فناوری اطلاعات
گمان میرود که این مقاله ناقض حق تکثیر باشد، اما بدون داشتن منبع امکان تشخیص قطعی این موضوع وجود ندارد. اگر میتوان نشان داد که این مقاله حق نشر را زیر پا گذاشته است، لطفاً مقاله را در ویکیپدیا:مشکلات حق تکثیر فهرست کنید. اگر مطمئنید که مقاله ناقض حق تکثیر نیست، شواهدی را در این زمینه در همین صفحهٔ بحث فراهم آورید. خواهشمندیم این برچسب را بدون گفتگو برندارید. |
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکیپدیا برای ارجاع به منابع با ارایهٔ منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بیمنبع را میتوان به چالش کشید و حذف کرد. |
این مقاله نیازمند ویکیسازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوهنامه، محتوای آن را بهبود بخشید. |
دانش اطلاعات |
---|
جنبههای عمومی |
رشتههای مرتبط و زیر زمینه |
فناوری اطلاعات (فا)[۱] (به انگلیسی: Information Technology یا IT)، همانطور که بهوسیله انجمن فناوری اطلاعات آمریکا (ITAA) تعریف شدهاست، «به مطالعه، طراحی، توسعه، پیادهسازی، پشتیبانی یا مدیریت سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر رایانه، خصوصاً برنامههای نرمافزاری و سختافزار رایانه میپردازد». به طور کوتاه، فناوری اطلاعات با مسائلی مانند استفاده از رایانههای الکترونیکی و نرمافزار سروکار دارد تا تبدیل، ذخیره، حفاظت، پردازش، انتقال و بازیابی اطلاعات به شکلی مطمئن و امن انجام پذیرد.
اخیراً تغییر اندکی در این عبارت داده میشود تا این اصطلاح به طور روشن دایره ارتباطات مخابراتی را نیز شامل گردد؛ بنابراین عدهای بیشتر مایلند تا عبارت «فناوری اطلاعات و ارتباطات» (فاوا) (Information and Communications Technology) یا به اختصار ICT را به کار برند.[۲]
محتویات
عناصر کاملاً اصلی[ویرایش]
فناوری اطلاعات متشکل از چهار عنصر اساسی انسان، سازوکار، ابزار و ساختار است، به طوری که در این فناوری، اطلاعات از طریق زنجیره ارزشی که از بهم پیوستن این عناصر ایجاد میشود جریان یافته و پیوسته تعالی و تکامل سازمان را فراراه خود قرار میدهد:[۳]
- انسان: منابع انسانی، مفاهیم و اندیشه، نوآوری
- سازوکار: قوانین، مقررات و روشها، سازوکارهای بهبود و رشد، سازوکارهای ارزش گذاری و مالی
- ابزار: نرمافزار، سختافزار، شبکه و ارتباطات
- ساختار: سازمانی، فراسازمانی مرتبط، جهانی
فناوری اطلاعات با توجه به نیاز بشر هر روز مورد استفاده بیشتری قرار میگیرد
بسیاری مفهوم فناوری اطلاعات را با کامپیوتر و انفورماتیک ادغام میکنند، این درحالیست که اینها ابزارهای فناوری اطلاعات میباشند نه تمامی آنچه که فناوری اطلاعات عرضه میکند. سید حامد خسروانی شریعتی در مقالهای در همین زمینه آوردهاست که:" با فرض اینکه فناوری اطلاعات یک سیب باشد، کامپیوتر، شبکه، نرمافزار و دیگر ابزارهای مرتبط با این حوزه همانند دم سیب است که میوه توسط آن تغذیه میگردد، حال این خود سیب است که محصول اصلی است و هدف و نتیجه در آن خلاصه میگردد. "[۴]
زمینههای IT[ویرایش]
امروزه معنای اصطلاح «فناوری اطلاعات» بسیار گسترده شدهاست و بسیاری از جنبههای محاسباتی و فناوری را دربر میگیرد و نسبت به گذشته شناخت این اصطلاح آسانتر شدهاست. چتر فناوری اطلاعات تقریباً بزرگ است و بسیاری از زمینهها را پوشش میدهد. متخصص فناوری اطلاعات وظایف گوناگونی دارد، از نصب برنامههای کاربردی تا طراحی شبکههای پیچیده رایانهای و پایگاه دادههای اطلاعاتی. چند نمونه از زمینههای فعالیت متخصصین فناوری اطلاعات میتواند موارد زیر باشند:[۲] فناوری اطلاعات و علوم کتابداری و اطلاعرسانی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. در ایران متولی اصلی فناوری اطلاعات و ارتباطات را وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات [۱] میدانند.
ابزارهای نرمافزاری مدیریت خدمات فناوری اطلاعات[ویرایش]
با افزایش چشمگیر تنوع تجهیزات و خدمات مربوط به فناوری اطلاعات، مدیریت خدمات ارائه شده در این حوزه نیز با چالشهای فراوانی روبرو شدهاست. مدیریت رسیدگی به مشکلات و درخواستها، مدیریت تجهیزات و منابع در رابطه با خدمات پشتیبانی فنی و تخصیص آنها به کاربران، و همچنین نظارت، کنترل و برنامهریز در این زمینه از جمله مواردی است که مدیران حوزه فناوری اطلاعات را بر آن میدارد تا برای خود ابزارهای سودمند و کارا تدارک ببینند. از جمله این ابزارها، میتوان به نرمافزارهای مدیریت خدمات فناوری اطلاعات اشاره نمود که میتوانند مدیران و کارشناسان و تکنسینها را در این رابطه یاری نمایند.
