پره‌سر
| پره‌سر پَرَسَر |
|
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | گیلان |
| شهرستان | رضوانشهر |
| بخش | پره‌سر |
| نام(های) دیگر | بازار پره سر |
| نام(های) قدیمی | سه شنبه بازار |
| سال شهرشدن | ۱۳۴۱ خورشیدی[۱] |
| مردم | |
| جمعیت | ۷۸۲۶ نفر[۲] |
| تراکم جمعیت | ۷۲ نفر بر کیلومتر مربع |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع از سطح دریا | ۲۴ متر |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۱۷ |
| میانگین بارش سالانه | ۱۴۴۰٫۶ میلیمتر |
| روزهای یخبندان سالانه | ۳ |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | سید علی فاطمی[۳] |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۱۳ |
| تابلوی خوش‌آمد به شهر | |
پَره‌سَر یکی از شهرهای استان گیلان در شمال ایران است. پره سر در کناره جنوب غربی دریای خزر، در مسیر راه بندر انزلی ـ آستارا یا کریدور شمال–جنوب قرار دارد. پره سر در ۱۳۴۱ خورشیدی شهر شد و با تشکیل بخشِ پره سر در سال ۱۳۷۶ خورشیدی، به مرکزیت آن درآمد.[۴] جمعیت آن طبق سرشماری اولیه ۱۳۹۰ خورشیدی، ۷۸۲۶ تن[۵]بوده است.
-
جمعیت پره سر
حداکثر دمای آن در تابستان ْ ۳۴، حداقل آن در زمستان ْ ۳-، و میانگین بارش سالانة آن ۱۴۴۰٫۶ میلیمتر در ایستگاه پیلمبرا است.(البته این ارقام میانگین آمار بوده ودر بعضی سالها متغیر می‌باشد)[۶] ایستگاه پیلمبرا اولین ایستگاه اقلیم شناسی استان گیلان می‌باشد که در سال ۱۳۴۷ تاسیس شده است.[۷]
این شهر که در بخش پره سر شهرستان رضوانشهر استان گیلان قرار دارد دارای آب و هوای معتدل خزری می‌باشد بهترین موقع برای سفر به این منطقه ماه‌های اردیبهشت، خرداد، شهریور و مهر می‌باشد که رطوبت هوا به نسبت کاهش میابد.
این بخش دارای فرهنگ باستانی می‌باشد ساکنان این منطقه به صورت بومی تالشان هستند که با گذشت زمان گیلکان از شرق به این مکان مهاجرت کرده‌اند و ترکان از غرب یعنی آذربایجان آمده‌اند، کردهای این شهر که دارای جمعیت اندکی هستند در زمان رضا شاه به این منطقه کوچانده شده‌اند؛ پس در نتیجه این شهر دارای فرهنگهای مختلفی است در واقع دارای یک فرهنگ مشترک از همه اقوام ساکن شمال غرب فلات ایران است.
نام این شهر از دو قسمت (پره=محل ماهیگیری) و (سر=پسوند مکان) تشکیل شده است نام قدیمی این منطقه (تالش دولاب) بوده است که یکی از قسمت‌های خمسه تالش بوده است که با تجمع مردم وکوچ اقوام دیگر به کلی تغییر پیدا کرده و به پره سر تبدیل شده است.
نیروگاه سیکل ترکیبی پره سر در روستای نوکنده این بخش واقع شده‌است.[۸]
نیروگاه کوچک برق آبی نیروگاه ارده نیز در روستای ارده این بخش قرار دارد.[۹]
تقسیمات سیاسی[ویرایش]
بخش پره سر، در مغرب و شمال شهرستان رضوانشهر قرار دارد. از شمال به بخش اَسالِم (در شهرستان طوالش)، از جنوب به بخش مرکزی (شهرستان رضوانشهر) و شهرستان ماسال، از مشرق به دریای خزر و از مغرب به شهرستان خلخال محدود می‌شود و مشتمل است بر دو دهستان به نامهای دیناچال و ییلاقی اَردِه و شهر پره سر.
