بندر ماهشهر
ماهشهر | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | خوزستان |
شهرستان | بندر ماهشهر |
بخش | مرکزی |
نام(های) قدیمی | معشور [۱]،ماچول[۲]،مهروبان[۳]،ریشهر[۴]. |
سال شهرشدن | ۱۳۳۹ خورشیدی |
مردم | |
جمعیت | ۱۵۳،۷۷۸ آمار سال۱۳۹۰ [۵] |
جغرافیای طبیعی | |
مساحت | ۲۷۱۳هکتار[۷] |
ارتفاع از سطح دریا | ۳ متر[۸] |
آبوهوا | |
میانگین دمای سالانه | ۲۵+ درجه سانتیگراد [۹] |
میانگین بارش سالانه | ۲۳۳٫۴ میلی متر [۱۰] |
روزهای یخبندان سالانه | ندارد |
اطلاعات شهری | |
رهآورد | صنایع پتروشیمی. خرما. انواع ماهی |
پیششماره تلفنی | 0615 |
وبگاه | mahshahr.ostan-khz.ir |
تابلوی خوشآمد به شهر | |
به خاک زر خیز ماهشهر خوش آمدید | |
بندرماهشَهر یا معشور شهری است در استان خوزستان کشور ایران طول جغرافیایی ۴۹ درجه و ۱۳ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۰ درجه و ۳۳ دقیقه. شهر ماهشهر مرکز شهرستان بندرماهشهر است. ارتفاع این شهر از سطح دریا ۳ متر میباشد. ماهشهر کنونی شامل دو بخش میباشد، بندرماهشهر قدیم و دیگری موسوم به ناحیهٔ صنعتی. بندرماهشهر دارای مساحت ۲۷۱۳ هکتارمیباشد[۱۱] که بعد از اهواز وسیع ترین شهر خوزستان است. بندرماهشهر دارای ۳۷۲هکتار بافت فرسوده است[۱۲] که مساحت زیادی میباشد و حدود ۱۵٪ کل مساحت شهر است. [۱۳]
شهرهای اطراف آن شامل:از شمال به اهواز. از غرب به آبادان و خرمشهر. از شرق به هندیجان و بهبهان و از جنوب به خلیج فارس ختم میشود.ماهشهر تنها شهر ایران است که دارای خور(شاخههایی از دریا که به خشکی منشعب میشود) می باشد که به آن خور موسی گفته میشود و از نظر استراتژیک و اقتصادی بسیار مهم است. خور موسی در جنوب ماهشهر قرار دارد و دارای انشعابات زیادی است و یکی از این انشعابات از وسط شهر ماهشهر میگذرد. البته در گذشته شاخههای دیگری هم در شهر داشته ولی از بین رفتهاند. یکی از شاخههایی که از بین رفته شاخهای بوده که از خور اصلی شهر (که هنوز موجود است) شروع و به تقاطع خیابانهای باهنر و چمران کنونی ختم میشد.(مردم بومی به آن سده میگفتند).[۱۴]
این شهر در ۱۸ کیلومتری بندر امام خمینی و ۹۵ کیلومتری آبادان و ۱۱۰ کیلومتری اهواز قرار دارد.
