صادق قطب‌زاده

صادق قطب‌زاده
صادق قطب زاده در نشست خبری
مدیر عامل سازمان صداو سیما
مشغول به کار ۱۳۵۸ – ۱۳۶۱
پیش از	محمد هاشمی رفسنجانی
وزیر امور خارجهٔ جمهوری اسلامی ایران
مشغول به کار ۱۳۵۸ – ۱۳۵۹
رئیس‌جمهور	ابوالحسن بنی‌صدر
پس از	ابوالحسن بنی‌صدر
پیش از	کریم خداپناهی
اطلاعات شخصی
تولد	۴ اسفند ۱۳۱۴ اصفهان
مرگ	۲۴ شهریور ۱۳۶۱ (۴۶ سال) زندان اوین، تهران
ملیت	ایران
حزب سیاسی	جبهه ملی ایران - جبهه ملی ایران (خاورمیانه)
تخصص	، سیاستمدار
دین	اسلام، شیعه
فعالیت‌ها	شرکت در مبارزات ملی شدن صنعت نفت نماینده دانش‌آموزان در نهضت مقاومت ملی عضو نهضت مقاومت ملی فلسطین عضو شورای انقلاب

صادق قطب‌زاده (زاده ۴ اسفند ۱۳۱۴ - درگذشته ۲۴ شهریور ۱۳۶۱) سیاستمدار اهل ایران بود.

قطب‌زاده پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ وزیر امور خارجه و مدیر عامل سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران و عضو شورای انقلاب بود که به اتهام توطئه علیه حکومت جمهوری اسلامی اعدام شد.

زندگی‌نامه

از راست به چپ در ردیف پشت: ابوالحسن بنی‌صدر، صادق طباطبایی، حسن لاهوتی (پشت سر وی صادق قطب‌زاده) مرتضی مطهری. در جلو: روح‌الله خمینی، احمد خمینی در بازگشت خمینی به ایران در سال ۵۷

صادق قطب‌زاده در ۴ اسفند ۱۳۱۴ در اصفهان به دنیا آمد پدر وی تاجر الوار بود. وی یک برادر و یک خواهر داشت.

پیش از انقلاب

در سال ۱۳۳۷ برای ادامه تحصیل در رشته زبان انگلیسی به ایالات متحده رفت. هنگامی که در آمریکا دانشجوی دانشگاه جورج‌تاون در واشنگتن بود، در میهمانی سفارت ایران به اردشیر زاهدی، سفیر ایران در آمریکا، سیلی زد و پس از آن از ایالات متحده آمریکا اخراج شد. او بعد از آن مقیم کانادا شد و سپس در جمع هواداران روح‌الله خمینی در ایران و امام موسی صدر در لبنان به فعالیت پرداخت. یک بار در پاریس از ترور منتسب به ساواک جان به در برد.

قطب‌زاده در زمان حکومت پهلوی بارها به زندان افتاده‌بود.

همچنین یک‌بار ساواک برادر وی را در سال ۱۳۵۳ دستگیر کرد و ۶ ماه به عنوان گروگان نزد خود نگه داشت تا وی خود را معرفی کند که وی از این کار امتناع کرد.

قطب‌زاده در زمان حضور آیت‌الله خمینی در فرانسه از جمله مشاوران وی در پاریس بود.

پس از انقلاب

در هواپیمایی که خمینی را به ایران می‌آورد در کنار او نشسته بود. پس از پیروزی انقلاب از اعضای شورای انقلاب اسلامی بود. وی در زمان روی کار آمدن دولت موقت عهده دار سازمان صدا و سیما و پس از آن وزارت امور خارجه شد.

وی در اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۵۸ شرکت کرد و با وجود تبلیغات گسترده‌ای که انجام داد، ولی فقط با کسب ۴۸۵۴۷ (حدود ۰٫۲۵ درصد آرا )در میان ۷ نفر، آخرین نفر شد و پس از آن با برخی مقامات حکومتی درگیر شد.

