گویش
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
زبانشناسی اجتماعی |
---|
مفاهیم کلیدی |
بافت. کدگردانی. دوزبانگونگی. تغییر زبان. ایدئولوژی زبان. برنامهریزی زبان. چندزبانگی. وجهه. |
حوزههای مورد مطالعه |
لهجه. گویش. سیاق. سبک. تحلیل گفتمان. زبانگونهها. توصیف زبان. کاربردشناسی. زبانگونه. جنسیت. |
اشخاص |
زبانشناسان اجتماعی |
شاخههای مرتبط |
جامعهشناسی زبان. زبانشناسی کاربردی. زبانشناسی تاریخی. انسانشناسی زبانشناختی. زبانشناسی اجتماعیفرهنگی. گویششناسی. |
گویش به شکلهایی از یک زبان گفته میشود که تفاوتهایی آوایی یا دستوری دارند اما استفادهکنندگانِ دو گویش متفاوت (گویشورانِ متفاوت) همچنان بتوانند سخن یکدیگر را درک کنند.
اگر وجه ممیزهٔ بین دو زبانگونهٔ یک زبان عمدتاً در سطح واژگان و تا حدودی در سطح ساختار (نحو) باشد، این دو گونه دو گویش متفاوت از یک زبانند.[۱]
گویش بر چهار دسته است:
- گویشی که به مکان جغرافیایی وابسته است؛ مانند گویش بوشهری، گویش بیرجندی و... برای زبان فارسی، و به آن گویش جغرافیایی گویند.
- گویشی که مربوط به طبقهٔ اجتماعی خاصی است؛ مانند گویش بازاریان و واعظان و... که به آن گویش اجتماعی گفته میشود.
- گویشی که مربوط به ادوار گذشته است؛ مانند گویش زمان قاجار در زبان فارسی که به آن گویش تاریخی میگویند.
- گویشی که به آن گویش معیار گویند.[۲]
منابع[ویرایش]
- ↑ رنجبر چقاکبودی، وحید. زبان و زبانگونهها. کرمانشاه: باغنی، ۱۳۹۱. ص۵. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۲۶۹۹-۹۹-۵.
- ↑ زبان فارسی (۱)، سال اول دبیرستان، چاپ ۱۳۸۶