از نقاط نزدیک به شهر میتوان به بندرگاه، خور غزاله، خور سمایلی، کشتارگاه، شهرک طالقانی ٫ کمپ پاپلین ٫ شهرک صنعتی ماهشهر ٫ شهرک مدنی ٫ شهرک بعثت ٫ جراحی ٫ منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر و اسکله بندر امام ٫سه تلون٫تل کافرون٫تل شکار اشاره کرد. که این منطقهٔ ویژهٔ اقتصادی شامل چندین پتروشیمی میباشد و ماهشهر را به مهم ترین پایگاه پتروشیمی در ایران تبدیل کردهاست. [۱۵]
محتویات
تاریخچه شهر[ویرایش]
شهرستان بندر ماهشهر یکی از بنادر قدیم کرانه خلیج فارس می باشد. این شهرستان در زمان ساسانیان و در سال 231میلادی در زمان اردشیر اول با نام ریواردشیر که بعدها ریشهر نامیده شد بنا گردید.[۱۶]. در سفرنامهها و تواریخ متعددی از ماهشهر با نامهایی همچون مهروبان، ماچول و معشور سخن به میان آمده است،برای مثال ابن بطوطه ، این بندر را «ماجول » نامیده [۱۷] که به نظر سلطانی بهبهانی ، همان معشور (برخی منابع : معشوق ) است که از عشر (گمرک ) گرفته شدهاست (ص ۲۲۷). به نوشتة ابن بطوطه ، ماجول شهر کوچکی بوده با زمینهای شوره زار و بدون درخت و سبزه ، و دارای یکی از بزرگترین بازارها بوده و از رامز (رامهرمز) به آنجا حبوبات می بردهاند، و از ماجول تا رامز از طریق بیابان سه روز راه بودهاست. [۱۸] در سفرنامهها و تواریخ متعددی از ماهشهر با نامهایی چون ماچول و معشور سخن به میان امده که در زیر چند مورد ذکر شدهاست: در سفرنامه ناصر خسروی قبادیانی (۳۹۴–۴۸۱قمری)اینگونه گفته شده، از انجا(عبادیان یا ابادان)پس از طی ده فرسنگ به شهر مهروبان(ماهشهر) رسیدیم. شهری بزرگ است بر لب دریا نهاده بر جانب شرقی و بازاری بزرگ دارد و جامعی نیکو اما اب ایشان از اب باران چاه و کاریز نبود که اب شیرین دهد. ایشان را حوضها ابگیرها باشد که هرگز تنگی اب نبودو درانجا سه کاروانسرای بزرگ ساختهاند هر یک از ان چون حصاری است محکم و عالی، در مسجد ادینه انجا بر منبر نام یعقوب لیث دیدم نوشته. پرسیدم از یکی که حال چگونه بودهاست گفت که یعقوب لیث تا این شهر گرفته بود ولیکن دیگر هیچ امیر خراسان را قوت نبودهاست. در این تاریخ که من انجا رسیدم این شهر به دست پسران اباکالنجار بود که ملک پارس بود. و خواربار یعنی ماکول این شهر از شهرها و ولایتها بردند که ان جا جز ماهی چیزی نباشد و این شهر باجگاهی است و کشتی بندان، چون از انجا به جانب جنوب بر کنار دریا بروند ناحیت توه و کازرون باشد و من در این شهر مهروبان بماندم به سبب انکه بگفتند راهها نا ایمن است از ان که پسران اباکالنجار را با هم جنگ و خصومت بود و هر یک سری میکشتند و ملک مشوش گشته بود.[۱۹]
{{توضیحات مهم درباره مهروبان: گروهی به اشتباه اعتقاد دارند که مهروبانی که در تواریخ (از جمله سفرنامه ناصر خصرو) یاد شده درواقع همان جاییست که هم اکنون خرابههای ان در نزدیکی هندیجان واقع است. دلیل اشتباه بودن: این است که ناصر خصرو (که در بالا قسمتی از سفر نامه اش امدهاست) ذکر کرده که از عبادان یا (ابادان کنونی) تا مهروبان ۱۰ فرسنگ که برابر است با حدود۷۰ کیلومتر راه بوده و چون از راه ابی توسط کشتی طی شده، جایی خواهد بود حوالی ماهشهر کنونی در حالی که مکانی که به اشتباه بعضی مواقع اعلام میشود حدود ۳۰ فرسنگ یا ۱۸۰ کیلومتر تا عبادان فاصله دارد.[۲۰]}}
همچنین تاریخنویسانی همچون حمزه اصفهانی نام پیشین این شهر ریواردشیر یا (ریشهر) نوشتهاند. همچنین نوشتهاند که گروهی از دبیران ساسانی پس از فتح تیسفون بهدست عربها، به ریشهر (ماهشهر) پناه بردند[۲۱].
