نمایش مبدأ برای شاهنشاهی هخامنشی

=== جایگاه زنان ===
{{اصلی|زنان در شاهنشاهی هخامنشی}}
{{multiple image
|align         = right
|caption_align = center
|header        = آتوسا و آرتمیس، از تاثیرگذارترین زنان در شاهنشاهی هخامنشی
|total_width   = 400
|image1        = Iranian queen.jpg
|caption1      = [[آتوسا]]
|image2        = Artemisia at the Battle of Salamis.jpg
|caption2      = [[آرتمیس یکم]]
}}
موقعیت زنان در شاهنشاهی هخامنشی بسته به اینکه به کدام فرهنگ تعلق داشتند متفاوت بود و بنابراین بسته به منطقه تفاوت‌هایی داشت. موقعیت زنان ایرانی در منابع گاهی مغرضانه یونان باستان توصیف شده است، که هیچ‌کدام به عنوان منبع کاملاً قابل اعتماد نیستند، اما معتبرترین مرجع، لوح‌های باستان‌شناسی تخت جمشید است که زنان را توصیف می‌کند. در رابطه با دربار شاهی در تخت جمشید، از زنان دربار گرفته تا زنان کارگری که جیره غذایی دریافت می‌کردند.<ref name="Maria Brosius">Maria Brosius, “WOMEN i. In Pre-Islamic Persia”, Encyclopædia Iranica, online edition, 2021, available at WOMEN i. In Pre-Islamic Persia (accessed on 26 January 2021). Originally Published: January 1, 2000. Last Updated: March 15, 2010. Encyclopædia Iranica, online edition, New York, 1996- https://iranicaonline.org/articles/women-i</ref>

سلسله مراتب زنان در دربار ایران با مادر پادشاه و پس از آن ملکه و دختران پادشاه، کنیزهای پادشاه و سایر زنان کاخ شاهی رتبه‌بندی می‌شدند.<ref name="Maria Brosius"/> پادشاه معمولاً با یکی از اعضای خاندان شاهی یا یک نجیب‌زاده ایرانی ازدواج می‌کرد. ازدواج اعضای خانواده شاهی با خویشاوندان مجاز بود، اما هیچ مدرکی دال بر ازدواج بین اعضای خانواده نزدیکتر از جمله خواهر و برادر وجود ندارد.<ref name="Maria Brosius"/>

منابع یونانی پادشاهان هخامنشی را متهم می‌کنند که با صدها صیغه نامشروع در [[حرم‌سرا]] خلوت کرده‌اند، اما هیچ مدرک باستان‌شناسی دال بر وجود حرمسرا یا تماس غیرمشروع در دربار ایران وجود ندارد.<ref name="Maria Brosius"/> زنان دربار در هنگام صبحانه و شام به پادشاه می‌پیوستند و او را در سفره همراهی می‌کردند.<ref name="Maria Brosius"/> آنها در شکار و همچنین در ضیافت‌ها شرکت می‌کردند. [[هرودوت]] نقل می‌کند که چگونه فرستادگان ایرانی در دربار مقدونیه حضور زنان را در ضیافت خواستار شدند، زیرا این رسم بود که زنان در کشور خود در ضیافت شرکت کنند.<ref name="Maria Brosius"/> ملکه در کنار پادشاه حضور پیدا می‌کرد.<ref name="Maria Brosius"/> علاوه بر این، زنان دربار و زنان دیگر در دربار می‌توانستند با دیگر کارمندان مرد و زن، معاشرت کنند، دارایی، زمین و تجارت خود را داشته باشند و مدیریت کنند.<ref name="Maria Brosius"/> تصاویر زنان ایرانی آنها را با لباس‌های بلند و مقنعه‌هایی نشان می‌دهد که نه صورت‌شان را می‌پوشاند و نه موهایشان را و تنها به‌عنوان زینت بر روی گردن‌شان در پشت سر انداخته می‌شد.<ref name="Maria Brosius"/>

به زنان دربار و اشرافی هخامنشی مهارت‌هایی مانند سوارکاری و تیراندازی با کمان آموزش داده می‌شد.<ref>(Ctesias, frg. 16 (56) in Jacoby, Fragmente III/C, p. 471).</ref><ref>{{Cite web|url=https://iranicaonline.org/articles/harem-i|title=Welcome to Encyclopaedia Iranica}}</ref><ref>(بروسیوس، ماریا، زنان در ancient Persia (559-331 BC), Oxford, 1996. pp. 125-182)</ref> به نظر نمی‌رسد که زنان در انزوا از مردان زندگی کرده باشند، زیرا معلوم است که آنها در همه‌جا حضور به عمل آورده‌اند.<ref>(بروسیوس، ماریا، زنان در ایران باستان (559-331 پ. م)، آکسفورد، 1996. صص 83-93)</ref> و با همسران خود همراهی کرده‌اند،<ref>(بروسیوس، ماریا، زنان در ancient Persia (559-331 BC), Oxford, 1996. pp. 83-93)</ref> ودر شکار نیز شرکت کرده‌اند<ref>(Heracleides of Cyme apud Athenaeus, 514b)</ref> و همچنین در عیدها و…<ref>(Brosius, Maria, Women in ancient Persia (559-331 BC), Oxford, 1996. pp. 94-97)</ref>

هیچ زنی به عنوان [[پادشاه]] یا به عنوان [[نایب‌السلطنه]] بر شاهنشاهی هخامنشی حکومت نکرده است، اما برخی از ملکه‌ها، به ویژه [[آتوسا]] و [[پروشات]] بر امور نفوذ داشته‌اند.

هیچ مدرکی دال بر استخدام زنان به عنوان کارمند در ادارات یا خدمات مذهبی وجود ندارد، با این حال، شواهد باستان‌شناسی فراوانی مبنی بر استخدام زنان به عنوان کارگر آزاد در تخت جمشید وجود دارد، جایی که آنها در کنار مردان کار می‌کردند.<ref name="Maria Brosius"/> زنان می‌توانستند به عنوان رهبران نیروی کار خود که با عنوان «arraššara pasabena» شناخته می‌شدند، استخدام شوند، که در آن زمان حقوق بیشتری نسبت به کارگران مرد دریافت می‌کردند.<ref name="Maria Brosius"/>

آن‌ها همچنین در بخش نظامی نیز حضور داشتند.
[[آرتمیس یکم|آرتمیس]] سپهسالار نیروی دریایی [[ایران]] در [[دومین تهاجم ایرانیان به یونان]] در زمان لشکرکشی [[خشایارشا]] شاهنشاه [[هخامنشی]]، در ۴۸۰ پیش از میلاد به [[یونان]] بود.<ref name="IRANICA">{{یادکرد وب |نام خانوادگی=Schmitt |نام=Rüdiger |عنوان= ARTEMISIA |نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/artemisia-queen-of-caria-see-caria-achaemenid-province |بازبینی=2012-03-29 |اثر= |تاریخ=August 15, 2011 |ناشر=Encyclopædia Iranica |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=}}</ref>