شهرستان نیشابور

شهرستان نیشابور

اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	خراسان رضوی
نام‌های پیشین	ربع نیشابور
مردم
جمعیت	۴۳۳٬۱۰۵^[۱]
مذهب	اسلام؛ شیعه(دوازده امامی و اسماعیلی)
جغرافیای طبیعی
مساحت	۳/۸۹۲۵
داده‌های دیگر
فرماندار	غلام حسین مظفری
وب‌گاه	http://www.rovzane.com/
شهرها
بار، چکنه، خرو، دررود، عشق‌آباد، قدمگاه، نیشابور اسحاق‌آباد، برزنون باغشن
تعداد بخش‌ها
زبرخان، میان جلگه، سرولایت، مرکزی

روستای دیزباد. بخش زبرخان. شهرستان نیشابور.

آرامگاه عطار نیشابوری.

آرامگاه حکیم عمر خیام نیشابوری در نیشابور

شهرستان نیشابور یکی از شهرستانهای استان خراسان رضوی است. شهر نیشابور مرکز این شهرستان است. شهرستان نیشابور پس از شهرستان مشهد با جمعیتی نیم میلیون نفری به عنوان دومین شهرستان پرجمعیت خراسان رضوی شناخته می‌شود.

جغرافیا[ویرایش]

این شهرستان در حد فاصل مدار ۳۵ درجه و چهل دقیقه تا ۳۶ درجه و۵۰ دقیقه و طول جغرافیایی ۵۸ درجه و۱۵ دقیقه تا ۵۹ درجه و ۱۵ دقیقه قرار گرفته و از شهرستان‌های شمالی استان خراسان رضوی می‌باشد. شهرستان نیشابور، از شمال با شهرستان قوچان از شرق با چناران و مشهد از جنوب با تربت حیدریه و کاشمر از غرب با سبزوار و از شمال غرب با فاروج از استان خراسان شمالی مرتبط است و در مسیر جاده ابریشم و مسیر ترانزیتی تهران-مشهد-افغانستان واقع می‌باشد. سالانه میلیون‌ها زائر حرم علی بن موسی‌الرضا از آن عبور می‌کنند و همچنین از طریق دو جاده فرعی به قوچان و کاشمر نیز متصل است. در نتیجه این شهرستان، از موقعیت ژئوپلیتیک بسیار خوبی برخوردار می‌باشد.

آب و هوا[ویرایش]

. هوای بخشهای بارو سرولایت، قدمگاه، فدیشه و حومه معتدل و هوای قراء و قصباتی که در کوه و دره‌های بینالود واقع شده‌اند سرد است، لیکن دهستان عشقآباد و طاغنکوه که در جنوب این شهرستان قرار دارند شوره زار و گرمسیر است به خصوص در فصل بهار و پائیز بادهای شدیدی در این محل می‌وزد، در بعض سالها بر اثر شدت وزش باد قسمتی از زراعت اهالی زیر شن مستور می‌شود.

تقسیمات کشوری[ویرایش]

این شهرستان طبق آخرین تقسیمات کشوری ایران متعلق به استان خراسان رضوی بوده. شهرستان نیشابور پس از شهرستان مشهد به عنوان دومین شهرستان پرجمعیت خراسان رضوی شناخته می‌شود و خود شامل چهار بخش، هفت شهر و ۱۳ دهستان به شرح زیر می‌باشد:

بخش مرکزی به مرکزیت شهر نیشابور شامل دهستانهای دربقاضی به مرکزیت روستای خوجان، ریوند به مرکزیت روستای شادمهرک، مازول به مرکزیت روستای قطن آباد و فضل به مرکزیت روستای ابوسعدی
بخش زبرخان به مرکزیت شهر قدمگاه رضوی شامل دهستان‌های اردوغش به مرکزیت روستای ساحل برج و اسحق‌آباد به مرکزیت شهر اسحاق‌آباد. در بخش زبرخان به جز شهر قدمگاه، شهر دررود (نگین سبز بینالود) و شهر خرو قرار دارند.
بخش سرولایت به مرکزیت شهر چکنه و شامل دهستان‌های سرولایت به مرکزیت روستای عبدالله گیو و دهستان برزنون به مرکزیت شهر برزنون.
بخش میان‌جلگه به مرکزیت شهر عشق آباد و شامل دهستان‌های عشق‌آباد به مرکزیت شهر عشق‌آباد، غزالی به مرکزیت روستای فدیشه و بلهرات به مرکزیت روستای گلبوی سفلی.

