این مقاله نیازمند تمیزکاری است. لطفاً تا جای امکان آنرا از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید، سپس این برچسب را بردارید. محتویات این مقاله ممکن است غیر قابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد.
لحن یا سبک این مقاله بازتابدهندهٔ لحن دانشنامهای استفادهشده در ویکی‌پدیا نیست. لطفاً کلمات ستایشگونه و غیر ادبی و عبارتهای نادانشنامهای را بزدایید. برای راهنمایی بیشتر راهنمای نوشتن مقالههای بهتر و لحن بیطرف را ببینید.
وانان، روستایی از توابع بخش لارانشهرستان شهرکرد در استان چهارمحال و بختیاریایران است. فاصلهٔ روستای وانان تا شهر شهرکرد مرکز استان ۲۲ کیلومتر است، این روستا در نزدیکی مرز استان اصفهان و استان چهارمحال و بختیاری واقع شده و فاصلهٔ ان تا شهر اصفهان حدود۱۰۰ کیلومتر است. زبان مردم روستا فارسی است، کلمات آن دارای آهنگ ادای خاصی است که ترکیبی از لری و لهجه شهرکردی است که ان را از گویش معیار فارسی (تهرانی) متمایز می‌سازد. لهجه وانانی با لهجه معیار فارسی تفاوت‌های آوایی و واژگانی دارد و برخی واژه‌ها و پسوندهایی دارد که تنها در این لهجه دیده می‌شود. در میان ساکنین محلی شهرکرد، لهجه مردمان بومی وانان به لهجه دهکردی بسیار شبیه است. لهجه وانانی و به طور کلی لهجه شهرکردی بسیار مشابه لهجه اصفهانی است که در مناطق جنوبی اصفهان به کار می‌رود. با توجه به شباهت‌های زیاد لهجه وانانی به زیر لهجه‌ها و لهجه‌های وابسته به لهجه اصفهانی و فاصله نزدیک وانان و به طور کلی شهرستان شهرکرد تا اصفهان برخی معتقدند که لهجه وانانی گونه‌ای از گویش رایج مردم فلات مرکزی ایران به ویژه منطقه جی قدیم است، متأسفانه این لهجه در حال حاضر در حال نابودی است. لهجه و گویش وانانی و به طور کلی شهرکردی یکی از لهجه‌ها و گویش‌های اصیل پارسی است و سرشار از واژه‌های بسیار قدمت داری است به طوری که پسوند 'اولی' (OLE) در حال حاضر فقط در لهجه شهرکردی و وانانی رایج است. در زیر مثال‌هایی از این پسوند منحصر به فرد آورده شده است.
فارسی معیار
لهجه وانانی
خاک آلود
خاکولی
چرک آلود
چرکولی
جسم گرد و کروی
گردولی
نوعی نان
کاکولی
برخی لغات لهجه وانانی
لهجه وانانی
فارسی معیار
دَیه
خواهر
کاکا
برادر
خُنُک
آدم بی‌مزه
صُب
صُبح
جُستن
پیدا کردن
پیش کردن
بستن در به حالت نیمه باز
جل بو
عجله کن، سریع باش
تُرکیدن
آهسته قدم زدن
ویری
بلند شو
خُب
خوب
الشت اگشت
عوض بدل کردن
ابیده بیدک
میشه که بشه
جقله
پسر
زنان این روستا با هنر فرش بافی آشنایی دیرینه دارند مردم این روستا دارای فرهنگی غنی واداب ورسوم باستانی می‌باشند: از جمله شنبه گردش (یادگاری از فرهنگ ایران باستان که مردم در اولین شنبه سال به دامان طبیعت می‌روند)، شال اندازی (در شب سال نو پسران جوان به طور مخفیانه دستمالی را در خانهٔ اقوام می‌اندازند و آنان داخل ان را پول یا هر کادوی دیگری قرار می‌دهند پسر جوان تلاش می‌کند تا ناشناس باقی بمانند) آداب خاص عروسی: هنگام ورود عروس به خانهٔ داماد، دامادبالای دیوار می‌رود وبر سر عروس گندم می‌پاشد- هنگام ورود عروس به خانه داماد اناری را پیش پای عروس به زمین می‌کوبند- عروس و داماد به نشانهٔ نیکبختی دور آتش می چر خند-عروس قبل از ورود به حجله گردو یا ظرفی چینی را زیر پا می‌شکند.