ماچول منطقهای سرسبز بوده چنانکه ابن بطوطه جهانگرد اندلسی در سفرنامه خود نوشتهاست: «از بندر ماچول تا هندوان در زیر سایه درختان راه میرفتیم و در روز روشن از انبوهی درختان کمتر نور آفتاب را میدیدیم.» هندوان در اینجا نامی دیگر باری هندیجان است.[۲۲]
بندر معشور(ماهشهر)، در دورة صفویه و بعداز آن اهمیت چندانی نداشته و نامی از آن در کتب تاریخی و جغرافیایی نیامدهاست. کُرزُن که در اواخر دورة قاجاریه به جنوب ایران سفر کرده بود، بندر معشور را بندری حقیر که از دیرباز نام و نشان سابق خود را از دست داده معرفی کرده، که حمل ونقل آن با قایقهای محلی صورت میگرفتهاست [۲۳]. در اوایل قرن چهاردهم شمسی / اواخر قرن نوزدهم میلادی، بندر ماهشهر بندر کوچکی بود که از آنجا کشتیهای محلی کالاهای وارداتی و صادراتی را برای قبایل عرب همسایه حمل میکردند [۲۴]. کازرونی فاصلة آن را تا دریا یک فرسنگ و نیم ضبط کرده و مینویسد: «هنگام مد دریا آب دریا تا نیم فرسنگی بندر مذکور در آن خور میآید و سفاین کوچک و متوسط تا نیم فرسنگی بندر مذکور میآیند و آنچه محمول سفاین است از آنها بیرون آورند و آن محل را «سِیف» (بندرگاه) مینامن و در ادامه از قلعة آن، تعداد خانهها (سیصد خانه)، خراج آن سالانه ۱۲۰۰ قروش و یک رأس کُرّه که به شیخ ثامرخان میدادند، زنان که لباس شبیه به لباس عربی و مردان که لباسی مرکب از لباس عربی و عجمی میپوشیدند، و اهالی که به زبان عربی و بیشتر عجمی صحبت میکردند، یاد کردهاست [۲۵].
نام کهنی که پس از آن در متون برای این شهر دیده میشود ماچول است. این نام بعدها به صورت ماشول و معشور درآمده و سپس با تصویب فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سال ۱۳۴۴ این نام به ماهشهر تغییر پیدا کرد. مردم بومی به آن مهشور(یا معشور) میگویند.[۲۶]
از آثار تاریخی آن بقایای عمارات مخروبهای به نام «تل کافران»، آب انبارها و چاههای سنگ چین شدة فراوان، و خرابههای آبادی ریشهر در حوالی شمال شرقی بندرماهشهر است. [۲۷]
تاریخ معاصر[ویرایش]
بندر ماهشهر با احداث راه آهن سراسری و تأسیس و توسعة بندر شاهپور در اوایل حکومت پهلوی جان دوباره گرفت. پس از آن، به این بندر برای صدور نفت خام توجه شد و بتدریج با کشیده شدن لولههای نفت ـ که نفت را از آغاجاری به پالایشگاه آبادان و از آنجا به بندر ماهشهر میرساند ـ و با ایجاد مخازن نفت، روبه آبادانی گذاشت [۲۸] صدور نفت خام از این بندر در ۱۳۲۴ ش آغاز شد. در ۱۳۳۷ ش، شرکتهای عامل نفت ایران بندر دیگری برای صدور نفت خام در جزیرة خارک ایجاد کردند و سپس با اجرای طرحی به نام «چم»، بندر ماهشهر به دلیل موقعیت جغرافیایی ممتاز در کنار خورموسی و دسترسی بهتر نفتکشها برای حمل و صدور فراوردههای نفتی پالایشگاه آبادان انتخاب و به بندری مجهز و امروزی تبدیل گردید. در ۱۳۳۸ ش، حدود ۳۰۰، ۱ کشتی نفتکش تقریباً ۰۰۰، ۷۰۰، ۲۶تن نفت خام بارگیری کردند که قسمت اعظم آن از منطقة آغاجاری با خطوط لوله به این بندر ارسال و از آنجا به خارج از کشور صادر میشد [۲۹] برای انتقال ۳۸ نوع فراوردة نفتی با چهار خط لولة عمده تا بندرماهشهر، تغییرات عمدهای در شبکة جریان نفت و مخازن صورت گرفت. یک مرکز جدید نظارت بر خط لوله مجهز به وسایل مراقبت خودکار، شبکة دقیق مخابرات، و ۳۸ مخزن جدید برای ذخیره کردن فراوردههای نفتی ساخته شد؛ تسهیلات برای لوله کشی و تلمبه و بارگیری، مخلوط کنندة فراوردههای نفتی، شبکه نظارت و مراقبت مجهز ایجاد شد. امروزه به جای آنکه نفت خام منطقة آغاجاری به بندر ماهشهر انتقال داده شود، فراوردههای نفتی آبادان از طریق خط لوله به این مرکز حمل میشود. اجرای طرح چم و ایجاد تأسیسات عظیم، موجب بازدهی بیشتر صدور فراوردههای پالایشگاه آبادان و کوتاهتر شدن زمان ورود و خروج کشتیها و دسترسی بهتر به نفتکشها و سرعت بارگیری در مقایسه با آبادان شدهاست [۳۰]. در ۱۳۷۶ ش، حجم تخلیه و بارگیری نفتی بندرماهشهر ۰۰۰، ۹۳۶، ۱۳ تن بود [۳۱]. توسعه و ترقی بندر، موجب توسعة تسهیلات و تجهیزات شهری و افزایش مهاجرپذیری شهر شده، و این تغییرات به تغییر بافت شهر و پیدایش بافت جدید با خانههای نوساز برای کارکنان شرکت نفت و پتروشیمی و فعالیتهای وابسته، انجامیدهاست.
