جیهانی

احمد بن محمد جیهانی از جغرافی‌دانان دوره سامانی بود از حدود ۸۹۳ تا ۹۰۷ برآمد. دکتر فیروز منصوری در مقدمه کتاب اشکال العالم عنوان می‌دارد نام صحیح این فرد ابوالقاسم بن محمد جیهانی بوده است و نه احمد بن محمد جیهانی.

زندگی‌نامه

در زمانی که امیر نصر بن احمد سامانی به حد بلوغ نرسیده بود، مسئول تعلیم و تربیت وی و همچنین متفکل وزارت بود. به محض آنکه وی به وزارت رسید به تمام کشورها نامه نوشت و از آنان درخواست کرد تا روشهای خود در اداره کشورشان را برایش بنویسند تا وی بهترین روش را برای اداره کشورش انتخاب کند.

او در دوران وزارت خود و به کمک «حمویه بن علی» دستگاه سامانی را منظم کرد.

او کسی است که باعث مسافرت ابودلف به هند شد.

آثار

وی مؤلف چندین کتاب بوده است. مهمترین کتاب وی اشکال العالم نام دارد که دربارهٔ جغرافیای سرزمین‌های اسلامی می‌باشد. این کتاب به المسالک و الممالک نیز معرف است.

منابع

• نیک بین، نصرالله (۱۳۷۵) «فرهنگ مکتشفین و جغرافی نویسان جهان»، تهران: انتشارات نبوی.
• ابوالقاسم بن احمد جیهانی (۱۳۶۸) «اشکال العالم»، ترجمه علی بن عبدالسلام کاتب، با مقدمه و تعلیقات فیروز منصوری، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
• سارتن، جورج (۱۳۸۳) «مقدمه بر تاریخ علم»، ترجمه غلامحسین صدری افشار، تهران: علمی و فرهنگی.

پیوند به بیرون

• شایق، هاشم، اشکال العالم یا مسالک ممالک، ماهنامه آریانا، کابل، حوت ۱۳۲۱، شماره ۲، صفحه ۲۷ تا ۳۲.