رودبار
رودبار روبار |
|
---|---|
کشور | ایران |
استان | گیلان |
شهرستان | رودبار |
بخش | بخش مرکزی |
نام(های) دیگر | رودبار زیتون |
مردم | |
جمعیت | ۱۱٫۴۵۴ نفر[۱] |
جغرافیای طبیعی | |
ارتفاع از سطح دریا | ۴۹۵ متر[۲] |
اطلاعات شهری | |
شهردار | ناصر عطایی |
پیششماره تلفنی | ۰۱۳ |
وبگاه | sh-roudbar.ir |
تابلوی خوشآمد به شهر | |
رودبار (به تاتی: روبار) یکی از شهرهای شمالی ایران و مرکز شهرستان رودبار، وسیعترین و متنوعترین شهرستانِ استان گیلان است. این شهر در مسیر اتوبان تهران-رشت و در ۲۶۸ کیلومتری تهران و ۶۰ کیلومتری رشت قرار دارد.
محتویات
رودبار زیتون[ویرایش]
در تاتی رودباری از کلمهٔ روبار برای نامیدن این شهر استفاده میگردد. واژهٔ رودبار معانی متعددی دارد، مانند: «جایی که در آن رودخانه بسیاری جاری باشد»[۴] و یا «ساحل رود یا ی کنار رود»[۵]. علت نامگذاری رودبار، وجود چشمهها و رودهای فراوان از جمله سفیدرود در این شهر است. سفیدرود که در تاتی رودباری به اِسپَرو معروف است، از به هم پیوستن رودهای قزلاوزن و شاهرود تشکیل میگردد و از وسط شهر رودبار میگذرد. این شهر از دیرباز اولین کشتگاهِ زیتون در ایران و دارای یکی از بهترین انواع زیتون در دنیا است. به همین دلیل به آن رودبارِ زیتون نیز گفته میشود. در لغتنامهٔ دهخدا آمده است: «برای تمیز دادن آن از رودبار قزوین آن را رودبار زیتون میگویند»[۶].
علت اصلی رویش زیتونِ با کیفیت در این شهر، آب و هوای مدیترانهای آن است. همچنین به دلیل مجاورت این شهر با کوهستانهای رشتهکوه البرز، به آن لفظ رودبارِ کوهپایه نیز اطلاق میگردد. این شهر در مرز چند منطقهٔ آب و هوایی خشک و گرم، گرم و مرطوب و نیز سرد قرار گرفته و از این نظر آب و هوایی منحصر به فرد دارد. در گونهبندی نیاز سالانهٔ انرژی شهرهای ایران، نیاز غالب انرژی رودبارِ گیلان، از نوع گرمایش-کم اعلام گردیده است.[۷]
مردم و زبان[ویرایش]
رودبار بزرگترین شهر تاتنشین استان گیلان است و مردمش به زبان تاتی رودباری سخن میگویند[۸][۹][۱۰][۱۱].
مسعود پورهادی پژوهشگر و نویسنده ادبیات گیلکی درباره زبان تاتی رودبار میگوید[۱۲]:
«در جنوب گیلان «تاتی» زبانی است جدا از زبان گیلکی اما بسیاری از ویژگیهایش را در همجواری با زبان گیلکی از دست داده و ویژگیهای زبان گیلکی را گرفته است.»
جهاندوست سبزعلیپور پژوهشگر زبان تاتی در مقاله گویش تاتی رودبار درباره این گویش مینویسد[۱۳]:
«یکی از مناطق ایران که در آن تاتی رایج است، رودبار گیلان است. گویش تاتی رایج در رودبار با دارا بودن بسیاری از ویژگیهای کهن زبانی آنگونه که باید معرفی و شناخته نشده و مورد مطالعه علمی قرار نگرفته است. این گویش نیز همانند همه گویشهای ایرانی دیگر در حال از بین رفتن است و دیری نخواهد گذشت که بسیاری از ویژگیهای اصیل آوایی، واژگانی و نحوی را از دست خواهد داد.»
برخی واژگان در زبان تاتی رودبار[ویرایش]
فارسی | زیتون | درخت | درختِ زیتون | زیر | زیر درخت زیتون | رودخانه |
---|---|---|---|---|---|---|
تاتی | زِ | دار | زِ دار | بِن | زِ دارِ بِن | رُخُن |
رودبار از سال ۱۳۳۸ به عنوان مرکز شهرستان مستقلِ رودبار اعلام گردید و پیش از آن شهری از شهرستان رشت به حساب میآمد.[۱۴] جمعیت این شهر در سال ۱۳۹۰ خورشیدی بیش از یازده هزار نفر برآورد شده است. [[�]]|تاریخ=۱۳۷۱|شماره=۲۵|صفحات=۲۳۷–۲۳۹}}</ref>
تقسیمات[ویرایش]
شهر رودبار به چند منطقه تقسیم میشود:
- خلیلآباد
- پایینبازار
- بالابازار
- ولیآباد
- وسطبازار
- شهرک ولیعصر
اماکن گردشگری و باستانی[ویرایش]
- تپهٔ باستانی مارلیک.
