منطقه حفاظت شده شالو و منگشت

نمایی از تالاب میانگران و کوه منگشت.

منطقه حفاظت شده شالو و منگشت با مساحت ۱۲۹۹۱ هکتار واقع در استان خوزستان، شهرستان ایذه در سال ۱۳۷۸ حفاظت شده اعلام شد. این منطقه در 25 كيلومتري جنوب شرقي شهرستان ايذه قرار دارد و دسترسی به منطقه تنها از ضلع شرقی آن امکان پذیر می باشد.

قسمت عمده منطقه کوهستانی برف‌گیر و ارتفاع آن بین ۷۸۰ تا ۳۲۰۰ متر از سطح دریاست. متوسط دما و بارندگی سالیانه ۲۲ درجه سانتیگراد و ۵۵۰ میلیمتر موجب تشکیل اقلیم نیمه‌مرطوب معتدل در ناحیه شده‌اند. رودخانه پرآب کارون در شرق منطقه جریان دارد. جلوه‌های زیبای طبیعی، وجود رودخانه کارون در نزدیکی منطقه و راه‌های دسترسی مناسب، زمینه فعالیت‌های گردشگری را در منطقه فراهم نموده‌اند. کوهستان منگشت در شهرستان‌های لردگان و ایذه، مرکب از کوه‌های تنوش، ناشلیل، زردحلقه، نشا، سه‌پران، سرچاه، قوچه، بدرنگان، برآفتاب، کله، کلمه و دوزرد قرار دارد. بلندترین قله این کوهستان سه هزار و ششصد و سیزده متر ارتفاع دارد که در ۵۵ کیلومتری جنوب شرقی ایذه و در پنجاه و دو کیلومتری گرمان و در سیزده کیلومتری شمال غربی روستای لیراب واقع شده است.

رودخانه‌های هلایجان، آب زردک، صیدون از دامنه‌های غربی، لیراب و سمه از دامنه جنوبی، خرسان و کارون از دامنه‌های شرقی این کوهستان سرچشمه می‌گیرند. بخش عظیمی از این کوهستان را جنگل‌های نسبتاً انبوه پوشانیده و در انتهای آن دریاچه‌ای به نام «بوندان» ایجاد شده است. منطقه با پوشش جنگلی بسیار خوب و زیبا از غنای زیستی جانوری و گیاهی خوبی برخوردار است.

پوشش گیاهی

بلوط ایرانی گونه درختی شاخص و غالب منطقه به شمار می‌رود. علاوه بر آن گونه‌های بنه، کلخنگ، انجیر و کیکم در منطقه می‌رویند. در مجموع 230 گونه گياهي در منطقه موجود است بطوري كه مي توان از منطقه بعنوان يك باغ گياهشناسي طبيعي دانست که عمده پوشش گياهي منطقه را درختان بلوط تشكيل می دهند همچنین باغهاي انار، انگور، انجير، گردو و... در منطقه توسط باغداران روستائي ایجاد گشته اند دارای قدمتي ديرينه میباشند.

پوشش جانوری

گونه‌های مهم جانوری منطقه عبارتند از: پلنگ، خرس قهوه‌ای، سنجاب ایرانی، کبک، تیهو، کمرکولی، سنگ‌چشم و دارکوب. گونه هاي پرندگان درخت زی بيشتر در فصول بهار در سطح منطقه مشاهده می شوند و از پستانداران نیز شغال و روباه به وفور در منطقه وجود دارد وگونه هاي نظير پلنگ و خرس قهوه‌ای بسیار کم در منطقه مشاهده میگردد.

راه دسترسی

با توجه به وجود درياچه سد كارون 3 كه در ضلع شرقي منطقه قرار دارد، دسترسی یه این منطقه از دو راه زمینی و آبی امکان پذیر است که راه زميني از راههاي روستائي درجه 2 میباشد و راه آبي نيز از دو نقطه شمالي شرق و جنوبي شرق به كمك شناورهای مخصوص كه توسط مديريت سد در اختيار همگان قرار میگیرد، امکان ورود رایگان به منطقه را فراهم کرده است.

در رابطه با راههاي دسترسي جهت مشاهده حيات وحش موارد ذیل را میتوان انتخاب نمود: مسير دهدز – سادات حسيني با استفاده از خودرو بارج (شناور) و استفاده از جاده شني تا روستاي شيوند. استفاده از بارج (شناور) از سد كارون 3 تا روستاي شيوند. راه در دست احداث سد كارون 3 به پاجول – شالو – طويله.