سیمین بهبهانی
| سیمین بـِهْبَهانی | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| نام اصلی | سیمین بر خلیلی[۱] | |||||
| زمینهٔ کاری | غزل‌سرا | |||||
| زادروز | ۲۸ تیر ۱۳۰۶ تهران |
|||||
| پدر و مادر | عباس خلیلی فخرعظمی ارغون |
|||||
| مرگ | ۲۸ مرداد ۱۳۹۳ (۸۷ سال) |
|||||
| ملیت |  ایران |
|||||
| محل زندگی | تهران |
|||||
| جایگاه خاکسپاری | گورستان بهشت زهرا[۲] آرامگاه شماره ۷۲ | |||||
| لقب | «بانوی غزل»[۳] «نیمای غزل»[۴] «شاعر ملی»[۵] «شیرزن ایران»[۶] |
|||||
| بنیانگذار | از مؤسسان کانون نویسندگان ایران. | |||||
| پیشه | نویسنده و شاعر | |||||
| سال‌های نویسندگی | ۱۳۱۸ تا ۱۳۹۳ | |||||
| همسر(ها) | حسن بهبهانی منوچهر کوشیار | |||||
| فرزندان | علی[۷] حسین[۸] امید (دختر) |
|||||
| دلیل سرشناسی | شاعر، غزل‌سرا و فعال حقوق بشر و جنبش زنان. | |||||
| اثرپذیرفته از | نیما یوشیج | |||||
|
||||||
سیمین خلیلی معروف به سیمین بـِهْبَهانی (زادهٔ ۲۸ تیر ۱۳۰۶ تهران - درگذشتهٔ ۲۸ مرداد ۱۳۹۳ تهران)، نویسنده و غزلسرای معاصر ایرانی و از بنیان‌گذاران کانون نویسندگان ایران بود. سیمین بهبهانی در طول زندگی‌اش بیش از ۶۰۰ غزل سرود که در ۲۰ کتاب منتشر شده‌اند.[۱۱] شعرهای سیمین بهبهانی موضوعاتی همچون عشق به وطن، زلزله، انقلاب، جنگ، فقر، تن‌فروشی، آزادی بیان و حقوق برابر برای زنان را در بر می‌گیرند.[۱۲] او به خاطر سرودن غزل فارسی در وزن‌های بی‌سابقه به «نیمای غزل» معروف است.[۱۳][۱۴]
پدر و مادر سیمین که در سال ۱۳۰۳ ازدواج کرده بودند، در سال ۱۳۰۹ از هم جدا شدند و مادرش با عادل خلعتبری (مدیر روزنامه آینده ایران) ازدواج کرد و صاحب سه فرزند دیگر شد.
محتویات
زندگی شخصی[ویرایش]
سیمین خلیلی معروف به سیمین بهبهانی در بیست و هشتم تیر ۱۳۰۶ خورشیدی برابر با ۲۰ ژوئیه ۱۹۲۷ میلادی در تهران به دنیا آمده بود. وی فرزند عباس خلیلی[۱۵] (شاعر و نویسنده و مدیر روزنامه اقدام) بود. حاج میرزا حسین حاج میرزاخلیل مشهور به میرزا حسین خلیلی تهرانی که از رهبران مشروطه بود، عموی پدر او و علامه ملاعلی رازی خلیلی تهرانی پدربزرگ اوست. پدرش عباس خلیلی (۱۲۷۲ نجف - ۱۳۵۰ تهران) به دو زبان فارسی و عربی شعر می‌گفت و حدود ۱۱۰۰ بیت از ابیات شاهنامه فردوسی را به عربی ترجمه کرده بود و در ضمن رمان‌های متعددی را هم به رشته تحریر درآورد که همگی به چاپ رسیدند.
مادر او فخرعظما ارغون (۱۳۱۶ ه. ق - ۱۳۴۵ ه. ش) دختر مرتضی قلی ارغون (مکرم السلطان خلعتبری) از بطن قمر خانم عظمت السلطنه (فرزند میرزا محمد خان امیرتومان و نبیره امیر هدایت الله خان فومنی) بود. فخر عظمی ارغون فارسی و عربی و فقه و اصول را در مکتبخانه خصوصی خواند و با متون نظم و نثر آشنایی کامل داشت و زبان فرانسه را نیز زیر نظر یک مربی سوئیسی آموخت. او همچنین از زنان پیشرو و از شاعران موفق زمان خود بود و در انجمن نسوان وطن‌خواه عضویت داشت و مدتی هم سردبیر روزنامه آینده ایران بود. او همچنین عضو کانون بانوان و حزب دموکرات بود و به عنوان معلم زبان فرانسه در آموزش و پرورش خدمت می‌کرد.