فناوری اطلاعات در ایران[ویرایش]
در ایران همیشه بحث بر سر متولی اصلی فناوری اطلاعات وجود داشت تا با تغییر نام وزارت پست و تلگراف و تلفن در سال ۱۳۸۲ به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و مهمتر از آن ایجاد معاونت فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات، خود را متولی اصلی فناوری اطلاعات در کشور مطرح ساخت. از این سال به بعد توسعه همهجانبهای در این وزارتخانه صورت گرفت تا شرکتها و مراکز متعددی زیر مجموعه آن تشکل یافتند و هر یک از آنها با توانمندیها و فعالیتهای بسیار، تحولات فراوانی را شکل داده و باعث گسترش وضع ارتباطی کشور در بخشهای پست و مخابرات شدند. معاونت فناوری اطلاعات به منظور تدوین راهبردها، سیاستها، برنامههای بلند مدت و اهداف کیفی و کمی بخش توسعه فناوری اطلاعات و ارائه آن به شورای عالی فناوری اطلاعات معاونتی تحت عنوان معاونت فناوری اطلاعات در ساختار سازمانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در نظر گرفته شد؛ و کمکم سازمانهایی مثل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات زیرساخت نیز در این رابطه شکل گرفتند.
فناوری اطلاعات در دانشگاههای ایران[ویرایش]
در بیشتر کشورها این دانش در دانشگاهها با عنوان رشته «فناوری اطلاعات» (Information Technology) شناخته میشود، در حالیکه در ایران بر اساس تصمیم سازمان آموزش عالی کشور عنوان «مهندسی فناوری اطلاعات» برای این رشته بکار برده میشود و رشتهای نیز تحت عنوان مهندسی فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) به پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اخیراً در دانشگاههای ایران تدریس میشود. برای نخستین بار دانشگاه صنعتی امیرکبیر اقدام به پذیرش این رشته کرد و اولین فارغالتحصیل آن درمقطع دکتری نیز از این دانشگاه بوده است. در بین دانشکدههای فنی و حرفهای نیز برای نخستین بار دانشکده شهید شمسی پور اقدام به پذیرش این رشته در مقطع کاردانی نمود. همچنین رشتهٔ میانرشتهای دیگری با عنوان رشته «مدیریت فناوری اطلاعات» در دانشگاههای ایران و دیگر کشورها وجود دارد که از ترکیب دو رشته «مدیریت» و «فناوری اطلاعات» به وجود آمدهاست. رشته مهندسی فناوری اطلاعات به چگونگی سازماندهی و ساماندهی دادهها میپردازد و رشته مدیریت فناوری اطلاعات به چگونگی تدوین سیستم و استفاده از دادهها میپردازد. هرکدام از این رشتهها دارای گرایشهای ویژه خود هستند که در دانشگاههای ایران به شرح زیرند:
مهندسی فناوری اطلاعات:
- تجارت الکترونیکی
- سیستمهای چندرسانهای
- مدیریت سیستمهای اطلاعاتی
- امنیت اطلاعات
- شبکههای کامپیوتری
- مهندسی فناوری اطلاعات (IT)
علم اطلاعات ودانش شناسی:
- مدیریت اطلاعات
- بازیابی اطلاعات ودانش
- علم سنجی
- اقتصاد و بازاریابی اطلاعات
- مدیریت دانش
گرایشهای رشته مدیریت فناوری اطلاعات:
- مدیریت منابع اطلاعاتی
- سیستمهای اطلاعات پیشرفته
- نظام کیفیت فراگیر
- کسب و کار الکترونیک (کارشناسی ارشد)
- مدیریت دانش (کارشناسی ارشد)
- مدیریت رسانه (کارشناسی ارشد)
- فناوری اطلاعات پزشکی (کاربرد فناوری اطلاعات در پزشکی)
گرایشهای رشته مهندسی فناوری اطلاعات و ارتباطات:
- مدیریت شبکه
- دیتا و امنیت شبکه
- ارتباطات سیار
- مدیریت ارتباطات و فناوری اطلاعات
- سیستمهای چند رسانهای
دروس تخصصی مهندسی فناوری اطلاعات[ویرایش]
درسهای تخصصی کارشناسی مهندسی فناوری اطلاعات عبارتند از:
- مبانی فناوری اطلاعات
- مهندسی فناوری اطلاعات
- تجارت الکترونیکی
- مدیریت و کنترل پروژههای فناوری اطلاعات
- برنامهریزی استراتژیک فناوری اطلاعات
- آموزش الکترونیکی
- محیطهای چند رسانهای
- پروژه فناوری اطلاعات
- کارآموزی IT
- گرافیک کامپیوتری
- ریاضی
- دروس تخصصی شبکه
جستارهای وابسته[ویرایش]
در ویکیکتاب کتابی با عنوان: آثار فرهنگی اجتماعی و روانی فناوری اطلاعات روی انسان وجود دارد. |
- کاردانی فناوری اطلاعات
- مهندسی فناوری اطلاعات
- فناوری اطلاعات و ارتباطات
- طراحی نرمافزار
- کاربرد فناوری اطلاعات در پزشکی
منابع[ویرایش]
- ↑ فرهنگستان زبان فارسی
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Information Technology. . English Wikipedia, 2007-08-23. Retrieved on 2007-08-26.
- ↑ تعریف فناوری اطلاعات. . دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۸۳/۵/۱۷. بازیابیشده در ۲۶ اوت ۲۰۰۷.
- ↑ ششمین کنفرانس بینالمللی مدیریت فناوری اطلاعات ۱۳۸۸- سید حامد خسروانی شریعتی
|
|
|
|