بن (چهارمحال و بختیاری)
 |
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع با ارایهٔ منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بیمنبع را می‌توان به چالش کشید و حذف کرد. |
| بن بین |
|
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | چهارمحال و بختیاری |
| شهرستان | بن |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۱٬۷۵۵ نفر |
| اطلاعات شهری | |
| ره‌آورد | گردو، بادام، قالی آذری، انگور، آلوچه |
| تابلوی خوش‌آمد به شهر | |
بـِن یکی از شهرهای استان چهارمحال و بختیاری در ایران و مرکز شهرستان بن است. فاصله بن تا شهرکرد، مرکز استان چهارمحال و بختیاری ۲۵ کیلومتر است. جمعیت این شهر در سال ۱۳۹۰، برابر با ۱۱٬۷۵۵ نفر بوده‌است.[۱]
از قدیمی‌ترین محلات این شهر می‌توان به محله بازار قدیم واقع در جوار سیل بند مرکزی شهر، محله قوزی (Quzey)یا سایه کوه، قارایال (تپه سیاه) و قبرستان قدیم اشاره نمود.
محتویات
جغرافیا[ویرایش]
شهر بن از شمال به سد زاینده رود، از جنوب به کوه جنگی، از غرب به کوه افغان و از شرق به کوه شیراز محدود می‌شود.
وجه تسمیه[ویرایش]
ساکنین محلی شهرستان بن معتقد هستند که با توجه به اینکه این منطقه در گذشته از نظر موقعیت جغرافیائی در محدوده‌ای بین حوزه نفوذ خوانین بختیاری و خوانین اصفهان بوده‌است به «بین» معروف بوده‌است که به مرور کلمه «بین» به «بِن» تغییر شکل داده‌است. بعضی دیگر هم معتقدند که با توجه به قرار گرفتن بن در دامنه کوه، کلمه بِن از لغت بُن به معنی ریشه آمده‌است بدین معنی که شهری که در بُن کوه قرار گرفته‌است. برخی نیز گفته‌اند که باوجود ترک بودن مردم شاید کلمهٔ بن ابتدا «مین» بوده (در زبان آذری به معنی هزار) و بعداً به «بین» و «بن» تبدیل شده است.
مردم[ویرایش]
زبان[ویرایش]
مردم شهر بن مانند قسمت کمی از بخش چهار محال از استان چهار محال و بختیاری به زبان ترکی تکلم می‌کنند. برخلاف مردم شهرها و روستاهای مجاور که لهجه ترکی شان بیشتر به لهجه ترکی قشقایی شباهت دارد. علاوه بر اینکه در نقل قولهای محلی افراد این شهر خود را آذربایجانی به حساب می‌آورند، به چند دلیل می‌توان گفت که لهجه مردمان این قوم زیر شاخه‌ای از لهجه ترکی آذربایجانی و مشابه منطقه زنجان است:
- برخی واژگان و اصوات در این لهجه وجود دارد که در گویش آذری و زنجانی وجودداشته ولی درگویش قشقایی نیست مانند:اصوات ؤ و ؤؤ
- مثال: سؤز به معنای سخن یا کؤؤل به معنای خاکستر که در گویش قشقایی "سز" و "کیل" خوانده می‌شود. همچنین بسیاری از کلمات و اسامی.
- وجود ضرب المثل‌ها و اشعار عامیانه رایج در فرهنگ عامه اهالی این شهر که همان ضرب المثل‌های لهجه آذری است.
- وجود حکایتها و داستانهای عاشقانه اسطوره‌های فرهنگ آذری مانند افسانه‌های "کرم و اصلی" "ریحان سردار""کور اوغلی" و ….
- وجود فامیل‌ها، طایفه‌هایی که امروزه نیز همنام آنها در آذربایجان وجود دارند.
