رومن پولانسکی

رومن پولانسکی
رومن پولانسکی پس از دریافت گوی بلورین جشنواره فیلم کارلووی واری (جمهوری چک)
زاده	۱۸ اوت ۱۹۳۳ پاریس فرانسه
نام دیگر	ریمون رومن لیبلینگ Rajmund Roman Liebling
ملیت	لهستان فرانسه
زمینه فعالیت	کارگردان و بازیگر
سال‌های فعالیت	۱۹۵۳ تا کنون
همسر	باربارا لاس شارون تیت امانوئل سنیه ۱۹۸۹ تا کنون
صفحه در وب‌گاه IMDb
جایزه اسکار
جایزهٔ اسکار بهترین کارگردانی سال ۲۰۰۲ برای فیلم پیانیست
جشنواره کن
نخل طلایی سال ۲۰۰۲

رومن ریمون پولانسکی (زاده ۱۸ اوت ۱۹۳۳ در پاریس) کارگردان، تهیه‌کننده، نویسنده و بازیگر فرانسوی لهستانی برندهٔ جایزهٔ اسکار است. او در لهستان، بریتانیا، فرانسه و ایالات متحده آمریکا فیلم ساخته است و یکی از معدود «فیلمسازان حقیقتاً بین‌المللی» محسوب می‌شود. فیلم‌های پولانسکی الهام‌بخش کارگردانان مختلفی از جمله برادران کوئن، وس اندرسن، آتوم اگویان، دارن آرونوفسکی، پک چن-اوک، آبل فرارا و وس کریون بوده‌اند.

زندگی

وی در پاریس از پدری لهستانی و مادری روسی زاده شد و در چهار سالگی همراه والدین و خواهر ناتنی خود، آنت، به کراکوف لهستان مهاجرت کرد. وی تنها عضو خانواده پولانسکی است که توانسته از بازداشت و تبعید اجباری یهودیان بگریزد. مادر پولانسکی در اردوگاه آشویتس جان خود را از دست داد و وی دوران کودکی سختی را در گتو کراکوف همراه با آوارگی و زندگی و کار در خانواده‌های روستایی سپری کرد. بخشی از شهرت او که کارگردان فیلم‌های مشهوری چون بچهٔ رزماری (۱۹۶۸) و محلهٔ چینی‌ها (۱۹۷۴) است، به زندگی عجیب و غریبش برمی‌گردد. در سال ۱۹۶۹ چارلز منسون و پیروانش همسر او شارون تیت را به قتل رساندند. در آن زمان رومن پولانسکی در آمریکا نبود و در انگلستان مشغول کارگردانی فیلمی بود که به علت قتل شارون تیت هرگز ساخته نشد. در دادگاه مانسون و همدستانش به حبس ابد محکوم شدند. با اقامهٔ دعوایی علیه او به اتهام برقراری رابطهٔ جنسی با فردی نابالغ، به فرانسه گریخت. او در سال ۲۰۰۲ به خاطر فیلم پیانیست جایزهٔ اسکار بهترین کارگردانی را دریافت کرد. پولانسکی در سال ۱۹۵۸ با هنرپیشهٔ لهستانی باربارا کویاتکووسکا، در سال ۱۹۶۸ با هنرپیشهٔ آمریکایی شارون تیت و در سال ۱۹۸۹ با هنرپیشهٔ فرانسوی امانوئل سنیه ازدواج کرد و از ازدواج آخر خود دو فرزند به نام‌های مورگان و الویس دارد.

اتهام تجاوز

پولانسکی در سال ۱۹۷۷ متهم شد که در جریان یک میهمانی در منزل جک نیکلسون در شهر لس آنجلس دختری ۱۳ ساله را وادار به استفاده از مشروبات الکلی و مواد مخدر کرده و سپس به او تجاوز کرده‌است. از نظر قوانین ایالت کالیفرنیا هم‌آغوشی با دختران زیر ۱۶ سال به هرحال «تجاوز» به حساب می‌آید و قابل تعقیب است. او در دادگاه اذعان کرد که با این دختر رابطه جنسی غیرقانونی برقرار کرده‌است، اما پس از گذراندن چند هفته بازداشت و پیش از اتمام دادرسی، از آمریکا به فرانسه گریخت. پولانسکی دیگر هرگز به آمریکا بازنگشت و حتی برای دریافت جایزه اسکار به خاطر فیلم «پیانیست» به آمریکا نرفت. در این سال‌ها مقامات دادگستری آمریکا حکم تعقیب را همچنان معتبر نگه داشتند. در سال ۲۰۰۵ با حکمی مجدد از پولانسکی خواسته شد که خود را به مقامات قضایی کالیفرنیا معرفی کند. پولانسکی از این امر خودداری ورزید.

