سید علی یزدی

سید علی طباطبایی یزدی از روحانیون عصر قاجار است. سیدضیاءالدین طباطبایی فرزند وی است.

§تحصیلات

سیدعلی آقا یزدی در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه قاجار در حوزه علمیه نجف به فراگیری فقه و اصول مشغول بود واز محضر درس آیت الله العظمی حاج میرزاحسن شیرازی کسب فیض می‌کرد. وی با آیات عظام و مراجعی چون آقا سیدابوالحسن اصفهانی و مرحوم حاج آقا حسین بروجردی همدرس بود. هنگامی که مظفرالدین میرزا در دوران ولیعهدی خود از پیشگاه میرزای شیرازی استدعا کرد که یکی از روحانیون معظم را به منظور زعامت وپیشوایی دینی هموطنان و همکیشان خویش به ایران اعزام نماید، وی شاگردش سیدعلی آقا یزدی را به ایران گسیل داشت.

§نماز بر جنازه مظفرالدین شاه

سید علی یزدی با ورود به ایران چنان مورد احترام مظفرالدین میرزا قرار گرفت که به وصیت او برجنازه‌اش نماز گذاشت.

§فعالیت‌های سیاسی

سید علی یزدی ابتدا از مخالفان مشروطه بود که در شوال ۱۳۲۶ ق و در پی درگذشت مشکوک میرزا حسین خلیلی تهرانی از دربار قاجار برید و به خیل مشروطه خواهان پیوست. مهمترین مشخصه سیاسی سید علی آقا یزدی که مورد دقت و تامل قرار گرفته، موافقت اولیه اش با مشروطه و مشروطه طلبان، سپس ضدیت و بدخواهی اش نسبت به آنان و دیگر بار همراهی پیوستن او به مشروطه خواهان و کوشش در تضعیف موقعیت سلطنت محمدعلی شاه است. او در ابتدا جزو مخالفان مشروطه بود وتنهادر چارچوب اقدامات مظفرالدین شاه با مشروطه‌خواهان همراهی می‌کرد، اما به مرور و بویژه پس ازبه قدرت رسیدن محمدعلی شاه که چهره استبدادی وضدمردمی قاجار رابرملا کرد، او به صف مشروطه‌طلبان پیوست و به سرعت در زمره دوستان و همرزمان شهید شیخ فضل الله نوری قرار گرفت. پس از حادثه به توپ بستن مجلس شورای ملی که با تبانی محمدعلی شاه قاجار صورت پذیرفت، سیدعلی آقا کاملاً در جبهه مخالفین دولت قرار گرفت. به طوری که یکبار در دوران استبداد صغیر به ساری تبعید شد و خانه‌اش در تهران توسط عوامل دولتی واوباش غارت گردید. سیدعلی آقا یزدی که از مدرسین مسجد سپهسالار تهران بود، در یکی از سفرهایی که در سالهای جوانی به شیراز داشت، با دختری شیرازی از طایفه دهدشتی ازدواج کرد. سیدضیاءالدین طباطبائی ثمره همین ازدواج و نخستین فرزند وی بود. سپس خانواده یزدی از شیراز به تبریز نقل مکان کرد و تا نزدیکی انقلاب مشروطیت در تبریز ماندند.

§برادرزاده

محمد طالب الحق یزدی که از مخالفان مشروطه در مشهد بود برادرزاده سید علی یزدی است.

سید علی طباطبایی یزدی نباید با سید علی طباطبایی یزدی (فرزند سید محمدکاظم یزدی) و با سید علی حائری یزدی و با سید علی لب خندقی یزدی که همگی از معاصران او بودند اشتباه شود.

§جستارهای وابسته

• سید ضیاءالدین طباطبایی
• ensani.ir/fa/content/۲۱۲۷۵۶/default.aspx

§منابع

• مشروطه کسروی، ج۱، ص۲۸۸.
• مفاخر یزد، میرزا محمد کاظمینی، ج۱، ص۱۷۱.
• ابراهیم صفایی، رهبران مشروطه، ۱۳۴۹، ص ۲۵.
• ناظم الاسلام کرمانی، تاریخ بیداری ایرانیان، ج۴، ص۴۰۵
• کتاب نارنجی، ج۲، ص۴۲.
• کاوش نامه علوم انسانی، سال اول، ۱۳۷۹، عباس هاشم زاده، ص۹۷.