مسجد جامع

برای دیگر کاربردها، مسجد جامع (ابهام‌زدایی) را ببینید.

مسجد جامع، در معماری دوره اسلامی ایران، به مسجدی گفته می‌شده که در هر شهر برای اجتماع مردم توسط حاکمان تأسیس می‌شده و نمازهای گروهی مهم مانند نماز جمعه و نماز عید در آن اقامه می‌شده‌است و به همین علت در مقیاس بزرگ‌تر ساخته شده‌است.

کاربردها

• گردهم آیی: از کاربردهای اصلی مسجد جامع گرد هم آوردن ساکنان یک شهر برای ارتباط با حاکمان بوده‌است. بر خلاف سایر مسجدها، مسجد جامع تنها محل برگزاری نمازهای روزانه نبوده بلکه بیشتر جایی برای اطلاع رسانی حاکمان به مردم بوده‌است.
• نماز جمعه: بنابر فقه اسلامی، هر شهر معمولاً تنها یک مکان برای برگزاری نمازجمعه دارد و از همین روی مسجدهای جامع که دارای فضای بزرگ‌تر بوده‌اند جایگاه برپایی نماز جمعه هم بوده‌اند.
• نماز عید: نمازهای دو عید بزرگ مسلمانان یعنی نماز عید فطر و نماز عید قربان در مسجدهای جامع برپا می‌شده‌است.

مسجد جامع در ایران

در ایران به مسجد جامع، مسجد جمعه و مسجد آدینه هم گفته می‌شود. می‌توان گفت که تمام شهرهای ایران، مسجدی با نام مسجد جامع دارند.

از مساجد جامع شهرهای ایران می‌توان به مسجد جامع کبیر یزد به لحاظ منحصر به فرد بودن معماری و مسجد جمعه اصفهان به لحاظ سابقه تاریخی (آتشکده زرتشتیان) و مسجد جامع خورموج به لحاظ قدمت و برگزاری انواع مراسمات مذهبی و کثرت حضور مسلمانان وعزاداران در مراسمات اشاره نمود.

منابع

• مسجد جمعه اصفهان. اوجنیو گالدیری . ترجمه حسینعلی سلطانزاده پسیان. انتشارات سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران. چاپخانه جلالی)