مکان‌نگاری
 |
تالش | |
||
| دریای کاسپین |  |
خلخال | ||
 پره سر  |
||||
 |
||||
| رضوانشهر | ماسال | کلور |
شهر پره سر در ۷۰ کیلومتری مرکز استان شهر رشت، ۴۰ کیلومتری بندر انزلی و صد کیلومتری شهر آستارا واقع شده است.[۱۰]
این بخش دارای دو دهستان به نامهای ییلاقی ارده و ساحلی دیناچال است.
اقلیم[ویرایش]
این شهر شامل جلگه و کوهستان است. هوای جلگه در تابستان گرم و مرطوب و در زمستان ملایم و هوای کوهستان در تابستان معتدل و در زمستان سرد است. آستارا با بارش میانگین سالانه در حدود ۱۲۰ روز در سال از نقاط پربارش کشور محسوب می‌شود.[۱۱]
آب و هوای آستارا معتدل و مرطوب و میزان بارندگی سالانه به طور متوسط ۱۵۰۰ میلیمتر است. رطوبت نسبی در این منطقه بین ۷۵ تا ۸۵ درصد متغیر است. حداکثر بارندگی سالیانه در ایستگاه آستارا ۲/ ۷۸۰ میلیمتر و دامنه تغییرات بارندگی سالیانه در محدوده مورد نظر بین ۲۰۰۰ میلیمتر در مناطق ساحلی تا ۷۰۰ میلیمتر در ارتفاعات نوسان دارد.
متوسط درجه حرارت معادل ۱۷٫۳ درجه سانتی گراد و معدل حداکثر دما ۲۶٫۱ درجه و معدل حداقل دما ۶٫۲ درجه سانتی گراد بوده‌است متوسط روزهای یخبندان در سواحل خزر طی یک دوره ۲۰ ساله، ۱۱ روز در سال برآورد گردیده‌است. ا توجه به موقعیت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا و نزدیکی به اقلیم کوهستان، آب و هوای مرطوب و معتدل، اندکی خنک تر از مناطق پست جلگه‌ای دیگر استان می‌باشد.
جغرافیا[ویرایش]
جغرافیای پره سر دلیل پوشش گیاهی غنی گیلان ممتاز بودن اقلیم آن است. ناحیه رویشی هیرکانی مانند یک نوار سبز، حاشیه جنوبی دریای خزر و نیمرخ شمالی رشته کوه البرز را پوشانده‌است. این ناحیه رویشی به خاطر حاصلخیزی خاک، تغییرات دما و بارندگی‌های متعدد، حاوی گونه‌های گیاهی زیادی است. جنگل‌های این ناحیه به صورت نسلی دست‌نخورده و سالم، کمربندی از درختان خزان‌کننده دوران سوم زمین‌شناسی را تشکیل می‌دهند. این جنگل‌ها که از آن به نامهای جنگل‌های مرطوب و یا خزری یاد می‌شود ارزش‌های زیست‌محیطی و اقتصادی زیادی دارند و در زمره میراث طبیعی جهانی محسوب می‌شوند.[۱۲]
مهمترین کوههای این بخش عبارت اند از: سیاه کوه، آق مسجد، رَزَن، مَرزون سَر، چله، اَریوْدار یا وزمستون. رودهای شفارود و دیناچال در آن جریان دارد. کش رود/ کیش رود از کوههای مغرب شهر سرچشمه می‌گیرد و در پنج کیلومتری شمال غربی آن به دریای خزر می‌ریزد.