بخش‌ها و دهستان‌ها به تفکیک[ویرایش]

بخش مرکزی شهرستان نیشابور

شهرها: نیشابور، بار

بخش زبرخان

شهرها: دررود، قدمگاه، اسحاق‌آباد، باغشن و خرو.

بخش سرولایت
- دهستان سرولایت
- دهستان برزنون

شهر: چکنه، برزنون

بخش میان‌جلگه

شهرها: عشق‌آباد

جغرافیای طبیعی[ویرایش]

جلگه نیشابور از شمال و شرق به ارتفاعات بینالود، از جنوب به ارتفاعات کوه سرخ کاشمر و چهل تن تربت حیدریه و از غرب به کویر سبزوار ختم می‌شود و از حاصلخیزی بسیار بالایی برخوردار است. اکثر مناطق حاصلخیز و پر جمعیت در شمال این شهرستان قرار دارند، به طوریکه ۶ شهر از هفت شهر آن نیز در این منطقه واقع شده‌اند و رودخانه‌های بسیاری در آن جریان دارند که مهم‌ترین آنها رودخانه کال شور سبزوار است که از ارتفاعات این شهرستان سرچشمه گرفته و پس از عبور از شهرستان سبزوار به دشت کویر می‌ریزد و سایر رودخانه‌ها عبارت‌اند از درود، خور، بوژان، باغرود، میرآباد، طاغان، بار، بقیع و سرولایت. بلندترین قله این شهرستان، بینالود با ارتفاع ۳۲۱۱ متر است که به بام خراسان شهرت دارد و در نزدیکی روستای بوژان قرار دارد. سایر قلل عبارت‌اند از شیرباد به ارتفاع ۳۱۴۰ متر، طاغنکوه به ارتفاع ۳۰۶۹ متر، بقیع (۲۷۱۳ متر)، عطائیه (۲۳۱۰ متر)، گرماب (۲۰۷۶ متر).

دین و مذهب[ویرایش]

مسلمانان ۹۹٪ جمعیت شهرستان نیشابور را تشکیل می‌دهند که مذهب شیعه دوازده امامی اکثریت و شیعه اسماعیلی اقلیت است. مسیحی‌ها %۰۱۶/۰ و زرتشتی‌ها %۰۳/۰ پیروان سایر ادیان در شهرستان نیشابور هستند

زبان و گویش[ویرایش]

در مورد گویش فارسی زبان نیشابور این مقاله‌ها را ببینید:گویش نیشابوری، لهجه نیشابوری

گویش فارسی زبانان این شهرستان گویشی منحصر بفرد و خاص بین فارسی زبانان دیگر مناطق است. در این گویش کلمات اصیل فارسی و پهلوی به وفور دیده می‌شود. همچنین زبان ترکی خراسانی، و کردی گویش کرمانجی در شهرستان نیشابور رایج است.

جغرافیای انسانی[ویرایش]

بر پایه سرشماری سال ۱۳۹۰ خورشیدی، شهرستان نیشابور ۴۳۳٬۱۰۵ نفر جمعیت داشته است.^[۱]

نگارخانه[ویرایش]

آرامگاه عمر خیام در شهر نیشابور.
آرامگاه عطار نیشابوری در شهر نیشابور.
آرامگاه کمال الملک در شهر نیشابور.
مسجد چوبی که در دهکده چوبین نیشابور است.
مزار شهمیر، بنایی به جا مانده از دوران سلجوقی. گمان بر این است که این بنا مکان مقدسی برای زرتشتیان بوده‌است.
درون مزار شهمیر.
باغرود.
دیزباد.
فیروزه معروف‌ترین ره آورد شهر و شهرستان نیشابور.