ملاثانی در گذشته بعنوان مرکز بخش باوی به حساب می‌آمد که در تاریخ ۳۱/۳/۱۳۸۹ با دستور ویژه رئیس جمهور و به دنبال ارائه در خواست مردم این منطقه از خوزستان، ارتقای این بخش به شهرستان به تصویب هیأت دولت رسید. این شهرستان به مرکزیت شهر ملاثانی و متشکل از دو بخش مرکزی و ویس در سلسله مراتب تقسیمات کشوری جمهوری اسلامی به ثبت رسید.[۲]
شهر ملاثانی در مسیر جادهٔ اهواز - مسجدسلیمان و اهواز - شوشتر قرار گرفته‌است، و دارای اهمیت ارتباطی است.[۱] این شهر به دو قسمت ملاثانی قدیم (بلوار معلم) و جدید (کوی قدس یا گلن آباد) تقسیم می‌گردد. وجه نامگذاری آن به مرحوم شیخ ملاثانی ابن خلف ابن عمار از شیوخ قبیلهٔ عرب آل حمید ساکن در آنجا برمیگردد.[۳] زبان رایج آن میان مردم عربی و فارسی گویش شوشتری است. بخش اعظم مردم این شهر عرب هستند و به زبان عربی سخن می‌گویند. مابقی مردم اکثراً به زبان فارسی و لهجه شوشتری سخن می گویند. همه مردم این شهر مسلمان و از شیعه اثنی عشر می‌باشند. شهر ملاثانی تا قبل از شروع جنگ از جمعیت کمی برخوردار بود، اما با بروز جنگ تحمیلی، و حضور جنگ زدگان، جمعیت این شهر افزایش یافت، بطوری که با پایان یافتن جنگ، تعدادی از جنگ زدگان در این شهر باقی ماندند. بعدها بدلیل مشکلات کشاورزی و مهاجرت کشاورزان مناطق اطراف به این شهر، این شهر دارای جمعیت بالایی شد و حد نصاب تبدیل از روستا به شهر را کسب نمود. در جلسه مورخ ۱۳۷۰۲٫۱۱ با توجه به اختیارات تفویضی هیأت وزیران (موضوع تصویب‌نامه‌شماره.۹۳۸۰۸ت۹۰۷ مورخ ۱۳۶۸٫۱۰٫۲۴ هیأت وزیران، بنا به پیشنهاد شماره ۱۱۱۲۷٫۱٫۵٫۵۳ مورخ ۱۳۶۸٫۱۱٫۹ وزارت کشور و به استناد ماده (۱۳)قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوب ۱۳۶۲ روستاملاثانی (از توابع بخش مرکزی شهرستان اهواز در استان خوزستان) با حفظ محدوده کنونی خود به شهر تبدیل شده و به شهر "ملاثانی" نامیده شد. این تصویب‌نامه در تاریخ ۱۳۷۰٫۲٫۱۸ به تأیید ریاست جمهوری رسیده‌است.
