قلعه‌گنج
| قلعه‌گنج | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | کرمان |
| شهرستان | قلعه‌گنج |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) دیگر | کلات گنج، کَهن |
| نام(های) قدیمی | خیال قفص |
| سال شهرشدن | ۱۳۸۴[۱] |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۲٫۶۶۳ شهرستان قلعه‌گنج: ۷۶٬۳۷۶ |
| رشد جمعیت | ۱/۲۶ درصد |
| تراکم جمعیت | ۳۴۲ نفر بر کیلومتر مربع |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت |
۲۲۵ کیلومتر مربع (حوزهٔ شهری) |
| ارتفاع از سطح دریا | میانگین: ۴۵۰ متر |
| میانگین دمای سالانه |
بیشینه: +۲۶/۶ درجه کمینه: +۲۱/۲ درجه |
| میانگین بارش سالانه | ۱۶۶ میلیمتر |
| روزهای یخبندان سالانه | ۲ روز |
| اطلاعات شهری | |
| نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی | احمد حمزه[۲] |
| شهردار | سیدرضا حسینی |
| تأسیس شهرداری | ۱۳۷۲ |
| ره‌آورد | گندم، ذرت، صیفی جات، مرکبات، خرما |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۳۴ |
| وبگاه | شهرداری قلعه‌گنج |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران۶۵ |
| به قلعه گنج خوش یهتی | |
قلعه‌گنج شهری است در استان کرمان در جنوب شرقی ایران. این شهر مرکز شهرستان قلعه‌گنج این استان است. جمعیت این شهر در سال ۱۳۹۰، برابر با ۱۲٫۶۶۳ نفر بوده است.[۳]
محتویات
تاریخچه
کنکاو یین تاریخ و قدمت این شهر کاری ست بس دشوار و شگرف. تاریخ آن به قبل از اسلام و میلاد مسیح می‌رسد که در حال حاضر در جای جای تاریخ شواهدی از اقوام ساکن در این شهرستان بدست می‌آید، آثار بدست آمده از تمدن این منطقه نشانگر قدمت بیش از ۵۰۰۰ سال را نشان می‌دهد. این شهرستان را می‌توان از نظر تاریخی جرء نواحی غربی کران دانست و علاوه بر این از قرون قدیم تا امروز قلعه گنج جزء برکات رودبار محسوب می‌شود، از آنجایی که ساکنان این شهرستان کوچ و قفص هستند در بسیاری از کتاب تاریخی این شهرستان به خیال قفص معروف بوده است. هم اکنون مردمی که در این شهر زندگی می‌کنند پارس، بلوچ، عرب و بختیاری هستند.[۴]
وجه تسمیه
از آنجایی که قلعه گنج در گذشته به کلات گنج معروف بوده و بعضی از طوایف این منطقه به کلات گنجی معروف هستند، می‌توان چنین پنداشت که مردمان این نواحی در گذشته صاحب قنات‌ها، گنج‌ها، نعمت‌ها و آبادانی‌های فراوان بوده‌اند؛ بنابراین همان‌طور که از اسمش پیداست سرزمین حاصل خیزی و پردرآمدی است و در آن کشت انواع محصولات گرمسیری متداول است.[۵]
مساحت
مساحت شهرستان ۱۴۲۰۰ کیلومتر مربع معادل ۳/۳ درصد از کل مساحت استان می‌باشد و فاصله تا مرکز استان ۴۲۰ کیلومتر می‌باشد.