زندگی خانوادگی[ویرایش]
سیمین بهبهانی در سال ۱۳۲۵ با حسن بهبهانی ازدواج کرد و به نام خانوادگی همسر خود شناخته شد. وی از این ازدواج دو پسر با نام‌های علی و حسین، و یک دختر به نام امید دارد. ابوالحسن تهامی نژاد دوبلور و صداپیشهٔ ایرانی، داماد اوست. سیمین بهبهانی در سال ۱۳۴۹ از حسن بهبهانی جدا شد و در همان سال با منوچهر کوشیار که در دوران دانشجویی با او آشنا شده‌بود، ازدواج کرد. منوچهر کوشیار تیرماه ۱۳۶۳ در اثر عارضهٔ قلبی درگذشت.
نمونه شعر[ویرایش]
| گفتا که می‌بوسم تو را، گفتم تمنا می‌کنم | گفتا اگر بیند کسی، گفتم که حاشا می‌کنم!!! | |
| گفتا ز بخت بد اگر، ناگه رقیب آید ز در | گفتم که با افسونگری، او را ز سر وامی‌کنم | |
| گفتا که تلخی‌های می گر نا گوار افتد مرا | گفتم که با نوش لبم، آنرا گوارا می‌کنم | |
| گفتا چه می‌بینی بگو، در چشم چون آیینه‌ام | گفتم که من خود را در آن عریان تماشا می‌کنم | |
| گفتا که از بی طاقتی دل قصد یغما می‌کند | گفتم که با یغما گران باری مدارا می‌کنم | |
| گفتا که پیوند تو را با نقد هستی می‌خرم | گفتم که ارزانتر از این من با تو سودا می‌کنم | |
| گفتا اگر از کوی خود روزی تو را گفتم برو | گفتم که صد سال دگر امروز و فردا می‌کنم |
زندگی حرفه‌ای[ویرایش]
او سال‌ها در آموزش و پرورش با سمت دبیری کار کرد. سیمین بهبهانی سی سال-از سال ۱۳۳۰ تا سال ۱۳۶۰- تنها به تدریس اشتغال داشت و شغلی مرتبط با رشتهٔ حقوق را قبول نکرد.
در ۱۳۴۸ به عضویت شورای شعر و موسیقی درآمد. سیمین بهبهانی، هوشنگ ابتهاج، نادر نادرپور، یدالله رؤیایی، بیژن جلالی و فریدون مشیری این شورا را اداره می‌کردند. در سال ۱۳۵۷ عضویت در کانون نویسندگان ایران را پذیرفت.
سیمین بهبهانی پیش از انقلاب برای رادیو ترانه هم می‌سرود و خوانندگانی چون شجریان، الهه، گلپایگانی، داریوش، ایرج، عارف، سپیده، کورس سرهنگ زاده، رامش، عهدیه، سیما بینا، پوران، دلکش و مرضیه... سروده‌های وی را خوانده‌اند. سیمین بهبهانی مدتی هم عضو شورای موسیقی رادیو و تلویزیون ملی ایران بود.
در ۱۳۷۸ سازمان جهانی حقوق بشر در برلین مدال کارل فون اوسی یتسکی را به سیمین بهبهانی اهدا کرد. در همین سال نیز جایزه لیلیان هیلمن / داشیل هامت را سازمان دیدبان حقوق بشر به وی اعطا کرد.
در هفتم شهریور سال ۱۳۹۲ (۲۹ اوت ۲۰۱۳) جایزه یانوش پانونیوش (Janus Pannonius) از سوی انجمن قلم مجارستان، در شهر پچ کشور مجارستان با حضور سیمین به وی اهدا شد. این جایزه شامل تندیس و پنجاه هزار پوند بود.[۱۶] در این مراسم، فرزانه میلانی مترجم آثار سیمین به زبان انگلیسی نیز حضور یافت.[۱۷]
سیمین شعر معروف «دوباره می‌سازمت وطن» را در سال ۱۳۵۹ سرود. این ترانه توسط داریوش اقبالی خواننده ایرانی اجرا شد.
باراک اوباما رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در پیامی تلویزیونی به ایرانیان به مناسبت فرارسیدن نوروز ۱۳۹۰، ترجمه‌ای انگلیسی از غزل دوباره می‌سازمت وطن سیمین بهبهانی را خواند.[۱۸]
فعالیت‌های اجتماعی[ویرایش]
سیمین بهبهانی در سال ۱۳۶۷ و در بحبوحه قتل‌عام زندانیان سیاسی شعری سرود تحت عنوان ای مادران.[۱۹]
سیمین بهبهانی در تجمع اعتراضی جنبش زنان ایران در پارک دانشجو مورد حمله مأموران نیروی انتظامی قرار گرفت. وی از مأموری که او را مورد ضرب‌وشتم قرار داده‌بود، به قوه قضائیه شکایت کرد اما در نهایت به گفته نسرین ستوده، وکیل سیمین بهبهانی «پرونده بسته شد».[۲۰]
«نه مرده‌ای، نه می‌میری
همیشه زنده می‌مانی، حیات جاودان داری
ندای خلق ایرانی.»
سیمین بهبهانی در وصف ندا آقاسلطان.[۲۱][۲۲]
سیمین بهبهانی در تاریخ ۱۰ شهریور ۱۳۸۷، در اعتراض به «لایحه حمایت از خانواده» به‌همراه جمعی از فعالان حقوق زنان در مجلس شورای اسلامی حضور یافت و خطاب به نماینده‌ای گفت: «آقا جان من به شما رای ندادم، چون اصلاً مجلس شما را قبول ندارم، اما آمده‌ام این‌جا به شما بگویم که به مردمی که به‌تان رای داده‌اند، خیانت نکنید و اجازه ندهید مجلس لایحه‌ای را تصویب کند که به ضد زنان ایران است».[۲۳][۲۴]
بهبهانی، در روز ۱۷ اسفند ۱۳۸۸، هنگامی که قرار بود برای انجام معالجات پزشکی و سخنرانی در روز جهانی زن به پاریس برود، با ممانعت مأموران امنیتی روبرو شد. مأموران با توقیف گذرنامه‌اش در فرودگاه، به او اعلام کردند که «ممنوع‌الخروج است».[۲۵][۲۶]
وی تا هنگام مرگ ریاست افتخاری هیئت امنای کتابخانه صدیقه دولت‌آبادی را برعهده داشت.[۲۷]
بیماری و درگذشت[ویرایش]
سیمین بهبهانی که به علت مشکلات تنفسی و قلبی در بیمارستان پارس تهران بستری بود وی از پانزدهم مرداد در کما به سر می‌برد و سرانجام ساعت یک بامداد روز سه شنبه، ۲۸ مرداد ۱۳۹۳ خورشیدی برابر با ۱۹ اوت ۲۰۱۴ میلادی، در سن ۸۷ سالگی درگذشت.[۲۸][۲۹] پیکر او با حضور مردم و ادیبان و هنرمندان از مقابل تالار وحدت تشییع شد و در بهشت زهرا در مقبره خانوادگی و کنار پدرش به خاک سپرده شد.
تشییع و خاکسپاری[ویرایش]
صبح جمعه ۳۱ مرداد ۱۳۹۳ در مراسم تشییع و خاکسپاری سیمین بهبهانی جمعیت بزرگی از دوستداران و طرفدارانش به تالار وحدت آمده بودند. در این مراسم شخصیت‌های شناخته شده‌ای همچون محمود دولت‌آبادی، جواد مجابی، محمد رضا شجریان، شهرام ناظری، همایون شجریان، صدیق تعریف، ابوالحسن تهامی‌نژاد (دوبلور و داماد سیمین بهبهانی) و علی بهبهانی پشت تریبون رفتند و دربارهٔ او سخنانی گفتند. شهرام ناظری غزل «دوباره می سازمت وطن» و همایون شجریان غزل «رفت آن سوار کولی» سیمین بهبهانی را به آواز خواندند. در این مراسم حاضران بارها سرودهای «مرغ سحر» «مرا ببوس» را با هم خواندند و در برخی مواقع با صدای دست، شعار «سیمین بهبهانی در دل ما می‌مانی» و «سیمین بهبهانی هویت ایرانی» را سر دادند.[۳۰] پیکر سیمین بهبهانی سرانجام در آرامگاه شمارهٔ ۷۲ بهشت زهرا (آرامگاه خاندان پدرش) به خاک سپرده شد.
تحریم مراسم توسط برخی اعضای کانون نویسندگان[ویرایش]
به ادعای داماد خانم بهبهانی، او در وصیتش گفته بود مرا یا در امامزاده طاهر کنار شوهر و نوه‌ام و یا در آرامگاه خانوادگی کنار گور پدرم در بهشت زهرا به خاک بسپرید و فرزندانش گزینه دوم را انتخاب کردند.[۳۱]
اما بنا بر ادعای فریبرز رئیس‌دانا پس از مرگ سیمین بهبهانی در بامداد روز سه شنبه، فرزندان او برای انجام وصیتش که دفن شدن در کنار همسر و نوه اش در گورستان امامزاده طاهر بود تلاش فراوان کردند. اما اجازه دفن سیمین بهبهانی در این مکان که برخی اعضای کانون نویسندگان ایران همچون محمد مختاری و احمد شاملو نیز در آن آرمیده بودند به وسیله شهرداری کرج و دولت داده نشد.[۳۲][۳۳] تلاش‌ها برای اجرای وصیت سیمین بهبهانی باعث شد تا پیکر او سه روز در بیمارستان بماند و روز جمعه ۳۱ مرداد ۱۳۹۳ از مقابل تالار وحدت تشییع و در بهشت زهرای تهران دفن شود در حالی که پسر او قبلاً به خبرگزاری‌ها گفته بود سیمین بهبهانی از مقابل درب خانه اش تشییع خواهد شد.[۳۴][۳۵]
با یادداشتی که فریبرز رئیس دانا با ادعای انعکاس نظر کانون نویسندگان ایران در صفحه فیسبوک خود منتشر کرد، اعضای کانون مراسم تشییع سیمین بهبهانی را تحریم کردند.[۳۶] خبر تشییع پیکر سیمین بهبهانی از تالار وحدت باعث شد که تعدادی از شاعران سرشناس عضو کانون نویسندگان همچون سید علی صالحی و محمد علی سپانلو در مراسم تشییع و خاکسپاری شرکت نکنند. رئیس دانا در جایی از نوشته خود مدعی شده بود: «سخنرانان در مراسم تشییع سیمین بهبهانی تعیین شده‌اند و از کانون نویسندگان کسی اجازه سخنرانی در این مراسم را ندارد.» او همچنین افزوده بود: «من و تقریباً همه دوستان کانون به انتخاب خودشان با تو از همین‌جا بدرود می‌گوییم و به احترام نام بلندت که خاتون غزل آزادی و از سرداران کانون نویسندگان ایران بودی در مراسم فردا و هیچ‌یک از مراسم تحمیلی ریاکارانه از این دست شرکت نخواهیم کرد.».[۳۷]
رئیس دانا در مصاحبه بعد خود گفت که در این مورد نظر شخصی خود را گفته و نماینده نظر کانون نبوده است. او افزود که می‌دانم که تصمیم نهایی در این مورد با خانواده محترم ایشان است اما قرار محل تشییع و تدفین بدون مشورت با اعضای کانون گذاشته شده و آگهی گردیده است.[۳۸]
حواشی[ویرایش]
پس از نشر خبرهایی دربارهٔ حواشی مراسم خاکسپاری سیمین بهبهانی، برخی حاضران در آن مراسم طی روایت‌هایی نوشتند که در مراسم او «آداب اسلامی رعایت شده است».[۳۹] همچنین حامد داراب شاگرد سیمین بهبهانی در مراسم ختم سیمین بهبهانی که روز یکشنبه ۲ شهریور ۱۳۹۳ در مسجد جامع شهرک غرب برگزار شد گفت: «جای تعجب است که چگونه مراسم تدفین و تشییع بانو بهبهانی برای این جمع مهم شده است حال آنکه، قبل از آن وضعیت زیستی و ناراحتی‌های بانو از برخی محرومیت‌ها و محدودیت‌ها، برایشان اهمیت نداشته؟».[۴۰]
خبرگزاری فارس با چاپ یادداشتی از علی‌رضا قزوه نوشت: «عده‌ای ورشکسته از جنازه و فکر سیمین سوءاستفاده کردند تا انقلاب را تحقیر کنند» او در جایی از این یادداشت آورده بود: «نمونه‌اش را هنگام تلقین خواندن بر جنازه سیمین دیدیم. عده‌ای همچنان به جای صلوات و دعا، سوت می‌زدند.[۴۱]
