دارد که در زمان شاه عباس دوم صفوی و به سال ۱۰۶۲ ه. ق در مسیر راه باستانی اصفهان – خوزستان که از این مکان می‌گذشت، حک شده‌است.قالی و قالیچه‌های فرخ‌شهر در دنیا مشهورند. مردم این شهر به زبان پارسی صحبت می‌کنند.[۱]

موقعیت جغرافیایی[ویرایش]

موقعیت جغرافیائی فرخ‌شهر در شمال شرقی استان چهار محال وبختیاری در قسمت شرقی رشته کوه‌های زاگرس و در ارتفاع ۲۰۴۰ متری از سطح دریا واقع شده است. این شهر در ۱۰ کیلومتری شهرکرد و ۸۰ کیلومتری شهر اصفهان قرار دارد. فرخ‌شهر در طول جغرافیایی ۵۰ درجه و ۵۸ دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۲ درجه و ۱۷ دقیقه شمالی قرار دارد. از شمال به کوه‌های «برات» و «پنجه»، از جنوب به تپه ماهورهای خیرآباد، از غرب به اراضی کشاورزی دشت «غازدانی و گلستان» و از شرق به کوه‌های «برآفتاب حاجی»، «رخ» و «سه چاه» محدود می‌شود.مساحت منطقه فرخ‌شهر حدود ۳۰۰ کیلومتر مربع است. ناهمواری‌ها این شهر را از سه طرف احاطه کردند و جهت رشته کوه‌های آن بیشتر شمالی - جنوبی است. بلندترین ارتفاعات اطراف فرخ‌شهر کوه چفت با بیش از ۳۱۰۰ متر ارتفاع، در جنوب و دشت غازدانی و گلستان پست‌ترین نقطه فرخ‌شهر که در غرب آن واقع شده است.

تنگ صیاد فرخ‌شهر[ویرایش]

موقعیت جغرافیائی: این منطقه با وسعت تقریبی ۲۷ هکتار در جنوب شرقی فرخ‌شهر و در ۱۲ تا ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرکرد واقع شده است. محیط اطراف این منطقه ۸۷ کیلومتر است.

وجه تسمیه تنگ صیاد الهام گرفته از دره‌های بسیار بزرگ و وسیع می‌باشد که گویا جولانگاه خوانین و شکارچیان بوده است. این منطقه در سال ۱۳۵۲ به عنوان منطقه حفاظت شده و بخشی از آن در سال ۱۳۷۴ به عنوان پارک ملی اعلام شد. این منطقه حالت کوهستانی داشته و از کوه‌هایی با ارتفاع ۲۶۰۰ تا ۳۰۰۰ متر از سطح دریا شکل گرفته است.

از مهمترین کوه‌های منطقه می‌توان به کوه رنگرزی با ۳۱۱۴ متر ارتفاع از سطح دریا، کوه جولان، کوه سرخ، کوه پاچفت (همایون) کوه شهیدان و کوه برآفتاب اشاره کرد. بلندترین قله این منطقه جیلان با ۳۱۸۹ متر ارتفاع در جنوب منطقه حفاظت شده و پارک ملی تنگ صیاد فرخ‌شهر واقع شده است.

منطقه تنگ صیاد دارای دره‌های بسیار بزرگ و وسیع می باشدکه نه تنها زیستگاه وحوش به شمار می‌رود، بلکه منبع غنی از گیاهان داروئی محسوب می‌شود. ازجمله این دره‌ها می‌توان به دره مارون، بستان شیر، گل دره، ایرانچه، ماماکوله، دره سنگی، دره بید و... اشاره کرد.