شهرستان قلعه‌گنج دارای ۲ بخش مرکزی (محمدآباد) و بخش چاه دادخدا و ۵ دهستان به نامان دهستان رمشک، دهستان مارز، دهستان چاه دادخدا، دهستان قلعه گنج و دهستان سرخ قلعه می‌باشد.[۶]
جمعیت
بر اساس سرشماری عمومی سال ۱۳۹۰ جمعیت شهرستان قلعه گنج ۷۶۳۷۶ نفر می‌باشد، جمعیت شهری ۱۲۶۶۳ نفر می‌باشد و جمعیت روستایی ۶۳۷۱۳ نفر که ۱۷ درصد جمعیت شهرستان شهری و ۸۳ درصد جمعیت روستایی شهرستان می‌باشد. جمعیت مردان شهری ۶۳۵۵ نفر و زنان شهری ۶۳۰۸ نفر، و جمعیت مردان روستایی ۳۱۲۴۹ نفر و زنان روستایی ۳۲۴۶۴ نفر تشکیل می‌دهند.[۳]
موقعیت جغرافیایی
شهرستان قلعه گنج بین ۳۲ º۲۷ درجه عرضی و ۵۴ º۵۷ و ۵۰ º۵۷ درجه طول جغرافیایی قرار گرفته است.[۷]
 |
شهرستان رودبار جنوب | شهرستان کهنوج | شهرستان کهنوج | |
| شهرستان ایرانشهر |  |
شهرستان منوجان | ||
 شهرستان قلعه گنج  |
||||
 |
||||
| شهرستان نیک‌شهر | شهرستان جاسک | شهرستان میناب |
اقلیم و شرایط آب و هوایی
این منطقه دارای آب و هوای نیمه مرطوب و اقلیم بیابانی می‌باشد و در سالهای اخیر به علت کاهش بارندگی شاهد خشکسالی بوده‌ایم. بارندگی‌های این منطقه عموماً تحت تأثیر دو تودهٔ پرفشار و کم فشار است که همه ساله در تابستان از سوی اقیانوس هند (باران‌های موسمی) و در زمستان از سوی دریای مدیترانه اند که بعضاً سیل آسا خواهند بود. حداکثر دما در تابستان ۵۲ و حداقل دما در زمستان ۲ درجه می‌باشد.[۷]
رودخانه‌ها
۱- هلیل رود از کوهستان هزار و ارتفاعات جبالبارز سرچشمه می‌گیرد و به هامون جازموریان می‌ریزد.
۲- رودخانه پاسبین از کوه‌های ده در و اسلام‌آباد سرچشمه می‌گیرد و به هامون جازموریان می‌ریزد.
۳- رودخانه سورگاه که از از کوه‌های درباغ سرچشمه و به هامون جازموریان می‌ریزد.
۴- رودخانه رمشک که از ارتفاعات رمشک سرچشمه می‌گیرد.
لازم است ذکر شود که هیچگونه رودخانه دایمی در این شهرستان وجود ندارد و همه فصلی می‌باشند.[۷]
ارتفاعات و ناهمواری‌ها
۱- ارتفاعات دستجرد با ارتفاع ۱۴۰۰ متر در ۱۰ کیلومتری غرب شهرستان.
۲- ارتفاعات کشیت با ارتفاع ۱۰۰۰ متر در ۱۵ کیلومتری غرب شهرستان.
۳- ارتفاعات بشاگرد با ارتفاع ۲۱۰۰ متری در ۱۰۰ کیلومتری جنوب شهرستان.
۴- ارتفاعات پایی میخ با ارتفاع ۶۰۰ متری در ۱۴ کیلومتری جنوب شرق شهرستان.[۷]
مناطق جنگلی و مراتع پست
مناطق جنگلی به طول ۲۵۰ کیلومتری در شمال شرقی قلعه گنج از روستای آهوان شروع و تا جلگه چاه هاشم، دلگان، رودبار و جازموریان منتهی می‌شود.[۷]
وضعیت اجتماعی
از نظر اجتماعی مردم شهرستان مردمی خونگرم، اجتماعی، دارای آداب معاشرت در سطح مطلوب هستند، و زنان عمدتاً دارای پوشش بندری و بلوچی هستند.[۴]
زبان
در تقسیم‌بندی گویش‌های مختلف این شهر باید اینطور گفت که؛ مردم به زبان فارسی، بلوچی و گویش محلی خود صحبت می‌کنند که این گویش محلی نسبت به سایر شهرهای همجوار خود تفاوت اندکی را دارا است.
گویش محلی این شهر تلفیقی از زبانهای پارسی، بلوچی و گویش‌های بندری و بختیاری است.[۸]به دلیل وجود قوم بختیاری در این ناحیه، گویش آنها نیز در زبان محلی دخیل شده است.
مذهب
تشیع، بیشتر مردم این ناحیه از این مذهب هستند و اقلیت را اهل تسنن و زرتشتی‌ها تشکیل می‌دهند.
با اینکه ۱۴۰۰ سال از ورود اسلام به ایران می‌گذرد، اما هنوز هم در برخی از رسوم مردم قلعه گنج، آداب باستانی زرتشتی دیده می‌شود.
اقتصاد
به علت نبود هیچگونه معادن و کارخانجات و مراکز مهم اقتصادی در این شهرستان عمده مردم به کشاورزی و دامداری مشغول می‌باشند.