مردم[ویرایش]
مردم ماهشهر به علت موقعیت شهر دارای قومیتهای مختلفی هستند که در کنار بومیهای خود ماهشهر، زندگی میکنند. مانند لر، بختیاری وعرب وحتی کرد و ترک و اتباع خارجی. بومیهای ماهشهر به چند دسته عمده تقسیم میشوند که عبارت اند از:
- بندریان که شامل تیرهای از کعبیان قبان عراق بودند که به خاطر طاعون ۱۱۰۶ از عثمانی به ماهشهر آمدند و پس از مدتی پارسی زبان شدند و همچنین بومیهای قدیی تر ماهشهر که به دلیل تلفیق فرهنگی و اداب و رسوم به صورت کلی یک طایفه (بندری) به حساب میایند و بیشتر به ماهیگیری مشغول بودند.[۳۲]
- خانوادههایی که در کنار شاخههای خور که از دریا به خشکی منشعب شده بود ساکن بودند و به علت موقعیت استثنایی خور که لنج میتوانست در ان رفتوآمد کند به کار تجارت مشغول بودند که در واقع علت سکونت انها در این مکانها میتوان گفت که همین بودهاست.(البته گروهی از از انان به کشاورزی و دامپروری و ماهی گیری نیز مشغول بودند). البته این شاخهها به جز شاخهٔ اصلی همه به علت عوامل طبیعی و انسانی از بین رفتهاند.[۳۳].[۳۴].[۳۵]
- قنواتیها که به علت مشکلات از بهبهان به ماهشهر مهاجرت کرده و بیشتر به کار کشاورزی مشغول شدند چون نسبت به تجارت دریایی و ماهیگیری بی تجربه بودند. در حال حاضر طایفه قنوات شامل خانوادههای قنواتی، قنواتیان، رئیس قنواتی و... میباشد.
- لرهاوبختیاریها و سایر اقوام که از حدود دههٔ ۲۰ و ۳۰ قرن معاصر و حتی قبل از ان برای کار در بندرصادراتی، گمرک و بعدها برای کار در شیمیایی رازی به ماهشهر مهاجرت کردند و بیشتر در ناحیه صنعتی ساکن شدند.
همچنین در هنگام حمله عراق به ایران وتصرف و محاصره ابادان و خرمشهر سیل عظیم جمعیت جنگ زدگان به سوی ماهشهر جمعیت این شهر را ناگهان زیاد کرد که خیلی از این جنگ زدهها بعد از اتمام جنگ نیز در ماهشهر ماندگار شدند. اکثر فارسیزبانان مهاجر بعدی از شهرستان هندیجان و اطراف آن (گویش به زبان محلی) یا کارکنان شرکت نفت از آبادان و آغاجاری و مسجدسلیمان و دیگر مناطق ایران میباشند که به ماهشهر آمدهاند و بیشتر در مناطق سازمانی ماهشهر ساکن شدند و فارسی را بالهجهای متفاوت از ماهشهریها و با لهجه آبادانی تکلم میکنند.[۳۶]
ساکنان مهاجر جدید در سالهای اخیر از شهرهای اطراف استان مانند کهگیلویه وبویر احمد و لرستان و شهرهای شمال استان خوزستان و نیز سایر استانها و مناطق کشور برای استغال در صنایع پتروشیمی به اینشهر آمده و ساکن شدهاند. افزون بر اینها، به علت مجاورت این شهر با شهر هندیجان که اساساً بخشی از این شهر به شمار میرود، گویش هندیجانی مشابه با گویش بوشهری نیز در این شهر رواج دارد که بیشتر ساکنان مناطق قدیمی شهر موسوم به ماهشهر کهنه را شامل میشوند. این شهر به دلیل وضع طبیعی مناسب بندرگاهی و اجرای طرحهای صدور فراوردههای نفتی پالایشگاه آبادان و همچنین نزدیکی به بندرامام خمینی و مجتمعهای پتروشیمی مجاور آن، شهری مهاجرپذیر بودهاست، به طوری که در ۱۳۶۵ شمسی از ۷۱۸۰۸تن جمعیت آن، ۸ر۳۱٪ متولد شهرهای دیگر، ۱۲٪ متولد نقاط روستایی، و ۳٪ نیز اتباع غیرایرانی بودند و بقیه(حدود ۵۵٪ از مردم ماهشهر) بومیهای قدیمی و اصلی ماهشهر بوده اند(چهار گروه ذکر شده در بالا).
