کمیسیون اصل نود قانون اساسی مجلس شورای اسلامی
کمیسیون اصل نود یکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی است که وظیفه محول شده به مجلس در اصل نودم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را انجام می‌دهد.
محتویات
اصل نود قانون اساسی[ویرایش]
در اصل نود قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده‌است:
«هرکس شکایتی از طرز کار مجلس یا قوه مجریه یا قوه قضائیه داشته باشد، می‌تواند شکایت خود را کتباً به مجلس شورای اسلامی عرضه کند. مجلس موظف است به این شکایات رسیدگی کند و پاسخ کافی دهد و در مواردی که شکایت به قوه مجریه و یا قضائیه مربوط است رسیدگی و پاسخ کافی از آنها بخواهد و در مدت متناسب نتیجه را اعلام نماید و در موردی که مربوط به عموم باشد به اطلاع عامه برساند.»
وظائف و اختیارات قانونی کمیسیون اصل نودم (۹۰) قانون اساسی[ویرایش]
با توجه به اصل ۹۰ قانون اساسی و سایر قوانین مربوط، وظایف و اختیارات قانونی این کمیسیون عبارت است از:
- سامان دادن و کارآمدسازی مجلس و نمایندگان
- بررسی طرزکار قوای مجریه و قضائیه و مجلس براساس برنامه‌های مدون سالانه و مصوب کمیسیون
- رسیدگی به شکایت‌های مربوط به طرز کار مجلس، قوه مجریه و قوه قضائی
- مطالبه پاسخ کافی از مجلس، قوه مجریه و قوه قضائیه
- ارائه و اعلام نتیجه رسیدگی کمیسیون به اشخاص ذی‌نفع
- اعلام نتیجه رسیدگی کمیسیون به عموم در مواردی که مربوطه به عموم باشد
- ارائه و اعلام نتیجه رسیدگی‌کمیسیون به‌مجلس در موردگزارش‌های قرائت شده‌کمیسیونهای تخصصی ازتریبون مجلس‌حسب تقاضای‌آن کمیسیون
- مکاتبه با قوای سه‌گانه، وزارتخانه‌ها، ادارات، بنیادها، نهادهای انقلابی، شرکتهای دولتی و مؤسساتی که به نحوی از انحاء به یکی از قوای فوق‌الذکر مرتبط می‌باشند و نیز مراجعه به آنها
- اعلام تخلف مسئولین دستگاهها (در عدم پاسخگوئی به کمیسیون یا عدم پاسخ صحیح به آن یا عدم اجابت دعوتهای مربوطه) به مراجع صالحه قضائی جهت پیگیری و اعمال مجازات‌های قانونی
- اعزام بازرس یا بازرسان جهت انجام تحقیق و بررسی شکایات
- اعلام تخلف عملی دستگاهها به مراجع صالحه قضائی برای رسیدگی خارج از نوبت
- اقدام قانونی نسبت به گزارش نهایی تحقیق و تفحص‌ها
- ارائه گزارشهائی که مربوط به عموم باشد به هیأت رئیسه مجلس و قرائت آن در جلسه علنی مجلس
- تقاضای انجام بازرسی فوق‌العاده از سازمان بازرسی کل کشور
- عضویت دو نفر از اعضاء کمیسیون در هیأت مرکزی نظارت بر امر انتخابات شوراهای اسلامی کشوری (به انتخاب مجلس شورای اسلامی)
فلسفهٔ وجودی[ویرایش]
از آنجا که شکایت از عملکردِ ارگان‌های وابسته به دولت در دیوان عدالت اداری ممکن است و شکایت از نهادهای قضایی نیز با رجوع به مراجع بالاتر قوهٔ قضائیه قابل پیگیریست. فلسفهٔ وجودی این اصل مربوط به زمانیست که شکایات افراد نتیجه‌بخش و یا ممکن نبوده و شخص به کلیتِ رفتاری یک قوه معترض باشد. در واقع این اصل به عنوان آخرین راه تظلم‌خواهیِ شکایت از طرز کار قوای سه‌گانه را در بر می‌گیرد و شکایت از نهادهای وابسته به دولت یا قوهٔ قضائیه بایستی در دستگاه‌های پیش‌بینی‌شده در قانون صورت گیرد.
کمیسیون اصل نود در رسانه‌ها[ویرایش]
مطرح شدن این کمیسیون در کشور به دوران حضور اصلاح طلبان در مجلس ششم باز می‌گردد. از آنجا که قوه قضائیه در آن هنگام در اختیار مخالفان جناح حاکم بر مجلس قرار داشت، خانواده‌های بسیاری از زندانیان سیاسی آخرین راهکار خود را توسل به کمیسیون اصل نود می‌دانستند. حسین انصاری راد در دوران چهارساله مجلس ششم ریاست این کمیسیون را برعهده داشت.
کمیته‌های فرعی[ویرایش]
کمیسیون اصل ۹۰ برای انجام وظایف خود، پنج کمیتهٔ کاری تصویب کرده‌است:
- کمیتهٔ امور محرمانه
- کمیتهٔ قضایی
- کمیتهٔ سیاسی- نظامی
- کمیتهٔ اقتصادی- فنی- عمرانی
- کمیتهٔ فرهنگی- رفاهی- اجتماعی
در مجلس هفتم نیز سه کارگروه در داخل کمیسیون تعریف شده بود:
- کارگروه مبازه با مفاسد اقتصادی
- کارگروه نفت و انرژی
- کارگروه دیوان داوری لاهه[۱]
اعضا[ویرایش]
بر اساس آخرین انتخابات انجام‌شده برای تعیین اعضای این کمیسیون که در شهریور ۱۳۹۳ انجام شد، اعضای هیئت رئیسه این کمیسیون عبارتند از: محمدعلی پورمختار به عنوان رئیس، فاطمه رهبر و حمید رسایی به عنوان نواب رئیس، حسین آذین به عنوان سخنگو، مصطفی افضلی فرد و داوود محمدی به عنوان دبیران این کمیسیون انتخاب شدند.[۲]
منابع[ویرایش]
- ↑ گفتگو با علی عسگری، روزنامه آفتاب، سمیه عظیمی
- ↑ انتخاب اعضای هیات رییسه کمیسیون اصل ۹۰ خبرگزاری تابناک
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون سیاست است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