دستگیری در سوئیس

در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۹ رومن پولانسکی برای دریافت جایزه‌ای که قرار بود در جشنواره فیلم زوریخ به مناسبت تجلیل از کارنامهٔ هنری‌اش به او داده شود، به این شهر سفر کرد ولی در فرودگاه زوریخ و با استناد به درخواست دادگستری ایالات متحده آمریکا توسط پلیس دستگیر شد.

وزارت دادگستری سوئیس با درخواست آزادی پولانسکی به قید وثیقه به دلیل فرار احتمالی او از سوئیس، مخالفت کرد. با این حال، خانم اولین ویدمر شلومپف، وزیر دادگستری سوئیس روز دوشنبه ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۰ (۲۱ تیر ۱۳۸۹) اعلام کرد که چون دلایل بازداشت پولانسکی دیگر اعتبار ندارد، دولت او با تقاضای دادگستری آمریکا مبنی بر تحویل پولانسکی مخالفت کرده و این فیلمساز را آزاد می‌کند.

افتخارات و جوایز

• دست‌اندرکاران جشنواره سینمایی لوکارنو اعلام کردند که جایزه افتخاری این فستیوال به پاس یک عمر تلاش هنری، در این دوره به رومان پولانسکی، فیلمساز و بازیگر صاحب‌نام فرانسوی – لهستانی تعلق خواهد گرفت.

فیلم‌شناسی

کارگردان

نام فیلم	سال	جوایز
ونوس در پوست خز	۲۰۱۳	نامزد دریافت نخل طلایی جشنواره فیلم کن ۲۰۱۳
کشتار	۲۰۱۱
سایه‌نویس	۲۰۱۰
هر کس سینمای خودش	۲۰۰۷
الیور توئیست	۲۰۰۵
پیانیست	۲۰۰۲	۳ جایزه اسکار و جایزه بهترین فیلم از جشنواره فیلم کن و جشنواره فیلم بفتا
دروازه نهم	۱۹۹۹
مرگ و دوشیزه	۱۹۹۴
ماه تلخ	۱۹۹۲
دیوانه‌وار	۱۹۸۸
دزدان دریایی	۱۹۸۶
تس	۱۹۷۹	۳ جایزه اسکار
مستاجر	۱۹۷۶
محله چینی‌ها	۱۹۷۴	۱ جایزه اسکار و جایزه بهترین کارگردان از جشنواره فیلم بفتا
چه؟	۱۹۷۲
تراژدی مکبث	۱۹۷۱
بچهٔ رزماری	۱۹۶۸	۱ جایزه اسکار
قاتلین بی باک خون‌آشام	۱۹۶۷
بن‌بست	۱۹۶۶	جایزه بهترین فیلم از جشنواره فیلم برلین
انزجار	۱۹۶۵	نخستین فیلم پولانسکی در انگلستان
چاقو در آب	۱۹۶۲	نخستین فیلم بلند پولانسکی در لهستان

بازیگر

نام فیلم	سال
لامپ	۱۹۵۹
وقتی فرشته‌ها سقوط می‌کنند	۱۹۵۹
چاق و لاغر	۱۹۶۱
رقص خون‌آشام‌ها	۱۹۶۷
مسیحی سحرآمیز	۱۹۶۹
محلهٔ چینی‌ها	۱۹۷۴
مستاجر	۱۹۷۶
تشریفات ساده	۱۹۹۴
ساعت شلوغی ۳	۲۰۰۷

منابع

• Roman Polański. (۲۰۰۷، June 12). In Wikipedia, The Free Encyclopedia. Retrieved ۱۲:۰۷، June ۱۲، ۲۰۰۷، from http://www.imdb.com/name/nm0000591/

پیوند به بیرون

• صفحهٔ رومن پولانسکی در بانک اطلاعات سایت سینما
• ابراز تاسف فرانسه از بازداشت رومن پولانسکی در سوئیس
• صفحهٔ رومن پولانسکی در بانک اطلاعات فیلم فکسون