زبان تاتی قفقاز
 |
پروژهٔ ویکی‌پدیا زبان تاتی قفقاز آزمایشی در ویکی‌مدیا انکوباتور موجود است. |
| تاتی زوهون پارسی |
||
|---|---|---|
| گویشگاه‌ها: | در جمهوری آذربایجان، داغستان روسیه، اسراییل، و تا حدودی آمریکا. | |
| شمار گویشوران: | — | |
| خانواده: | هندواروپایی زبانهای هند و ایرانی زبانهای ایرانی زبانهای ایرانی غربی زبانهای ایرانی جنوب غربی پارسیک تاتهای مسلمان تاتی |
|
| کد زبان | ||
| ISO 639-1: | هیچ | |
| ISO 639-2: | — (B) | ttt
lingua=58-AAC-g (T) |
| ISO 639-3: | – | |
| یادداشت: این صفحه ممکن است دارای کدهای یونیکد باشد. | ||
زبان تاتی قفقاز گویشی از زبانهای جنوب غربی ایرانی و فارسی‌تبار است. آن را گاه به عنوان گویشی از فارسی نیز به شمار آورده‌اند. تاتهای قفقاز در شمال شرقی جمهوری آذربایجان و روسیه (به ویژه داغستان) به این زبان سخن می‌گویند. لهجه تاتی یهودی نیز از شاخه‌های گویش تاتی است و جوهوری نامیده میشود. بیشتر سخنوران این لهجه از تاتی از جمهوری آذربایجان به اسراییل مهاجرت کرده‌اند.
پیشینه[ویرایش]
زبان تاتی که زبان تاتهای قفقاز می باشد را زبان بازماندگان سپاهیان ساسانی دوران انوشیروان دانسته‌اند[۱].این زبان که از شاخه جنوب غربی و نزدیک به فارسی دانسته شده در احسن التقاسیم مقدسی نام آن بعنوان آرانی یادش ده و مقدسی خاطرنشان ساخته که زبانشان با دری خراسانیان یکی است و فقط در برخی حروف با یکدیگر اختلاف دارند[۲].بنظر می سد در گذشته محدوده زبان تاتی در منطقه قفقاز بسیار بزرگتر بوده باشد و باتوجه به حکومت طولانی مدت شروانشاهان که حامی زبان فارسی در قفقاز بودند و تا زمان صفویان بر منطقه استیلا داشتند احتمالاً این زبان رشد و گشترش بیشتری داشته است.این زبان در سال ۱۹۰۱ بیش از ۱۳۵٫۰۰۰ نفر گویشور داشته است[۳].امروزه با وجود چندین برابر شدن جمعیت منطقه قفقاز زبان تاتی قفقازی تنها ۲۳٫۰۰۰ گویشور دارد[۴].این زبان که در آذربایجان به نفع ترکی آذربایجانی بشدت درحال عقب نشینی است از سوی یونسکو در فهرست زبانهای در خطر جای گرفت[۵].
گویشوران[ویرایش]
- این را نیز ببینید: تاتهای قفقاز
گویشوران زبان تاتی به سه دسته تقسیم می شوند که سه لهجه مجزا نیز برای خود داند:
-
- تات های مسلمان که در آبشوران، خیزین، دوه‌چی و برخی نواحی مجاور آن زندگی می کنند و مسلمان می باشند.
- تات های یهودی که که بیشتر آنان به اسرائیل مهاجرت نموده‌اند و به زبان تاتی سخن می گویند.این افراد خود را "داغ جودی" یا "یهودی کوهستان" می نامند و سرزمین اصلی شان داغستان روسیه است.
- تات های مسیحی: یا تات های ارمنی که در روستاهای ماتراسه و بخش اسماعیل‌لی و روستای کیلوز و بخش دوه‌چی و ارتاشِن و قوبا و برخی نواحی دیگر بسر می برند.این دسته از تات ها مسیحی مذهب هستند و گاهی آنان را تات های ارمنی نیز می نامند.
پانویس[ویرایش]
- ↑ دکتر یحیی ذکا آراني خواهر زبان آذري پایگاه آدرپادگان
- ↑ تاریخچه زبان فارسی در آذربایجان
- ↑ V. Minorsky, "Tat" in M. Th. Houtsma et al., eds., The Encyclopædia of Islam: A Dictionary of the Geography, Ethnography and Biography of the Muhammadan Peoples, 4 vols. and Suppl., Leiden: Late E.J. Brill and London: Luzac, 1913–38. Excerpt: Like most Persian dialects, Tati is not very regular in its characteristic features"
- ↑ Tat, Muslim گزارش سایت اتنولوگ
- ↑ Do the Talysh and Tat Languages Have a Future in Azerbaijan?
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||
|
||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||