پوشش گیاهی این منطقه به سه بخش ساحلی، جلگه‌ای و کوهستانی تقسیم می‌شود. سه رود مهم بخش پره سر شامل رودهای ناو، لمیر و شفارود می‌باشند. درختان بومی منطقه شامل بلوط، شمشاد، راش خزری، انجیلی، ممرز، بلوط، تنگرس (بادام وحشی)، زربین و سرو می‌باشد. انواع دیگری از گیاهان یک ساله و فصلی هم در مناطق جلگه‌ای و ساحلی رشد و نمو می‌کنند.
پوشش گیاهی پره سر مشتمل است بر درختان توسکا، اوجا، افرا، مَمرز، شمشاد، گردو، نمدار، راش، درختان پهن برگ نواحی کوهستانی و جنگلی، و گیاهان دارویی نظیر گل گاوزبان، بارهنگ، ثعلب، گل خطمی، پونه، کاسنی، وَن، غاز ایاقی و مازو[۱۳]
اقتصاد[ویرایش]
اهالی پره سر عمدتاً به کشاورزی، باغداری، دامداری و پرورش زنبور عسل اشتغال دارند. محصول عمدة آن برنج و دیگر محصولات مهم آن گندم، جو، نباتات علوفه‌ای و میوه‌هایی مانند ازگیل و گلابی و سیب است. صادرات این بخش برنج، میوه، عسل، ماهی، صنایع دستی چوبی، گلیم و جاجیم است. ایجاد کارخانه و کارگاههای چوب بری و نجّاری و تولید فراورده‌های چوبی زمینة اشتغال روستاییان بخش پره سر و نقاط دیگر را فراهم آورده و از مهاجرت آنان به شهر کاسته است. آب کشاورزی از طریق رودخانه و آب آشامیدنی از چاههای عمیق و نیمه عمیق از طریق لوله کشی تأمین می‌شود.[۱۴]
محصولات این منطقه به دلیل قرارگیری در مجاورت دریاچه کاسپین و همچنین جلگه حاصلخیز آن و جاری بودن رودهای دائمی بسیار متنوع است. این محصولات شامل: شالیکاری (برنج)، گندم، مرکبات، کیوی، آلوچه، ماهیگری و شیلات، پرورش ماهیان سردآبی، گیاهان داروئی، گیاهان روغنی و....
-
ماهیگیری در پره سر
-
زنبورداری در پره سر
-
شالیکاری در پره سر
-
دامپروری در پره سر
-
مزرعه گل گاوزبان در پره سر
تاریخچه[ویرایش]
تاریخ پره سر بالطبع وطن مادری ایران بسیار غنی و پربار است. در میان درختان جنگلی و کنارهٔ شمال شرقی شفارود با مناظر زیبا و رویایی جاده‌ای به سمت جنوب غربی راه می‌گشاید که با پشت سر گذاشتن روستاهای مسیر خود چون: دُوران، سیاب، گیلیار، سفیه چوان، اَچِل، بن آوی و طی مسافتی حدود ۳۳ کیلومتر به روستای ییلاقی وسکه و روستای مجاور آن مینه رو، منتهی می‌گردد.
در سالهای اخیر در آن آبادی‌ها گورستان‌های باستانی مهمی شناسایی شده. در کاوشهای باستان شناسی در این منطقه گورهای مختلفی کشف و لایه برداری شده و علاوه بر اسکلت‌های موجود در گورها، اشیایی همچون ظروف سفالی، مهره‌های تزئینی، النگو، ادوات آهنی، خنجر، سر پیکان، تبر و شمشیر که کاملاً اکسیده شده بودند و به دست آمده، بعضی از اسکلت‌ها نیز به دلیل رطوبت شدید متلاشی و امکان جمع‌آوری آن‌ها برای مطالعات بعدی وجود نداشت. قدمت این گورستان‌ها به دوران اشکانی می‌رسد. از آثار ثبت شده ملی پره سر می‌توان به محوطه وسک و محوطه مزگت اشاره کرد.
این منطقه از نظر فسیل شناسی هم بسیار غنی است زیرا عموماً در مناطق کوهستانی سنگها به صورت رسوبی می‌باشند.
