شهرستان دالاهو

شهرستان دالاهو
اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	کرمانشاه
مرکز	کرند غرب
سال شهرستان شدن	۱۳۸۴
مردم
جمعیت	۴۲۳۱۰ نفر (۱۳۸۵)
شهرها
کرند غرب، گهواره (دالاهو)
تعداد بخش‌ها
بخش مرکزی بخش گهواره

شهرستان دالاهو (به کردی: داڵاهۆ، Dalaho) از توابع استان کرمانشاه ایران است.

مقدمه

شهرستان دالاهو که در ۹۹ کیلومتری کرمانشاه قرار دارد، آخرین شهرستانی است که در پایان برنامه سوم به سایر شهرستانهای ایران اضافه شده‌است. با موافقت هیئت دولت بخش کرند غرب به شهرستان دالاهو ارتقا یافت. شهرستان دالاهو چهاردهمین شهرستان استان کرمانشاه به شمار می‌آید. این شهرستان ۱۹۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۱۵۴ روستا دارد. شامل سه شهر مرکزی کرند غرب و گهواره و {شهرریجاب}، بیوه نیج، گوران، قلخانی، باباجانی و بان زرده‌است.

موقعیت جغرافیایی

شهرستان دالاهو با مساحت ۱۹۳۰ کیلومتر مربع، در قسمت غربی استان کرمانشاه بین ۹ََ°۳۴ تا ΄۴۶ °۳۴ عرض شمالی و΄۵۳ ° ۴۵ تا ΄۳۵ °۴۶ طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع شده‌است، که از شمال به جوانرود وثلاث باباجانی، از غرب به سرپل ذهاب، از جنوب غربی به گیلان غرب، از شرق و جنوب شرقی به اسلام آبادغرب و از شمال شرق به کرمانشاه محدود می‌شود. و در این شهرستان شهری زیبا بنام شهر زیبای ریجاب می‌باشد

دالاهو نام کوه مرتفع این منطقه‌است که از طبیعت زیبایی برخوردار است.

تقسیمات سیاسی

شهرستان دالاهو از دو بخش؛ مرکزی و گهواره تشکیل شده‌است. بخش مرکزی شامل؛ شهر کرند غرب و سه دهستان؛ حومه، بانزرده و بیونیج با ۶۸ روستا، مزرعه ومکان مصوب که در حال حاضر ۴۴ روستای آن دارای سکنه می‌باشد.

بخش گهواره شامل؛ شهر گهواره و دو دهستان قلخانی وگوران با ۱۲۸ روستا، مزرعه و مکان مصوب که در حال حاضر ۱۰۷ روستای آن دارای سکنه می‌باشد.

از مجموع ۱۹۶ روستای شهرستان ۱۴۸ روستای آن دارای سکنه می‌باشد.

مذهب

بیشترین اهالی شهرستان پیرو ایین اهل حق هستند و اقلیت سنی مذهب و شیعه در آن زندگی می‌کنند. همچنین شماری از جمعیت نیز پیروی یهودیت هستند.

زبان

مردمان شهرستان دالاهو از اقوام کرد هستند که به زبان کردی و گویشهای جافی و کلهری تکلم می‌کنند. دو روستای زرده و توت‌شامی به گویش هورامی و دو روستای گوراجوب قشلاق و گوراجوب مرادبیگ به گویش گورانی تکلم می‌کنند. با این وجود گویش‌های اصلی منطقه کردی جنوبی یا کلهری با گویش خاص منطقه دالاهو، و کردی سورانی با لهجهٔ جافی هستند.

دستاوردها

شهرستان از لحاظ صنایع دستی مانند: چاقو سازی، فلز کاری و ساخت ادوات موسیقی و ابزار کشاورزی، گلیم، گیوه موج (چادر شب) و سبد پیشینه‌ای دیرینه دارد بطوری که این صنایع با اندک تغییراتی به خارج از کشور صادر می‌شوند. همچنین در این شهرستان صنعت تنبور سازی رونق دارد و تنبورهای دست ساز هنرمندان گهواره‌ای جز بهترین و مرغوبترین تنبورهاست که در بهترین موزه‌های جهان جای دارد.

جاذبه‌های گردشگری

آبشار ریجاب یکی از بلندترین آبشارهای ایران است

• سراب کرند و حریر
• دریاچه مصنوعی رشمینه
• قله نوا کوه
• منطقه بیونیچ
• باغات انبوه
• سلسله رشته کوههای دالاهو
• محوطه دارو گردکان
• تپه چیا، پارک تاریخی امیر
• محله تاریخی فرهنگی زرده ودربند

جاذبه‌های گردشگری قبل از اسلام

• سرخه دیزه: در روستای سرخه دیزه بقایای قلعه عظیمی از روزگار ساسانیان برجاست که از قلوه سنگ و ملاط ساخته شده ودو نوع آجر با دو رنگ نخودی و قرمز در ساخت آن به کار برده شده‌است.
• تاق گرا: ایوان سنگی مسقفی است که در دروازه کوهسار زاگرس و گردنه گِل سیاه در تنگه پاتاق موجود است، علت بنای آن را عده‌ای توقفگاه موکب شاهی و عده‌ای دیگر علامت سرمدی ایالت ماد از ایالت اشکانیان تصور کرده‌اند.
• بانزرده: دهستان بانزرده علی الخصوص روستای بانزرده (دوازده کیلومتری شمال غربی منطقه ریجاب)، دارای آثار فراوانی از دوره ساسانیان است، از جمله مهمترین این آثار می‌توان به؛ بان مَه زاران، قلعه گَه، گنبد کلایی، قبر سلطان سی قلی مَه، قلعه و برج خاموشی، زندان دو ناب، پل دروازه، قلعه ویرانه، بهشت و دوزخ، بابا شیخ، نقاط حجاری شده دره«هونان»، نهرگبری (جوگوری)، مسجد ریجاب، گمری ملک، قلعه سراب کنار، قلعه تاش خیزی، قبر شیخ بایزی بستان، برج ریجاب، قلعه بان زرده، قلعه یزد گردی، نقاره خانه، آشیابا، گچ گنید، آشپز خانه، دیوار دفاعی اشاره نمود،

جاذبه‌های گردش گری بعد از اسلام

• مقبره ابودجانه: مقبره ابودجانه (دوجانبه) که برای اهل تسنن متبرک و محترم است، او یکی از یاران محمد، پیامبر مسلمانان بوده که در جنگهای اُحد، بدر و دیگر غزوات محمد حضور داشته و در جنگ یمامه با مسیلمه کذاب در زمان خلافت ابوبکر کشته شد.
• مسجد عبدالله بن عمر: این بنا علی الظاهر از بناهای قبل از اسلام بوده، که پس از ظهور اسلام در ایران به مسجد تبدیل شده‌است، اهالی *منطقه بنای مسجد را به عبدالله بن عمر فرزند خلیفه دوم نسبت می‌دهند و به همین نام نیز معروف شده‌است.

بزرگان دالاهو

غلامرضا رشید یاسمی زاده گهواره.نویسندو و شاعر معاصر و همچنین استاد دانشگاه تهران بودند

غلامرضا رشید یاسمی زاده گهواره

علی اکبر مرادی زاده شهر گهواره معلم .اهنگساز و مقام دان معاصر

علی اکبر مرادی

جستارهای وابسته

• نیروگاه سیکل ترکیبی دالاهو
• نیروگاه سیکل ترکیبی اسلام‌آباد غرب

منابع

• کتاب ایران در سپیده دم تاریخ- نوشته جورج کامرون- ترجمه حسن انوشه- چاپ سوم، ناشر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی