قارچ

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
قارچ
محدوده زمانی: اوایل دوونین–تاکنون (but see text)
A collage of five fungi (clockwise from top-left): a mushroom with a flat, red top with white-spots, and a white stem growing on the ground; a red cup-shaped fungus growing on wood; a stack of green and white moldy bread slices on a plate; a microscopic, spherical grey semitransparent cell, with a smaller spherical cell beside it; a microscopic view of an elongated cellular structure shaped like a microphone, attached to the larger end is a number of smaller roughly circular elements that collectively form a mass around it
ساعتگرد از چپ بالا:
قارچ مگس, a basidiomycete;
Sarcoscypha coccinea, an ascomycete;
bread covered in کپک;
a قارچ‌های دیگچه‌ای;
an آسپرژیلوس conidiophore.
طبقه‌بندی علمی
دامنه: یوکاریوت
(طبقه‌بندی‌نشده): پشت‌تاژکان
فرمانرو: Fungi
(کارل لینه, ۱۷۵۳) R.T. Moore, ۱۹۸۰[۱]
Subkingdoms/Phyla/Subphyla[۲]
قارچ‌های جوانه‌ای
قارچ‌های دیگچه‌ای
قارچ‌های کلافی
Microsporidia
قارچ‌های تاژکی

دوهستگان (inc. Deuteromycota)

قارچ‌های کیسه‌ای
قارچ‌های فنجانی
قارچ‌های قندی
قارچ‌های لب‌شتری
قارچ‌های چتری
قارچ‌های کلاه‌دار
قارچ‌های زنگاری
قارچ‌های سوزان

Subphyla طبقه‌بندی نامشخص

Entomophthoromycotina
Kickxellomycotina
قارچ‌های سنجاقی
Zoopagomycotina

قارچها(به انگلیسی: Fungus) دسته‌ای جداگانه از یوکاریوتها را تشکیل می‌دهند و نه گیاه هستند و نه جانور. این دسته همگی دگرپرورده (هتروتروف یا دگرخوار) بوده و برای رشد و تکثیر به ترکیبات آلی برای دریافت انرژی و کربن نیاز دارند. قارچها هوازی یا ناهوازی اختیاری هستند. اکثر قارچها گندروی (ساپروتروف) بوده، در خاک و آب به سر می‌برند و در این نواحی، بقایای گیاهی و جانوری را تجزیه می‌کنند. قارچها مانند باکتریها در تجزیهٔ مواد و گردش عناصر در طبیعت دخالت داشته، حائز اهمیتند. علم مطالعهٔ قارچ‌ها را قارچ‌شناسی نامیده و علم مطالعهٔ قارچ‌های انگل برای انسان را قارچ‌شناسی پزشکی گویند (این انگل‌ها بیماری‌های زیادی به وجود می‌آورند).

قارچ‌ها تأثیرهای زیاد و متفاوتی در طبیعت دارند. گونه‌ای از قارچ‌ها با تخمیر انگور آن را تبدیل به شراب می‌کند. گونه‌ای دیگر انگورها را بر روی تاک می‌کُشد. گونه‌ای دیگر باعث سیاه شدن رنگ کاشی‌های حمام می‌شود و گونه‌های دیگر قارچ، باعث ایجاد یا درمان بیماری می‌شوند یا باعث پوسیدگی چوب یا رویش دوبارهٔ ریشهٔ گیاه می‌شوند.[۳] قارچ‌ها بر خلاف گیاهان نمی‌توانند خوراک خود را تولید کنند؛ بنابر این برای ادامهٔ زندگی ناچارند مصرف کننده باشند (هتروتروف).[۳]

ساختار سلول‌های ریسه قارچ: ۱- دیواره هایفال ۲- اسپتوم ۳- میتوکندری ۴- کریچه ۵- کریستال ارگوسترول ۶- ریبوزوم ۷- هسته سلول ۸- شبکه آندوپلاسمی ۹- لیپید ۱۰- غشای پلاسما ۱۱- اسپیتزنکورپر Spitzenkörper ۱۲- دستگاه گلژی

نام[ویرایش]

نام دیگر آن سماروغ بوده‌است. مردم عادی به آن «کلاه دیوان» و «چتر مار» هم می‌گویند. البته این در زبان و ریشه خود زبان فارسی است اما ریشه اصلی آن یک کلمه انگلیسی و یونانی است.

قارچ یک کلمه انگلیسی است که به طور مستقیم از نام لاتین آن یعنی mushroom به تصویب رسیده است. البته خود این کلمه هم از زبان یونانی گرفته شده‌است. که اشاره به ساختارهای ماکروسکوپی و مورفولوژی قارچ دارد.

