ستاره داوود
مختصات: ۳۸°۴۳′۰۴″ شمالی ۹۷°۴۸′۲۴″ غربی / ۳۸.۷۱۷۷۰۴° شمالی ۹۷.۸۰۶۷۳° غربی
ستاره داوود (عبری: مگن دیوید מָגֵן דָּוִד)، سپر داوود، مهر سلیمان، نگین سلیمان یا ختم سلیمان شکلی مرکب از دو مثلث متساوی الاضلاع یکی رو به بالا و دیگری رو به پایین که روی هم قرار گرفته، تشکیل شده‌است. این نشان در ادیان و عقاید مختلف، به خصوص یهودیت امروزی کاربرد دارد. برخلاف منورا، شیر یهودا، شوفار و لولاو، ستاره داوود هیچگاه یک سمبل اختصاصی یهود نبوده است.
در قرن نوزدهم استفاده از ستاره داوود در بین یهودیان اروپای شرقی به خصوص یهودیان روسی و اوکراین شدت یافت. یکی از دلایل اصلی گسترش استفاده از آن مقابله با صلیب مسیحیان بود. اولین استفاده‌ها از ستاره داوود در متون ابتدایی کابالا به زبان عربی است و معمولاً به عنوان یک سیگیل برای اعمال جادویی به کار می‌رفته است و به نام مهر یا ختم سلیمان شناخته می‌شده است. این سمبل همچنین در بسیاری کلیساهای مسیحی نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت. تا قبل از قرن نوزدهم استفاده از ستاره داوود در بین یهودیان به طور رسمی تنها در جمهوری چک، اتریش، قسمتهایی از آلمان و پراگ انجام می‌شد.
با ایجاد جنبش صهیونیسم این سمبل نماد این جنبش گردید و در اولین کنگره صهیونیسم در سال ۱۸۹۷ میلادی به عنوان سمبل جنبش صهیونیسم برگزیده شد.
اولین اشارات به ستاره داوود و یا سپر داوود و ارتباط آن با شش ضلعی در قرن ۱۷ میلادی صورت گرفت. عبارت سپر داوود در سیدور (دعاهای یهودی) به عنوان نامی دیگر برای خداوند اسرائیل به کار رفته است.
محتویات
تاریخچه[ویرایش]
تاریخچه نام[ویرایش]
در متونی مربوط به قرن ۱۱ میلادی از سپر داوود به عنوان نام دیگر خدای اسرائیل بدون اشاره به هیچ سمبلی استفاده شده است. در دعاهای یهودی نیز این عبارت مورد استفاده قرار گرفته است. این اشاره احتمالاً از زبور ۱۸ گرفته شده است که در آن خداوند به عنوان محافظت کننده و سپر شناخته شده است.
اولین استفاده‌ها[ویرایش]
ستاره داوود در عهد عتیق و کتاب مقدس مورد استفاده قرار نگرفته است. در کتاب مقدس مهمترین سمبلهای یهودیان منورا یا شمعدان و شوفار یا شیپور است. در هیچ قسمتی از کتاب مقدس اشاره‌ای به سمبل خاصی برای داوود و یا سلیمان نشده است. در نوشتارهای ربیها نیز اشاره‌ای به ستاره داوود نشده است. استفاده از این نماد در زمان داوود و بعد از او در اسرائیل رایج نبوده است.
شش ضلعی گاهی در متون یهودی به عنوان یک نماد دکوری استفاده می‌شده است. به طور مثال در کشور اسرائیل سنگی دارای نماد شش ضلعی در بیرون کنیسه‌ای در گلیله مربوط به قرن ۳ یا ۴ قبل از میلاد است. ممکن است در ابتدا شش ضلعی تنها برای زیبایی مورد استفاده قرار می‌گرفته است همانگونه که در کلیساهای براندنبرگ و مارکتکیرخ در هانوور استفاده شده است.
بعضی افسانه‌های یهودی این نماد را ختم سلیمان می‌نامند. بر اساس این داستانها سلیمان دارای یک انگشتر جادویی با این نماد بود که به کمک آن موفق به کنترل اجنه و شیاطین می‌شد. (ببینید: کلید سلیمان) بعضی محققان اعتقاد دارند که نماد ستاره داوود ممکن است از علوم خفیه مصر باستان گرفته شده باشد.
اولین استفاده‌ها از شش ضلعی در متون یهودی به قرن ۱۱ باز می‌گردد. یهودا هاداسی در کتاب اشکول هاکوفر نوشته است :"هفت نام فرشتگان که قبل از مزوزا آمده است :میخائیل، جبرئیل و همینطور. تتراگراماتون از همه آنها حفاظت می‌کند؛ و همچنین سمبلی که 'سپر داوود' نام دارد در کنار نام هر فرشته قرار دارد."