کتاب‌شناسی[ویرایش]
- سه‌تار شکسته (۱۳۳۰/۱۹۵۱)
- جای پا (۱۳۳۵/۱۹۵۴)
- چلچراغ (۱۳۳۶/۱۹۵۵)
- مرمر (۱۳۴۱/۱۹۶۱)
- رستاخیز (۱۳۵۲/۱۹۷۱)
- خطی ز سرعت و از آتش (۱۳۶۰/۱۹۸۰)
- دشت ارژن (۱۳۶۲/۱۹۸۳)
- گزینه اشعار (۱۳۶۷)
- دربارهٔ هنر و ادبیات (۱۳۶۸)
- آن مرد، مرد همراهم (۱۳۶۹)
- کاغذین‌جامه (۱۳۷۱/۱۹۹۲)
- کولی و نامه و عشق (۱۳۷۳)
- عاشق‌تر از همیشه بخوان (۱۳۷۳)
- شاعران امروز فرانسه (۱۳۷۳) [ترجمه فارسی از اثر پیر دوبوادفر، چاپ دوم :۱۳۸۲]
- با قلب خود چه خریدم؟ (۱۳۷۵/۱۹۹۶)
- یک دریچه آزادی (۱۳۷۴/۱۹۹۵)
- مجموعه اشعار (۲۰۰۳)
- یکی مثلاً این که (۲۰۰۵)
- با مادرم هم‌راه ـ زندگی‌نامه خود نوشت[۴۲] (۱۳۹۰)
- شعر زمان ما (۱۳۹۱)
- مجموعه اشعار سیمین بهبهانی (۱۳۹۱)
پانویس[ویرایش]
- ↑ هشتاد و پنج سالگی سیمین بهبهانی، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ مراسم خاکسپاری سیمین بهبهانی، غزلسرای معاصر، برگزار شد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ سیمین بهبهانی، بانوی غزل ایران درگذشت، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ لقبی که علی‌محمد حق‌شناس، به سیمین بهبهانی داده بود.
- ↑ مجید نفیسی، احمد شاملو و سیمین بهبهانی را «شاعران ملی معاصر» خوانده بود.
- ↑ Simin Behbahani, Outspoken Iranian Poet, Dies at 87, The New York Times
- ↑ خاکسپاری سیمین بهبهانی؛ آرامگاه خانوادگی به جای امامزاده طاهر، دویچه وله فارسی
- ↑ خدیجه مقدم: شال سیمین، گشت ارشاد و بازداشتگاه وزرا، ایران‌وایر
- ↑ سیمین بهبهانی برنده جایزه انجمن بین‌المللی قلم مجارستان شد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ مراسم خاکسپاری سیمین بهبهانی، غزلسرای معاصر، برگزار شد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Simin Behbahani, Outspoken Iranian Poet, Dies at 87, The New York Times
- ↑ Simin Behbahani, Outspoken Iranian Poet, Dies at 87, The New York Times
- ↑ روزنامه شرق، شماره ۷۶۵، صفحه ۲۸، ۱۳۸۵
- ↑ روزنامه همشهری، شماره ۲۴، ۱۳۸۲
- ↑ «KHALILI, Abbas – Encyclopaedia Iranica».
- ↑ «جایزه ادبی مجارستان به غزلسرای ایرانی رسید». خبرگزاری کتاب ایران.
- ↑ «سیمین بهبهانی برنده جایزه انجمن بین‌المللی قلم مجارستان شد». بی‌بی‌سی فارسی.
- ↑ پیام نوروزی اوباما: جوانان ایران، آینده را رقم خواهند زد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ وداع با سیمین بهبهانی در شبکه‌های اجتماعی، دویچه وله فارسی
- ↑ نسرین ستوده: وقتی وکیل سیمین بودم، ایران‌وایر
- ↑ Iran's last great poet, Aljazeera English
- ↑ یادبود «شیرزن ایران» در رسانه‌های معتبر جهان، دویچه وله فارسی
- ↑ آسیه امینی: پشت سیمین به مردم گرم بود، ایران‌وایر
- ↑ منصوره شجاعی: کفش سیمین و نشست مجلس شورای اسلامی، ایران‌وایر
- ↑ «در سحرگاه روز جهانی زن سیمین بهبهانی توسط نیروهای امنیتی ممنوع خروج شد» (فارسی). مدرسه فمینیستی، ۱۷ اسفند ۱۳۸۸. بازبینی‌شده در ۱۷ اسفند ۱۳۸۸.
