فاطمه پهلوی

فاطمه پهلوی
شاهزاده سلسله پهلوی
فاطمه پهلوی در کنار فرزندانش، کامبیز خاتمی (راست) و رامتین خاتمی (چپ)
زادروز	۸ آبان ۱۳۰۷ ۱۹۲۸
زادگاه	تهران، ایران
مرگ	۱۲ خرداد ۱۳۶۶ (۵۸ سال) می ۱۹۸۷
محل مرگ	لندن، انگلستان بیماری سرطان
آرامگاه	لندن
همسران	وینست لی هیلر (۱۳۳۸–۱۳۲۷) محمد خاتمی (۱۳۵۴–۱۳۳۸)
دودمان	خاندان پهلوی
پدر	رضاشاه
مادر	عصمت‌الملوک دولتشاهی
فرزندان	کیوان، داریوش، رعنا، پری، کامبیز، رامین
دین	اسلام

فاطمه پهلوی (۸ آبان ۱۳۰۷ تهران، ۱۳۶۶ لندن)، دهمین فرزند رضا شاه پهلوی و همچنین چهارمین فرزند عصمت‌الملوک دولتشاهی است.

تحصیلات

او تحصیلات مقدماتی را در در سال ۱۳۱۸ و در مدرسه زرتشتیان تهران با نام انوشیروان دادگر آغاز و به صورت نیمه تمام رها کرد و سپس در بیروت، اروپا و آمریکا ادامه تحصیل داد.

زندگی شخصی

در زمان رضا شاه، دربار ایران طرحی برای ازدواج فاطمه با خسرو خان قشقایی در دست داشت که خانواده قشقایی تمایلی نشان ندادند و این طرح با شکست مواجه شد. پس از درگذشت رضا شاه، فاطمه ابتدا در مرداد ۱۳۲۷ با یک روزنامه‌نگار آمریکایی به نام «وینست لی هیلر» ازدواج کرد و از او صاحب یک دختر به نام رعنا و دو پسر به نامهای کیوان و داریوش پهلوی هیلر شد. این ازدواج موجب اعتراضاتی در ایران گردید. چرا که ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان ممنوع و ازدواج زن ایرانی با تبعه سایر کشورها نیاز به کسب اجازه قبلی از دولت ایران داشت. نادیده گرفتن این دو مورد موجب شد تا فاطمه پهلوی از امتیازات خود محروم گردد. با وجود آن‌که هیلر مسلمان گردید و نام خود را علی گذاشت، ولی ورود به ایران می‌توانست موجب دستگیری و محاکمه فاطمه پهلوی شود.

از سوی دیگر دربار نیز نسبت به این ازدواج روی خوشی نشان نداد. چرا که فاطمه پهلوی جشن ازدواج خود با هیلر را در پاریس و درست در روزی برگزار نمود که دربار ایران به مناسبت خاکسپاری رضا شاه عزای عمومی اعلام کرده بود. بر خلاف تمایل سپهبد رزم‌آرا که از مطبوعات خارجی می‌خواست که اخبار مربوط به تشییع جنازه و عزاداری برای رضا شاه را پوشش دهند، اخبار این ازدواج و همزمانی آن با عزاداری به صورت بسیار پر سر و صدا انعکاس یافت. انعکاس این اخبار مطبوعاتی در جریان ملی شدن صنعت نفت ایران صورت گرفت و موجب شد که موضع شاه تضعیف گردد. سرانجام دربار در سال ۱۳۳۲ به فاطمه پهلوی و علی هیلر اجازه بازگشت به کشور را داد و علی‌رغم پیش‌بینی‌ها، مورد استقبال قرار گرفت. بعدها در مرداد ۱۳۳۸ فاطمه از هیلر طلاق گرفت و در آبان همان سال با ارتشبد محمد خاتمی ازدواج نمود که ثمره آن یک دختر به نام پری و دو پسر به نامهای کامبیز و رامین خاتمی بود. محمد خاتمی در سال ۱۳۵۴ در حال کایت‌سواری در حوالی سد دز با کوه برخورد کرد و کشته شد.

فعالیت‌ها

از راست امیر اسدالله علم، فاطمه پهلوی، ایندیرا گاندی و ارتشبد خاتم (همسر فاطمه پهلوی)

فاطمه پهلوی از جمله اعضای خاندان پهلوی بود که به فعالیت‌های اقتصادی روی آورد. فاطمه پهلوی یکی از سهامداران اصلی «شرکت سی.آر.سی» بود که در سال ۱۳۴۳ باشگاه فرهنگی ورزشی پرسپولیس را راه‌اندازی نمود. اندکی پیش از انقلاب اسلامی، ساختمان بولینگ عبده آتش گرفت و حق بیمه آن به فاطمه پهلوی پرداخت گردید و او روانه خارج از کشور شد. بسیاری همچنان معتقدند که این آتش‌سوزی عمدی و توسط عوامل فاطمه پهلوی رخ داده‌است. خبرگزاری فارس به نقل از گزارشی که در کنگره آمریکا مطرح شده، ادعا دارد که وی دو میلیون دلار از کمک اقتصادی آمریکایی‌ها به ایران را به صورت بلاعوض دریافت نموده‌است. او تا پیش از انقلاب کاخ‌هایی در تهران و شمال کشور داشت.

فاطمه پهلوی گاه در سیاست و روابط خارجی با کشور چین نیز نقشی ایفا نموده‌است. او همچنین نخستین بانوی خلبان ایرانی است.

مرگ

فاطمه پس از انقلاب اسلامی مدتی ساکن پاریس بود. او در سال ۱۳۶۶ در ۵۸ سالگی در شهر لندن درگذشت.