جزیره ابن عمر
| جزیره ابن عمر |
|
|---|---|
 |
|
| اطلاعات کلی | |
| نام رسمی: | جزیره ابن عمر |
| کشور: | ترکیه  |
| استان: | شرناق |
| بخش: | جزیره |
| نام‌های قدیمی: | بازبدا |
 جزیره ابن عمر
|
|
| مردم |
|
| جمعیت | ۹۴٬۸۳۵ نفر |
| جغرافیای طبیعی |
|
| ارتفاع از سطح دریا: | ۴۰۸ متر |
جزیرهٔ ابن عُمَر یا به اختصار جزیره (به ترکی: Cizre با تلفظ جیزره، به کردی کرمانجی: Cizîra Botan جزیرا بوتان، به سُریانی: ܓܨܪܬܐ گُزارتو) شهری است در استان شرناق در جنوب شرقی ترکیه. این شهر در مرز ترکیه با سوریه و در نزدیکی نقطه تلاقی سه کشور ترکیه، سوریه و عراق واقع شده‌است.
پیشینه[ویرایش]
حمدالله مستوفی بنای شهر را به اردشیر بابکان نسبت داده است، اما در تاریخ‌ها آمده‌است نخستین کسی که آن را آباد کرد حسن بن عمر بن خطّاب تَغلبی (درگذشته حدود ۲۵۰) بود که نام جزیره نیز از نام وی گرفته شده است. نام قدیمی‌تر این شهر بازَبْدا بوده‌است.
شهر جزیره در خمیدگی رود دجله بنا شده است و نهری که حفر آن را به حسن بن عمر نسبت می‌دهند حلقه خم را در تنگی آن به هم پیوند داده است. با این عمل محوطه شهر تبدیل به جزیره شده و نام جزیره نیز از همانجا به وجود آمده است.
بر اثر شدت جریان آب، نهر جانشین بستر اصلی دجله شده و بستر قدیمی رود که شهر را دور می‌زده، خشک شده است. جزیره ابن‌عمر، بندری رودخانه‌ای در موقعیتی جزیره‌ای است. دجله از این نقطه به بعد قابل کشتیرانی است. جاده‌ای رومی به نام درب عتیق، که مشخص‌کننده مرز میان مناطق عرب‌نشین و کردنشین است، جزیره ابن عمر را به نصیبین و سپس به ماردین متصل می‌کند.
جزیره ابن عمر جزئی از یک منطقه قدیمی بزرگ‌تر به نام جزیره در شمال میان‌رودان است.
از بزرگان این شهر می‌توان به بدیع‌الزمان جزری، مهندس مسلمان، ابن اثیر، محدث، و ملای جزیری شاعر سدهٔ ۱۶ کردی کرمانجی یاد کرد.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- J. Obermeyer, Die Landschaft Babylonien (1929)
- A. Ben-Jacob, Kehillot Yehudei Kurdistan (1961), 22, 24–25, 30.
- دانشنامه جهان اسلام: سرواژهٔ جزیرهٔ ابن‌عمر.
- بلندا و جایگاه
|
||||||||||||||||||||
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ جزیره ابن عمر موجود است. |
