انتخابات مجلس شورای ملی (۱۲۸۵)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
انتخابات نخستین دورهٔ مجلس شورای ملی
ایران
۲۵ شهریور ۱۲۸۵
نمایندگان
← ۱۲۸۸
هر ۱۲۸ کرسی مجلس شورای ملی
۶۵ کرسی موردنیاز اکثریت

رئیس‌مجلس

مرتضی‌قلی صنیع‌الدوله

نخستین انتخابات مجلس شورای ملی که در ۲۵ شهریور ۱۲۸۵ برگزار شد، نخستین انتخابات در تاریخ ایران است و در نتیجهٔ آن نمایندگان دورهٔ نخست مجلس شورای ملی انتخاب شدند. در این انتخابات علاوه بر کاستی‌های نظری قانون انتخابات و نواقص اجرای رای‌گیری، کارشکنی‌های مخالفان نهضت مشروطه نیز که مخالف برگزاری انتخابات بودند، از چالش‌های اصلی به‌شمار می‌رفتند.[۱]

پیشینه[ویرایش]

نوشتار اصلی: مجلس عالی (۱۲۸۵)

نظام‌نامهٔ انتخاباتی مجلس را مجلس عالی (شورای عالی دربار) تدوین کرده‌بود. در این شیوه‌نامه نظام انتخاباتی طبقاتی در نظر گرفته شده‌بود که بر خلاف نظام‌های مشروطهٔ جاهای دیگر دنیا بود.[۲]

نحوهٔ برگزاری[ویرایش]

این انتخابات در تهران به صورت مستقیم و یک‌مرحله‌ای بود اما در شهرستان‌ها که دومرحله‌ای بود، هر یک از گروه‌های انتخاب‌کننده در شهرها پس از انتخاب نماینده خود، آن‌ها را راهی مرکز ایالت می‌کردند تا با برگزاری یک رأی‌گیری دیگر از میان خود نماینده‌ای انتخاب نمایند.[۱]

شرایط انتخاب‌کنندگان[ویرایش]

کسانی که دارای حق رای در انتخاب بودند ۶ دسته بودند:

  1. شاهزادگان قاجار
  2. اعیان و اشراف
  3. علما و طلاب
  4. ملاکین و فلاحین
  5. تجار
  6. اصناف

رای‌دهندگان علاوه بر داشتن تابعیت ایران و معروفیت محلی، باید باسواد می‌بوده و حداقل ۳۰ و حداکثر ۷۰ سال سن می‌داشتند. برای اصناف، داشتن محل کسب و برای مالکان داشتن ملکی به ارزش حداقل ۱٬۰۰۰ تومان نیز بخشی از شرایط حق رای بود.[۱]

منابع[ویرایش]