حزین لاهیجی
حزین لاهیجی | |
---|---|
یادبود حزین لاهیجی در مجاورت استخر لاهیجان
|
|
زادروز | ۱۱۰۳ قمری اصفهان |
درگذشت | ۱۱۸۰ ق. (۷۷سالگی) بندر بنارس، هند |
محل زندگی | اصفهان، شیراز، هندوستان |
ملیت | ایرانی |
نامهای دیگر | محمدعلی، شیخ علی |
پیشه | شعر فارسی، کلامشناسی |
لقب | علامه ذوالفنون |
مذهب | شیعه |
والدین | ابوطالب |
محمدعلی بن ابوطالب متخلص به حَزین و معروف به شیخ علی حزین در سال ۱۱۰۳ قمری در اصفهان زاده شد. او از تبار زاهدیها و نوادگان شیخ زاهد گیلانی است. از استادان حزین میتوان به امیر سید حسین طالقانی اشاره کرد.
او جهانگرد و همچنین دانشمندی جانورشناس بود.[۱] وی همچنین از آخرین شاعران بزرگ سبک هندی بود. از آثار او میتوان به تذکره شعرا، دیوان اشعار، صفیر دل و حدیقه ثانی در برابر حدیقه سنایی و تذکارات العاشقین در برابر لیلی و مجنون اشاره کرد. تذکره حزین لاهیجی با سبکی ساده و پخته به نگارش درآمدهاست.
حزین در کتاب تاریخ خود به نام «زندگی شیخ حزین به قلم خود او» وضعیت اصفهان در زمان حمله افغانان و نیز اشغال ایران بوسیله ترکان عثمانی را شرح میدهد.
ای وای بر اسیری کز یاد رفته باشد/در دام مانده باشد صیاد رفته باشد، یکی از مشهورترین ابیات اوست.
زندگی[ویرایش]
حزین از خانوادهای از علما و زمینداران در گیلان برخاسته بود و تبار او به شیخ زاهد گیلانی میرسید. پدر او در دورهٔ شاه سلیمان اول برای تحصیل به اصفهان رفت و محمد در دربار صفوی در سن کم به عنوان بحر العلوم و شاعر پرورش یافت. او در ایران و هند و تا عربستان سفرهای متعدد کرد.[۲]
حزین لاهیجی در سال ۱۱۴۶ق به هند رفت و در سال ۱۱۸۱ق در حدود هفتاد و هشت سالگی در بنارس درگذشت و در همان شهر دفن شد.
حزین لاهیجی از ترس نادرشاه به هندوستان رفت و تا پایان در هند زندگی کرد. سکونت محمدعلی حزین لاهیجی در نوزده سال آخر زندگی خود در بنارس که تحت حکومت نوابهای شیعه بود، از رویدادهای مهم در حیات فرهنگی، مذهبی و ادبی این شهر است. آرامگاه او - که مدفن خلیل علی ابراهیم خان نیز در جوار آن است - در بنارس زیارتگاه مهمی است که زوار آن، علاوه بر شیعیان، سایر مسلمانان نیز هستند. حضور حزین و درسهای او در ترویج و اشاعة تشیع در آن سامان نقش بسیار مهمی داشت.[۳]
بخشی از سرودههای او به زبان فرانسه نیز ترجمه شدهاست.[۱]
منابع[ویرایش]
- کریمی، یوسف، زندگینامهٔ مشهورترین شاعران ایران، تهران: ۱۳۸۵، ص۱۶۳.
- ↑ دولت نادر شاه افشار ترجمه حمید مؤمنی
- ↑ “ḤAZIN LĀHIJI – Encyclopaedia Iranica”. Encyclopædia Iranica. 2003-12-15. Retrieved 2015-09-04.
- ↑ دانشنامه جهان اسلام، به نقل از منابعی قدیمیتر: (بهبهانی، ص ۲۴؛ کُل، ص ۵۱–۵۲؛ بهگوان داس هندی، ص ۵۲) و (گلچین معانی، ۱۳۶۳ ش؛ رضوی، ج ۲، ص ۱۱۴).
|
- افراد ایرانیتبار در سده ۱۸ (میلادی)
- اهالی اصفهان
- اهالی لاهیجان
- درگذشتگان ۱۱۸۰ (قمری)
- درگذشتگان ۱۷۶۶ (میلادی)
- زادگان ۱۱۰۳ (قمری)
- زادگان ۱۶۹۲ (میلادی)
- شاعران اهل اصفهان
- شاعران اهل ایران
- شاعران سبک هندی
- شاعران فارسیزبان
- شاعران فارسیزبان اهل ایران
- شاعران فارسیزبان سده دوازدهم (قمری)
- شاعران ایران بزرگ
- نویسندگان اهل ایران
- شاعران اهل لاهیجان