مکانهای دیدنی[ویرایش]
- سلطان برزکوه
- آبشار ویسادار
- ییلاقات پره سر
- پارک جنگلی دکتر درستکار
- سواحل دریا
- بقعة سلطان برزکوه
- مقبرة سید نجم الدین
-
محل بقعه برزکوه در نوک قله
-
نمایی از نوک قله برزکوه
-
نمای اطراف از نوک قله برزکوه
-
طبیعت برزکوه
-
مسیر قله برزکوه
-
آبشار ویسادار
-
جاده گیسوم
-
ساحل رودکنار
ورزش[ویرایش]
منطقه پره سر منطقه‌ای ورزش خیز و ورزش دوست می‌باشد و ورزشهایی مانند والیبال و فوتبال، کشتی گیله مردی، کاراته و شطرنج در پره سر طرفداران فراوانی دارند.
والیبال در این منطقه به صورت حرفه‌ای پیگیری می‌گردد و تیم تولید فنر پره سر در لیگ دسته یک والیبال کشور در سال ۱۳۸۷ حضور داشتند که دلیل آن از دست دادن سهمیه صعود به لیگ برتر در روزهای پایانی لیگ بود.[۱۵][۱۶][۱۷]
به صورت فصلی در پره سر مسابقات منطقه‌ای و استانی کشتی گیله مردی برگزار می‌گردد.[۱۸][۱۹]
تیمهای فوتبال به صورت تیمهای پایه و نوجوانان در مسابقات لیگ استانی حضور دارند. ،[۲۰][۲۱] ولی مسابقات فوتسال به دلیل وجود دو سالن سرپوشیده شهید مهربخش و شهید ویرانی در محوطه ورزشی خلخالیان پره سر به صورت حرفه‌ای تر برگزار می‌گردد.[۲۲]
تیمهای پره سری در مسابقات استانی شطرنج حضور دارند.[۲۳][۲۴]
منابع[ویرایش]
- ↑ کاوشهای باستان ش‍ن‍اخ‍ت‍ی در م‍ح‍وطه‌ه‍ای باستانی تالش: گ‍زارش م‍ق‍دم‍ات‍ی ح‍ف‍ری‍ات وسکه و میان رود/ ت‍ال‍ی‍ف م‍ح‍م‍درض‍ا خ‍ل‍ع‍ت‍ب‍ری
- ↑ «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰». معاونت برنامه ریزی استانداری خراسان جنوبی (به نقل از مرکز آمار ایران)، ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲. بازبینی‌شده در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲.
- ↑ http://parasarica.ir/post/114
- ↑ تقسیمات سیاسی ایران
- ↑ «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰». معاونت برنامه ریزی استانداری خراسان جنوبی (به نقل از مرکز آمار ایران)، ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲. بازبینی‌شده در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲.
- ↑ استان شناسی گیلان
- ↑ اداره کل هواشناسی استان گیلان
- ↑ وزارت نیرو - گروه مپنا - نیروگاه پره سر
- ↑ شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران - نیروگاه ارده
- ↑ نقشه ماهواره‌ای بهراه
- ↑ سازمان هواشناسی ایران
- ↑ کتاب گیلان
- ↑ سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، ج ۱۵، ص ۱۰۳ـ۱۰۴، ۲۷۹؛ مظفریان، ص ۳۹۶، ۴۰۲
- ↑ سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، ج ۱۵
- ↑ صدا و سیمای مرکز گیلان
- ↑ ایرنا
- ↑ صدا و سیمای مرکز گیلان
- ↑ ایرنا
- ↑ صدا و سیمای مرکز گیلان
- ↑ هیات فوتبال استان گیلان
- ↑ صدا و سیمای مرکز گیلان
- ↑ تیلار
- ↑ شطرنج خمام
- ↑ شطرنج خمام
|
||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||
