جوانرود
| جوانرود جوانرو |
|
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | کرمانشاه |
| نام(های) دیگر | قلای جوانرو |
| نام(های) قدیمی | جوانرو |
| سال شهرشدن | ۱۳۳۹[۱] |
| مردم | |
| جمعیت | ۵۱٬۴۸۳ تن در سال ۱۳۹۰[۲] |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع از سطح دریا | ۱۳۳۹ متر |
| اطلاعات شهری | |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۸۳ |
جَوانرود نام شهری در استان کرمانشاه و مرکز شهرستان جوانرود است.
جوانرود از شمال به اورامان لهون و پل دو آب، از جنوب به شهرستان سرپل ذهاب و از شرق به کرمانشاه و از غرب به خاک عراق متصل است. زبان مردم این منطقه کُردی (سورانی با گویش جافی) است. از لحاظ موقعیت جغرافیایی این شهر در مرکز منطقه اورامانات و در بین سه شهرستان پاوه، ثلاث باباجانی و روانسر محصور می‌باشد.
پیشینه تاریخی[ویرایش]
نام جوانرود برگرفته از قلعه‌های حکومتی متعددی است که در این منطقه در چند قرن اخیر توسط حکومت‌ها بنا نهاده شده‌است. آثار و شواهد مکتوب بدست آمده در منطقه تاریخ و قدمت جوانرود و نامش را به بیش از ۷۰۰ سال می‌رسانند. حمدالله مستوفی در کتاب خویش ازاین منطقه با نام «الانی» یاد می‌کند.
حکومت جوانرود که جزء بلوک هجده‌گانه سنندج است[۳] و آیت‌الله مردوخ کردستانی در کتاب خود بلوک جوانرود را متشکل از قریه آباد پاوه و نیز قلعه جوانرود و محال روانسر ذکر می‌کند بیشتر در دست والیان اردلان بوده اما حاکمان اصلی جوانرود که مشروعیت خود را از عامه مردم می‌گرفتند سید احمد بیگ جاف و فرزندان وی بوده‌اند. پس از او رستم بیگ وکیل بنا بر وصیت پدر سید احمدبیگ و نظر ریش‌سفیدان مسئولیت رهبری ایل را برعهده گرفت. بعد از او اولاد ارشد وی به این مقام می‌رسیدند. این یاسای ایلی با فوت محمد بیگ وکیل درسال ۱۳۶۳ ه. ش به پایان رسید. ایل غالب در جوانرود همواره جافها، به سرکردگی بیگ زادگان جوانرودی بوده‌اند.[۴]
اماکن تاریخی[ویرایش]
غار کاوات[ویرایش]
غار کاوات از جمله غارهای دیدنی و معروف استان است که در سلسله کوه‌های شاهو در شمال دره باصفای قوری قلعه روستای شبانکاره از توابع پاوه واقع شده. دهانه غار در ارتفاع ۱۶۶۰ متری از سطح دریا قرار دارد. در انتهای این محوطه بزرگ، شاخه اصلی غار، با دهانه کوچکتری شروع شده و از قسمت چپ شاخه اصلی، نهر کوچکی به اعماق سنگ‌ها فرو می‌ریزد. پس از ۴۰ متر پیشروی، برکه‌ای به طول ۱۵ متر و عمق ۷۰ سانتی‌متر وجود دارد که در بعضی جاها، عمق آن به ۵٫۱ می‌رسد. در این قسمت غار به دوشاخه تقسیم می‌شود. این غار آب مورد نیاز شهرستان جوانرود و روستاهای توابع را فراهم می‌کند.[نیازمند منبع]
غار قوری قلعه[ویرایش]
علت نامگذاری غار به نام قوری قلعه وجود آبادی‌ای در ۷۰۰ متری غار است. در ایام قدیم اطراف این آبادی را قلعه‌های مختلفی در بر گرفته بود که شکل یکی از این قلعه‌ها شبیه قوری بوده‌است.[نیازمند منبع]
سرشناسان[ویرایش]
- حسین بیگ وکیلی جوانرودی از رهبران سیاسی اجتماعی، زندانی سیاسی زمان رضا شاه، پیشمرگه، فعال در مبارزات کُوردها در ایران و عراق، شاعر[نیازمند منبع]
- سید محمد طاهر هاشمی شاعر، مورخ و استاد خوشنویسی کشور
منابع[ویرایش]
- ↑ «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری». وب‌گاه رسمی وزارت کشور ایران. بازبینی‌شده در امرداد ۱۳۹۲.
- ↑ «جمعیت و خانوار تا سطح آبادی براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۰». مرکز آمار ایران، ۱۳۹۰. بازبینی‌شده در ۱ سپتامبر ۲۰۱۴.
- ↑ آیت الله شیخ محمد مردوخ کردستانی، کتاب: تاریخ مردوخ، (چاپ اول:1379، تهران: نشرکارنگ) صفحه300-302
- ↑ فاتح رشیدی رستمی: ناگفته‌های از تاریخ جوانرود
- کریمی، آیت؛ ۱۳۹۱، مطالعه و تحلیل ویژگی‌های ژئومورفولوژیکی مؤثر در پایداری بستر شهر جوانرود با استفاده از داده ماهواره‌های کارتوست p5 و لندست؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
- برزگر، صالح؛ ۱۳۸۲، بررسی تحولات شهر و شهرنشینی جوانرود با تأکید بر توسعه کالبدی از ابتدای پیدایش تا سال ۱۳۸۲؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
- رحیمی دهچراغی، معصومه؛ عرفانزاده، رضا؛ جنیدی جعفری، حامد؛ ۱۳۹۲، اثر تغییر کاربری اراضی مرتعی به دیمزار بر برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک (مطالعه موردی حوزه آبخیز لیله، روانسر و رازآور)؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون یک مکان جغرافیایی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