اتهام طرح کودتا

قطب‌زاده (نفر سوم از سمت چپ) در نخستین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی. دیگر شرکت‌کنندگان ردیف جلو ابراهیم یزدی، هاشم صباغیان، احمد صدر حاج‌سیدجوادی

قطب‌زاده در تاریخ ۱۷ فروردین ۱۳۶۱ به اتهام طرح کودتا برای براندازی جمهوری اسلامی بازداشت شد. وی متهم شد که با دفن مواد منفجره در منزل آیت‌الله‌خمینی قصد داشته وی را ترور کند. او در مصاحبه تلویزیونی شرکت کرد و ضمن اعتراف نامی هم از آیت‌الله شریعتمداری آورد. پس‌از این رویداد، از آیت‌الله شریعتمداری به عنوان کسی که قرار بود پس از این کودتا آن را تأیید کند نیز سلب صلاحیت مرجعیت شد. احمد عباسی (داماد آیت‌الله شریعتمداری)، دکتر جواد مناقبی، مهدی مهدوی نیز در این ماجرا بازداشت شدند.

در عملیات به تور انداختن اطلاعاتی صادق قطب‌زاده، سرهنگ بیژن کبیری مشارکت داشت. خود او نیز پس از افشای عضویت در کادرهای مخفی حزب توده ایران، به حکم علی یونسی اعدام شد.

اعدام

صادق قطب‌زاده در ۲۴ شهریور ۱۳۶۱ برابر با ۱۵ سپتامبر ۱۹۸۲ به حکم محمد ری‌شهری در زندان اوین تهران اعدام شد.

کابینهٔ موقت شورای انقلاب رؤسا ر. رئیس نوبت ریاست ر. رئیس نوبت ریاست ۱ مطهری اولین رئیس ۳ بهشتی سومین رئیس ۲ طالقانی دومین رئیس ۴ بنی‌صدر چهارمین رئیس وزیران ر. وزیر وزارت‌خانه ر. وزیر وزارت‌خانه ۱ باهنر آموزش‌وپرورش ۱۰ قزوینی راه وترابری ۲ قندی ارتباطات ۱۱ احمدزاده صنایع ومعاون ۳ نمازی اقتصاد ۱۲ حبیبی علوم ۴ بنی‌صدر←قطب‌زاده امورخارجه ۱۳ میناچی ارشاد ۵ صدر بازرگانی ۱۴ فروهر کار ۶ سامی بهداشت ۱۵ هاشمی کشور ۷ شیبانی کشاورزی ۱۶ کتیرایی مسکن ۸ مهدوی کنی دادگستری ۱۷ معین‌فر نفت ۹ خامنه‌ای دفاع ۱۸ تاج نیرو

نخست وزیر: محمد علی رجایی رئیس‌جمهور: ابوالحسن بنی‌صدر وزیران ر. وزیر وزارت‌خانه ر. وزیر وزارت‌خانه ۱ باهنر آموزش‌وپرورش ۱۰ کلانتری راه وترابری ۲ قندی پست ۱۱ نعمت زاده صنایع ومعادن ۳ نمازی اقتصاد ۱۲ عارفی آموزش عالی ۴ موسوی امورخارجه ۱۳ دوزدوزانی ارشاد ۵ اردبیلی بازرگانی ۱۴ میرمحمدصادقی کار ۶ منافی بهداری ۱۵ مهدوی کنی کشور ۷ سلامتی کشاورزی ۱۶ گنابادی مسکن ۸ احدی دادگستری ۱۷ تندگویان نفت ۹ فکوری دفاع ۱۸ عباس‌پور نیرو معاونان نخست وزیری ر. معاون معاونت ر. معاون معاونت ۱ بهزاد نبوی وزیرمشاور ۳ تقی ابتکار محیط زیست ۲ بانکی برنامه وبودجه ۴ داوودی تربیت بدنی

منابع

• The Eagle and the Lion: The Tragedy of American-Iranian Relations. James A. Bill. Yale University Press, 1989. ISBN 0-300-04412-7 p.266
• صادق قطب‌زاده: این انقلاب کابوسی... وب‌گاه ایرانیان انگلستان
• اعدام صادق قطب‌زاده خبرگزاری آفتاب
• صادق قطب زاده؛ از همراهی با امام تا کودتا علیه نظام تابناک

پیشین: ابوالحسن بنی صدر

وزیر امور خارجه ایران ۱۳۵۸ - ۱۳۵۹

پسین: میرحسین موسوی