محلات

محلات
250px
کشور	ایران
استان	مرکزی
شهرستان	محلات
بخش	مرکزی
سال شهرشدن	1300
مردم
جمعیت	۳۵٬۳۱۹ سال ۱۳۸۵
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا	۱۷۷۵ متر
اطلاعات شهری
وبگاه	وبگاه شهرستان محلات
محلات روی نقشه ایران ۳۳.۹۱۶۷° شمالی ۵۰.۴۵۰۰° شرقی / 33.9167; 50.4500

قلعه مرحوم آقا خان محلاتی در دوره قاجار

چشم‌اندازی در بیرون از محلات

شهر مَحَلّات یکی از خوش آب و هواترین شهرهای ایران است. این شهر در جنوب باختری تهران و در فاصله ۲۶۲ کیلومتری آن قرار داشته و یکی از شهرستان‌های استان مرکزی محسوب می‌شود که در جنوب شرقی آن واقع گردیده‌است. شهر محلات از طرف شمال به قم و آشتیان، از طرف جنوب به اصفهان و گلپایگان، از طرف غرب به خمین و اراک و از طرف شرق به دلیجان محدود می‌باشد. این شهر به واسطه مزارع بزرگ پرورش گل، نبود آلودگی هوا به القابی مانند هلند ایران و بهشت افسانه‌ای و شهر گل ها شهرت یافته‌است.

محلات به عنوان بزرگ‌ترین شهرستان کشور از لحاظ سطح زیرکشت گل، مهد پرورش گل و گیاهان زینتی در کشور، پایلوت گل‌کاری کشور است و رتبه اول را از لحاط تنوع تولید گل در کشور داراست. محلات دارای منابع متعدد و غنی معادن سنگ زینتی،معادن سنگ تراورتن و مرمریت میباشد که از لحاظ کیفیت در دنیا کم نظیر است.

نامگذاری

این شهر را به آن جهت که متشکل از محله‌های گوناگونی با فرهنگ‌های مختلف بود، «محلات» نامیدند.

تاریخچه

منطقه محلات در روزگار هخامنشیان بخش کوچکی از ایالت ماد به شمار می‌رفته‌است. وجود آثار باستانی آتشکده آتشکوه نشان می‌دهد که از زمان ساسانیان منطقه محلات و خصوصا دره رودخانه قمرود محل استقرار جمعیت بوده‌است. از دوران اسلامی این منطقه جزو ایالت جبال بود و از زمان سلجوقیان تا قاجاریه جزو منطقه عراق عجم شد. بر اساس کتیبه‌های موجود مربوط به هخامنشیان از محلات با عنوان ورکان نام برده شده‌است و بر اساس قدیمی ترین نام مربوط به محلات همان ورکان می‌باشد. محلات همان گونه که از نام آن پیداست جمع محله و احتمالا منظور روستاهایی است که محلات از آن‌ها تشکیل شده‌است. روستاهای پیل پایان، ریوکان، زنجیردان و گوشه. همین‌طور در گذشته به محلات «سایرالبلوک» نیز گفته می‌شده چرا که در آن زمان محلات در نقشه از بلوک‌های قم و کاشان نبوده‌است. محلات زادگاه مشاهیر و مفاخر بسیاری همچون صدرالاشراف محلاتی از رجال و شخصیتهای اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی-خاندان خسروانی(شهاب و بیژن)و صدر-شهید شیخ فضل اله محلاتی نماینده امام در سپاه-مهندس روحانی فرزند شیخ فرزانه آیت اله آقای روحانی محلاتی - سیاح محلاتی-و بسیاری دیگر از مفاخر و مشاهیر ملی می باشد.برای اطلاعات بیشتر به کتاب مفاخر و مشاهیر محلات مراجعه گردد.

آموزش عالی

• دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات
• دانشگاه غیرانتفاعی مهرگان محلات
• دانشگاه پیام نور محلات
• دانشگاه محلات

رصدخانه محلات

شهر محلات دورصدخانه دارای تلسکوپ در مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی و پژوهش سرای دانش آموزی دارد.

