دیکتاتوری پرولتاریا

دیکتاتوری پرولتاریا، اصطلاحی مارکسیستی است که برای اولین بار به سال ۱۸۷۵ توسط کارل مارکس و در کتاب "نقد برنامه گوتا" ظاهر شد. مارکس این عبارت را در برابر «دیکتاتوری بورژوازی» به کار می‌برد و می‌گوید که جوامع دموکراتیک حال حاضر، چیزی نیستند جز دیکتاتوری ِ طبقه متوسط، قانون گذار و مالک.
دیکتاتوری پرولتاریا حکومت دورهٔ انتقالی بین جامعهٔ سرمایه داری و جامعهٔ کمونیستی است. دوره‌ای که به روایت مارکس «در آن دولت نمی‌تواند چیزی جز دیکتاتوری انقلابی پرولتاریا باشد.»

منظور از این اصطلاح تمرکز قدرت در دست پرولتاریا و حمایت بی چون و چرا از طبقات پایین، کارگران و کشاورزان است. در عین حال که از خرده زمین‌دارانی که روی زمین خود کار می‌کنند (و استثمار کننده و یا اجاره دهنده نیستند) نیز حمایت شود.
این معنا، جز معنای غالبی است که از کلمه «دیکتاتوری» برداشت می‌شود.

مارکس و همچنین لنین، دولت کمون پاریس را اولین دیکتاتوری پرولتاریای جهان می‌دانند.

منبع و پیوند به بیرون

• Critique of the Gotha Programme
• The Civil War in France
• Marxists.org glossary term
• محاکمه سوسیالیسم، نوشته جیمز پی کانن، ترجمه مسعود صابری