این روستا در دهستان لار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایراندر سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۳٬۰۴۴ نفر (۶۹۳خانوار) بوده‌است. مردم روستا اکثراً مهاجرانی از استان‌های اصفهان و فارس و خوزستان هستند، مخصوصاً از شهرهای اصفهان و نجف آباد و شیراز و مسجد سلیمان، از لحاظ نژادی مردم روستا ترکیبی از لرها و فارس‌ها می‌باشند. از بزرگان وسیاستمداران بزرگ وانان سید مرتضی بختیاری وزیر سابق دادگستری، تیمور فتاحی ریس کل سابق اقتصاد و دارایی استان را می‌توان نام برد، از لحاظ فرهنگی مردم روستای وانان به خاطر تعامل بیشتر با خارج از استان دارای سطح فرهنگی بالاتری از بقیهٔ مناطق استان می‌باشند.
وانان دارای اقلیم مرطوب معتدل با تابستان‌های معتدل و زمستان‌های بسیار سرد است. میانگین سالانه دمای هوادر وانان ۱۰ درجه سانتی گراد می‌باشد. در طول ۳۰ سال گذشته حداقل مطلق دما و حداکثر مطلق دمای ثبت شده در ایستگاه سورشجان (منطقه لاران) به ترتیب ۳۶ درجه سانتیگراد زیر صفر و ۳۴ درجه سانتیگراد بوده‌است. سردترین و گرمترین ماه‌های وانان به ترتیب دی و مرداد می‌باشد. در پاییز و زمستان و بهار میزان بارش برف و باران بالاست اما میزان بارش در تیر و مرداد نزدیک به صفر است. بیشترین میزان بارش برف در وانان در بوران سال ۱۳۵۰ گزارش شده که بدون شک یکی از سخت‌ترین بوران‌های تاریخ ایران بوده است دوره‌ای از سرمای شدید و یخبندان گسترده که از چهاردهم بهمن سال ۱۳۵۰ آغاز شد و تا بیستم همان ماه ادامه‌یافت، باعث بارش غیر عادی برف به میزان بیش از 5مترشد. به گزارش سازمان هواشناسی جمهوری اسلامی ایران شهر سقزبا کمینه دمای 45- به همراه شهر بستان‌آباد در استان آذربایجان شرقی که کمینه دمای ۴۶- در ان به ثبت رسیده در کنار روستای وانان با کمینه دمای 42- سردترین مناطق ایران هستند.
آب و هوای وانان
ژانویه
فوریه
مارس
آوریل
مـــــه
ژوئـن
ژوئیـه
اوت
سپتامبر
اکتبـر
نوامبر
دسامبر
سـال
گرمترین
C°
۸٫۲
۱۲٫۶
۱۹٫۶
۲۷٫۲
۲۶٫۸
۳۵٫۶
۳۸٫۰
۳۶٫۰
۳۲٫۴
۲۶٫۸
۲۰٫۸
۱۹٫۰
۳۸٫۰
میانگین گرم‌ترین‌ها
C°
۰٫۱
۵٫۸
۱۳٫۶
۲۰٫۴
۲۳٫۴
۳۰٫۶
۳۴٫۱
۳۲٫۹
۲۹٫۷
۲۳٫۱
۱۴٫۴
۱۱٫۰
۱۹٫۹
میانگین سردترین‌ها
C°
-۱۹٫۰
-۸٫۸
-۱٫۶
۳٫۶
۵٫۰
۷٫۸
۱۳٫۴
۱۱٫۷
۵٫۷
۱٫۳
-۱٫۵
-۴٫۳
۱٫۱
سردترین
C°
-۳۲٫۰
-۱۹٫۲
-۸٫۶
-۳٫۶
۰٫۲
۳٫۶
۸٫۴
۷٫۰
۰٫۲
-۵٫۲
-۷٫۴
-۱۱٫۸
-۳۲٫۰
منبع: وب‌گاه اداره هواشناسی چهار محال و بختیاری ۴ ژانویه ۲۰۱۴
حمام وانان مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان شهرکرد، بخش لاران، دهستان لار، روستای وانان، تقاطع کشاورز، خیابان امام حسین وانان واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ خرداد ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۲۹۵۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ایران
آب و هوای وانان