گویش ماهشهری[ویرایش]
گویش ماهشهری گویشی است که مردم بومی و قدیمی بندرماهشهر به آن تکلم میکنند واز جمله زبان های(گویش) فارس باستانی است. در این گویش که در لفظ محلی معشوری نامیده میشود با گویش بوشهری، لهجه آبادانی و گویش لری جنوبی همسانیهای واژگانی و آوایی زیادی دیده میشود واژگان کهنه و قدیمی زیادی وجود دارد. از نظر آواشناسی آواهای مورد استفاده در این لفظ با آواهای لهجه آبادانی و بوشهری مطابقت دارد. از نظر دستوری تقریباً همسان گویشهای بوشهری و لری جنوبی بوده و شیوهای منحصر بفرد در نواحی جنوب خوزستان گرفتهاست. این گویش با اندکی تفاوت در هندیجان و بنادر دیلم و گناوه نیز صحبت میشود . این گویش دارای ادبیات شفاهی ویژه خود میباشد.[۳۷]
:صرف فعل: صرف افعال در گویش ماهشهری با فارسی محاورهای تقریباً مطابقت دارد با اینحال در برخی موارد شباهتهایی به گویش محاورهای بوشهری و لری بویژه در افعال استمراری در آن دیده میشود.[۳۸]
گویش ماهشهری | فارسی معیار |
---|---|
bordom | بردم |
bordi | بردی |
bord-bordak | برد |
bordim | بردیم |
bordin | بردید |
bordan | بردند |
گویش ماهشهری | فارسی معیار |
---|---|
Leshtom | نگه داشتم |
Leshti | نگه داشتی |
Lesht-leshtak | نگه داشت |
Leshtim | نگه داشتیم |
Leshtin | نگه داشتید |
Leshtan | نگه داشتند |
beiL | نگه دار |
اب و هوا و جغرافیا[ویرایش]
ماهشهر دارای آب و هوای گرم و مرطوب میباشد. دمای آن بین ۵۰ درجه در تابستان تا صفر درجه در زمستان تغییر میکند. ماهشهر دارای شرجیهای شدید و ازاردهنده در تابستان یعنی ماههای تیر، مرداد و شهریور میباشد به شکلی که رطوبت نسبی تا۱۰۰٪ میرسد.[۳۹] میانگین باران سالیانه ان حدود ۲۳۳ میلیمتر است. ماهشهر به سبب واقع شدن در جلگه خوزستان دارای خاک آبروفتی و نسبتاً مناسب برای رشد گیاهان گرمسیری است بطوری که در فصول بارندگی در صورت نزول مناسب رحمت الهی دارای طبیعتی سرسبز میباشد.در منطقه ماهشهر به طور پراکنده درختان کُنار و گز وبرهان ومورد (یا کانیکارپوس) ونخل وکُر (یا بی عار) دیده میشود.[۴۰]
. در پایین جدولی از امار سالیانه ماهشهر امدهاست.