ساحل سفیدرود؛ به عنوان دومین رود بلند کشور و یکی از خروشانترین رودهای کشور؛ با هوایی دلپذیر، مخصوصاً در فصل بهار و تابستان، محل توقف و تفریح بسیاری از گردشگران استان گیلان است. همچنین مغازههای زیتونفروشی و نیز پارک ساحلیِ سفیدرود، از توقفگاههای شلوغِ شهر در روزهای تعطیل سال هستند. از این مغازهها میتوان سوغاتیهای شهر رودبار شامل بهترین انواع زیتون (شکسته، کنسروی، پرورده و ...)، روغن زیتون، صابون محلی زیتون، انواع ترشیجات و محصولات متنوعِ دیگر شهرهای گیلانزمین شامل کلوچهٔ لاهیجان، لنگرود و فومن و نیز برخی صنایع دستی مانند گمج و ... را تهیه نمود. شامی رودباری معروفترین غذای رودبار است که با روغن زیتون پخته میشود. از تفاوتهای این نوع شامی و دیگر شامیهای شمالی، اندازهٔ بسیار بزرگ و نیز استفاده از یک سبزیِ کوهستانی به نام پلنگِ مِشک است. همچنین میزاقاسمی، باقالاقاتوق، ترشِ قاتوق، باقالاخاشک، تره و ... نیز از دیگر غذاهای شمالی هستند که در رودبار نیز میتوان آنها را به وفور دید.
آموزش[ویرایش]
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودبار تنها مرکز آموزش عالی این شهر است.[۱۵] البته دانشکدهی فنی سما واحد رودبار نیز دایر است که زیر نظر دانشگاه آزاد دانشجو میپذیرد.[۱۶]
زمینلرزه رودبار و منجیل (۱۳۶۹)[ویرایش]
زمینلرزه رودبار و منجیل (۱۳۶۹) در ساعت ۳۰ دقیقه بامداد به وقت ایران در پنجشنبه ۳۱ خردادماه ۱۳۶۹ (برابر با ۲۱ ژوئن ۱۹۹۰ در ساعت ۲۱ به وقت گرینویچ) در نزدیکی شهر رودبار و روستاهای تابعه در استان گیلان و شمال غرب استان زنجان در ناحیه طارم علیا بروز نمود و تا شعاع ۱۰۰ کیلومتری از مرکز زمینلرزه موجب خسارات جانی و مالی فراوان گردید.
نگارخانه[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=1828
- ↑ چشمانداز جغرافیایی در مطالعات انسانی، سال نهم، شماره ۲۶، بهار ۱۳۹۳ ۱- صص. ۱۶
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/John_Pinkerton
- ↑ لعتنامه دهخدا> رودبار. (اِ مرکب ) جایی که در آن رودخانه ٔ بسیار جاری باشد.
- ↑ فرهنگ فارسی> ساحلِ رود، کنار رود.
- ↑ لغتنامه دهخدا
- ↑ مقررات ملی ساختمان، مبحث نوزدهم، صرفهجویی در مصرف انرژی، سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور، ۱۳۸۹
- ↑ مقدمه کتاب «دستور زبان گویشهای تاتی جنوبی»، پروفسور احسان یارشاطر، لاهه - پاریس ١٩٦٩
- ↑ زبان تاتی توصیف گویش تاتی رودبار، دکتر جهاندوست سبزعلیپور، نشر فرهنگ ایلیا
- ↑ نخستین فرهنگ گویش تاتی رودبار زیتون، علی علیزاده جوبنی، نشر فرهنگ ایلیا ۱۳۸۹
- ↑ تاتهای ایران و قفقاز، علی عبدلی، انتشارات مهدی رضایی، تهران، ۱۳۸۹
- ↑ تا یک شاعر با یک زبانی صحبت میکند آن زبان نمیمیرد.
- ↑ مقاله «گویش تاتی رودبار»، جهاندوست سبزعليپور
- ↑ «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری». وبگاه رسمی وزارت کشور ایران. بازبینیشده در آبان ۱۳۸۹.
- ↑ http://iauroudbar.ac.ir/
- ↑ http://www.roudbar-samacollege.ir/
- اطلس گیتاشناسی استانهای ایران، تهران ۱۳۸۳، ص۱۷۰.
پیوند به بیرون[ویرایش]
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ رودبار موجود است. |