یک استفاده در یک نسخه معروف تورات به نام تورات لنینگراد در اطراف صفحه برای زیبایی استفاده شده است. به طور مشابهی در یک نسخه دیگر تورات در سال ۱۳۰۷ میلادی ربی یوسف بار یهودا از این سمبل استفاده کرده است. یک سیدور مربوط به سال ۱۵۱۲ میلادی از پراگ دارای این سمبل بر روی جلد خود است.
استفاده از سمبل شش ضلعی در بین ترکها نیز رایج بود. سکه‌های اسلامی ناصرالدین محمود بن محمد در سال ۱۲۰۰ میلادی به دلیل همین تأثیرات ترکی دارای یک عقاب دو سر در یک طرف و ستاره داوود در طرف دیگر است. همچنین سکه‌های صلاح الدین ایوبی نیز از ستاره داوود استفاده کرده است.
استفاده در کابالا[ویرایش]
بر روی قبرهای یهودی یافته شده در آپولیا در جنوب ایتالیا از قرن سوم قبل از میلاد نماد ستاره داوود وجود دارد. یهودیان آپولیا به خاطر تسلط خود به کابالا معروف بودند که احتمالاً به همین دلیل از ستاره داوود استفاده می‌کردند.
کتابهای سحر کابالایی و جادونامه‌ها مربوط به قرون وسطی دارای سمبل شش ضلعی هستند که آن را به عنوان ستاره داوود می‌شناسند.
در زمان رنسانس کتاب اتز حییم که دارای تعلیمات کابالایی ربی اسحاق لوریا است دارای نماد شش ضلعی و دو مثلث بر عکس هم می‌باشد و آن را با عرفان یهودی مرتبط میداند. بسیاری اعتقاد دارند که اسحاق لوریا دارای تأثیر زیادی در ارتباط دادن ستاره داوود به عنوان یک سمبل یهودی بود. او تدریس می‌کرد که آنچه در بشقاب سدر گذاشته می‌شود باید به صورت یک شش ضلعی باشد؛ ولیکن افرادی مانند گرشوم شولم اعتقاد دارند که اسحاق لوریا در مورد دو مثلث موازی صحبت می‌کرده است و نه یک شش ضلعی.
متون کابالایی ستاره داوود را با عدد هفت مرتبط میدانند. این ارتباط از شش جهت فضا به علاوه مرکز گرفته شده است و با نوشتارهای کتاب سفر یتزیرا مرتبط است. در این ارتباط شش سفیروت دارای خواص مذکر و سفیروت هفتم دارای خاصیت مؤنث است.
استفاده در بین یهودیان اروپای شرقی[ویرایش]
در سال ۱۳۵۴ پادشاه بوهم چارلز چهارم برای یهودیان پرچمی سرخ رنگ با ستاره داوود در نظر گرفت. در سال ۱۴۶۰ یهودیان اوفن در مجارستان به استقبال شاه ماتیاس کوروینوس به همراه پرچمی قرمز رنگ دارای ستاره داوود رفتند. اولین کتاب دعای عبری چاپ شده در پراگ در سال ۱۵۱۲ میلادی دارای یک شش ضلعی بزرگ بر روی جلد آن است. در سال ۱۶۴۸ میلادی یهودیان پراگ اجازه یافتند که دارای پرچم باشند. آنها پرچمی قرمز رنگ که دارای یک ستاره داوود زرد رنگ بود انتخاب کردند.
استفاده در جنبش صهیونیسم[ویرایش]
در سال ۱۸۹۷ ستاره داوود در اولین کنگره جهانی صهیونیسم به عنوان سمبل این جنبش انتخاب شد. یکسال قبل از این کنفرانس تئودور هرتزل در خاطرات خود نوشت :"ما دارای یک پرچم نیستیم ولی به آن احتیاج داریم. اگر ما می‌خواهیم مردان زیادی را رهبری کنیم باید سمبلی بالای سر آنها داشته باشیم. من پرچمی سفید رنگ با هفت ستاره طلایی پیشنهاد می‌کنم. پیشزمینه سفید نشاندهنده زندگی پاک جدید ما است. هفت ستاره نشاندهنده هفت ساعت طلایی کار ما هستند. ما به ارض موعود با نشان عزت خود وارد خواهیم شد."