منابع آبی[ویرایش]

در این منطقه هیچ آب جاری و روانی که بتوان عنوان رودخانه به آن داد وجود ندارد اما به دلیل ریزش برف و باران، تعداد زیادی چشمه فصلی و دائمی در این منطقه وجود دارد. برخی چشمه‌های معروف منطفه عبارتند از: چشمه تنگ صیاد، نساء بنو، دره خرس، چشمه ماران، کاسه‌چی، ریزآب، آبشر شر، حسن خان، گل دره، پیرکوه، تنگ لاسان، بیدخل، کورچی و...

اقلیم[ویرایش]

آب و هوای این منطقه کاملاً کوهستانی است و دارای زمستان‌های بسیار سرد و تابستان‌های معتدل است. در تنگ صیاد فرخ‌شهر حیوانات وحشی وجود دارد که می‌توان به پلنگ (که تعداد آن دقیقاً مشخص نیست) گرگ و کفتار اشاره کرد.[۲]

اماکن تاريخي شهر[ویرایش]

از محله‌هاي اين شهر مي‌توان محله مير نصير و آقا مير طاهر را نام برد.بي شک فرخ شهر که همواره يکي از آبادترين وپررونق ترين نواحي چهارمحال وبختياري بوده‌است نيز قدمت زيادي دارد وشواهد متعددي مويد اين ادعاست ابتدا فرخ شهر درکنارراهدارخانه‌اي در دامنه کوه (رخ)که از موقعيتي راهبردي برخوردار بود ودر کنارجاده‌اي که از طرف (گابه)يا (گبيانه)(اصفهان کنوني)به دشت (سوزيان)(خوزستان کنوني)امتداد مي‌يافت،این راه در ادامه به مرکزیت مطلق منطقه یعنی هفشجان متصل شده و در انتها تا استان کنونی خوزستان ادامه یافته است. [۳]

سنگ نبشته رخ

سنگ نبشته رخ مربوط به دوره صفوی است و در فرخ شهر، گردنه رخ واقع شده و این اثر در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۵۹۹۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.این اثر از شاهکارهای حجاران و سنگتراشان هفشجان محسوب می گردد.[۴]

مسجد جامع فرخ شهر

مسجد جامع فرخ شهرمربوط به اواخر دوره صفوی است و در فرخ شهر، مرکز شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۲ فروردین ۱۳۵۶ با شمارهٔ ثبت ۱۳۶۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.متاسفانه در دهه گذشته این اثر تاریخی تخریب و دوباره بازسازی شده است.[۵]

قلعه فرخ شهر

قلعه فرخ شهر مربوط به اواخر دوره قاجار است و در فرخ شهر، داخل شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۴۱۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۶] این قلعه تاریخی متعلق به اسفندیار خان بختیاری است و در چندین سال گذشته در حال مرمت و باسازی است.

شهر برادر خوانده[ویرایش]

شهر هفشجان ،کهن شهر ۹۰۰۰ ساله ایران و مرکز مطلق منطقه چهارمحال و بختیاری تا پایان عصر صفوی،شهر برادر خوانده فرخ شهر محسوب می شود.این دو شهر در ۲۵ کیلومتری از هم دیگر قرار گرفته اند.

مشاهیر معروف فرخ‌شهر[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. «کتیبه سنگی رخ، تیشینه». 
  2. دنا و تنگ صیاد در فهرست یونسکو
  3. «فرخ شهر». مرجع شهرهای ایران. 
  4. «دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. بازبینی‌شده در ۱۹/۵/۲۰۱۱. 
  5. «دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. بازبینی‌شده در ۱۹/۵/۲۰۱۱. 
  6. «دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. بازبینی‌شده در ۱۹/۵/۲۰۱۱. 
  • آمارنامه استان چهارمحال و بختیاری-مرکز آمار ایران ۱۳۸۰-۱۳۷۰
  • فرخ‌شهر درکذرگاه تاریخ -محمدصدیقی قهفرخی -فروردین ۷۹
  • مرکز ملی فرش ایران
  • فرخ‌شهر درگذرگاه تاریخ، صدیقی قهفرخی، محمد، چاپ اصفهان، ۱۳۷۹