درآمد اکثر مردم به کشت محصولات سالانه اختصاص دارد و محصولات عمده زراعی شهرستان را گندم، ذرت، هندوانه، گوجه فرنگی، خیار و مرکبات نظیر خرما و پرتقال تشکیل می‌دهد.[۹]
برنامه‌های توسعهٔ شهری
منطقه آزاد
پیش از ارائه پیشنهاد استاندار کرمان مبنی بر راه‌اندازی منطقه ویژه اقتصادی قلعه گنج، مهندس اکبر ترکان دبیر شورای هماهنگی مناطق آزاد ویژه اقتصادی با کلیات پیشنهاد علی رضا رزم حسینی موافقت کرد، و این پیشنهاد را برای انجام مطالعات جامع به محمد سعیدی کیا معاون هماهنگی امور مناطق ارجاع داد. این منطقه از استان دارای ظرفیت‌های فراوانی در زمینه معادن تیتانیوم و سنگ‌های ساختمانی می‌باشد؛ که پیشنهاد شده است به منظور فراوری این محصولات و راه‌اندازی صنایع جنبی منطقه ویژه اقتصادی قلعه گنج راه‌اندازی شود.[۱۰]
شهر نمونه اقتصاد مقاومتی
در تاریخ ۲۶ فروردین ماه سال ۹۴، محمد سعیدی کیا رئیس بنیاد مستضعفان کشور در جمع مردم قلعه گنج گفت: به دستور رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر تعیین شهر الگوی اقتصاد مقاومتی ملی، قلعه گنج برای این طرح انتخاب شده است و طرح توسعه و آبادانی ملی شهرستان قلعه گنج به تصویب هیئت امنای بنیاد رسیده و قرار شد هر ماه گزارش کار داشته باشیم.[۱۱]
اولین هتل کپری ایران
اولین هتل کپری ایران در این شهر با توجه به ساختار فرهنگی و با بهره‌گیری از الگوهای معماری منطقه طراحی شده است که برگرفته از فضاهای اقامتی بومی آنجاست. فضاهای اقامتی منطقه قلعه‌گنج از متریال و مصالح چوب ساخته شده و از پوشش گیاهی منطقه به خصوص تنه درخت خرما در آن استفاده می‌شود که کپر نام دارد. بنیاد مستضعفان با سرمایه‌گذاری بیش از ۲ میلیارد تومان در این شهرستان که پایلوت اقتصاد مقاومتی در نظر گرفته شده، اقدام به ساخت هتل کپری کرده است.[۱۲]
منابع
- ↑ «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری». وبگاه رسمی وزارت کشور ایران. بازبینی‌شده در آبان ۱۳۸۹.
- ↑ «نتایج نهایی انتخابات مجلس در کرمان». ایسنا، یکشنبه ۹ اسفند ۱۳۹۴ - ۱۲:۴۳.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «جمعیت و خانوار شهرستان‌های کشور به ترتیب استان بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390». درگاه ملی آمار. بازبینی‌شده در ۶ دی ۱۳۹۴.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «تاریخ قلعه گنج». خبرگزاری سرنا قلعه گنج.
- ↑ «وجه تسمیه قلعه گنج». شرکت توزیع نیروی جنوب کرمان.
- ↑ «وجه تسمیه قلعه گنج». شرکت توزیع نیروی جنوب کرمان.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ ۷٫۴ «معرفی جاذبه‌های گردشگری ایران». سیری در ایران.
- ↑ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «زبان بشاکردی»، ویکی‌پدیای فارسی، دانشنامهٔ آزاد.
- ↑ ««قلعه گنج آینده» نگاه واقع بینانه می‌خواهد». وب سایت خبری مکران. بازبینی‌شده در ۶ دی ۱۳۹۴.
- ↑ «موافقت با کلیات پیشنهاد تأسیس منطقه ویژه اقتصادی قلعه گنج». استانداری کرمان. بازبینی‌شده در ۶ دی ۱۳۹۴.
- ↑ «قلعه گنج الگوی شهر اقتصاد مقاومتی». خبرگزاری صدا و سیما. بازبینی‌شده در ۶ دی ۱۳۹۴.
- ↑ «احداث اولین هتل‌های کپری ایران/ اقامتگاهی متفاوت برای گردشگران». خبرگزاری مهر. بازبینی‌شده در ۶ دی ۱۳۹۴.
پیوند به بیرون
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
