سد جیرفت

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
سد جیرفت
تصویری از سد جیرفت
اطلاعات کلی
نام رسمی: سد جیرفت
کشور: ایران پرچم ایران
رودخانه: هلیل رود
محل: ۴۰ کیلومتری شمال غربی شهر جیرفت
در استان کرمان
سد جیرفت بر ایران واقع شده‌است
نوع سد: بتنی دو قوسی
ارتفاع از پی: ۱۳۴ متر
طول تاج: ۲۷۷ متر
عرض در پی: متر
عرض تاج: متر
نوع سرریز: اوجی
تاریخ ساخت: ۱۳۷۰
اطلاعات مخزن
حجم مخزن: ۴۱۰ میلیون متر مکعب
پانویس‌ها

مختصات: ۲۸°۵۳′۰۵″ شمالی ۵۷°۲۶′۵۳″ شرقی / ۲۸.۸۸۴۶۶° شمالی ۵۷.۴۴۸۱۷° شرقی / 28.88466; 57.44817

سد جیرفت یکی از سدهای کشور ایران است. در۴۰ کیلومتری شمال غربی شهر جیرفت، در محلی بنام تنگ نراب بر روی رودخانه هلیل رود احداث شده است. این سد در شهرستان جیرفت از توابع استان کرمان قرار گرفته‌است. سد جیرفت بر هلیل‌رود، در دامنه کوه‌های زاگرس به منظور ذخیره آب و تولید برق ساخته شده‌است. در اواخر سال ۱۳۷۰ عملیلت اصلی ساختمان سد جیرفت به پایان رسید و در ۶ دیماه همان سال عملیات آبگیری آن آغاز شد.

قابل ذکر است در بهمن سال ۱۳۷۱ قبل از اینکه عملیات آبگیری سد به اتمام برسد، سد جیرفت با سیلی بسیار عظیم با دوره بازگشت حدود ۸۰۰ سال به میزان ۵۰۳۵ متر مکعب بر ثانیه مواجه شد که به بهترین نحو و بدون اینکه آسیبی به سد و دریچه‌ها وارد شود، پذیرای سیل ورودی شده و ۵۰٪ آنرا ذخیره و نیم دیگر به پائین دست رها گردید[۱].

مساحت حوزه آبخیز بالا دست سد حدود هشتصدهزار هکتار می‌باشد.

مشخصات سد[ویرایش]

سد جیرفت یکی از سدهای مدرن و بزرگ در کشور محسوب می‌شود. یک سد بتنی دو قوسی است که ارتفاع آن از پی ۱۳۴ متر و درازای تاج آن ۲۷۷ متر است. ضخامت این سد بین ۱۷ متر در کف تا ۵ متر در تاج متغیر است. حجم مخزن در تراز نرمال در حدود ۴۱۰ میلیون متر مکعب می‌باشد. از نظر بهره برداری سد مخزنی – کشاورزی و برق‌آبی محسوب می‌شود. سطح زیر کشت در نظر گرفته شده برای آن ۱۴۲۰۰ هکتار است. این سد بصورت چند منظوره ساخته شده و با داشتن دریاچه‌ای با مساحت ۱۰۰۰ هکتار و گنجایش زیاد آن، نقش بسیار مهمی از لحاظ کنترل سیلاب دارد. سرریزهای قابل کنترل و دریچه‌های آن در مجموع قادر به تخلیه حداکثر ۶۵۰۰ متر مکعب آب در ثانیه می‌باشند.[۱]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ بر گرفته ازپایان نامه فوق لیسانس عبدالرضا بهره مند در خصوص روشهای روندیابی سیل مخزن در سد جیرفت، آذر1376، دانشگاه تهران)

http://news.moe.org.ir/vgle.n8xbjh8zn2zibjj9r..html[پیوند مرده]

جستارهای وابسته[ویرایش]