دسته‌بندی[ویرایش]

بیش از ۳۸ هزار نوع قارچ وجود دارد که بعضی از آنها سمی اند و بعضی از آنها قابل خوردن می‌باشند. رنگ، شکل و اندازهٔ قارچ‌ها می‌تواند خیلی متنوع و مختلف باشد. سلسلهٔ قارچها به دو شاخهٔ قارچ‌های کاذب و قارچ‌های حقیقی تقسیم بندی می‌شوند. قارچ‌های حقیقی خود به پنج زیر شاخه تقسیم می‌شوند که عبارتند از: ماستیگومایکوتا، زیگومایکوتا، آسکومایکوتا، بازیدیومایکوتا و دئوترومایست.

بعضی از قارچ‌ها با تثبیت نیتروژن به گیاهان کمک می‌کنند و بعضی دیگر به خاطر داشتن این ویژگی با گیاهان به طور همزیست زندگی می‌کنند.

کپک عنوانی کلی‌است که به همهٔ گونه‌های قارچهای ذره‌بینی که به صورت رشته‌های چندسلولی رشد می‌کنند اطلاق می‌شود.

قارچها انواع خوراکی نیز دارند که زیرشاخه بازیدیومایکوتا و از نوع قارچ چتری هستند. قارچ‌های خوراکی از لحاظ نوع تغذیه‌شان به دو دستهٔ: تجزیه‌کننده‌های اولیه و تجزیه‌کننده‌های ثانویه تقسیم می‌شوند: تجزیه‌کننده‌های اولیه به دسته‌ای از قارچها اطلاق می‌گردد که توانایی تجزیهٔ سلولز و بقایای مردهٔ گیاهی را دارند؛ اما تجزیه‌کننده‌های ثانویه برای رشد و تغذیه به محیطی احتیاج دارند که قبلاً توسط ریزسازوارهها (میکروب‌ها) تجزیه شده باشند. طبق طبقه‌بندی فوق قارچهای Agaricus SPP. و Volvariella SPP. در دستهٔ قارچهای تجزیه کنندهٔ ثانویه و Polurotus SPP. و (Shitake)Lentinus SPP. در دسته قارچهای تجزیه کنندهٔ اولیه قرار می‌گیرند. قارچ‌های سمی متعددی نیز در طبیعت رویش دارند. تغذیه از این قارچ‌ها منجر به بروز علایم متعدد روانی و جسمی تا مرگ می‌گردد.[۴]

تک‌تاژکان  

آمیبوزوا


  پشت‌تاژکان  
   
   

جانوران



قیف‌زیان





Nucleariids




Rozellida


  قارچ[۵]  

Microsporidia




قارچ‌های دیگچه‌ای



قارچ‌های تاژکی




قارچ‌های جوانه‌ای



Zoopagomycotina



Kickxellomycotina



Entomophthoromycotina



قارچ‌های سنجاقی



قارچ‌های کلافی


  دوهستگان  

قارچ‌های کیسه‌ای



قارچ‌های چتری








خواص دارویی[ویرایش]

برخی آنتی بیوتیکها ازجمله پلوروموتیلین از کشت قارچ تهیه می‌شوند. قارچها همچنین به عنوان مهارکننده آنزیم بکار برده می‌شوند. انواعی از قارچها مانند قارچ‌های سیلوسایبین، خاصیت توهمزایی دارند.[۶]

بیماری‌های قارچی[ویرایش]

نوشتار اصلی: بیماری‌های قارچی

قارچها (به خصوص مخمرها) موجب برخی بیماریها در انسان مانند کچلی مو و ناخن، کریپتوکوکوزیس و کاندیدیازیس می‌شوند.

نگارخانه[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. Moore RT. (1980). "Taxonomic proposals for the classification of marine yeasts and other yeast-like fungi including the smuts". Botanica Marina 23: 361–373. 
  2. The classification system presented here is based on the 2007 phylogenetic study by Hibbett et al.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ National Geographic, Washington DC: August 2000 - Vol. 198 – NO. 2. , p.59.
  4. قارچهای سمی ایران. نوشته: محمدرضا آصف شایان/ نشر ایرانشناسی/ ۱۳۸۸
  5. "A higher level phylogenetic classification of the Fungi" (PDF). Mycological Research 111 (5): 509–547. 2007. doi:10.1016/j.mycres.2007.03.004. PMID 17572334.  Unknown parameter |vauthors= ignored (help)
  6. https://en.wikipedia.org/wiki/Medicinal_mushroom
  • ویکی‌پدیای انگلیسی
  • کتاب علوم دوم راهنمایی تحصیلی

[۱] [۲]