دیوید وولفسوهن که یکی از تاجران مهم و از حامیان اصلی جنبش صهیونیسم بود از نداشتن پرچم آگاه بود و پرچم مورد نظر هرتزل نیز در بین یهودیان استقبال زیادی نداشت. او نوشت :"به دستور رهبر ما هرتزل، من به آماده سازی برای کنگره صهیونیسم مشغول شدم. یکی از مسائلی که مرا به خود مشغول کرد این بود که ما دارای پرچمی که مشکل یهودیان را بیان کند نیستیم. ما در کنگره چه پرچمی باید آویزان کنیم؟ ناگهان ایده‌ای به ذهنم رسید. ما یک پرچم داریم که به رنگ آبی و سفید است. تالیت (شال یهودی) که ما به دور خود می‌بندیم وقتی عبادت می‌کنیم: این نماد ما است. بیایید تالیت را از کیسه خود در آورده و آن را در برابر اسرائیل و ملتها آویزان کنیم. از این رو من دستور دادم که یک پرچم آبی و سفید به همراه ستاره داوود تهیه شود. این طور بود که پرچم ملی ما که بر فراز کنگره به احتزار درآمد ایجاد شد."
هولوکاست[ویرایش]
ستاره داوود معمولاً به رنگ زرد توسط ارتش آلمان نازی برای شناسایی یهودیان استفاده می‌شد. بعد از حمله آلمان به لهستان در سال ۱۹۳۹ میلادی مردم درخواست کردند که یهودیان دارای علامت مشخصی شوند. در بعضی مناطق یک بازوبند سفید رنگ با یک ستاره داوود آبی رنگ و در بعضی مناطق دیگر ستاره زرد رنگ داوود بر روی سینه یهودیان مورد استفاده قرار گرفت. اگر یهودی بدون این نشانه در انظار عمومی ظاهر می‌شد به سختی مجازات می‌شد. بعد از این استفاده از ستاره داوود زرد رنگ به همراه عبارت جود (یهودی به زبان آلمانی) در تمامی مناطق تحت کنترل نازیها انجام شد.
استفاده امروزی[ویرایش]
پرچم اسرائیل در سال ۱۹۴۸ میلادی از ستاره داوود استفاده کرد؛ ولیکن طرح اولیه این پرچم در اولین کنگره صهیونیسم در سال ۱۸۹۷ میلادی زده شد. این پرچم گاهی به عنوان «پرچم صهیون» شناخته می‌شود.
بعضی یهودیان استفاده از ستاره داوود را به دلیل ارتباط آن با سحر و جادو ممنوع میدانند. گروههای دیگری مانند نتوری کارتا و ساتمار به دلیل مخالفت با جنبش صهیونیسم از این نماد استفاده نمی‌کنند.
سازمان اورژانس اسرائیل به نام مگن دیوید ادوم از یک ستاره داوود قرمز رنگ استفاده می‌کند.
در ادیان دیگر[ویرایش]
استفاده از ستاره داوود در بعضی ادیان دیگر نظیر هرمسیه، کیمیاگری و هندوییسم نیز رایج بوده است.
در نوشتارهای هرمس الهرامسه این سمبل دارای معنی زیادی است. در لوح زمرد نوشته شده است :"هر آنچه در پایین است مانند هرآنچه در بالا است می‌باشد تا معجزات واقعیت ایجاد شود؛ و به دلیل اینکه تمامی واقعیت از یک چیز، با مدیتیشن بر روی یک چیز میایند همه واقعیت از این یک چیز به کمک اقتباس ایجاد شده است." ارتباط دو مثلث در این دیدگاه نمایانگر یکی شدن ماده و روح است. هر آنچه در این دنیا وجود دارد بازتاب آنچه در دنیای نامرئی است می‌باشد. تنها با ایجاد هماهنگی و بالانس بین عنصر مذکر (مثلث رو با بالا) و عنصر مؤنث (مثلث رو به پایین) هماهنگی ایجاد می‌شود.
در علوم خفیه نیز از شش ضلعی به کرات استفاده شده است. در بین سرخپوستان نیز این سمبل یافت شده است. در این دیدگاه شش ضلعی نماد مدیتیشن کامل بوده است که ارتباط بین انسان و خدا را برقرار می‌کند.
بعضی اعتقاد دارند که ستاره داوود در حقیقت یک وضعیت افلاکی خاص بوده است که در زمان تاجگذاری داوود دیده شده است. این وضعیت دوباره در زمان تولد عیسی تکرار شده بود که باعث شد که مغهای زرتشتی بتوانند زمان تولد او را با توجه به افلاک متوجه شوند (ببینید:سه مغ).
منابع[ویرایش]
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ستاره داوود موجود است. |
|