- وجود مکانهایی که همنام آنها در آذربایجان نیز هست مثل: تیکمه داش، قاراجه غیه و...[۲]
پیشه[ویرایش]
در این شهر باغداری و دامپروری رواج فراوان دارد. اراضی و باغات دشت بن که یکی از بزرگترین دشتهای استان چهارمحال و بختیاری است از طریق بیش از ۱۵۰ رشته قنات و ۷۰ حلقه چاه نیمه عمیق و عمیق مشروب می‌شود.
هنر قالی بافی در بن[ویرایش]
شاید بتوان قالیبافی را بعد از کشاورزی شغل دوم در بن دانست. بنابر سایت[۳]>، قالی‌های بن به صورت ذهنی باف است و با استفاده از گره ترکی بافته می‌شوند و رج شمار آنها پایین است. شایان ذکر است که یکی از بزرگترین قالی‌های دستباف جهان (در زمان خود) در بن بافته شده است. دنیل پرل، خبرنگار وال استریت ژورنال، در گزارش خود در سال ۱۹۹۷ میلادی می‌نویسد[۴] که این قالی توسط ۸۴ زن بافته می‌شود و دارای مساحتی حدود یک سوم هکتار (سه هزار متر مربع) است و می‌تواند قیمتی تا یک میلیون دلار داشته باشد.
گردشگری[ویرایش]
- مجتمع تفریحی گرداب بِن: #تغییرمسیر تالاب بن که به گرداب مشهور است از جاذبه‌های گردشگری این شهر می‌باشد، الاچیق‌های زیبا در حاشیه تالاب وامکانات قایق سواری، پارک بازی جهت کودکان ومناظر دیدنی و دارا بودن اب گوارای چشمه دامنه کوه مجاور تالاب و نزدیکی به شهر بن مسافران انبوهی را از سراسر ایران برای استفاده از این مواهب زیبا به این منطقه جذب می‌نماید.
- تندیس یادبود میرزا حبیب دستان بنی
- پل قدیمی حاج الله یار با قدمت حدود ۴۰۰ سال
- پل قدیمی حاج مهدی با قدمت حدود ۳۰۰ سال
- حمام تاریخی معروف به گؤنی (Guney)حامام (حمام رو به آفتاب)
اشخاص مشهور[ویرایش]
میرزا حبیب اصفهانی یا میرزا حبیب دستان بنی از سرشناسان این دیار است. میرزا حبیب بنی (اصفهانی) را پیشگام تدوین دستور زبان امروزی برای زبان فارسی دانسته‌اند. او نخستین کسی است که کلمه «دستور» را با عنوان کتابی دربارهٔ قواعد زبان فارسی به‌کار برده و این قواعد را از عربی جدا و آنها را از دایره تقلید از صرف و نحو عربی بیرون برده‌است. براساس اطلاعات موجود، او نخستین کسی بوده که اجزای کلام را در زبان فارسی بررسی و طبقه‌بندی کرده‌است، هرچند که خود را مبتکر این طبقه‌بندی نمی‌داند. میرزا عبدالعظیم خان قریب از الگوی او پیروی کرده‌است. دستور سخن (استانبول ۱۲۸۹)، دبستان فارسی (استانبول ۱۳۰۸)، خلاصه رهنمای فارسی (استانبول ۱۳۰۹) و رهبر فارسی (استانبول ۱۳۱۰) کتابهایی است که میرزا حبیب برای آموزش دستور زبان فارسی تألیف کرده‌است.[۵]
پانویس[ویرایش]
- ↑ «سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵، جمعیت تا سطح آبادی‌ها بر حسب سواد» (فارسی). مرکز آمار ایران، ۱۳۸۵. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۲.
- ↑ languageaz.az/ben_dili
- ↑ ناوک <<http://navakcarpet.com/news.php?item.18.2
- ↑ http://online.wsj.com/public/resources/documents/pearl063097.htm
- ↑ میرزا حبیب اصفهانی، دانشنامه جهان اسلام
منابع[ویرایش]
- دانشنامه استان چهارمحال وبختیاری، ۱۳۸۵.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