پیست سوارکاری

شهر محلات دارای یکی از بزرگترین پیست‌های اسب سواری استان مرکزی است.

صنعت و اقتصاد

• شرکت فراورده های غذایی تک محلات تولید کننده انواع ترشیجات ، شورجات ،کنسروجات ،رب گوجه فرنگی ،خیار شور ، زیتون شور ، کنسرو لوبیا چیتی و ...

حلوای سنتی محلات با نام حلوا ارده یکی از سوغاتهای معروف محلات می باشد. این حلوا که تولید صنعتی نیز دارد از کنجد آسیاب شده ( ارده) و شکر با ترکیب یک عصاره گیاهی تولید می شود. صنعت سنگهای تزئینی و معادن سنگ تراورتن و مرمریت محلات نیز شهرت فراوانی دارد.

باغ گل در محلات

درحال حاضر 4 واحد تولیدی حلوا ارده و دهها معدن سنگهای ساختمانی و حدود یکصد واحد کوچک و بزرگ فراوری سنگ در محلات فعال می باشد. بازار سنتی محلات که در طول تاریخ چندمرحله بازسازی گردیده است و اخیرا نیز توسط شهرداری محلات به شکل زیبایی طراحی و مرمت گردیده است برای گردشگران و خرید سوغات-عرقیات و داروهای گیاهی و پوشاک جالب توجه می باشد.

آثار باستانی و گردشگری

سراسرنمای محلات از بالای پارک سرچشمه

• پارک زیبای سرچشمه محلات واقع در شمال شهر محلات
• چنار بیش از ۱۱۵۰ ساله در شهر محلات واقع در میدان چنار شهر محلات
• انواع باغ‌های پرورش گل محلات واقع در مزارع گل محلات سفلی
• امامزاده یحیی ع و امامزاده فضل‌ ع واقع در خیابان قندی محلات علیا
• کوچه‌باغ‌های پولگان محلات واقع در میدان فرمانداری (منطقهٔ پولگان)ومزارع دشت بالا ودشت پشندوسرجوب نروپاقطار
• حمام قدیمی عرش محلات (مکان فعلی اداره گردشگری و میراث فرهنگی)واقع در خیابان سرچشمه
• روستای آتشکوه و آتشکده باستانی واقع در این روستا
• یخچال تاریخی نیم ور
• یخچالهای طبیعی موسوم به کنگره یخچال
• سوغات محلات:حلوا ارده-عسل-نان سنتی پرکوفت.گرده.شیری ودوآتشه-انواع گل ودرخت-گلدانهای سفالی_تریکو وگیوه
• بنای قدیمی امامزاده ....درمحلات سفلی
• اسیاب های ابی محلات

تامین آب از لرستان

نوشتار اصلی: انتقال آب الیگودرز به قم

آب مصرفی (شرب، صنعتی، کشاورزی) مورد نیاز شهرهای خوانسار، گلپایگان، خمین، محلات، نیم ور، سلفچگان و قم از سرچشمه های دز در شهرستان الیگودرز تامین می شود. به گفته فتاح وزیر وقت نیرو این آب یکی از بهترین آبهای دنیا است.

اما انتقال آب از شهرستان الیگودرز به شهرهای ذکر شده باعث اعتراض مردم الیگودرز شده است. از اثرات انتقال آب، پایین رفتن شدید سطح سفره‌های آب زیرزمینی و در نهایت خشک شدن بیش از ۶۰ حلقه چاه و کم آب شدن ۱۷۱ حلقه چاه‌ دیگر در شهرستان الیگودرز بوده است. خشک شدن چاه‌ها و چشمه‌های شهرستان الیگودرز علاوه بر خسارات بسیاری که به بخش کشاورزی وارد کرده باعث از بین رفتن مجتمع‌های پرورش ماهی در این شهرستان شده است.

منابع

• جایگاه و بلندا