آب و هوای ماهشهر | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ژانویه | فوریه | مارس | آوریل | مـــــه | ژوئـن | ژوئیـه | اوت | سپتامبر | اکتبـر | نوامبر | دسامبر | سـال | |
گرمترین C° |
۲۲ | ۳۱ | ۳۲ | ۴۱ | ۴۶ | ۴۸ | ۴۸ | ۴۸ | ۴۶ | ۴۲ | ۳۵ | ۲۸ | ۴۸ |
میانگین گرمترینها C° |
۱۳ | ۱۷ | ۲۲ | ۲۹ | ۳۶ | ۴۰ | ۴۲ | ۴۲ | ۳۸ | ۳۱ | ۲۳ | ۱۷ | ۳۰ |
میانگین سردترینها C° |
۸ | ۱۱ | ۱۶ | ۲۳ | ۲۷ | ۲۸ | ۳۱ | ۳۰ | ۲۷ | ۲۳ | ۱۶ | ۱۲ | ۲۱ |
سردترین C° |
--- | --- | ۵ | ۱۱ | ۱۷ | ۱۷ | ۲۰ | ۲۲ | ۱۸ | ۱۲ | ۱ | ۲ | --- |
بارش mm |
۵ | ۴ | ۳ | ۲ | ۱ | --- | --- | --- | --- | ۱ | ۳ | ۵ | ۲۴
|
منبع: سایت ودربیس[۴۱] آوریل ۲۰۰۹ |
مناطق و محلههای شهر[ویرایش]
ماهشهر دارای دومنطقه شهرداری میباشد. منطقه۱ که به ماهشهرقدیم معروف است. منطقه۲ که به ناحیه صنعتی معروف است. بخشهای ماهشهر قدیم شامل:طالقانی، کوی ازادگان، فازهای۵،۴،۳،۲،۱،۶ کوی گلستان، کوی سعدی، شهرک طالقانی(کورهها)، خورکون، شهرک رجایی(زنجیر)، شهرک مدنی و بافت قدیم که از خیابانهای اصلی ان میتوان به:خیابان امام خمینی(ره)، شهیدمنتظری، سعیدی، مطهری، شریفی، طالقانی، باهنر،۲۲بهمن و همچنین بازار قدیم(جنگزدهها و روز)اشاره کرد. بخشهای ناحیه صنعتی شامل:۲۱۸دستگاه،۵۲دستگاه. کارگریها. SQها. کوی توحید(اتلانتیک)، کمپA، کویتیها، فارابی،۱۸۰دستگاه و بازار.[۴۲] مناطق دیدنی -پارک ارم واقع در شهرک شهید چمران-دریاچه نمک واقع در ابتدای جادهٔ ماهشهر به سربندر -اسکلهٔ اداره بندر–خور موسی
اهواز | ||||
هندیجان و بهبهان | آبادان و خرمشهر | |||
بندر ماهشهر | ||||
خلیج فارس |
اماکن زیاتی[ویرایش]
زیارتگاه شاهزاده حمزه:
بقعه ی متبرکه این امام زاده در 25 کیلومتری جاده ماهشهر به سمت هندیجان واقع شده است. این امامزاده بنا بر روایات فرزند امام موسی کاظم (ع) و برادر امام رضا (ع) بوده که پس از آمدن امام رضا(ع) به ایران در پی ایشان روانه ایران می شود. در حوالی یکی از روستا ها کدخدایی با نام محمد غزالی بوده که وابستگی شدیدی به دربار وقت داشته و مخالف شیعیان بوده است . پس از اطلاع از حضور امام به روستا ایشان را دستگیر و به شهادت رسانده و سر مبارک ایشان را از بدن جدا و جهت کسب مطامع دنیوی آن را به شهر ری می برد.در حال حاضر سر مبارک و مطهر امامزاده حمزه در مرقد حضرت عبدالعظیم حسنی دفن بوده و تن ایشان در ماهشهر دفن می باشد.
آرامگاه ویس:
این قدمگاه در 15 کیلومتری ماهشهر به طرف جراحی واقع شده است. در خصوص ایشان اطلاعات دقیقی موجود نمیباشد.
سید صالح:
آرامگاه این سید بزرگوار در خیابان مطهری و مجاور بیمارستان حاجیه معرفی واقع است. متأسفانه از پیشینه ایشان اطلاع دقیقی موجود نیست. برخی بر این باورند که این سید نوجوان همراه کاروان امام رضا (ع) از عربستان به ایران آمده و در این منطقه شهید شده است. در داخل این آرامگاه دو تکه سنگ مکعب مستطیل بوده که بر روی آن با خط کوفی توضیحاتی نوشته شده بوده ولی متأسفانه در پی حضور انگلیسی ها در ماهشهر به تاراج برده شده است.
قدمگاه امیرالمؤمنین:
این قدمگاه در خیابان امام خمینی (ره) و مجاور میدان امام بوده و در زمان قدیم این قدمگاه و گورستان مجاور آن با خاک یکسان شده است.
سید جواهر و بی بی سیدی:
این دو سید بزرگوار در خیابان مطهری و مجاور آرامگاه سید صالح قرار دارند. متأسفانه اطلاعات دقیقی درباره پیشینه آنان موجود نیست.
اماکن سیاحتی[ویرایش]
پارک ساحلی:
این پارک در ابتدای جاده ورودی ماهشهر از سمت سربندر واقع گردیده است. از امکانات این پارک می توان به آلاچیق ها، فضای بازی برای کودکان، امکانی جهت قایقرانی و ... اشاره نمود.