- ↑ «جلوگیری از خروج سیمین بهبهانی از ایران» (فارسی). بی‌بی‌سی فارسی، ۱۷ اسفند ۱۳۸۸. بازبینی‌شده در ۱۹ اسفند ۱۳۸۸.
- ↑ سیمین بانوی گرامی از میان ما رفت، کتابخانه دیجیتالی صدیقه دولت‌آبادی
- ↑ «سیمین بهبهانی درگذشت». رادیو فردا، ۲۸ امرداد ۱۳۹۳.
- ↑ «سیمین بهبهانی غزلسرای ایرانی درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی، ۲۸ امرداد ۱۳۹۳.
- ↑ «سیمین بهبهانی با شعر و موسیقی بدرقه شد». ایسنا، ٣١ مرداد ١٣٩٣.
- ↑ بی‌بی‌سی
- ↑ «شهرداری اجازه دفن سیمین بهبهانی را در امامزاده طاهر نمی‌دهد». ایسکانیوز، چهارشنبه - ۱۳۹۳/۰۵/۲۹.
- ↑ «تلاش فرزندان سیمین بهبهانی برای اجرای وصیت دفن». پایگاه خبری تحلیلی انتخاب، ۲۹ مرداد ۱۳۹۳.
- ↑ «مراسم تشییع پیکر سیمین بهبهانی با نوی ادبیات کشورمان صبح جمعه از مقابل خانه اش برگزار می‌شود». پرشیا نیوز.
- ↑ «تشییع پیکر سیمین بهبهانی صبح فردااز مقابل تالار وحدت». خبرآنلاین، ٣٠ مرداد ١٣٩٣.
- ↑ «رئیس‌دانا: «کانون نویسندگان در مراسم تشییع سیمین بهبهانی شرکت نمی‌کند»». رادیو زمانه، ٣٠ مرداد ١٣٩٣.
- ↑ «رئیس‌دانا: «کانون نویسندگان در مراسم تشییع سیمین بهبهانی شرکت نمی‌کند»». رادیو زمانه، ٣٠ مرداد ١٣٩٣.
- ↑ صدای آمریکا. استخراج از متن صوتی
- ↑ «روایت افشین علاء از خاکسپاری سیمین بهبهانی». خبر آنلاین، ٣١مرداد ١٣٩٣.
- ↑ «چرا سیمین برای عده‌ای مهم شد؟». ایلنا، ٣ شهریور ١٣٩٣.
- ↑ «عده‌ای ورشکسته از جنازه و فکر سیمین سوءاستفاده کردند تا انقلاب را تحقیر کنند». رادیو زمانه، ٢ شهریور ١٣٩٣.
- ↑ سیمین بهبهانی: عشقی به قدرت مرگ، رادیو فردا
منابع[ویرایش]
در پروژه‌های خواهر می‌توانید در مورد سیمین بهبهانی اطلاعات بیشتری بیابید.
در میان گفتاوردها از ویکی‌گفتاورد
در میان تصویرها و رسانه‌ها از ویکی‌انبار- شاعری که هرگز قلم یا روحش را نفروخت، مقاله واشنگتن پست دربارهٔ سیمین بهبهانی.
- «نیمای غزل» به میهمانی خاک رفت
- تذکره اندرونی، بنفشه حجازی، ۱۵۱–۱۵۶ (شرح حال فخر عظمی ارغون).
- بخش آثار: بهبهانی، سیمین، با قلب خود چه خریدم؟، لس‌آنجلس: شرکت کتاب، ۱۳۷۵/۱۹۹۶، پشت جلد.
- روزنامهٔ شرق، شماره ۷۶۵، صفحه ۲۸، ۱۳۸۵
- روزنامهٔ همشهری، شماره ۲۴، ۱۳۸۲
پیوند به بیرون[ویرایش]
- زندگی‌نامه سیمین بهبهانی
- از شعر این خانه، مستندی از بی‌بی‌سی فارسی دربارهٔ سیمین بهبهانی
