مناره

نمایی از مناره بیت العباس نجف آباد

مناره (گلدسته) برجی مدور است که یکی از اجزاء معماری اسلامی است و بیشتر در مسجدها بکار می‌رود.

معنی لغوی

مناره. [ م َ رَ / رِ ] (از ع، اِ) منارو جوتره. و فنار. (ناظم الاطباء). نشان که در راه ازسنگ و خشت برپا کنند و در اصل لغت به معنی چراغ پایه باشد ظاهراً وجه تسمیه آن باشد که سابق برای راه یافتن مسافران چراغی بر مناره می‌افروختند، زیرا که در بلاد عرب به شبها می‌روند.

کاربرد

نمایی از مناره حرم حضرت زینب دختر امام علی (ع) در دمشق

مناره‌ها سه کاربرد اصلی دارند:

• میل راهنما: برای راهنمایی کاروان‌ها در مسیر جاده‌ها و نشان دادن مکانهای اصلی بافت شهری.

قطب منار دهلی

• اذان‌گویی و خبررسانی: مکانی برای گفتن اذان.
• مناره نماد پیروزی: این نوع مناره‌ها را از جمجمه سر انسان‌ها و حیوانات می‌ساختند.

اجزاء

مناره‌ها از چهار جزء اصلی تشکیل شده‌اند:

• پایه یا سکو: مربعی‌شکل یا چندپهلو بوده که بدنه یا ساقه مناره در وسط آن قرار می‌گیرد. پایهٔ مناره رهروان اصفهان و مناره خسروگرد سبزوار مربعی شکل بوده و پایهٔ مناره گار، مناره سین و مناره زیار هشت ضلعی. برخی از مناره‌ها هم بدون سکو هستند مانند: مناره برسیان، مناره علی و مناره ساربان.
• ساقه: در ایران در مناره‌های پیش از اسلام اغلب مربعی شکل و در دوران اسلامی به شکل استوانه یا مخروطی ساخته می‌شده.
• سرپوش: مربع و هشت گوش که مهم‌ترین بخش مناره‌است.
• رأس: سایبان که به اشکال مختلف ساخته می‌شود.

مناره دارالضیافه اصفهان

بلند ترین مناره‌های کهن

• قطب منار
• منار جام
• منار ساربان

ممنوعیت ساخت مناره‌ها در سوئیس

دولت سوئیس پس از یک همه پرسی ساخت مناره برای مساجد را ممنوع کرد. اولریش اشلوئر از رهبران مخالف ساخت مناره‌ها در مصاحبه‌ای مناره‌ها را سمبل ادعای برتری اسلام بر مسیحیت دانست. این اقدام با اعتراض گسترده نهادهای اروپایی و واتیکان روبرو شد.

نگارخانه

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

  مناره شاه عبدالعظیم

منابع

• لغت نامه دهخدا [۲]
• ویکی‌پدیای عربی
• فرهنگ ناظم الاطباء

پیوند به بیرون

• مناره‌ها در سایت حرم مطهر رضوی