پارک ارم:
این پارک در شهر چمران و 15 کیلومتری ماهشهر واقع گردیده است. از امکانات این پارک می توان به آلاچیق ها، فضای سبز بسیار زیبا، دریاچه، فضای بازی برای کودکان، امکانی جهت قایقرانی،باغ پرندگان و حیوانات و ... اشاره نمود.
مجتمع بندری امام خمینی(ره):
مجتمع بندری امام خمینی(ره) محل استقرار کشتی های تجاری بوده که می توان با مجوز صادر شده از سوی اداره کل بنادر و دریانوردی استان خوزستان (بندر امام خمینی ره) از اسکله ها و کشتی های پهلو گرفته در آن بازدید نمود.
خوریات منتهی به خلیج فارس :
از دیگر مراکز گردشگری شهرستان می توان به خور های منتهی به خلیج فارس از جمله خور غزاله و خور سماعیلیه اشاره نمود. در حال حاضر خور سماعیلیه مکانی جهت صیادان بوده که از این مکان جهت رفتوآمد به دریا استفاده می کنند.
صنعت[ویرایش]
فعالیت اقتصادی و توسعة بندر ماهشهر، بیشتر متکی به قابلیت بندرگاهی و مجاورت با سواحل و همچنین نزدیکی به منابع نفت و گاز جلگة خوزستان و فعالیتهای وابسته به آن است. کشت محصولات کشاورزی بشدت متکی به آبیاری است. از محصولات عمدة آن گندم، جو، حبوبات، خرما، انگور، انار و انجیر است. صنایع دستی و کارگاهی خاصی در آن وجود ندارد [۴۳]. اهمیت اقتصادی این شهر از یک سو به سبب نزدیکی به بندرمهم امام خمینی است که در ۱۳۷۶ ش، بدون همراهی بندر ماهشهر یک پنجم از سهم پذیرش کشتیهای کل بنادر کشور را در سواحل شمال و جنوب به خود اختصاص داده است. مواد اولیة پالایشگاه گازطبیعی مایع از کارخانههای گازمایع اهواز و آغاجاری تأمین، و فراوردههایی چون پروپان، بوتان و گازولین سبک از آن صادر میشود. از دیگر فعالیتهای مهم این شهرستان استخراج نفت است، به طوری که در ۱۳۷۳ ش، شش کارگاه استخراج نفت خام و هجده کارگاه خدمات جنبی آن، فعالیت داشتهاند
مهمترین صنعت ماهشهر پتروشیمی و کشتیرانی میباشد که این بندر را به قطب پتروشیمی در ایران تبدیل کرده است. پتروشیمی بندرامام جزء بزرگترین پتروشیمیها در خاورمیانه میباشد که در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر قرار دارد و پتروشیمی اروند نیز بزرگترین تولید کننده زنجیره pvc در جهان است که در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر قرار دارد. بندر ماهشهر همچنین بزرگترین بندر جنوب غرب کشور است که بخش عظیمیاز صادرات ایران از این بندر صورت میگیرد.
در ده سال اخیر با راه اندازی پروژههای پتروشیمی منطقه ویژه اقتصادی در ماهشهر این شهر یکی از شهرهای صنعتی نه تنها خوزستان بلکه ایران شدهاست. نیروگاه سیکل ترکیبی ماهشهر نیز از منابع انرژی در این منطقه میباشد.
شرکتهایی چون پتروشیمی بندرامام، تندگویان، فن آوران، فجر، امیرکبیر، مارون، لاله، اروند، رجال، بوعلی، خوزستان،تخت جمشد و... در منطقه ویژهٔ اقتصادی پتروشیمی ماهشهر قرار دارند. وجود صنایع عظیم پتروشیمی دراین شهر مردم بسیاری از شهرهای مجاور و حتی غیر مجاور را به ماهشهر کشانده که طی چندسال اخیر ارزش ملک در ماهشهر به حد بی سابقهای رشد کردهاست. در سال ۸۴ نیز بزرگترین کارخانهٔ لوله سازی کشور در ماهشهر به بهره برداری رسید. در این شهر سه دانشگاه وجود دارد: دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه پیام نور و شعبهای از دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پردیس). gismap نقشه جغرافیای مکانی ماهشهر
اخیراً برخی از مردم بخش بندرامام در ماجرای شهرستان شدن و جدایی از شهرستان ماهشهر خواهان الحاق بخشی از صنایع پتروشیمی ماهشهر به بندر امام خمینی (ره) شدند که همین امر موجب شده است تا شهرستان شدن بندر امام خمینی به تاخیر بیفتد
منابع[ویرایش]
کنعانی هندیجانی، عبدالحمید، تاریخ و جغرافیای سرزمینی کهن با تمدنی دیرینه، از ارجان تا قبان، هندیجان-ماهشهر-شادگان، شیراز: انتشارات نوید، ۱۳۸۱ خ. ص۳۹۴.
