بندر ترکمن

برای دیگر کاربردها، ترکمن (ابهام‌زدایی) را ببینید.

بندر ترکمن بنر
کشور	ایران
استان	گلستان
شهرستان	بندر ترکمن
بخش	بندر ترکمن
نام(های) دیگر	بندر - بندر تورکمن
نام(های) قدیمی	بندر شاه
سال شهرشدن	۱۳۰۹
مردم
جمعیت	۵۸٬۷۳۶ نفر در سال ۱۳۹۰
جغرافیای طبیعی
مساحت	۱۸/۸۵۴ ک.م
ارتفاع از سطح دریا	۲۰-
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه	۲۰
اطلاعات شهری
شهردار	پوریا میر زنجانی
پیش‌شماره تلفنی	0173
وبگاه	http://www.bandartorkman.ir/
تابلوی خوش‌آمد به شهر
بندر ترکمن روی نقشه ایران ۳۶.۹۰۹۷۲۲۲° شمالی ۵۴.۱۱۳۶۱۱۱° شرقی / 36.9097222; 54.1136111

بقایای اسکله چوبی راه آهن

بندر ترکمن در غرب استان گلستان و مرکز شهرستان ترکمن است. این شهر درسال ۱۳۰۶ خورشیدی به فرمان رضاشاه بنیان گذاری شد و ازین رو تا پیش از انقلاب «بندر شاه» نامیده میشد بندر شاه جزو نخستین شهرهای ایران است که راه آهن به آن کشیده شد؛ راه آهن سراسری پس از گذشت ۱۴۰۰ کیلومتر دریای کاسپین را به دریای پارس و بندر شاپور پیوند می دهد.

بندر شاه در قدیم دارای سه اسکله بود که اکنون بازمانده‌هایی از آن‌ها به‌جا مانده.

بر طبق سرشماری رسمی، در سال ۱۳۹۰، جمعیت آن (بخش مرکزی شهر بندرترکمن) بالغ بر ۵۸٬۷۳۶ نفر بوده‌است. از نقاط گردشگری آن می‌توان به جزیره آشوراده در حدود یک کیلومتری ساحل آن اشاره نمود که تا چند سال قبل مسکونی بوده‌است. این جزیره در حال حاضر در اختیار شیلات قرار گرفته‌است.

اکثریت مردم این شهر ترکمن و سنی مذهب می‌باشند(نزدیک به ۷۵٪)، ولی اقوام دیگر همچون فارسها، ترکها، قزاقها، مازندرانی‌ها، ارامنه و سیستانیها(نزدیک به ۲۵٪) و... در کنار هم زندگی می‌کنند.

تا پیش از سال ۱۳۰۵ هجری شمسی نامی از این بندر در هیچ‌یک از منابع چاپی به چشم نمی‌خورد. سالنامه رسمی کشور در این سال دلایل ایجاد این شهر جدید را بالا آمدن عمق خلیج گرگان و در نتیجه کاهش عمق آبخور بندرگز اعلام کرد.

اقتصاد بندر ترکمن

اقتصاد شهر بر پایه راه آهن و بندر طراحی شده بوده که با بالا آمدن عمق دریا و کاهش آبخور کشتیها، امروزه عملاً خاصیت بندر تجاری ندارد و تنها مواد سوختی و نفت خام در مقیاس بسیار ناچیز به مقصد نیروگاههای منطقه تخلیه می‌گردد. اقتصاد شهر در حال حاضر بر پایه تولید فرش و گلیم، صید و تولید خاویار، کشاورزی و صنایع دستی و گردشگری رونق دارد. بیشتر مردم این شهر به کار صیادی مشغول اند.

دیدنی‌های بندر ترکمن

جزیره آشوراده بزرگترین جزیره ایرانی خزر در این شهر قرار دارد که توسط طایفه خُزِینی‌ها در ترکمن صحرا بخصوص حاج خدر خزینی بزرگ خاندان خزین و ثروتمندترین مرد ترکمن صحرا جهت تجارت با روس‌ها رونق گرفت.
هرساله تنها در تعطیلات نوروز بیش از یک میلیون گردشگر داخلی از بندرترکمن، جزیره آشوراده و اسکله و بازارچه گمرکی آن بازدید می‌کنند. در ایام نوروز جمعیت شهر به سه برابر نیز افزایش میابد.

بندر ترکمن

دیوار دفاعی گرگان مربوط به دوره ساسانیان که از شهرستان کلاله آغاز می‌شود با طی حدود دویست کیلومتر در این شهرستان به دریا منتهی می‌شود. این دیوار بزرگترین دیوار جهان پس از دیوار چین است.

دوشنبه بازار بندر ترکمن از دیدنی‌های این شهر ترکمن نشین است که در آن صنایع دستی ترکمن به قیمتی مناسب عرضه می‌شود.

فرش ترکمنی، پشتی ترکمنی، روسریهای زنانه و صنایع دستی ترکمنها و بشمه و بورگ و قطاب مهمترین سوغاتی این شهر هستند. ضمن آنکه در اعیاد قربان و فطر نیز این منطقه دیدنی است (مخصوصا ساحل۱۱). این دو عید بزرگترین عید ترکمنها به شمار می‌روند.

پارک گلستان بزرگترین پارک این شهر است که در بلوار بهشتی واقع شده است.

خیابان های اسپریس و آزادی و شهرداری و بلوار پاسداران [فرمانداری] از زیبا ترین و پر رفت و آمد ترین مناطق این شهر هستند.

آموزش عالی

در بندر ترکمن یک دانشگاه پیام نور با رشته‌های انسانی و ریاضی وجود دارد و سال ۱۳۹۰ در بندرترکمن دانشگاه آزاد شروع به گرفتن دانشجو بصورت بدون کنکور کرد.

ورزش

در شهر بندرترکمن هشت سالن ورزشی چند منظوره و دو زمین چمن مصنوعی وجود دارد. همچنین استادیوم قاندومی یکی از بزرگترین استادیوم های استان گلستان در بلوار بهشتی روبروی پارک گلستان واقع است. دو زمین فوتبال و والیبال ساحلی نیز در شهر وجود دارد. از دیگر دیدنی‌های بندرترکمن میدان اسبدوانی است که هرساله مسابقات اسبدوانی مختلفی درآن برگزار می‌شود.

منابع

• سالنامه پارس چاپ ۱۳۰۵ خورشیدی

پیوند به بیرون

• وب‌گاه شهرداری بندر ترکمن