- مختصات و ارتفاع
- سال شهر شدن: دانشنامهٔ جهان اسلام، سرواژهٔ بندر ماهشهر، بازدید: اوت ۲۰۰۸.
- پیششماره
- ↑ استانداری خوزستان
- ↑ ابن بطوطه ، سفرنامة ابن بطوطه ، ترجمة محمدعلی موحد، تهران ۱۳۶۱ ش
- ↑ سفرنامه ناصر خسروی قبادیانی
- ↑ تاریخ حمزه اصفهانی
- ↑ «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰». معاونت برنامه ریزی استانداری خراسان جنوبی (به نقل از مرکز آمار ایران)، ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲. بازبینیشده در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲.
- ↑ دانشنامهٔ جهان اسلام، سرواژهٔ بندر ماهشهر، بازدید: اوت ۲۰۰۸.
- ↑ وزارت مسکن و شهرسازی
- ↑ هواشناسی خوزستان
- ↑ هواشناسی استان خوزستان
- ↑ هواشناسی خوزستان
- ↑ سایت وزارت مسکن و شهرسازی
- ↑ وزارت مسکن و شهرسازی
- ↑ [۱]
- ↑ جغرافیای طبیعی ایران
- ↑ fallingrain، بازدید: اوت ۲۰۰۸.
- ↑ تاریخ حمزه اصفهانی
- ↑ ابن بطوطه ص ۲۷۷
- ↑ ابن بطوطه ، سفرنامة ابن بطوطه ، ترجمة محمدعلی موحد، تهران ۱۳۶۱ ش
- ↑ سفرنامه ناصر خسروی قبادیانی
- ↑ سفرنامه ناصر خسروی قبادیانی
- ↑ تاریخ حمزه اصفهانی
- ↑ کنعانی هندیجانی، ص۳۹۸.
- ↑ (کرزن. ج ۲، ص ۴۸۲)
- ↑ ایرانیکا، ذیل مادّه
- ↑ (کازرونی. ص ۳۴ـ۳۶)
- ↑ کنعانی هندیجانی، ص۳۹۴.
- ↑ ایران. وزارت دفاع. ادارة جغرافیائی ارتش، ج ۹۰، ص ۳۴؛ مرتضائی، ص ۱؛ سلطانی بهبهانی، ص ۲۳۴.
- ↑ ایرانیکا، امام شوشتری، ص ۴۳؛ ایران. وزارت دفاع. ادارة جغرافیائی ارتش، ج ۹۰، ص ۳۲.
- ↑ ماهشهر: بندر صدور فراوردههای نفتی، ص ۵، ۸، ۳۲ـ۳۳؛ دائرةالمعارف فارسی، ذیل «بندر معشور».
- ↑ ماهشهر: بندر صدور فراوردههای نفتی، ص ۱۳، ۱۵، ۳۳
- ↑ سازمان بنادر و کشتیرانی، ص ۲۶
- ↑ کنعانی هندیجانی، صص۴۱۰-۴۱۸.
- ↑ کنعانی هندیجانی، صص۴۱۸-۴۲۱.
- ↑ ابن بلخی. ص ۱۴۹
- ↑ ایرانیکا، ذیل مادّه
- ↑ کنعانی هندیجانی، صص۴۱۰-۴۱۸.
- ↑ «تجلیل از دکتر ابراهیم قیصری در همایش "فرهنگ، ادبیات و گویش ماهشهری» (فارسی). ایسنا. بازبینیشده در ۸ اکتبر ۲۰۱۱.
- ↑ «واژگان مشترک در لارستانی و ماهشهری» (فارسی). دکتر ابراهیم قیصری. بازبینیشده در ۸ اکتبر ۲۰۱۱.
- ↑ سازمان هواشناسی خوزستان
- ↑ جغرافیای خوزستان
- ↑ «آب و هوای ماهشهر» (انگلیسی). وبگاه ودربیس. بازبینیشده در ۲۷ آوریل ۲۰۰۹.
- ↑ gismap نقشه جغرافیای مکانی ماهشهر
- ↑ مرکز آمار ایران، ۱۳۷۵ ش، ص ۲۴۲
|